هاچ‌بک‌های کراس از دیدگاه شخص نگارنده یکی از عجیب و غریب‌ترین مخلوقات صنعت خودرو جهانی هستند. خودروهایی در کلاس هاچ‌بک‌های شهری کوچک با ظاهری شبیه به خودروهای شاسی بلند که ترکیب نامانوس و غریبی از حس شاسی بلندسواری را تنها در وجود برخی از افراد تداعی می‌کند.
اگر کمی در تاریخ به عقب و به ابتدای دهه1980 میلادی بازگردیم، شاهد خلق اولین خودرو کراس اوور جهان از سوی شرکت آمریکایی AMC (امریکن موتورز) خواهیم بود که در آن زمان مالک و تولید کننده برند و محصولات مشهور دو دیفرانسیل جیپ بود. این خودرو که مدل ایگل (Eagle به معنای عقاب) نام گرفت در حقیقت خودروهای سواری کونکورد و اسپریت شرکت امریکن موتورز بودند که با تغییر اساسی در ساختار فنی، به سیستم انتقال نیرو دو دیفرانسیل موقت (4WD) و ارتفاع قابل توجه کف از سطح زمین تجهیز شدند تا برای اولین بار قابلیت سواری آفرود در یک خودرو سدان، کوپه یا استیشن سواری را به خریدار منتقل کنند. از این رو سری ایگل اولین خودرو از کلاس نوظهور کراس اوور در جهان به شمار می‌آید.
اما آنچه امروزه برخی خودروسازان به انجام آن اقدام می‌کنند تنها ارضا حس بینایی و ایجاد رضایت موهومی است تا مالک تنها احساس کند که خودرویی شاسی بلند سوار است. زمانی که اولین بار هاچ‌بک‌های خوش فروش این شرکت‌ها در فرمت عجیب و غریب کراس اوور مانند از خط تولید خارج شد، هیچکس تصورش را نمی‌کرد که این خودروها با چنین استقبال گرمی مواجه شوند. سرآخر باید اعتراف کرد که اکثر افراد سوارشدن بر خودروشاسی بلند را دوست دارند اما الزاما همه نمی‌توانند از پس هزینه‌های خودروهای این کلاس برآیند و چندان راغب به تقبل هزینه‌ها و دردسرهای خودروهای این کلاس نیستند. اینجاست که خودروهای هاچ‌بک کوچک شهری با ظاهر شاسی بلند مانند خود به میدان وارد می‌شوند تا با ایجاد حس مصنوعی از سواری با یک شاسی بلند، مالک را اندکی راضی کنند.
ساندرو استپ وی نسخه کراس ساندرو هاچ‌بک از ساخته‌های شرکت رنو است که بر پلتفرم مشترک با تندر 90 و سیستم انتقال نیرو یکسان ساخته شده است. این خودرو در کنار نسخه هاچ‌بک ساندرو و سدان تندر 90 در پارس خودرو مونتاژ می‌شود و تقریبا از بدو ورود به بازار ایران بسیار محبوب و پرفروش جلوه کرد.
مدل C3 کراس برلیانس در حقیقت نسخه کراس شده هاچ‌بک H320 برلیانس است که در پس دو سری H300 و H200 پارس خودرو به بازار ایران معرفی شد. این هاچ‌بک نیز داستانی مشابه با استپ‌وی را روایت می‌ند که همان تغییرات جزئی بر ظاهر ابتدایی خودرو به همراه سیستم انتقال نیرو مشترک با هاچ‌بک استانداردی است که بر آن بنا شده است.
طراحی: ساده یا خلیجی؟
از دیدگاه طراحی جای هیچ بحثی ندارد که رنو ساندرو استپ وی به هیچ عنوان از دیدگاه ظاهری نمی‌تواند به C3 کراس نزدیک شود. اختلاف ظاهری این دو خودرو با یکدیگر درست همانند اختلاف میان آرایش معمولی و آرایش غلیظ خلیجی برای بانوان است، اختلافی که هرچقدر هم که تلاش کنید از چشمانتان مخفی نخواهد ماند.
