تکنولوژی در زمینه ایمنی پیشرفت‌های بسیاری پیدا کرده است و برخی از آن‌ها به صنعت خودروسازی وارد شده‌اند. از جمله این فناوری‌های پیشرفته می‌توان به ردیاب خودرو اشاره کرد. این ردیاب با استفاده از GPS مکان لحظه‌ای خودرو را به شیوه‌های مختلف به مالک نشان می‌دهد. بدین ترتیب، گم شدن یا سرقت خودرو به مفاهیمی ناممکن و بی‌اهمیت تبدیل می‌شوند، مگر آنکه ردیاب به نوعی از خودرو جدا شود. با نصب ردیاب خودرو به ویژه مدل‌های پیشرفته، از باز و بسته شدن درب‌ها نیز مطلع می‌شوید.
ردیاب خودرو چیست؟
ردیاب خودرو یک وسیله سخت‌افزاری است که داخل یا خارج ماشین نصب می‌شود و به‌عنوان وظیفه اصلی، موقعیت جغرافیایی ماشین را مشخص می‌کند. بسته به تکنولوژی به‌کاررفته در ساخت ردیاب، این دستگاه به وسیله تبادل فرکانس‌ها یا امواج مختلف می‌تواند از موقعیت اجسام متحرک مثل خودرو آگاه شود.
رایج‌ترین نوع ردیاب ماشین، ردیاب GPS است. این ردیاب در حالت کلی شامل دو ماژول مهم می‌شود که یکی از آن‌ها ماژول GPS و دیگری یک ماژول ارتباطی مثل سیم‌کارت است. ردیاب ماشین با استفاده از فناوری موقعیت‌یابی جهانی و به کمک ماهواره‌های مستقر در مدار زمین، مکان خودرو را به روش‌های مختلف مثلا تلفن همراه، به مالک اطلاع می‌دهد. به بیان بهتر، ماژول GPS اطلاعات مکانی شامل طول و عرض جغرافیایی و حتی سرعت و جهت حرکت خودرو را به صورت لحظه‌ای جمع‌آوری می‌کند و به ماژول ارتباطی یعنی سیم‌کارت انتقال می‌دهد. این اطلاعات به‌صورت آنلاین از سیم‌کارت به اپلیکیشن کاربر منتقل می‌شوند. البته انتقال اطلاعات برای مالک به‌صورت آفلاین و به وسیله پیامک (SMS) نیز امکان‌پذیر است.
ردیاب خودرو در سایزها و انواع مختلف ساخته می‌شود و در وسایل نقلیه سبک و سنگین مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی ردیاب‌ها به وسیله سیم‌کشی به سیستم برق خودرو وصل می‌شود، ولی برخی دیگر انرژی لازم برای کارکرد را از طریق باتری تامین می‌کنند. ردیاب‌های پیشرفته علاوه بر مکان‌یابی، هرگونه ضربه به ماشین یا باز و بسته شدن درب را به مالک اطلاع می‌دهند؛ درست همانند یک دزدگیر با عملکرد آنی. از آنجا که در اکثر خودروهای امروزی، روشن و خاموش شدن موتور ماشین به‌صورت ریموت و از راه دور نیز امکان‌پذیر است، مالک به محض مشاهده هشدار در مورد باز شدن درب یا حرکت ماشین می‌تواند با استفاده از گوشی همراه، موتور را خاموش و ماشین را متوقف کند.
سامانه GPS چیست؟
سیستم موقعیت‌یاب جهانی (Global Positioning System) یا به اختصار GPS نخستین بار در دهه ۷۰ میلادی توسط وزارت دفاع آمریکا ساخته شد. هدف این سیستم در ابتدا یافتن موقعیت نظامیان اعم از سربازها، وسایل نقلیه، هواپیماها و کشتی‌ها بود. ولی با گذشت زمان، کاربردهای متنوع و بیشتری برای GPS به وجود آمد.
