طرح ساماندهی بازار خودرو چه شد؟

۲۵ آبان ۱۳۹۹ طرح ساماندهی بازار خودرو چه شد؟

نایب رییس کمیسیون مجلس گفت: طرح ساماندهی خودرو امروز در کمیسیون صنایع مجلس بررسی و نهایی می‌شود. این طرح با ۱۹ ماده در مراحل نهایی قراردارد. علی جدی، نایب رییس کمیسیون مجلس درباره واردات خودرو گفته که در طرح خودرویی مجلس بندی وجود دارد که براساس آن واردات خودروهای هیبریدی مشکلی ندارد و برای آن تعرفه‌ای هم در نظر گرفته نشده است. همچنین درباره سایر خودروهای وارداتی باید معادل ارزشی آن، خودروهای داخلی اسقاط شود.

نایب رییس کمیسیون مجلس طرح واردات خودرو در ازای صادرات قطعه را تشویق تولیدکنندگان داخلی عنوان کرده است.  طرح خودرویی مجلس امروز بررسی و نهایی می‌شود. این طرح ۱۹ ماده دارد که تکلیف ورود خودرو به بورس نیز امروز مشخص خواهد شد.

 

طرح ساماندهی خودرو چه شد؟

تا خرداد ماه 98، یکسال از برنامه ریزی طرح ساماندهی بازار خودرو می‌گذرد و هنوز این طرح در پیچ و خم راهروهای بهارستان پاسکاری می‌شود؛ یکی می‌گوید راه حل ساماندهی بازار خودرو رونق تولید است و دیگری می‌گوید فعلا زمان اجرای این طرح نیست. با این حال بر اساس آخرین جلسه نمایندگان مجلس با مسکوت ماندن این طرح مخالفت شد و  این طرح به دلیل ابهاماتی به کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ارجاع داده شد. اکنون با گذشت بیش از دو سال از طرح پیشنهادی مجلس هنوز هیچ تصمیمی در این باره اتخاذ نشده و تازه طرح‌های جدیدتری درباره بازار خودرو پیشنهاد و بررسی شده است.

اردیبهشت ماه ۹۷ درست پس از آغاز نوسانات نرخ ارز و به دنبال آن افزایش قیمت خودرو مجلس تصمیم به اجرای طرحی با عنوان «ساماندهی بازار خودرو» گرفت.

طرحی که قرار بود طی سه ماه و پیش از اجرای تحریم‌های خودرویی امریکا بازار خودرو را از قیمت گذاری‌های غیر منطقی نجات و سامان دهد. اما اوضاع بر وفق مراد پیش نرفت و با ممنوعیت واردات خودرو و پس از آن نوسانات نرخ ارز مشکلات تامین قطعات و مواد اولیه، تولید خودروهای ناقص در کف کارخانه‌های داخلی و … این طرح به تعویق افتاد.

در همان زمان برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس اظهار کردند که این طرح برای اجرا نیاز به زمان بیشتری دارد و باید ابتدا تکلیف وضعیت واردات خودرو و پس از آن نرخ ارز تعیین شده برای خودرو و خرید قطعات مشخص شود تا این طرح به صورت کامل نگارش و اجرایی شود.

اندکی بعد، طرح دو فوریتی ساماندهی بازار خودرو با یک فوریت تصویب و مقرر شد به زودی طرح نمایندگان معرفی و اجرا شود.

اما با گذشت زمان و اجرای فاز دوم تحریم‌های امریکا علیه ایران، وضعیت اقتصادی صنعت خودرو سخت‌تر شد به گونه‌ای که برخی شرکای خارجی خودرویی از بازار ایران رفتند و برخی دیگر نیز فعالیت خود را تعلیق کردند. شرکای باقی مانده نیز همچنان در حالت تعلیق به سر می ‌برند و هر روز ساز رفتن را کوک می کنند.

در این میان اما خودروسازان داخلی تولیدات خود را حتی با کمبود قطعات و افزایش دستمزدها ادامه دادند که البته در تابستان با کمبود قطعه و تولید خودروهای ناقص همراه شدند اما با این حال همچنان به پیش فروش و تولید خودروهای در توان خود ادامه دادند.

از نیمه‌های سال ۹۷ دو خودروساز دولتی ایران خودرو و سایپا در این مدت جهت تعادل بازار خودرو و تعدیل قمیت‌ها در مناسبت‌های مختلف تعداد زیادی خودرو پیش فروش کردند که البته تحویل این خودروها در نیمه دوم امسال و نیمه اول سال ۹۹ عنوان شد.