مشکل آنجا است که موعد مونتاژ ساندرو در ایران با مشکلات شدید سیاسی و اقتصادی کشور و دوران پس از تحریم ها همراه شد. این درحالی بود که ساندرو قرار بود دو سال قبل در ایران مونتاژ شود اما اعمال تحریم‌های جدید تولید آن را دو سال دیگر عقب انداخت. در مدت این دو سال رنو اروپای شرقی (داچیا رومانی) نسل دوم سری لوگان (تندر 90)، ساندرو و ساندرو استپ‌وی را روانه بازار کرده بود در حالی که ایران تازه مونتاژ نسخه قدیمی این سری را در ایران آغاز کرده بود و این اتفاق باعث شد تا با پخش شدن تصاویر نسل جدید این سری محصولات، مونتاژ سری قدیمی دل بسیاری از خودرو دوستان ایرانی را بزند. در نتیجه از طراحی که قدمت آن به سال 2007 و سگمنت خودروهای ارزان قیمت و اقتصادی رنو باز می‌گردد نمی‌توان انتظار چندانی داشت.
خشک، بی‌روح و فاقد هرگونه هیجان ساده ترین‌تعریفی است که می‌توان از ظهر نسل اول رنو ساندرو ارائه داد. البته با توکل بر قدرت الهی، ساندرو در حالت استاندارد از تندر 90 بسیار قابل تحمل‌تر بود، از آن گذشته، تغییرات ظاهری اعمال شده بر آن در نسخه استپ‌وی، از جمله نصب روف رک، افزایش جزئی ارتفاع سیستم تعلیق و نصب دامن سرتاسری مشکی رنگ پلاستیکی دور تا دور خودرو بر این مدل به خوبی جواب داد و ظاهر آن را مطلوب‌تر ساخت. اما در این مقایسه هنوز C3 کراس در مقابل استپ‌وی قرار دارد که کار را برای این خودرو فرانسوی سخت‌تر می‌کند.
کار بر روی C3 کراس از برلیانس H320 هاچ‌بک شروع شد که به لطف همکاری مستقیم برلیانس با بی ام و آلمان در قالب یک جویت ونچر مستحکم و جایگاه برلیانس در چین به عنوان مونتاژ کننده انحصاری محصولات ب‌ام‌و، از پایه ظاهری زیبا و درخور توجه دارد. چرایی این داستان در الهام گیری مستقیم برلیانس از المان‌های طراحی این خودروساز آلمانی است که این المان‌ها را می‌توان به سادگی در جلوپنجره دو تکه و ریم‌های اسپرت آلومینیومی C3 مشاهده کرد. از آن گذشته، اعمال تغییرات مشابه شامل افزایش ارتفاع سیستم تعلیق، نصب روف رک و نصب دامن سرتاسری مشکی رنگ پلاستیکی دور خودرو در برلیانس C3 کراس بسیار بهتر از استپ‌وی از آب در آمده است که داشتن زیرکار خوب این خودرو در نسخه هاچ‌بک معمولی، بدون شک در راستای دستیابی به این مهم بی‌تاثیر نبوده است. همچنین باید اعتراف کرد که چینی‌ها این روزها بسیار بیشتر از اقتصادی‌سازان دیگر خرج بخش طراحی می‌کنند. فاصله کف خودرو تا زمین در هر دو خودرو در مقایسه با نسخه‌های هاچ‌بک اندکی بیشتر است اما نه این ارتفاع آنقدر چشمگیر است که در عبور از بیراهه‌ها کمک حال مالک باشد و نه اصلن کسی قرار است این خودروهای شهری را برای بیراهه نوردی از آسفالت خارج کند.
ازدیدگاه ابعادی، C3 کراس به اندازه 186 میلی‌متر کشیده‌تر، 87 میلی‌متر پهن‌تر و 72 میلی‌متر کوتاه‌تر از استپ‌وی است درحالی که از دیدگاه فاصله محورها تقریبا باهم برابر هستند. اتفاقا این موضوع باعث می‌شود C3 چهره ایستای بهتر و شکیل‌تری در برابر استپ‌وی داشته باشد و همانند رقیب فرانسوی‌اش ناقص الخلقه به نظر نرسد.