این سیستم امروزه فراتر از اهداف نظامی مورد استفاده قرار می‌گیرد و مال و جان انسان‌ها را نجات می‌دهد. بدون شک بارها شده در مسیرهای شهری یا خارج شهری، برای یافتن مقصد از GPS استفاده کنید. این سیستم همچنین می‌تواند موقعیت اماکن مختلف، از سوپرمارکت و کارواش گرفته تا تفریحگاه‌ها و بناهای تاریخی را به شما نشان دهد و مسیر مناسب به سمت آن‌ها را مشخص کند.
سیستم موقعیت‌یاب جهانی شامل سه بخش اصلی فضایی (ماهواره‌های GPS)، کنترلی (ایستگاه‌های کنترل زمینی) و کاربری (گیرنده‌های GPS) می‌شود. ماهواره‌ها در ارتفاع ۱۱ هزار کیلومتری نسبت به سطح زمین قرار دارند و اطلاعات دقیق در مورد موقعیت، سرعت و زمان هر جسم متحرکی را در هر نقطه از زمین به کاربر (گیرنده GPS) اطلاع می‌دهند. زمانی که ردیاب به خودرو وصل می‌شود، شبکه ماهواره‌ای نظارت لحظه‌ای روی وضعیت اتومبیل را آغاز می‌کنند و هرگونه تغییر در وضعیت را به مالک اطلاع می‌دهند.
نحوه عملکرد ردیاب خودرو
همان‌طور که گفته شد، یکی از بخش‌های اصلی ردیاب خودرو ماژول GPS است. این ماژول شامل دستگاهی به نام AVL (مکان‌یابی خودکار وسیله نقلیه) می‌شود که اطلاعات مربوط به موقعیت جغرافیایی، سرعت و جهت حرکت ماشین را از ماهواره دریافت می‌کند و در حافظه خود نگه می‌دارد. این اطلاعات توسط سیستم GPRS به سرور مرکزی انتقال می‌یابند و سپس از سمت سرور، به سمت اپلیکیشن نصب‌شده روی گیرنده (مثلا گوشی هوشمند) فرستاده می‌شود و بدین روش، کاربر را از موقعیت ماشین آگاه می‌سازد. سرور مرکزی همچنین می‌تواند اطلاعات مکانی خودرو را به‌صورت SMS برای کاربر ارسال کند.
در سناریوی کاربردی، زمانی که شما ردیاب را به وسیله نقلیه خود وصل و آن را فعال می‌کنید، نظارت ماهواره‌ها روی خودرو آغاز می‌شود. در این حالت موقعیت خودرو توسط ماهواره‌ها تشخیص داده می‌شود و اطلاعات آن روی گیرنده به نمایش درمی‌آید. به عنوان مثال، بسته به اپلیکیشن کاربردی ممکن است به محض وصل ردیاب، خودرو روی یک نقشه در گوشی هوشمند شما ظاهر شود. بدین ترتیب در هر لحظه می‌توانید موقعیت ماشین خود را روی نقشه مشاهده کنید.
انواع ردیاب ماشین
ردیاب خودرو از لحاظ تکنولوژی در ۲ نوع و از لحاظ نحوه نصب در ۴ نوع مختلف ساخته شده است. از لحاظ تکنولوژیکی، ردیاب خودرو در نوع مبتنی بر GPS و مبتنی بر VHF ساخته می‌شود. از لحاظ نصب نیز ردیاب خودرو به چهار نوع سیمی، بیسیم، دیاگ و فندکی تقسیم می‌شود.
انواع ردیاب خودرو بر اساس فناوری
ردیاب خودرو مبتنی بر GPS
ردیاب GPS موقعیت خودرو را در زمان واقعی و به‌صورت آنی کنترل و نظارت می‌کند. این ردیاب به دلیل استفاده راحت و قیمت مناسب، از محبوبیت بالایی برخوردار است. علیرغم محبوبیت و کارایی بالا، ردیاب‌های GPS دارای یک نقطه‌ضعف مهم هستند. سارقان حرفه‌ای با ابزارهای خاصی می‌توانند در سیگنال‌های GPS پارازیت بیندازند و آن‌ها را مسدود کنند.
