تعرفه گمرکی خودروهای وارداتی چه میزان است؟

مدت زیادی از ممنوعیت واردات خودرو می‌گذرد و گرچه بخشی از درآمد گمرک در بخش واردات خودرو به تعرفه‌های گمرکی وابسته است، اما دولت همچنان تصمیمی بر واردات مجدد و ثبت سفارش خودروهای خارجی نگرفته است.

این تصمیم دولت در حالی است که تعرفه محاسبه شده برای ورود خودروهای خارجی به کشور می‌تواند منبع درآمد مناسبی برای گمرک و به چرخه افتادن مجدد بازار خودروهای وارداتی باشد؛ چرا که طی دو سال گذشته و از زمان ممنوعیت واردات خودرو تاکنون، بازار خودروهای کارکرده و خدمات پس از فروش در کشور رونق بیشتری گرفته، اما در مقابل شرکت‌های واردکننده خودرو یکی پس از دیگری در حال تعطیل شدن هستند.

حال این پرسش مطرح است که با وجود افزایش تولید روز افزون خودروهای خارجی و پتانسیل بازار ایران جهت عرضه و فروش خودروهای روز دنیا، چرا همچنان واردات خودرو ممنوع است و گمرکات کشور از درآمدی همچون تعرفه‌های گمرکی بی نصیب هستند. این در حالی است که از مدت زمان بسته بودن درهای گمرک به روی خودروهای خارجی که 18 ماه گذشته است، نه تنها سود مالی به اقتصاد صنعت خودرو و سایر بخش‌های ذیربط وارد نشده؛ بلکه ضررهای مالی متعددی همچون استهلاک این خودروها، هزینه‌های نگهداری همچون هزینه پارکینگ و … به ارزش واقعی این خودروها افزوده شده است.

با توجه به شرایط فعلی همچون ادامه ممنوعیت واردات خودرو به کشور و همچنین دپوی تعداد زیادی خودرو در گمرکات کشور، نگاهی داریم به تعرفه‌های گمرکی خودرو طی سال‌های گذشته و همچنین تعرفه واردات خودروهای خارجی در طول سال‌های گذشته را بررسی می‌کنیم که چه میزان درآمدی برای بخش‌های مربوطه در بر داشته اند؟

از حدود دو سال گذشته که پیکان صعودی دلار چهار هزار و ۲۰۰ تومانی به سمت بازارهای متعددی نشانه رفت و توانست اوضاع را دگرگون کند، چشم‌های خیره شده به عدد‌های رو به افزایش دلار ترس و نگرانی را در دل بسیاری از صنوف انداخت و این پرسش را مطرح کرد که «اوضاع چه می‌شود؟» وضعیت سمت و سوی خوبی نداشت و رفته رفته ذهن تمام مردم ایران درگیر بازار، ‌نوسانات ارزی و گرانی‌ها شد.

صنعت خودرو نیز در این میان ضرر و زیان و تغییرات خاصی را تجربه کرد. «ممنوعیت واردات خودرو» یکی از تصمیماتی بود که دولت بعد از نوسانات ارزی اتخاذ کرد. همچنین دولت پیش‌تر از آن تعرفه گمرکی خودروها را افزایش داده بود تا بتواند غیر مستقیم از واردات خودرو جلوگیری کند.

حالا اما اعضای انجمن واردکنندگان خودرو معتقدند که دولت در همین زمان می‌توانست با در نظر گرفتن واردات خودرو در بودجه ۹۹ درآمد قابل توجهی بدست آورد، اما به نظر می‌رسد دولت تعرفه گمرکی خودرو را در سال ۹۹ بدون تغییر گذاشته و این گمانه‌زنی‌هایی مبنی بر اینکه دولت همچنان می‌خواهد پرونده واردات خودرو را بسته نگه دارد بیشتر شده است.

پرسشی مطرح است که اصلا واردات خودرو چقدر هزینه بر است و چه هزینه‌هایی به خودرو وارداتی تا رسیدن به دست مشتریان محتمل می‌شود؟ با فرض اینکه واردات خودرو در سال ۹۹ آزاد بود، مشتریان باید چقدر برای خرید خودرو هزینه می‌کردند؟

 

چرا واردات خودرو ممنوع شد؟

حدودا از اواسط سال 96 و با بسته شدن چندباره سایت ثبتارش، اخبار غیر رسمی مبنی بر ممنوعیت واردات خودروهای خارجی شنیده می‌شد. این اخبار در حالی به گوش می‌رسید که نوسانات نرخ ارز روز به روز بیشتر می‌شد و نگرانی از وضعیت قیمت خودروهای وارداتی را بیشتر از گدشته می‌کرد. در همین حال با افزایش ناگهانی نرخ ارز، تصمیم‌گیری‌های دولتی مبنی بر خرید خودرو به واسطه ارز نیمایی و در نهایت خروج آمریکا از برجام، واردات خودرو به کشور با هر بند و تبصره‌ای از سوی وزیر وقت دولت دوازدهم، ممنوع اعلام شد.

این خودروها با تشخیص اینکه کالای لوکس و غیر ضروری هستند در لیست گروه چهارم (کالاهایی که واردات آن ممنوع است) قرار گرفت و واردات خودرو برای مدت نامعلومی ممنوع شد. با این تصمیم دولت واردات خودروهای خارجی ممنوع شد و از آن زمان به بعد تنها واردات خودروهای CKD آزاد است و به آن ارز رسمی برای واردات تعلق می‌گیرد.

