صنعت خودرو چند سالی است که با بیکاری نیروی انسانی روبروست و در این میان برخی تصور می کنند که این بیکاری به تازگی و به دلیل کرونا رخ داده است. اما علت چیست؟
شاید در نگاه اول و با توجه به بحران کرونا که در یک سال اخیر کل بخش‌های اقتصادی را دچار مشکل کرده، اینطور تصور کنیم که بیکاری در صنعت و به صورت خاص در صنعت خودرو، به دلیل همین بحران یک سال اخیر روی داده است. اما اگر دقیق‌تر به این مساله نگاه کنیم خواهیم دید که صنعت خودرو با مشکلات بسیاری روبروست که همه این مسائل در کنار هم به بیکاری فزاینده در این صنعت منجر شده است.
سال بد
همانطور که خودرو45 پیش از این نیز در گزارش‌هایی به مساله بیکاری ناشی از کرونا در صنعت خودرو اشاره کرده بود، نمی‌توان انکار کرد که سال کرونایی، مشکلات همه بخش‌های صنعت را دو چندان کرده است. بخش خودرو هم از این مساله مستثنی نیست و در یک سال اخیر با بحران‌های مختلفی روبرو شد که همه ناشی از مساله کرونا بود.
تنها در بهار امسال نزدیک به 2 میلیون نفر در صنعت خودرو بیکار شدند که دلیل آن کرونا و مشکلات ناشی از آن بود. هرچند که پیش از این نیز بارها نسبت به تعطیلی بخشی از نیروی انسانی فعال در صنعت قطعه‌سازی هشدار صورت گرفته بود. با این حال بعد از مشکلات ناشی از کرونا، قدری از دستمزد نیروی انسانی در این بخش کاسته شد و بخشی از آنها هم بیکار شدند اما مشکلات صنعت خودرو پابرجا ماند.
کاهش تولید
شاید باید مثل علت و معلول و همان ماجرای مرغ و تخم مرغ با آن برخورد کرد. یعنی مشخص نیست مشکلات نیروی انسانی باعث کاهش تولید شده یا بالعکس. در چند ماه گذشته آمارهای منتشر شده نشان از کاهش تولید دو خودروساز مهم و برجسته کشور دارد. به طور قطع این مساله اگر به دلیل کاهش نیروی انسانی هم نباشد، تاثیر خود را روی این نیروها نشان می‌دهد. برخی بررسی‌ها نشان می‌دهد که کاهش تولید در صنعت خودرو به یک بیکاری پنهان برای نیروی انسانی این بخش منجر می‌شود.
از طرفی هم برخی معتقدند که ممنوعیت واردات عاملی برای کاهش نیروی انسانی در بخش خودرو شده است. کم شدن بخشی از مشاغل مربوط به خدمات پس از فروش به دلیل خروج شرکت‌های خارجی و منتفی شدن اجرای برجام از یک طرف و از طرف دیگر هم رقابتی نبودن صنعت خودرو مزید بر علت شده و فشار وارد شده به این صنعت را دوچندان کرده است. چه بپذیریم یا نه، زیان خودروسازان بالاست.
چیزی نزدیک به 12 هزار و 600 میلیارد تومان زیان انباشته در نیمه اول امسال متوجه خودروسازان بود که مجموع زیان آنها را به 40 هزار میلیارد تومان رسانده است.
چرخه نرخ تورم، قیمت خودرو و زیان انباشته
اما این نکته را هم باید در نظر داشت که هرچقدر نرخ تورم بالاتر می‌رود، خودروسازان قیمت‌های نهایی را بالا می‌برند. چرخه‌ای که وقتی ادامه پیدا می‌کند به افزایش زیان انباشته این گروه منجر می‌شود. آنطور که آمار نشان می‌دهد، نیروی انسانی سهم 20 درصدی در هزینه‌های صنعت خودرو دارد و شاید زمانی که فشار به این صنعت بالا می‌رود، اولین گزینه حذف برخی از نیروی انسانی باشد. با این حال، برخی معتقدند که توسعه صنعت خودرو بیشتر از هر چیز به یک رقابت واقعی نیاز دارد که در شرایط فعلی به دلیل ممنوعیت واردات، قدری با دست‌انداز مواجه شده است. صنعتی که رقابتی باشد، از خلاقیت نیروی انسانی بیشتر استفاده کرده و در نهایت به بالندگی بیشتری هم می‌رسد.
نویسنده: سپیده اشرفی
