سدان‌های سایز کوچک شهری وارداتی به هنگام آزادی واردات خودرو به کشور بدون شک پرتیراژترین و محبوب‌ترین گزینه‌های وارداتی را در کنار سگمنت کراس اوور تشکیل می‌دادند.
این دست خودروها از میان برندهای خارجی آسیای شرقی در بازار ایران اقبال بسیار خوبی داشتند و به لطف واردات پیوسته و قیمت‌گذاری که زمانی منطقی و رقابتی به حساب می‌آمد، این کلاس از خودروها در بازار ایران به خوبی در دل مشتریان جا باز کردند.
اما رقابت میان ژاپنی‌ها و کره‌ای‌ها از همان ابتدای ماجرا، تقابلی غیرقابل اجتناب و البته جذاب بود. ژاپنی‌ها به دلیل داشتن سابقه دور و دراز در زمینه تولید خودروهای بادوام و کم مصرف و کره‌ای‌ها به واسطه تولید خودروهای ارزان‌قیمت و رقابتی و در عین حال اسپرت، در بازار ایران به خوبی مشهور شدند. در نتیجه تقابل میان این دو کشور در ایران به جدالی بسیار داغ بدل شد.
دو گزینه محبوب از کلاس سدان‌های سایز کوچک شهری ایران را دو محصول تویوتا کرولا و کیا سراتو تشکیل می‌دهند که هرچند از دیدگاه کلاس‌بندی در یک رده بندی قرار می‌گیرند اما از دیدگاه بسیاری از ایرانیان این دو خودرو هیچ سنخیتی با یکدیگر ندارند. حقیقت آن است که اگر قرار باشد از این سگمنت خودرویی انتخاب کنند، این دو گزینه از برترین‌های پیشروی شما در بازار دست دوم کشور خواهند بود.
تویوتا کرولا نسل یازدهم با کد شناسایی E170 همانند نسل‌های پیشین از سوی ایرتویا، نماینده رسمی محصولات تویوتا در ایران، در دو تیپ متفاوت XLI و GLI روانه بازار کشور شد. این نسل از سال 2013 تا 2019 بر خط تولید قرار داشت و از آن پس با نسل دوازدهم با کد شناسایی E210 جایگزین شد. اگرچه در ابتدای ورود کرولا به بازار جهانی این خودرو محصولی اقتصادی و ارزان قیمت مناسب بازارهای کشورهای درحال توسعه و البته پرفروش‌ترین مدل تویوتا در تاریخ تولیدات این کمپانی (با درنظر گرفتن تمامی نسل‌ها) بود، اما بازار خودرویی و اوضاع اقتصادی ایران رفته رفته این خودرو را از بازار منطقی و اقتصادی آن خارج کرده و از این خودرو نیز محصولی گران‌قیمت و دور از دسترس ساخت.
کیا سراتو با نام جهانی فورته، درمدل‌های نسل اول (2004) به بازار ایران راه یافت اما محبوبیت حقیقی این خودرو در بازار خودرویی کشور در نسل دوم (2009-2012) تحقق یافت چراکه تغییرات طراحی کیا در این دوران بسیار فحش و البته محبوب بود. نسل دوم سراتو با واردات رسمی از سوی اطلس خودرو، نماینده رسمی محصولات کیا در ایران میان مردم رواج یافت اما محبوبیت حقیقی آن زمانی بود که شرکت سایپا توانست قرارداد مونتاژ داخلی این نسل سراتو را پس از مدت زمانی طولانی با شرکت کیا نهایی کند و در حقیقت نسخه “سراتو سایپایی” را در کشور به تولید برساند. این مهم زمانی اتفاق افتاد که اطلس خودرو واردات نسل سوم این خودرو محبوب با کد شناسایی سراتو YD را در دست داشت. YD از سال 2012 تا 2018 بر خط تولید قرار داشت و از آن پس با نسل چهارم با کد شناسایی BD جایگزین شد.