از این رو برخی فعالان بازار خودرو بر این باورند که شاید با عرضه خودروهای پیش فروش شده در بازار، قیمت خودروهای داخلی تا حدی متعادل شود اما برخی دیگر معتقدند بازار با برنامه ریزی‌‌های گسترده‌تری به تعادل می رسد.

طرح از هدف اصلی خارج شد

اکنون با گذشت بیش از یکسال از زمان مطرح شدن طرح بهارستانی‌ها برای ساماندهی بازار خودرو، هنوز این طرح به صورت تمام و کمال نه اجرایی شده و نه نتیجه‌ای در برداشته است.

چرا که از زمان مطرح شدن ساماندهی بازار خودرو در اردیبهشت ۹۷ در بهارستان تا جلسه دوم بررسی آن حدود ۴۵ روز زمان گذشت و تیرماه ۹۷ بود که این طرح با حضور جمع زیادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی بررسی شد. اکنون با سر رسید سالگرد این طرح، بهرام پارسایی-سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی- گفته است که « اگر این طرح ظرف ۴۵ روز به تصویب می‌رسید مطمئناً شاهد وضعیت نابسامان فعلی در بازار خودرو نبودیم اما حالا طرح از اهداف اصلی طراحان خارج شده است».

لازم به ذکر است که در جلسه روز ۲۹ اردیبهشت ماه یعنی یکسال بعد، مواد ۳ و ۴ این طرح تصویب شد. در همین جلسه نیز بهرام پارسایی که از طراحان اولیه این طرح بود، پیشنهاد مسکوت ماندن سه ماهه این طرح را مطرح کرد.

او در این باره اعلام کرد که طبق آئین نامه طرح یک فوریتی باید ظرف ۴۵ روز به تصویب مجلس برسد یک فوریت این طرح دوم اردیبهشت سال گذشته تصویب شده و این طرح ۱۳ ماه است بین مجلس و کمیسیون پاسکاری می‌شود.

عقب نشینی پارسایی پس از ۱۳ ماه

پارسایی همچنین تاکید کرد که طرح ساماندهی بازار خودرو نه تنها مشکلی را حل نمی‌کند بلکه مشکلی را به مشکلات بازار خودرو اضافه خواهد کرد.

در این جلسه اما نمایندگان مجلس با توجه به اهمیت اجرای این طرح در شرایط فعلی، با مسکوت ماندن بیش از پیش این طرح مخالفت کردند.

حال با گذشت ۱۳ ماه از طرح بهارستانی‌ها مبنی بر سر و سامان دادن بازار خودرو، رمضان علی سبحانی فر-عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی- با اشاره به این که طرح ساماندهی بازار خودرو نمی‌تواند در شرایط کنونی تاثیر بسزایی در بازار خودرو ایفا کند، گفته است که آن چه امروز می‌تواند در مدیریت بازار خودرو موثر باشد، افزایش تولید و رساندن خودرو به دست مصرف کننده واقعی است.

او همچنین تاکید کرده است که از نظر من در حال‌ حاضر تصویب این طرح تاثیر خاصی بر روی بازار خودرو نخواهد گذاشت؛ بلکه در بلندمدت می‌تواند آثار خود را در ساماندهی بازار خودرو نشان دهد.

همچنین آن چه که در حال‌ حاضر می‌تواند در مدیریت بازار خودرو اثرگذار باشد افزایش تولید خودروها و ثبت‌نام خودروها به دست مصرف کنندگان و در نهایت تحویل خودرو به مصرف کننده اصلی است.

به گزارش خودرو۴۵، بر اساس آخرین تصمیمات نمایندگان مجلس شورای اسلامی و ورود مجدد شورای رقابت به حوزه نظارت و قیمت‌گذاری خودرو، به نظر می‌رسد هنوز برای ساماندهی بازار خودرو زمان لازم است تا آشفته بازار خودرو ساماندهی شود.

گرچه در این باره بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران بازار معتقدند که باید دست دلالان از بازار خودرو کوتاه شود و در مقابل نرخ ارز رویه ای با ثبات را پیش گیرد؛ اما شاید رونق تولید و در مقابل ورود خودروهای در گمرک مانده وارداتی نیز بتواند سهمی در تعادل بازار خودرو ایفا کند.

 

نویسنده: نگار میرکریمی- شقایق صفی خانی