خودرو ملی یکی از همان واژه‌هایی است که هر شهروند یا فعال اقتصادی نسبت به آن تعصب دارد. چرا که تولید تمام و کمال یک اتومبیل در داخل یک کشور، گذشتن از مراحل ابتدایی تولیدات صنعتی و رشد شگرف صنایع مختلف آن کشور محسوب می‌شود.
به گزارش خودرو۴۵، طراحی، تولید و عرضه خودروهای داخلی در ایران نیز یکی از همان اتفاقاتی است که مردم و فعالان اقتصادی و صنعتی فارغ از اهداف دولت‌ها و موفقیت در عرصه جهانی منتظر آن بوده‌اند. تولید خودروهایی که صفر تا صد تولیدشان در داخل کشور و بر اساس دانش و توانمندی مهندسان و کارگران ایرانی انجام شده است.
ماجرای طراحی و تولید خودروهای داخلی در ایران داستان طولانی دارد. داستان تولید پیکان، ورود پراید و تولید پژو و سمند و پیشتازی فروش تیبا در ایران، همگی نشان از پشتکار از توانایی ایرانی‌ها در تولید و عرضه خودروهای ملی بوده است.
از پیکان تا پراید
پیکان، نام اتومبیلی نوستالژیک برای ایرانیان است. چرا که نقش پیکان در صنعت خودروسازی ایران به عنوان آغازگر این صنعت به شمار می‌رود. زیرا این خودرو به نوعی چراغ صنعت خودروسازی ایران را روشن کرده است.
در ابتدا پیکان با هدف خودرویی گران‌تر از ژیان و ارزان‌تر از خودروهای آمریکایی در بازار ایران عرضه شد. این خودرو، سال‌های زیادی ماشین محبوب ایرانی‌ها بود و پیش از ورود پراید پرفروش‌ترین محصول ایران محسوب می‌شد.
Paykan از اوایل دهه ۴۰ شمسی و در کنار سه خودرو ژیان، آریا و شاهین تولید می‌شد. اما جذابیت آن در مربع خودروهای ایرانی بیش از سایر بود و توانست آن را به مرز فروش ۱۲ هزار دستگاه در سال ۱۳۴۷ برساند.
در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ یکه‌تازی پیکان در خیابان‌های ایران ادامه داشت. اما در زمان پیروزی انقلاب اسلامی و آغاز جنگ تا حدی از فروش بالای آن کاسته شد. این روند تا جایی ادامه داشت که در سال ۱۳۶۹ تولید پیکان به تیراژ سه هزار دستگاه در سال رسید که البته در دهه ۷۰ آن را جبران کرد.
دهه ۷۰، تولد پژو و رونق پراید در بازار
در اوایل دهه ۷۰ شمسی اما ایران‌خودرو تصمیم گرفت اتومبیل جدیدی را با سبک و سیاق متفاوت‌تری وارد بازار کند. در همان زمان ماشین پژو ۴۰۵ متولد شد. لازم به ذکر است که نقش رنو ۵، پاترول و پاژن در همان زمان غیر قابل انکار است.
اواخر دهه ۶۰ و اوایل دهه ۷۰ که دیگر جنگ و آثار مخربش بر اقتصاد کشور کمتر شده بود، بازار فروش پیکان جان دوباره‌ای گرفت. اما در سال ۱۳۷۳ ناگهان سر و کله پراید کره‌ای پیدا شد. از همان سال اول، تولید پراید به ۱۵۰۰ دستگاه در سال رسید و روند تقاضا آنچنان رشد داشت که در سال ۷۵ حدود ۲۳ هزار دستگاه پراید تولید و به بازار عرضه شد.
با ورود پراید اما روند تولید پیکان بیش از پیش افزایش یافت تا جایی که در همان سال ۷۵ تولید پیکان به ۷۷ هزار دستگاه رسید و پیکان را دوباره به روزهای اوجش در دهه ۵۰ نزدیک کرده بود؛ تا جایی که در سال ۷۹ رکورد تولید این خودرو پرطرفدار شکسته شد و پیکان به مرز تولید ۱۱۰ هزار دستگاه خودرو رسید.