طراحی: جسارت کره‌ای و میانه روی ژاپنی
داستان پیدایش کرولا به سال 1966 بازمیگردد. دورانی که این خودرو و حتی خود برند تویوتا اعتبار جهانی چندانی به همراه نداشت. اما این مهم به این معنا نیست که الزاما تاریخچه طولانی‌تر کرولا از آن یک خودرو زیبا و دوست داشتنی می‌سازد. فروش قابل توجه کرولا از قیمت بسیار رقابتی و کیفیت ساخت آن نشات می‌گرفت و این محصول تا ورود نسل دهم (E140) به بازار جهانی با طراحی الهام گرفته شده از نسل جدیدی تویوتا کمری، خودرو زیبایی به حساب نمی‌آمد. اما E170 با تغییر فاحش در سبک و زبان طراحی کرولا را دگرگون کرد. جلوپنجره قوس‌دار کرومی در ترکیب و اتصال کامل با چراغ‌های خنجری جلو با زوایای تیز و شکسته و البته نمای پشت که با المان‌های مشترک با نمای جلویی همراه بود، ظاهر کرولا را اندکی به محصولات لوکس لکسوس نزدیک‌تر کرد. البته نمای جانبی کرولا همان‌طور که انتظار می‌رود همچنان فاقد کم‌ترین المان‌های بصری و دراوج سادگی طراحی شده است.
کیا سراتو اما در برابر نامی چون کرولا طفل معصومی بیش به حساب نمی‌آید. سابقه حضور این مدل تنها به سال 2004 بازمیگردد اما گول این سن و سال کم را نباید خورد چراکه کره‌ای‌ها را از دیدگاه پیشرفت سریع در صنعت خودروسازی می‌توان به سرعت عمل چینی‌ها در کپی‌کاری تشبیه کرد. انقلابی که در دو دهه گذشته در رویه کاری صنعت خودرو کره جنوبی به وجود آمد، این کشور را به یکی از برترین و جدی‌ترین خودروسازان جهان بدل کرد که امروزه بر سر سهم بازار آمریکای شمالی با رقبای قدرتمند ژاپنی می‌جنگد.
سراتو YD نیز همان‌طور که از سایر محصولات تولیدی دو برادر هیوندای/کیا به نظر می‌آید، طراحی ظاهری رادیکال‌تر و فضایی را به خود اختصاص داد تا با زبان طراحی سایر تولیدات این برند هماهنگ باشد. شاید نسل دوم سراتو ظاهری معقول‌تر و شکیل‌تر داشت اما نسل سوم با چراغ‌هایی برجسته و قوس‌دار و طراحی نرم‌تر و کم‌زاویه در مقایسه با نسل پیشین، ظاهری متمایز به خود گرفت. البته همچنان سعی شده بود تا برخی از خطوط تیز در اجزا بدنه سراتو (ماننده خط شکسته بدنه در نمای جانبی) باقی بماند تا این خودرو از ذات نسبتا اسپرت خود چندان دور نماند.
این حقیقت که تویوتا کرولا همانند سراتو در نسخه چهاردر سدان و پنج در هاچ‌بک به تولید می‌سد اما برخلاف سراتو فاقد نسخه کوپه است، خود به نوعی بر تلاش کیا برای ارائه سراتو به عنوان خودرویی اسپرت تاکید می‌کند. مقایسه ابعاد خارجی دو خودرومورد بررسی نشان می‌دهد که کرولا معادل 60 میلی‌متر درطول کشیده‌تر، 5 میلی‌متر در عرض باریک‌تر و 15 میلی‌متر در ارتفاع بزرگ‌تر از سراتو است. این درحالی است که فاصله محورهای هر دو خودرو با یکدیگر برابر است. پس جای تعجب ندارد اگر ظاهر ایستایی سراتو از کرولا جذاب‌ترو اسپرت‌تر باشد.
