ایران جز کشورهای پرتصادف جهان شناخته شده است و متاسفانه آمار بسیار بالایی در تصادفات و حوادث رانندگی دارد. طبیعتا در این میان، افراد درگیر تصادف با خسارات مالی و جانی فراوانی مواجه‌اند که شرکت‌های بیمه، خدماتی را (در قالب بیمه خودرو اجباری و اختیاری همچون بیمه شخص ثالث) جهت جبران همین خسارات در اختیار مالکان قرار می‌دهند.
توصیه مهم: هرگز اهمیت خرید بیمه خودرو، به خصوص انواع اجباری آن را نادیده نگیرید و زمان تمدید آن را پشت گوش نیندازید.
تعریف بیمه شخص ثالث
طبق قانون بیمه، تمام افرادی که در تصادفات رانندگی دچار خسارات جانی و مالی می‌شوند؛ تحت پوشش بیمه شخص ثالث قرار می‌گیرند و در واقع مسئولیت تمام خسارت‌ها بر عهده مالک وسیله نقلیه است. تهیه این نوع بیمه برای تمام وسایل نقلیه زمینی اجباری است و تردد با ماشین بدون این بیمه اجباری، جرم محسوب می‌شود.
از بین انواع مختلف طرح‌های بیمه ارائه شده توسط این شرکت‌ها، بیمه شخص ثالث بیشترین سهم را در بازار خودرو ایران به خود اختصاص داده است. در واقع هر ماشینی در ایران ملزم به خرید این بیمه است، زیرا عدم توجه به آن ممکن است راننده خودرو را با مشکلات متعدد و هزینه‌های گزافی در تصادفات رانندگی مواجه کند.
اشخاص وابسته در بیمه شخص ثالث:
- شخص اول: مالک وسیله نقلیه (خریدار بیمه)
- شخص ثانی: شرکت بیمه (فروشنده بیمه)
- شخص ثالث: فرد یا افراد ضرر دیده در تصادف غیر از راننده مقصر
نکته بسیار مهم: به تازگی بخش جدیدی با عنوان «بیمه حوادث راننده» به موارد تحت حمایت بیمه شخص ثالت اضافه شده که طبق آن راننده هم، تحت پوشش این بیمه اجباری قرار می‌گیرد . با این تفاوت که تنها خسارات جانی راننده (هزینه‌های درمان و خسارات‌های ناشی از نقص عضو یا فوت) بر عهده این نوع بیمه است و خسارات مالی او را شامل نمی‌شود.
به صورت کلی، بیمه شخص ثالث دو نوع خسارت را تحت پوشش خود قرار می‌دهد:
- خسارات جانی: تعهد شرکت بیمه بابت این نوع خسارت، شامل دو بخش پرداخت دیه فوت و دیه نقص عضو یا از کار افتادگی اشخاص ثالث می‌شود. در نظر داشته باشید که مبلغ دیه در ماه‌های حرام بیشتر از ماه‌های دیگر است و این امر در محاسبه قیمت بیمه شخص ثالث تاثیرگذار است.
- خسارات مالی: این تعهد شامل تمام خسارت‌هایی است که به وسیله نقلیه و اموال اشخاص ثالث (به جز راننده) وارد می‌شود.
روش محاسبه قیمت بیمه شخص ثالث
قیمت بیمه شخص ثالث به عوامل متعددی بستگی دارد و هر کدام از این عوامل در فرمول‌های به‌خصوصی قرار می‌گیرند که دارای محاسبات پیچیده‌ای هستند. نیازی نیست تا شما به این فرمول‌ها تسلط داشته باشید، تنها با وارد کردن عوامل موثر تعیین میزان قیمت بیمه در سایت‌های متعدد بیمه، به راحتی می‌توانید از مبلغ آن آگاه شوید. در این قسمت ما شما را با این عوامل آشنا خواهیم کرد:
- حق بیمه پایه ابلاغی توسط اداره بیمه مرکزی: مبنای تعیین حق بیمه و میزان پوشش خسارات مالی و جانی، براساس دیه کامل یک انسان است که هر ساله توسط سازمان قوه قضائیه مشخص و ابلاغ می‌شود. بیمه مرکزی بر اساس مبالغ دیه سالیانه، حداقل و حداکثر حق بیمه را تحت عنوان حق بیمه پایه در اختیار شرکت‌های بیمه قرار می‌دهد.