اما آنچه همه مردم و مسئولان را نگران می‌کرد، طراحی قدیمی و از رده خارج شده این خودرو بود. از این رو مسئولان وزارت صنعت، معدن و تجارت تصمیم گرفتند تا خودرویی هم رده قیمتی با پیکان طراحی و تولید کنند که در نهایت این پروژه به طراحی و تولید سمند منتهی شد.
پروژه مذکور با سرمایه ۴۰۰ میلیارد تومانی در سال ۷۹ و با تولید ۲۶ دستگاه سمند آغاز شد. اما مسائلی بر سر راه تولید این محصول قرار گرفت و در نهایت هزینه‌ها را از آنچه برنامه ریزی شده بود، فراتر کرد.
تصمیم‌های منوچهر منطقی- مدیر وقت ایران خودرو- در همان سال باعث شد تا در نهایت حدود ۱۵ هزار دستگاه پژو۴۰۵، حدود ۱۱ هزار رنو سپند، حدود ۶۷ هزار پراید، شش هزار خودرو دوو، چهار هزار ماتیز و ۵۰۰ دستگاه خودرو مزدا تولید شود.
دهه ۸۰، رونق تولید محصولات پژو و خداحافظی با پیکان
آغاز دهه ۸۰ از همان ابتدا سال‌های پرحاشیه و البته پر خبری را برای صنعت خودرو ایران رقم زده است. از افتتاح خط تولید سمند به عنوان اولین خودرو ایرانی توسط مهندسان ایرانی تا ورود انواع پژو ۲۰۶ به ایران که به تولید این خودرو در ایران نیز منتهی شد که سال‌های پر چالشی را برای صنعت خودرو ایران رقم زد.
بسیاری از کارشناسان و رسانه‌ها، این دهه را به عنوان شروع فصل نو در تاریخ خودروسازی ایران قلمداد کردند. دهه‌ای که با خداحافظی پیکان ۳۸ ساله سپری شد.
با این حال اما تولیدات جدید ایران خودرو تا حد زیادی همگام با نیاز مصرف کنندگان و عطش آن‌ها به خودروهایی جایگزین پیکان و ژیان بیش از پیش بود. دراین میان، تولد پژو پارس به عنوان محصول مشترک ایران خودرو و پژو که در زمان خودش اتومبیلی لوکس محسوب می‌شد، از اوایل دهه ۸۰ شمسی آغاز شد.
روند افزایش تولید خودرو در ایران در دهه ۸۰ هر روز بیشتر از روزهای قبل می‌شد، رقابت ایران خودرو، سایپا، پارس خودرو و خودروسازان ایرانی روز به روز مشهودتر شد.
تولید و عرضه خودرو در این دهه بیش از پیش سرعت گرفت. لیزینگ‌ها در ایران فعال شدند و به نوعی دسترسی مردم به خودروهای تولیدی جدید بیش از پیش شد.
تولید پژو، سمند و پراید بیش از پیش شد و دیگر پیکان توانی برای رقابت با تولیدات جدید نداشت. در این شرایط در سال ۸۲ تولید سمند به ۸۵ هزار دستگاه در سال و تولید پراید به ۲۵۰ هزار دستگاه در سال ۸۳ رسید.
تولید محصولات مشترک ایران خودرو و پژو (پژو ۲۰۶) و استقبال خوب جوانان باعث شد تا تولید انواع ۲۰۶ در ایران افزایش یابد.
محبوب‌ترین خودروهای ملی ایران کدام‌اند؟
خانواده سمند به عنوان اولین خودرو ملی ایران از اعتبار و محبوبیت خوبی برخوردار است. اما طی سال‌های اخیر و با تولید انواع خودروهای داخلی با پلتفرم ایرانی، خانواده دنا و به ویژه خودرو دنا پلاس از محبوبیت بیشتری برخوردار است. چرا که دنا پلاس با تغییراتی که در طراحی تجربه کرده، توانسته است تا حدی همانند محصولات پژو۲۰۶ شود و نظر جوانان را به خود جلب کند.
