برای اینکه خودرو خود را سالم نگه دارید باید به سلامتی آن توجه کنید. خودرو تنها چند قطعه روی هم چیده شده نیست که تا مدت‌ها چرخش بدون مشکل بچرخد. چرا که برخی از ابزارها، لوازم و قطعات خودرو بعد از طی مسافت و گذر زمان فرسوده می‌شوند و نیاز به تعویض دارند. دانستن اینکه هر چند مدت باید خودرو خود را تعمیر و سرویس کنید؛ به شما کمک می‌کند تا با ساده‌ترین روش‌ها، خودروی خود را سالم نگه دارید و به عبارتی طول عمر آن را بیشتر کنید. در ادامه به برخی بخش‌های خودرو که نیاز به تعویض دوره‌ای دارند، اشاره شده است.
تعویض روغن موتور
روغن موتور یکی از مهمترین مواردی است که باید هر چند مدت تعویض شود. روغن موتور، تمام نمی‌شود بلکه خاصیت خود را پس از مدتی از دست می‌دهد و باید نسبت به تعویض آن اقدام کرد. اگر روغن موتور پایین‌تر از Min باشد یعنی مقدار آن کم شده و باید روغن موتور اضافه کنید به اندازه کافی برسد و سطح آن از Min بالاتر بیاید. برای اینکه بدانید روغنی که اضافه کرده‌اید کافی است یا نه باید توجه کنید که میزان روغن بین دو علامت و روی گیج باشد. اگر سطح روغن موتور بالاتر از Max باشد به خودرو آسیب می‌رساند. برای بررسی میزان روغن موتور خودرو خود را در یک سطح هموار قرار دهید و پس از سرد شدن موتور، شاخص روغن را در محفظه‌ای که مخصوص روغن است قرار دهید و بعد از گذشت چند ثانیه آن را بیرون بیاورید؛ اگر سطح روغن بین دو خط بود یعنی اندازه آن مناسب است. بسته به اینکه نوع و مدل خودرو شما چیست زمان تعویض روغن متفاوت است اما معمولا بین ۵ هزار و ۸ هزار کیلومتر متفاوت است و باید نسبت به تعویض آن اقدام کرد. اگر روغن موتور در مدت کوتاهی کم شود غیرعادی است و احتمالا مشکلی وجود دارد. هنگام تعویض روغن به تاریخ انقضای آن دقت کنیدو سعی کنید از روغن موتورهایی استفاده کنید که در دفترچه راهنمای خودرو به آن اشاره شده است. به خاطر داشته باشید که ویسکوزیته روغن موتور در دمای مختلف (فصل‌ها) باید متفاوت باشد.
آخرین چیزی که باید به آن توجه کنید مدل روغن موتوری است که از آن استفاده می‌کنید. استفاده کردن از روغن موتورهای متفاوت می‌تواند به خودرو آسیب برساند.
تعویض فیلتر روغن
فیلتر روغن را باید با هر مرتبه تعویض روغن و یا یک بار در میان تعویض کنید. توجه کنید که تعویض فیلتر روغن نه تنها مصرف سوخت را کاهش می‌دهد بلکه سبب افزایش شتاب و عمر موتور نیز می‌شود.
تعویض فیلتر هوا
هوایی که وارد موتور می‌شود از طریق فیلتر هوا تمیز می‌شود پس اگر نسبت به تعویض فیلتر هوا بی‌تفاوت باشید ممکن است اثرات بدی مانند افزایش مصرف سوخت، کاهش شتاب، اختلال در سوخت رسانی و… شود برای همین لازم است که فیلتر هوا را هر یک یا دو ماه تعویض کنید. (به خاطر داشته باشید که زمان تعویض فیلتر هوا بستگی به آلودگی هوا دارد).
تعویض فیلتر بنزین
فیلتر بنزین نیز یکی از اقلام مصرفی خودرو است که عوض نکردن آن می‌تواند در سوخت رسانی اختلال ایجاد کنید. متوسط زمانی که باید فیلتر بنزین تعویض شود بین ۱۰ تا ۲۰ هزار کیلومتر است.