نمای داخلی: میانه‌روی به سبک شخصی
شاید نتوان نمای داخلی سراتو را همانند نمای خارجی آن اسپرت‌تر از کرولا دانست اما تلاش کیا در طراحی تقریبا تمامی محصولات خود به سبکی که باعث معرفی آن‌ها در سگمنتی اسپرت‌تر از برندهای دیگر ازجمله تویوتا و هیوندای میشود، کاملا محسوس و ستودنی است. رادیکال بودن نمای داخلی سراتو نسل سوم در مقابل طراحی نسل پیشین آن کاملا قابل رویت است. داشبرد در سمت شاگرد در برگیرنده سه خط و سه برجستگی است. طراحی که در خودروهای دیگر جهان دیده نمی‌شود. مرکز داشبرد ضمن بهره‌گیری از تریمی متفاوت، با زاویه‌ای اندک رو به راننده قرار گرفته و دربرگیرنده سیستم مولتی مدیا با نمایشگر بسیار کوچک و ادوات کنترلی سیستم تهویه مطبوع است. تمایز متریال و تریم در میانه داشبرد تا سمت راننده و دور مجموعه نشانگرهای دایره‌ای سنتی کیا به رنگ سفید و سوزن‌های نشانگر قرمز رنگ، ادامه می‌یابد. غربیلک سه شاخه فرمان حس اسپرت چندانی به سرنشینان القا نمی‌کند و استفاده از تریم مشکی پیانویی و کروم نیز در داخل کابین بسیار محدود و در حد تزئینات ریز است که معمولا در تمامی مدل‌های کیا دیده میشود. انتظار می‌رود حجم اسپرت گرایی در نسخه کوپه سراتو بیشتر از نسخه سدان آن باشد اما نسخه کوپه نیز در طراحی نمای داخلی با نسخه سدان کاملا برابر است و در نتیجه این خودرو آنچنان که انتظار می‌رود حس اسپرت‌گرایی را در مالک ارضا نخواهد کرد.
در مقابل کرولا هرگز تلاش بر ارائه جلوه اسپرت از خود نداشته است. اما خوشبختانه با پیروی از رویه طراحی مشابه با نمای خارجی، طراحی نمای داخلی کرولا نیز همانند سایر محصولات هم دوره تویوتا، با تعدد و فراوانی خطوط ناهماهنگ و درهم تنیده افقی ترکیب شده است که البته اندکی یادآور طراحی پیچیده لکسوس است. بخش بالایی داشبرد در برگیرنده دریچه‌های مرکزی سیستم تهویه مطبوع، بخش وسط که معمولا با متریال یا رنگ تریم متفاوت پوشیده شده، در برگیرنده ادوات کنترلی سیستم مولتی مدیا و بخش پایینی نیز کلیدها و ادوات کنترلی سیستم تهویه مطبوع را دربر دارد. نشانگرهای سه گانه دوار پشت فرمان تقریبا بدون هیچ هیجانی با نورپردازی رنگ آبی در کنار غربیلک سه شاخه، از طراحی رایج محصولات تویوتا هستند.
سطح آپشن‌ها در مقایسه میان رقبای ژاپنی و کره‌ای معمولا یکی از بزرگترین عوامل ایجاد تمایز میان دو خودرو است. محصولات تویوتا به اندازه‌ای ساده و کم آپشن هستند که ویژگی‌هایی چون داشتن سیستم روشنایی در روز، ورود با استارت بدون کلید، سانروف، روکش چرمی فرمان و ریم‌های 16 اینچی اسپرت آلیاژی برای کرولا از مهم‌ترین آپشن‌ها به حساب می‌آید. اما در سراتو شاهد وجود صندلی‌های جلو مجهز به گرم‌کن و سردکن، تنظیم برقی صندلی راننده در ده جهت به همراه دو حافظه، گرم‌کن فرمان، رینگ اسپرت 17 اینچی، چراغ خوش‌آمدگویی بر آینه‌های جانبی و دستگیره درها، روکش چرمی صندلی‌ها و فرمان برای سراتو از آپشن‌های مضاعف بر دارایی‌های کرولا به حساب می‌آید.