ردیاب خودرو مبتنی بر VHF
ردیاب VHF به‌جای ماهواره، از امواج رادیویی برای موقعیت‌یابی خودرو استفاده می‌کند. این ردیاب‌ها سیگنال‌های پرقدرتی دارند و برخلاف ردیاب‌های GPS، در هنگام ورود به تونل‌ها یا سازه‌های زیرزمینی، سیگنال‌هایشان مسدود نمی‌شود. ردیاب‌های VHF قیمت بیشتری نسبت به ردیاب‌های GPS دارند.
انواع ردیاب بر اساس نحوه نصب
ردیاب خودرو سیمی
این ردیاب با سیم‌کشی به برق خودرو متصل می‌شود. البته برخی ردیاب‌های سیمی دارای باتری نیز هستند تا در صورت جدا شدن از سیستم برق، بتوانند تا مدتی به کار خود ادامه دهند. نصب این ردیاب به دانش فنی احتیاج دارد. بنابراین باید از یک فرد متخصص و آگاه از سیستم برق‌رسانی خودرو برای نصب ردیاب، آن‌ها به شیوه مخفیانه و پنهان از دید سارقان احتمالی کمک گرفت.
ردیاب خودرو بیسیم
ردیاب بیسیم که در بازار به عنوان ردیاب آهنربایی یا مگنتی نیز شناخته می‌شود، انرژی مورد نیاز خود را از باتری دریافت می‌کند. بنابراین بازه عملکرد این ردیاب برخلاف ردیاب سیمی نامحدود نیست، بلکه به ظرفیت و ماندگاری باتری بستگی دارد. اگر ردیاب خودرو بیسیم را از برند معروف و معتبر خریداری کنید، به احتمال زیاد باتری آن پس از ۴ سال نیاز به تعویض خواهد داشت. در غیر این صورت توصیه می‌شود به‌طور مرتب باتری را شارژ کنید تا روشن ماندن دستگاه در شرایط مختلف تضمین شود.
ردیاب خودرو فندکی
ردیاب فندکی شباهت بسیاری به شارژر فندکی دارد و به همان صورت در پورت فندکی ماشین قرار می‌گیرد. این ردیاب ایمنی چندانی در برابر سرقت ندارد و تنها برای موقعیت‌یابی خودرو، آن‌هم با رضایت راننده مناسب است. راننده یا سارق در زمان دلخواه می‌تواند ردیاب را از پورت فندکی خارج و آن را غیرفعال کند. در این صورت، دیگر نمی‌توان از موقعیت خودرو مطلع شد. البته به محض خروج ردیاب از پورت فندکی، هشداری به سمت مالک فرستاده می‌شود که می‌تواند تنها سرنخ وی از آخرین موقعیت مکانی خودرو باشد.
ردیاب خودرو دیاگی
ردیاب دیاگی بدون نیاز به سیم‌کشی روی سوکت دیاگ برق نصب می‌شود و دقت و کارایی بالایی در تعیین موقعیت ماشین دارد. برای استفاده از این ردیاب تنها به وجود پورت OBD احتیاج است که معمولا در اکثر خودروهای انژکتوری یافت می‌شود. نصب ساده و قیمت پایین، ردیاب دیاگی خودرو را به گزینه‌ای مناسب جهت موقعیت‌یابی ماشین تبدیل می‌کند.
نحوه نصب ردیاب ماشین
ردیاب خودرو می‌بایست در محلی مناسب نصب شود تا به راحتی بتواند سیگنال‌ها یا امواج را دریافت و ارسال کند، به دور از آسیب‌ها و ضربات خارجی باشد و در عین حال، از چشم سارق احتمالی مخفی بماند. بر اساس تجربه حرفه‌ای‌ها، بهترین مکان‌ها برای نصب ردیاب خودرو عبارت‌اند از داشبورد، کنسول مرکزی، سپر ماشین، درب خودرو، صندوق عقب، قسمت پایینی شیشه عقب و روی موتور خودرو.
