میزان پیش فروش های خودرو در سال 99 به طور ملموسی بیشتر از سال های قبل بود. برخی معتقدند که این پیش فروش ها می تواند روی قیمت خودرو تاثیرگذار باشد. یک کارشناس به این پرسش پاسخ داده است.
با وجود صحبت‌های بسیاری که در خصوص تاثیر پیش‌فروش‌ها و طرح‌های ثبت‌نامی خودرو می‌شود، هنوز هم برخی معتقدند که این طرح‌ها می‌تواند بازار را مدیریت کرده و به سمت و سوی مناسب‌تری بکشاند. عده‌ای از کارشناسان اینطور عنوان می‌کنند که بیشتر شدن طرح‌های ثبت‌نام خودرو از سوی شرکت‌های خودروسازی می‌تواند به ابزاری برای مدیریت بازار خودرو تبدیل شود.
کما اینکه در یک سال گذشته نیز بارها همین صحبت مطرح شده و به نظر می‌رسد بخشی از هدف این طرح‌ها، دسترسی ساده‌تر مصرف‌کنندگان به قیمت‌های کمتر و مدیریت بازار خودو در درازمدت باشد. اما صحبت برخی کارشناسان این فرض را رد می‌کند. یک کارشناس خودرو در همین رابطه به خودرو45 می‌گوید که این طرح‌ها هیچ تاثیری روی بازار خودرو نخواهد داشت.
مرتضی مصطفوی در خصوص شدت گرفتن تحویل خودروهای ثبت نامی در نیمه اول 1400 و تاثیر آن روی قیمت خودرو، به خودرو45 می‌گوید: این مساله تاثیری روی قیمت خودرو نمی‌گذارد چرا که تعداد ثبت‌نامی‌ها زیاد نیست. به نظرم بزرگترین مساله‌ای که روی بازار خودرو تاثیر می‌گذارد، دلار و بازار ارز است. یعنی آنطور که برخی تصور می‌کنند، قیمت‌ها متاثر از طرح‌های ثبت‌نامی نیست.
این کارشناس صنعت خودرو تاکید می‌کند: ثبت نامی‌ها تنها در صورتی در بازار خودرو تاثیر می‌گذارند که به یکباره تیراژ خودرو به عدد بالایی برسد اما در این رقمی که ثبت‌نامی‌ها انجام شده چندان تاثیری بر بازار ندارد چرا که اعداد و ارقام خودروهای تحویل شده آنقدر زیاد نیست که تاثیر بسیاری بر بازار داشته باشد.
وی در عین حال معتقد است که بازار خودرو ربطی به خودروساز ندارد. البته این مساله را هم عنوان می‌کند که خودروسازان علاقه به افزایش قیمت دارند و شاید کارهایی در پشت پرده برای این مساله صورت گیرد اما در مجموع عامل تعیین کننده قیمت نیستند. یعنی بازار کاملا متاثر از انتظارات تورمی است.
تاثیر بازار ارز
مصطفوی می‌گوید: اگر انتظارات تورمی اوج بگیرد، تنش‌های ارزی بیشتری ایجاد می‌شود و قیمت هم بالا می‌رود. در غیر این صورت قیمت پایین می‌آید. یعنی مهم‌ترین مساله‌ای که بر بازار خودرو تاثیر می‌گذارد، همین بازار ارز است.
وی تاکید می‌کند: البته این موضوع حاصل بی‌کفایتی مسئولان است که بازار ارز اینقدر خودش را به سمت بازار خودرو می‌کشاند. اگر سیاستگذاران بازار خودرو را با تدبیر مدیریت کنند، اثر دلار در بازار به صفر می‌رسد. در شرایط فعلی به دلیل رها شدن بازار، تمام نوسانات توسط دلار ایجاد می‌شود. یعنی بخشی از این آشفتگی به دلیل توجه نکردن به بازار ارز و آشفتگی این بازار است.
صحبت‌های این کارشناس نشان می‌دهد که برخلاف تصوری که ممکن است سیاستگذاران القا کنند، طرح‌های ثبت‌نامی در بازار خودرو تاثیر چندانی نداشته و دست کم نمی‌تواند ابزاری برای کنترل یا مدیریت قیمت‌ها باشد و در عین حال نکته مهم‌تر برای مدیریت بازار، توجه به تاثیری است که انتظارات تورمی بر بازار خودرو دارند. مساله‌ای که به نظر نمی‌رسد چندان مورد توجه سیاستگذاران بازار قرار گرفته باشد.
ماجرای رانت توزیع شده در پیش فروش خودروها چیست؟
از همان سال گذشته که رکورد قابل توجهی در پیش‌فروش خودروها ثبت شد، برخی کارشناسان تاکید می‌کردند که مساله پیش‌فروش خودرو تاثیری در قیمت بازار خودرو نخواهد داشت. اما مساله اینجاست که بسیاری معتقدند که رانت توزیع شده در پیش‌فروش خودروها، عاملی برای بالا و پایین شدن قیمت‌هاست. به تازگی مازیار بیگلو دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو هم از رانت‌هایی صحبت کرده که در پیش‌فروش خودرو وجود دارد.
وی عنوان کرده که در هر خودروی فروخته شده با قرعه کشی، 50 میلیون رانت توزیع می‌شود. وی اینطور گفته که 60 درصد این رانت‌ها میان دلالان بازار خودرو توزیع می‌شود. البته مساله ارتباط دلالان با پیش‌فروش خودروها اتفاق تازه‌ای نیست و بارها با هشدار از سوی کارشناسان خودرو همراه بوده اما به نظر می‌رسد این اظهارنظر رسمی، تاییدی بر آن چیزی است که تاکنون به صراحت از آن صحبت نشده بود. این در حالی است که هنوز بسیاری از افرادی که در طرح‌های پیش‌فروشی خودرو شرکت کردند، خودروهای خود را تحویل نگرفته‌اند و تکلیف وضعیت قیمت و سیاستگذاری‌های کلان آن هم در سال جدید شفاف نشده است.
نویسنده: سپیده اشرفی