تعویض تسمه
بعد از اینکه در موتور را باز کردید می‌توانید تسمه‌ها را ببینید. تسمه‌ها باید بعد از طی ۲۵ هزار کیلومتر بررسی شوند و پس از ۵۰ هزار کیلومتر نیاز به تعویض دارند البته ممکن است تسمه‌ها به دلایلی پاره شوند که در این صورت هم باید تعویض شوند.
تسمه تایم
تعویض تسمه تایم نیز بستگی به مدل و نوع خودرو شما دارد. برخی خودروهای خارجی نیازی به تعویض تسمه تایم ندارند اما تسمه تایم خودروهای داخلی بین ۶۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر باید تعویض شود. نقش تسمه تایم در کارکرد موتور است. زمانی که سوپا‌پ‌ها باز و بسته می‌شود و با زدن جرقه احتراق در موتور اتفاق می‌افتد، تایم و به تسمه‌ای که نیروی میل لنگ را به میله سوپاپ انتقال می‌دهد، تسمه تایم می‌گویند. هنگامی که تسمه تایم پاره شود انتقال نیرو از بین می‌رود و احتراقی در موتور شکل نمی‌گیرد در نتیجه موتور روشن نمی‌شود. اگر کیفیت تسمه‌ها پایین باشد دندانه‌های آن شروع به جدا شدن می‌کند که در این صورت نیز زمان انتقال نیرو به هم می‌ریزد. سالم بودن تسمه تایم اهمیتی بسیاری دارد چراکه هرگونه آسیبی که به آن وارد شود می‌تواند سالم بودن موتور را تحت تاثیر قرار دهد. برای اینکه موتور سالم بماند لازم است در زمان لازم تسمه تایم را تعویض کنید. یکی از دلایلی که سبب پاره شدن تسمه تایم می‌شود دور موتور بالای ۴ هزار در دقیقه است که نه تنها سبب فشار به موتور بلکه به قطعات دیگر نیز می‌شود. اگر در سطح هموار و شیب‌دار و دست‌اندازها از دنده متناسب استفاده نکنید ممکن است تسمه تایم خودرو پاره شود.
شمع‌ها
شمع‌ها وظیفه اشتعال بین سوخت و هوا را به‌عهده دارند. نوک شمع‌های خودرو باید سفید باشد و اثری از کثیفی و زنگ زدگی روی آن نباشد. زمان تعویض شمع ماشین بسته به نوع آن بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر است. اگر استارتات غیر طبیعی، شتاب پایین، لرزش در درو آرام موتور و دود آبی از اگزوز خارج شود به معنی وجود یک عیب در شع‌ها است.
خنک کننده
ضد یخ‌ها در زمستان از یخ‌زدگی و در تابستان از داغ شدن بیش از اندازه موتور جلوگیری می‌کنند. بعد از مدتی مایع خنک کننده خاصیت خود را از دست می‌دهد و بهتر است سالی یک بار آن را تعویض کنید تا هنگام جوش آوردن خودرو آسیب جدی به آن وارد نشود.
لنت ترمز
اگر ترمز‌ها به درستی عمل نکنند، روشن شدن چراغ خطر این مورد را به شما گوش زد می‌کند. لنت ترمز چرخ‌های جلو بین ۲۰ تا ۳۰ و چرخ‌های عقب بین ۷۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر باید تعویض شود. بهتر است بعد از تعویض لنت ترمز، مدار آن هواگیری شود چون ممکن است ترمز سفت یا نرم باشد که مشکل آفرین است.
روغن ترمز
روغن ترمز‌ها به صورت طبیعی رطوبت جذب می‌کنند و معمولا پس از گذشت ۲ سال میزان ۳ درصد آب جذب کرده‌اند. ترمزهای شدید باعث بخار شدن این آب می‌شود و قدرت ترمزگیری را کاهش می‌دهد. لازم است هر یک سال روغن ترمز را تعویض کنید.