ردیاب‌های بیسیم، فندکی و دیاگ نیاز به تخصص خاصی برای نصب ندارند. در عوض ردیاب سیمی به دلیل اتصال به سیستم برق‌رسانی خودرو باید توسط فرد یا تیم مجرب و ماهر نصب شود. با این حال اگر توانایی نصب ردیاب را دارید، توصیه می‌شود از مراحل زیر پیروی کنید.
برای نصب ردیاب سیمی ماشین ابتدا باید سخت‌افزار را روی ماشین و سپس نرم‌افزار را روی دستگاه کاربر (مثلا گوشی هوشمند) نصب کرد. مراحل کار را به‌طور کامل در ادامه شرح می‌دهیم.
نصب سخت افزار ردیاب ماشین
در ابتدا باید اتصالات ورودی و خروجی ردیاب را شناسایی کنید. ردیاب‌های GPS دارای سیم اتصال به برق اصلی، سیم اتصال به برق فرعی ACC و همین‌طور سیستم اتصال دستگاه به بدنه هستند. معمولا برق مورد نیاز برای این ردیاب از جعبه فیوز ماشین گرفته می‌شود که زیر فرمان قرار دارد. پس در مرحله اول، جعبه فیوز را پیدا و آن را باز کنید. سپس با کمک ولت‌سنج، فیوزی را پیدا کنید که دارای جریان برق باشد. این فیوز باید در همه حال (روشن یا خاموش بودن ماشین) عدد ۱۲ ولت را نشان دهد. پس از یافتن فیوز مناسب، سیم برق اصلی ردیاب (معمولا سیم قرمزرنگ) را به فیوز متصل کنید.
مرحله بعدی، یافتن سیم برق فرعی است. جریان برق فرعی یا ACC با خاموش و روشن شدن ماشین قطع و وصل می‌شود. بنابراین خودرو را استارت بزنید و دوباره فیوزها را با ولت‌سنج امتحان کنید. در جعبه فیوز باید به دنبال فیوزی بگردید که با روشن شدن ماشین، عدد ۱۲ را نشان دهد و پس از خاموش شدن ماشین، فاقد جریان می‌شود و عدد صفر را نشان دهد. پس از یافتن فیوز ACC، سیم مربوطه (معمولا زردرنگ) را به آن وصل کنید.
مرحله بعدی اتصال دستگاه به بدنه است. در جعبه فیوز با کمک ولت‌سنج به دنبال فیوزی باشید که در همه شرایط (روشن یا خاموش بودن ماشین) فاقد جریان باشد و عدد صفر را نشان دهد. پس از یافتن فیوز بدون جریان، سیم مشکی‌رنگ را به آن متصل کنید.
ممکن است ردیاب خودرو دارای کاربردهای دیگری مثل سیستم اعلام خطر، رله قطع کن و… باشد. به شیوه مشابه می‌بایست فیوز مناسب هر یک از این کاربردها را از جعبه‌فیوز پیدا و سیم‌های را به آن متصل کنید.
نصب نرم افزار ردیاب خودرو
ردیاب‌ها برای مخابره اطلاعات به سیم‌کارت احتیاج دارند. پس برای ورود سیم کارت به دستگاه و راه‌اندازی آن بهتر است به دفترچه راهنما مراجعه کنید یا از فروشنده ردیاب کمک بگیرید. به‌علاوه، نرم‌افزار مربوط به ردیاب خودرو در دفترچه راهنما معرفی شده است. آن را روی گوشی دانلود و نصب و اجرا کنید.