با وجود آن‌که کرولا ابعاد بزرگ‌تری در مقایسه با سراتو دارد اما در کمال تعجب فضای صندوق آن تنها محدود به 370 لیتر است. این درحالی است که سراتو برابر با 422 لیتر ظرفیت فضای بار صندوق عقب دارد. اگرچه سراتو حجم قابل قبولی از فضای حمل بار را در سگمنت خود ارائه می‌کند اما فضای داخلی آن برای سرنشینان در مقایسه با کرولا اندکی تنگ‌تر است که با مدنظر قرار دادن فاز اسپرت‌تر و ابعاد کوچک‌تر خارجی این خودرو، نکته دور از انتظاری نیست.
مشخصات فنی: تشابه درونی
دو خودرو مورد بررسی این مقاله از پیشرانه‌های 2 لیتری 4 سیلندر خطی انژکتوری 16 سوپاپ بهره می‌برند در نتیجه از این دیدگاه با یکدیگر برابر هستند. اما مشکل آن است که این پیشرانه در کرولا برابر با 145 اسب بخار در دور 6200 و 187 نیوتون.متر در دور 3600 به تولید می‌رساند. گیربکس به کار رفته در این خودرو در کاتالوگ رسمی کرولا ارائه شده از شرکت ایرتویا، 4 سرعت اتوماتیک سنتی با قابلیت تیپ ترونیک اعلام شده است درحالی که در وبسایت ایرتویا گیربکس آن 7 سرعت ضریب متغیر (CVT) معرفی شده است. چنین تضاد اطاعاتی در سایت‌های خودرویی بسیار نادر و در نوع خود قابل توجه است. با این وجود این پیشرانه می‌تواند وزن 1280 کیلوگرمی کرولا را در حدود 11 ثانیه از حالت سکون به تندی 100 کیلومتر بر ساعت می‌رساند. این در حالی است که مصرف سوخت متوسط آن در این ستاپ برابر با 7.7 لیتر در هر صد کیلومتر عنوان شده است.
سراتو در نقطه مقابل می‌تواند قدرتی برابر با 152 اسب بخاردر دور 6000 و گشتاوری معادل 192 نیوتون.متر در دور 4000 تولید کند. دستیابی سراتو به این توان و گشتاور بیشتر در دور بالاتری انجام میشود اما در مقابل به گیربکس اتوماتیک 6 سرعت با قابلیت انتخاب دستی دنده‌ها (تیپ ترونیک) مجهز است. با داشتن وزنی تقریبا مشابه با کرولا، سراتو می‌تواند در بازه زمان تقریبی 10.5 ثانیه به تندی 100 کیلومتر بر ساعت دست یابد در حالی که مصرف سوخت متوسط آن در حدود 7.2 لیتر در هر صد کیلومتر عنوان شده است.
سخن نهایی
سراتو در مقایسه با کرولا اگرچه سدانی با ویژگی‌ها و طراحی اسپرت‌تر درنظر گرفته میشود اما در عمل این خودرو رفتار چندان اسپرت‌تری ندارد. با این حال تلاش کیا در راستای ارائه این خودرو در نسخه کوچه هاردتاپ (دو در سقف فلزی) تحسین برانگیز است. در مقابل کرولا خودرویی است که از دیدگاه اعتبار برند و دوام در بازار ایران فراتر از حد انتظار تجسم شده و ایرانی‌های تویوتا پسند به این سادگی‌ها این محصول خوش‌فروش از این برند معتبر را با یک رقیب تازه وارد کره‌ای‌ای جایگزین نمی‌کنند. البته زمانی که در بازار دست دوم بازه قیمتی و البته بخش ویژگی‌های رفاهی هر دو خودرو را در مقابل یکدیگر قرار دهیم درمی‌یابیم که ویژگی‌های فنی توان ایجاد فاصله رقابتی قابل توجهی بین این دو خودرو را ندارند اما از دیدگاه قیمت نهایی و آپشن‌های رفاهی احتمالا سراتو برای یک خانواده متوسط گزینه مناسب‌تری است تا تویوتا کرولا.
نویسنده: شهاب انیسی