نمای داخلی: اختلاف مشهود
هیچ یک از دو خودرو مورد بررسی این مقایسه با کیفیت و پرآپشن به حساب نمی‌آیند اما نباید از حق گذشت که طراحی زیباتر C3 در نمای داخلی آن نیز تکرار شده است. نمای داخلی C3 از سوی پارس خودرو در تریم دو رنگ نیز عرضه می‌شود که بدون شک گیرایی چشمگیری به همراه دارد. اما حتی درنسخه‌های تک رنگ نیز جلوه بصری نمای کلی داشبرد این خودرو مخصوصا در بخش میانی و نشانگرهای دایره‌ای سه بعدی پشت فرمان 4 شاخه نسبتا اسپرت آن، به مراتب گیراتر از استپ‌وی با تریم داخلی تک رنگ طوسی و فرمان عجیب و زشت و نشانگرهای بسیار ساده و در کل طراحی تقریبا مشابه با تندر 90 است.
از آن گذشته نباید از یاد برد که C3 به پاره‌ای از آپشن‌های رفاهی چون سیستم مولتی‌مدیا با نمایشگر لمسی 7 اینچی مجهز به سیستم رهیابی و دوربین دنده عقب، کروز کنترل، سانروف برقی، پاور ویندو و همچنین سیستم ورود و استارت بدون کلید باعث می‌شود که استپ‌وی همانند خودرویی هیچی‌ندار به نظر برسد. این حقیقت که چینی‌ها نیز به کمک پوششی به نام آپشن سعی درلاپوشانی کیفیت پایین محصولات و تلاش برای جا بازکردن در بازار جهانی دارند نیز حقیقتی غیر قابل انکار است اما باید پذیرفت که همانند دوران اوج‌گیری خودروسازان کره‌ای در برابر رقبای ژاپنی، به خوبی از این روش بهره می‌گیرند.
فضای صندوق عقب ساندرو استپ‌وی برابر با 320 لیتر و در C3 کراس معادل 314 لیتر است که اختلاف کاملا ناچیز را نشان می‌دهد اما از بدنه نسبتا بزرگ‌تر C3 کراس انتظار فضای صندوق بار بزرگ‌تری می‌رفت. دلیل این برابری طراحی قوس‌دار و تخم‌مرغی C3 در برابر طراحی عمود‌تر بخش انتهایی استپ‌وی است که باعث می‌شود استپ‌وی به دلیل این طراحی فنی استفاده مفید‌تری از فضای صندوق ببرد. با این حال فضای نشیمن هر دو خودرو در بخش عقب قابل قبول و برای تردد‌های درون شهری برای 5 سرنشین مناسب است اما در سفرهای بین شهری بدون شک آسایش بیشتر از 4 سرنشین را نمی‌توانند فراهم کنند.
مشخصات فنی: یک سر سوزن اختلاف
هر دو خودرو از قوای محرک 4 سیلندر خطی انژکتوری تنفس طبیعی بهره می‌گیرند که در استپ‌وی مشابه با تندر90 معادل 1.6 لیتر حجم دارد و می‌تواند قدرتی در حدود 105 اسب بخار در دور 5750 و گشتاوری برابر با 140 نیوتون.متر در دور 3750 به تولید برساند. با ستاپی مشابه، پیشرانه‌ای که در ابتدا برای محصولات برلیانس سری 300 در بازار ایران عرضه شد یک نمونه 1.5 لیتری بود که توان تولیدی آن معادل 103 اسب بخار و گشاور آن 138 نیوتون.متر بود که از این جهت تقریبا با پیشرانه 1.6 لیتری اسپ‌وی برابری می‌کرد. اما پارس خودرو پیشرانه جدیدی برای سری H300 خود به بازار عرضه کرد که با افزایش حجم به 1.65 لیتر حالا می‌تواند 114 اسب بخار در دور 6000 و 154 نیتون.متر در دور 4000 تولید کند.