پیدا کردن ماشین با ردیاب
به محض نصب ردیاب به خودرو، اطلاعات مختلف از جمله مکان، سرعت و جهت حرکت خودرو در نقشه اپلیکیشن متعلق به ردیاب روی گوشی هوشمند شما ظاهر می‌شود. بدین ترتیب به محض تغییر در وضعیت خودرو، مثل باز شدن درب صندوق عقب، باز شدن درب خودرو، روشن شدن موتور و… سیگنالی به سمت گیرنده فرستاده می‌شود و مالک را آگاه می‌کند. در حقیقت ردیاب علاوه بر مکان‌یابی ماشین، همانند یک دزدگیر نیز عمل می‌کند.
اگر ردیاب به خوبی درون یا بیرون خودرو جاسازی شده باشد، به‌نحوی که سارق نتواند آن را پیدا کند، یافتن ماشین مسروقه آسان است. چون موقعیت ماشین در هر لحظه روی نقشه نشان داده می‌شود. برخی ردیاب‌ها حتی به مالک اجازه می‌دهند از طریق گوشی همراه، خودرو را خاموش کنند. بدین ترتیب سارق چاره‌ای جز رها کردن ماشین ندارد.
کاربردهای ردیاب خودرو
ردیاب ماشین امکان تشخیص موقعیت، سرعت و جهت حرکت ماشین را دارد. مدل‌های پیشرفته همچنین از قابلیت برنامه‌ریزی برخوردار هستند و می‌توان معیارهای متفاوتی را در آن‌ها تعریف کرد، به‌نحوی که به محض مشاهده نقض هر یک از این معیارها، هشداری به سمت صاحب ماشین فرستاده شود. کاربردهای اصلی ردیاب خودرو عبارت‌اند از:
- تعیین موقعیت، سرعت و جهت حرکت خودرو به‌طور دقیق و آنی
- روشن و خاموش کردن موتور ماشین از راه دور
- تهیه گزارش از مسیر پیموده‌شده توسط ماشین با زمان و تاریخ دقیق
- قابلیت ثبت سرعت مجاز و هشداردهی در صورت نقض این سرعت
- قابلیت ارسال پیام اضطراری (SoS)
- تعیین محدوده مجاز برای عبور و مرور خودرو (جئوفنسینگ) و هشداردهی در صورت نقض محدوده
مزایای ردیاب ماشین
ردیاب ماشین از هر نوع، یک وظیفه اصلی دارد؛ تعیین مکان خودرو در هر لحظه. با این حال با پیشرفت تکنولوژی، کاربردهای دیگری نیز به ردیاب اضافه شده و در نتیجه، مزایای ردیاب خودرو نیز بیشتر شده است. مزایای متعدد استفاده از ردیاب را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.
- آگاهی از موقعیت لحظه‌ای خودرو
- آگاهی از سابقه رانندگی
- جلوگیری از سرقت ماشین
- یافتن خودروی مسروقه در کوتاه‌ترین زمان ممکن
- افزایش ایمنی با ارسال هشدارهای مختلف
- امکان کنترل از راه دور وسیله نقلیه در هر نقطه از جهان
- امتیازدهی برخی شرکت‌های بیمه به ماشین‌های مجهز به ردیاب
نتیجه گیری
ردیاب خودرو یک وسیله ایمنی برای موقعیت‌یابی و جلوگیری از سرقت خودرو است. اکثر ردیاب‌های امروزی با استفاده از اطلاعات GPS موقعیت، زمان و جهت حرکت ماشین را به مالک نشان می‌دهند. برخی ردیاب‌ها قابلیت‌های بیشتری دارند و می‌توانند هشدارهای مختلف مثل کنترل سرعت، باز و بسته شدن درب ماشین، روشن و خاموش شدن موتور را به مالک خودرو بفرستند و همین‌طور از مسیرهای پیموده‌شده توسط ماشین گزارش تهیه کنند. ردیاب خودرو مزایای متعددی دارد، به شرطی که در محل مناسب و در عین حال مخفی و به شیوه صحیح نصب شود.
نویسنده: تیم تولید محتوا خودرو45