خروج شرکای تجاری خارجی از صنعت خودروسازی ایران

پس از لغو برجام بسیاری از خودروسازان خارجی فعال در کشور تصمیم به تعطیلی فعالیت خود در ایران گرفتند و خاک ایران را ترک کردند.

خروج خودروسازان مطرح خارجی از ایران قیمت خودروهای داخلی را بسیار افزایش داد تا جایی که قیمت پراید افزایش چند برابری را تجربه کرد. این تصمیم دولت در آن زمان، واردات خودروهای هیبرید را هم شامل می‌شد؛ خودروهایی که می‌توانتند در نبود خودروهای دیزلی به خوب در بازار جا باز کنند، اما دستخوش تصمیمات یک شبه شدند.

برخی کارشناسان معتقدند که دولت می‌توانست با آزاد گذاشتن واردات خودرو درآمد کسب کند که درحال حاضر این منبع درآمد برای دولت قطع شده است. همچنین براساس این تصمیم اجرای استانداردهای ۸۵گانه، توقف اسقاط خودرو و مکثی بلند مدت در کاهش آلایندگی‌ها به وجود می‌آید و این تصمیم بازار خود را با بحران مواجه می‌کند. به هر حال این تصمیم از طرف دولت گرفته شده و آزادسازی واردات خودرو هم در ابهام قرار دارد و کسی نمی‌داند که دولت قصد دارد تا چه زمانی ممنوعیت آن را ادامه دهد.

 

هزینه و تعرفه واردات خودرو به کشور چقدر است؟

حقوق گمرکی برای خودروهای مختلف متفاوت است و براساس قیمت و حجم موتور، هزینه گمرکی آن محاسبه می‌شود. دولت تعرفه خودرو را در اصلاحات تعرفه‌ای سال ۹۹ بدون تغییر گذاشت و این نشان می‌دهد که دولت قصد آزادسازی واردات خودرو در سال ۹۹ را ندارد. در بودجه درآمدی، عوارض گمرکی بودجه درآمدی ۳۰ میلیارد تومان اعلام شده که این مبلغ در سال ۹۸، ۱۰۰ میلیارد تومان و این رقم در سال ۹۷، مبلغ ۲۵۰ میلیارد تومان بوده است. به نظر می‌رسد مشخص کردن بودجه درآمدی ۳۰ میلیارد تومانی برای سال ۹۹ باتوجه به اینکه واردات خودو همچنان ممنوع است برای خودروهایی است که در گمرک مانده است.

 

حقوق گمرکی خودروهای وارداتی چقدر است؟

کف حقوق گمرکی واردات پنج درصد و سقف آن ۵۵ درصد است. حال اگر در نظر بگیریم که واردات خودرو در سال ۹۹ آزاد باشد؛ تعرفه آن بین ۵ تا ۵۵ درصد لحاظ می‌شود. دولت در سال گذشته تعرفه خودروها را بالاتر برد که به سقف ۹۵ درصد رسید که این تعرفه برای خودروهای با حجم موتوربین ۲ هزار تا ۲ هزار و ۵۰۰ سی سی است.

این ارقام در سال‌‌هایی که واردات خودرو ممنوع نبوده است و برای هر خودرو براساس ارزش و حجم موتورمتفاوت می‌باشد.

حقوق ورودی خودروهای ۱۵۰۰ سی سی ۵۵ درصد، خودروهای ۱۵۰۰ تا ۲ هزار سی سی ۷۵ درصد و خودروهای بین ۲هزار تا ۲ هزار و ۵۰۰ سی سی ۹۵ درصد عوارض گمرکی است. واردات خودروهایی که حجم موتور بالای ۲۵۰۰ سی سی دارند ممنوع است.

حقوق گمرکی خودروهای هیربدی نیز متفاوت است و برای هر دستگاه خودرو سواری با حجم ۱۵۰۰ سی سی ۵ درصد، ۱۵۰۱ تا ۲ هزار ۱۵ درصد و ۲۰۰۱ تا ۲۵۰۰، ۳۵ درصد ارزش گمرکی روی آن لحاظ می‌شود.

 

چند نکته درباره خودروهای سواری وارداتی

• عمر خودرو نباید از زمان ساخت آن بیشتر از یک سال گذشته باشد.
• خودروهای وارداتی باید استانداردهای لازم برای ورود به کشور را داشته باشند.
• گرفتن مجوز‌ از نمایندگی اصناف، استاندارد، بهینه سازی سوخت و محیط زیست باید از قبل از گرفتن مجوز واردات انجام شده باشد.
• واردات موقت خودروهای بالای ۲ هزار و ۵۰۰ سی سی تنها برای مسافرانی که مقیم ایران نیستند و ایران مقیم خارج از ایران آزاد است.
• برای ورود هر خودرویی، ابتدا باید از وزارت صمت مجوز لازم را گرفت.
• واردات خودروهایی که قیمت آن بالاتر از ۴۰ هزار دلار است، ممنوع می‌باشد.
• اشخاص حقیقی و حقوقی مجاز به واردات خودرو هستند.

 

در حال حاضر سایت ثبت سفارش خودرو برای مدیریت منابع ارزی، بسته است و تصمیمی مبنی بر باز کردن واردات خودرو از جانب دولت اتخاذ نشده است.

 

نویسنده شقایق صفی‌خانی