مشخصات کلی خودروهای ملی ایران
|
نام خودرو |
مشخصات کلی |
|
سمند |
*اولین خودرو ملی ایران خودرو *سمند در دو نسخه LX و SE با عنوان فیس لیفت محصول اولیه تولید می‌شود. *دارای پیشرانه ۱.۸ لیتری ۸ سوپاپ و قدرت ۱۰۰ اسب بخار. * دارای پیشرانه ۱.۷ لیتری EF7 و قدرت ۱۱۴ اسب بخار. |
|
*دومین خودرو ملی ایران خودرو *نخستین خودرو مجهز به پیشرانه توربو شارژ در سه مدل تولید می‌شود. *دارای پیشرانه ۱.۶ لیتری ۱۰۵ اسب بخار. *دارای موتور ۱.۷ لیتری توربو و ۱۵۰ اسب بخار. *دارای پیشرانه ۱.۸ لیتری و ۱۰۰ اسب بخار. |
|
|
*یکی دیگر از خودروهای ملی ایران خودرو محسوب می‌شود. *طراحی آن بر اساس پژو۲۰۶ صندوقدار (نسخه اقتصادی ۲۰۶) است. *دارای موتور ۱.۶ لیتری TU5 و ۱۰۵ اسب بخار |
|
|
دنا |
*یکی از محبوب‌ترین خودروهای ملی ایران خودرو محسوب می‌شود. *دارای پیشرانه ۱.۷ لیتری و قدرت ۱۱۴ اسب بخار. |
|
دنا پلاس |
*نسخه فیس لیفت دنا و از محبوب‌ترین محصولات ایران خودرو است. *کمترین شباهت را به سمند و سورن دارد. *دارای پیشرانه ۱.۷ لیتری EF7، موتور بهبود یافته و قدرت موتور ۱۵۰ اسب بخار است. *درحال حاضر به آذربایجان و روسیه صادر می‌شود. |
|
تیبا |
*اولین خودرو ملی سایپا *ترکیبی از پراید، کیا ریو و تندر۹۰ است. *دارای موتور ۱.۵ لیتری ۸ سوپاپ و قدرت ۸۰ اسب بخار است. *با تولید و عرضه تیبا هاچ‌بک، مدل تیبا ۲ نیز به بازار عرضه شد. |
|
ساینا |
*دومین خودرو ملی سایپا *نسخه فیس لیفت تیبا است. *پیشرانه آن هیچ تغییری نسبت به تیبا نداشته است. تنها در چند مورد همانند دنده اتوماتیک، کروز کنترل و سیستم تهویه مطبوع پیشرف کرده است. *دارای پیشرانه ۱.۵ لیتری و قدرت ۸۷ اسب بخار است. |
|
کوییک |
*ترکیبی از ساینا و تیبا۲ است. *همانند سایر محصولات سایپا از پلتفرم X200 بهره گرفته است. |
|
(شاهین) رهام |
*کامل‌ترین، به روزترین و آخرین خودرو تماما ایرانی است. *به عنوان خودرو ملی ایران محسوب می‌شود. *امکاناتی همچون سانروف، چراغ روشنایی روز، استارت دکمه‌ای، سنسورهای پارک، کروز کنترل، کامپویتر سفر و غیره دارد. *دارای پیشرانه ۱۶۵۰ لیتری و برگرفته از آنچه در تولید محصولات برلیانس استفاده می‌شود. *طراحی برگرفته از پلتفرم SP100. |
در حال حاضر خودروهای تولید داخلی سمند LE، سمند LX، باردو، کاروان، سایپا ۱۳۱و سایپا ۱۴۱ توقف تولید شده‌اند. همچنین خودروهای فیس لیف‌شده داخلی توقف تولید شده نیز شامل؛ پژوRD، روآ، نیو پی‌کی، رنو سپند، پی‌کی و زانتیا هستند.
نویسنده: نگار میرکریمی
اینجا گفته شده سمند از رده خارج شده اما در حالی که ایران خودرو همچنان ان را تولید می کند
نمد
در خودرو از القر امانی در نینه بدون شک نیاز است