باتری
اگر تجهیزات الکتریکی هنگام خاموش بودن خودرو استفاده شوند به تدریج باعث خالی شدن باتری خودرو می‌شود. شارژ باتری کم یا زیاد باشد به دینام آسیب می‌زند. باتری‌ها معمولا بین ۱ تا ۲ سال عمر می‌کنند و اگر باتری شارژ خالی کرده باشد با باتری به باتری می‌توان آن را شارژ کرد. اگر باتری خراب شده باشد ماشین روشن نمی‌شود. بهتر است باتری هر یک یا ۲ سال یک بار عوض شود البته زمان تعویض آن بستگی به مدل، نوع و استفاده از تجهیزات الکتریکی خودرو دارد. (اگر باتری سولفاته زده است می‌توانید با نوشابه یا جوش شیرین آن را تمیز کنید).
برف پاک کن
تیغه‌های برف پاکن ممکن است براثر سرما و گرما ار بین برود. اگر تیغه برف پاک کن معیوب باشد نه تنها شیشه‌ها را تمیز نمی‌کند بلکه سبب کاهش دید نیز می‌شود. تعویض تیغه برف پاک کن کار آسانی است و خودتان می‌توانید به راحتی آن را انجا دهید.
پمپ آب
عمر پمپ آب ممکن است ۶ تا ۸ سال و یا تا آخر عمر خودرو باشد. اگر درزگیر شفت در پمپ آب آسیب ببیند سبب نشتی می‌شود و این نشتی ممکن است باعث شود که موتور بیش از حد گرم شود باعث جوش آوردن ماشین شود.
چرخ‌ها و لاستیک‌ها
باد تایرها با میزان سایش آن ارتباط مستقیم دارد. برای مثال اگر فشار باد در تایرها کم باشد سایش قسمت‌های بیرونی لاستیک بیشتر خواهند شد. هنگامی که باد تایرها را بررسی می‌کنید به عاج لاستیک‌ها نیز توجه کنید. اگر لاستیک‌ها عاج (آج لاستیک) نداشته باشند فرسوده شده‌اند و باید نسبت به تعویض آن اقدام کرد. بهتر است هر هفته میزان فشار تایرها را بررسی کنید. تنظیم نبودن باد تایرها روی میزان مصرف سوخت و راحتی خودرو اثرگذار است.
آب رادیاتور
بهتر است آب رادیاتور را قبل از هر باری که می‌خواهید سوار خودرو شوید بررسی کنید. اگر آب رادیاتور کم باشد ممکن است باعث جوش آوردن ماشین شود.
واشر سرسیلندر
بهتر است هر ۱۰۰ هزار کیلومتر واشر سرسیلندر را تعویض کنید. این واشر بین سیلندر و سرسیلندر قرار دارد.
فیلتر اتاق
فیلتر اتاق، هوایی که وارد اتاق خودرو می‌شود را فیلتر می‌کند و بهتر است هر ۸ هزار کیلومتر تعویض شود.
استپر موتور
سعی کنید هر ۳۰ هزار کیلومتر استپر موتور را عوض کنید.
فیوزها
عمر دقیق فیوزها مشخص نیست. فیوزها قسمت‌های زیادی از خودرو را کنترل می‌کنند. برای اینکه بدانید هر فیوز مربوط به چیست به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید.
صفحه کلاچ
بهتر است هر ۶۰ هزار کیلومتر صفحه کلاچ خودرو را عوض کنید. جلوبندی خودرو از قطعات زیادی تشکیل شده که یکی از آنها صفحه کلاچ است. کلاچ سبب قطع و وصل شدن انتقال نیرو می‌شود.
برای اینکه خودرو شما سالم بماند و عمر زیادی داشته باشد بهتر است که به آن توجه کنید و هر کدام از اجزای خودرو را در زمان مشخص شده بررسی کنید تا نه تنها سبب ایجاد مشکلات جدی‌تر نشود بلکه هزینه نگهداری و تعمیر آن نیز به صرفه‌تر باشد.
نویسنده: شقایق صفی‌خانی
خیلی عالی بود
متشکرم