حدود سه سال است که واردات خودرو بر اساس یک تصمیم دولتی ممنوع شده است. اینکه دولت به چه دلیل این کار را انجام داد از یک طرف محل بحث‌های همیشگی کارشناسی است و مساله احتمال لغو این ممنوعیت از طرف دیگر، همیشه در صحبت کارشناسان دیده می‌شود. اما به تازگی پیامکی با عنوان «فروش خودرو وارداتی» به برخی افراد ارسال شده که برخی شائبه‌ها در خصوص احتمال لغو این ممنوعیت را بیشتر می‌کند. اما ماجرای این پیامک چه بود؟ البته برخی معتقدند که این پیامک‌ها شبیه به پیامک‌های جعلی توقیف خودرو بوده و نباید به آن توجه کرد.
چرا این پیامک مهم است؟
شاید بد نباشد همین ابتدا کمی درباره اهمیت واردات خودرو صحبت کنیم تا مشخص شود که چرا این پیامک برای برخی از مخاطبان سرنوشت‌ساز بوده یا با پرسش‌های بسیاری همراه شده است. آنطور که بسیاری از کارشناسان بیان می‌کنند، واردات خودرو همیشه محل درآمد مناسبی برای دولت‌هاست. با این حال، از چند سال قبل این محل درآمد دولت قطع و ورود خودروهای صفر خارجی ممنوع اعلام شده است. مساله تداوم کاهش نرخ ارز در روزهای گذشته و همزمانی آن با احتمال نهایی شدن دوباره برجام باعث شده تا این پیامک‌ها از گوشی مخاطبان به میان اخبار راه پیدا کند.
بررسی‌های انجام شده نشان می‌دهد که منشاء ارسال این پیامک‌ها مشخص نیست اما برخی اینطور گمانه‌زنی می‌کنند که احتمالا این پیامک از سوی واردکننده‌هایی بوده که به دلیل افت نرخ ارز، از کاهش ارزش سرمایه خود نگران هستند. یعنی تا قبل از این و در زمان آزاد بودن واردات اقدام به وارد کردن خودروهای صفر کرده‌اند و حالا که نرخ ارز به سمت کاهش سیر کرده، به دنبال فروش خودروهای دپوشده خود هستند.
واردات خودرو و بودجه 1400
برخی دیگر از کارشناسان هم معتقدند که ممکن است این پیامک مربوط به خودروهای صفر نباشد و بازار خودروهای کارکرده خارجی را هدف گرفته باشد. اما اهمیت این پیامک در این پرسش است: واردات خودرو دوباره آزاد می‌شود؟
پاسخ این پرسش را باید در لایحه بودجه 1400 جستجو کرد. باید ابتدا دید که آیا دولت برای واردات خودرو بودجه یا ردیفی در نظر گرفته یا خیر. بررسی‌ها نشان می‌دهد که چیزی در حدود 2 هزار میلیارد تومان درآمد از محل عوارض گمرکی واردات خودرو در لایحه بودجه 1400 درنظر گرفته شده است. این مساله احتمال آزاد شدن دوباره واردات را تقویت کرده و باعث شده تا برخی اینطور بگویند که به احتمال زیاد دولت در صدد آزادی واردات خودروست.
آنطور که آمار نشان می‌دهد، در سال‌هایی که واردات خودرو آزاد بود، حدود 60 تا 70 هزار خودروی خارجی وارد کشور می‌شد که به بخشی از درآمدهای دولت تبدیل می‌شدند.
با این حال، باید به این نکته هم اشاره کرد که انتخابات ریاست‌جمهوری ایران هم در پیش است و بسته به اینکه کدام طیف فکری سکان قوه مجریه را در دست می‌گیرند، سیاست‌های مربوط به خودرو هم دگرگون خواهد شد. ناگفته پیداست که جناح راست بیشتر تمایل به داخلی‌سازی و تداوم ممنوعیت واردات داشته و جناح مقابل بیشتر متمایل به واردات و همکاری با شرکای خارجی هستند.
نتیجه گیری
به نظر می‌رسد که مساله واردات از یک پیامک فراتر است و باید منتظر بود تا سیاست‌های دولت بعدی در ایران به صورت مشخص و دقیق اعلام شود. شاید تا آن زمان، وضعیت دلار هم به یک ثبات نسبی رسیده و بتوان با قاطعیت بیشتری در این رابطه صحبت کرد.
نویسنده: سپیده اشرفی