نرخ دیه کامل سال ۹۸ در ماه‌های حرام معادل ۳۶۰ میلیون تومان و در ماه‌های غیر حرام معادل ۲۷۰ میلیون تومان تعیین شده است.
- نوع کاربری ماشین: یکی دیگر از موارد تاثیرگذار در محاسبه بیمه شخص ثالث، نوع کاربری وسیله نقلیه است. در واقع خودروهایی با کاربری تاکسی، آموزش رانندگی و از این قبیل کاربری‌ها که بیشتر در معرض تصادف هستند، موظف به پرداخت مبلغ بیشتری بابت این بیمه اجباری هستند.
- تخفیف عدم خسارت: این تخفیف بر اساس تعداد سال‌هایی تعیین می‌شود که دارنده بیمه شخص ثالث از آن استفاده نکرده باشد. درصد تخفیف برای یک سال معادل ۵%، دو سال معادل ۱۰%، سه سال معادل ۱۵% و الی آخر است. بیشترین درصد تخفیف برای نه سال و بالای نه سال است که معادل ۷۰% است.
- زمان اعتبار بیمه: از آنجایی که زمان اعتبار هر بیمه نامه‌ای از چند روز تا یک سال متغیر است، مبلغ محاسبه شده برای آن هم متفاوت است. به عبارتی مبلغی که شما برای خرید بیمه یک ساله پرداخت می‌کنید، بسیار مقرون به صرفه‌تر از خرید بیمه چند روزه یا چند ماهه است.
- جریمه دیرکرد پرداخت: در صورت ایجاد وقفه توسط مالک بابت زمان پرداخت بیمه، به ازای هر روز مبلغی به حق بیمه اضافه می‌شود. حداکثر جریمه دیرکرد به مدت یک سال یعنی ۳۶۵ روز محاسبه می‌شود؛ به طور مثال اگر دیرکرد پرداخت شما به مدت دو یا سه سال باشد، تنها ملزم به پرداخت یک سال جریمه خواهید بود.
- تخفیف شرکت بیمه: شرکت‌های بیمه با توجه به شرایطشان، مبالغ متفاوتی را به عنوان تخفیف در‌نظر می‌گیرند تا نظر مشتریان را نسبت به خود جلب کنند. در واقع تفاوت قیمت بیمه شخص ثالث ارائه شده توسط شرکت‌های مختلف به دلیل همین موضوع است.
چند نکته مهم و کلیدی درباره بیمه شخص ثالث:
- انتخاب بهترین بیمه شخص ثالث بر اساس اولویت‌های مالک وسیله نقلیه تعیین می‌شود؛ متناسب با اینکه اولویت شما حداکثر خدمات با مبلغ بیشتر یا حداقل خدمات با مبلغ کمتر باشد.
- در صورتی که خودرو شما بیمه شخص ثالث نداشته باشد، ماموران وظیفه دارند ماشین را تا زمان تهیه بیمه و پرداخت جریمه دیرکرد آن توقیف کنند.
- جریمه دیرکرد بیمه، تحت هیچ شرایطی قابل عفو یا تخفیف نیست؛ مگر بیمه شما زمانی به اتمام برسد که خودرو شما توسط پلیس متوقف شده و در پارکینگ باشد.
- هرگز خودرو کارکرده‌ای که فاقد بیمه است را خریداری نکنید، زیرا که معامله همچین ماشینی خلاف قانون است.
- دوربین‌های نظارتی ترافیکی، قابلیت کنترل بیمه خودروها را دارند.
- بهتر است تمدید بیمه شخص ثالث را چند روز قبل از اتمام اعتبار آن انجام دهید.
استعلام بیمه شخص ثالث خودرو
جهت استعلام بیمه ماشین، به سامانه «بیمه مرکزی جمهوری اسلامی ایران» مراجعه کنید و با وارد کردن اطلاعات بیمه نامه از وضعیت بیمه بدنه خودرو و بیمه شخص ثالث خود مطلع شوید.
نویسنده: شیوا فاضلی