هر دو خودرو در نمونه‌های اتوماتیک از گیربکس 4 سرعت بهره می‌گیرند اما گیربکس دستی 5 سرعت برای ساندرو نیز عرضه می‌شد. با توجه به وزن خالص 1240 کیلوگرمی C3 کراس در برابر وزن خالص 1190 کیلوگرمی استپ‌وی، اختلاف چشمگیری در وزن دو خودرو دیده نمی‌شود. توان شتابگیری استپ‌وی از حالت سکون تا سرعت 100 کیلومتر بر ساعت برابر با 11.5 ثانیه به طول می‌انجامد، این شتاب رسمی برای C3 کراس عنوان نشده است اما انتظار می‌رود با داشتن اندک مقدار وزن بیشتر و البته اندکی توان فنی بالاتر، شتاب 0 تا 100 C3 نیز در محدوده‌ای بسیار نزدیک و حتی شاید کاملا برابر با استپ‌وی باشد. سیکل ترکیبی مصرف متوسط سوخت برای ساندرو استپ‌وی برابر با 8 لیتردر هر صد کیلومتر و برای C3 کراس اندکی کم‌ترو برابر 7.6 لیتر در هر صد کیلومتر عنوان شده است و از این دیدگاه نیز هر دو خودرو بسیار شانه به شانه قرار می‌گیرند اما سطح استاندارد آلایندگی پیشرانه استپ‌وی یورو 4 و پیشرانه جدیدتر C3 کراس یورو 5 است. از آن گذشته، C3 کراس همچون برادرهایش از سیستم کمکی فرمان بسیار جدیدتر الکترونیکی (بجای هیدرولیکی) بهره می‌گیرد که نه تنها باعث می‌شود تمام نیرو تولیدی پیشرانه تنها صرف به حرکت درآوردن خودرو شود، بلکه به شکل محسوسی میزان مصرف سوخت را نیز کاهش می‌دهد. این دو نکته اساسی برخی تفاوت‌های فنی نظیر توان فنی بالاتر و مصرف سوخت کمتر را به سادگی توجیه می‌کنند.
جمع بندی نهایی
مقایسه این دو خودرو در نوع خود بسیار ساده و واضح است. کافی است که فاکتورها و اولویت‌های خرید خود را پیش رو بگذارید تا بتوانید تصمیم بگیرید که کدام خودرو برای شما مناسب‌تر است. در ایران بسیاری از افراد با عادت به نام رنو و خو گرفتن با محصولات این خودروساز، آن را بادوام و ارزشمند می‌دانند و از این رو به هیچ عنوان ظاهر زیباتر و آپشن‌های برتر یک محصول چینی نمی‌تواند آن‌ها را از خرید استپ‌وی پشیمان کند. اما برخی دیگر از افراد بازار نسبتا گسترده سری H300 برلیانس در ایران که C3 نیز بر پایه آن بنا شده است را ملاک قرار داده و چون خیال خود را از دیدگاه بازار خدمات پس از فروش و تامین قطعات آسوده می‌بینند، دلیلی منطقی برای محروم کردن خود از پاره‌ای از آپشن‌های درخور توجه این خودرو چینی نمی‌یابند و ترجیح می‌دهند خودرویی به‌روز‌تر، زیباتر و پرآشن‌تر اما چینی سوار شوند تا خودروی فرانسوی و هیچی‌ندار، که تنها می‌توانند به عنوان فاکتوری ناملموس پز بادوام بودنش را بدهند. خوشبختانه هردو خودرو بازار دست دوم خوبی دارند اما بدون شک سطح احترام محصولات رنو همواره بالاتر از یک برند چینی هم رده است. در نهایت انتخاب با خریدارد است تا تعیین کند در کدام گروه از خریداران قرار می‌گیرد تا مشخص شود خودرو مناسب وی کدام گزینه است.
نویسنده: شهاب انیسی
