سه نکته درباره مالیات گرفتن از خودروهای میلیاردی

مجلس اخیرا تصمیم گرفته طرحی را برای اخذ مالیات از خودروهای میلیاردی تصویب کند اما به نظر می‌رسد که سه نکته در این میان موردتوجه قرار نگرفته است.

از زمانی که حدود 10 روز قبل مساله مالیات خودروهای لوکس و میلیاردی مطرح شد، اما و اگرهای بسیاری به میان آمد. مجلس در بررسی بخش درآمدی لایحه بودجه 1400، مساله اخذ مالیات از خودروهای لوکس را تصویب کرد و از همان زمان نکات مختلفی پیرامون آن مطرح شد.

آنطور که مجلس تصویب کرده، اخذ مالیات به این صورت است که خودروهای تا ارزش 1.5 میلیارد تومان، یک درصد مالیات و خودروهایی که بین 1.5 تا 3 میلیارد تومان هستند، دو درصد از ارزش خودرو را به صورت مالیات می‌پردازند. در عین حال، خودروهای 3 تا 4.5 میلیارد تومان 3 درصد مالیات و خودروهایی که بیشتر از 4.5 میلیارد تومان هستند، موظف به پرداخت 4 درصد مالیات هستند. در حقیقت خودروهایی که تا یک میلیارد تومان قیمت دارند، معاف از مالیات هستند و طرح فوق برای خودروهایی است که ارزش آنها بالاتر از یک میلیارد تومان است.

1.      قیمت گذاری

اما نکته‌ای که در این میان مطرح شده، مساله نحوه قیمت‌گذاری خودروهاست. در حال حاضر هم بازار خودرو شرایط و ساز و کار مشخصی برای قیمت‎‌گذاری ندارد و این مساله به جدالی میان فعالان بازار و شورای رقابت تبدیل شده است. برخی معتقدند که قیمت‌گذاری خودرو مساله‌ای روشن نیست و نمی‌توان یک ساز و کار مشخص برای این بازار در نظر گرفت. در عین حال نکته‌ای که مطرح می‌شود، مساله نوسان قیمت ارز در ایران است که خود عاملی برای بالا و پایین شدن قیمت خودروهای لوکس است.

در واقع خودروهای بالای یک میلیارد تومان، همان خودروهای خارجی هستند که نوسان قیمت آن وابسته به قیمت دلار و ارز است و شاید نتوان روال و فرمول مشخصی برای قیمت‌گذاری آن در نظر گرفت.

2.     بازدارندگی

اما پرسش اینجاست که این طرح چقدر بازدارنده است؟ یعنی ممکن است تمایل خریداران به خودروهای داخلی را بیشتر کند یا تقاضای موجود برای خودروهای خارجی را کم کند؟ برخی کارشناسان اینطور بیان می‌کنند که برای مالک خودروی میلیاردی، پرداخت مالیات یک درصدی چندان سخت نیست. به عنوان مثال خودرویی که 1.5 میلیارد قیمت دارد باید حدود 5 میلیون تومان در سال مالیات پرداخت کند که شاید بودجه چشمگیری برای این فرد نباشد.

نکته دیگر اینجاست که اخذ مالیات از خودروهای لوکس در واقع سیاستی برای مالیات گرفتن از خودروهای وارداتی است. اما مگر واردات خودرو آزاد است؟ پاسخ منفی است. البته پرواضح است که بخشی از بازار فعلی پیش از این با خودروهای وارداتی تامین شده و مدل‌های قدیمی‌تر آن در بازار فعال هستند اما اخذ مالیات از خودروهای لوکس آن هم درست در زمانی که واردات خودرو ممنوع است، قدری جای تامل دارد.

3.   رقم اندک و هزینه فرصت از دست رفته

برخی کارشناسان معتقدند که احتمالا مجلس این طرح را برای کنترل تقاضا و مدیریت بازار در حوزه خودروهای لوکس انجام داده است. اما آنچه که مشخص است، بی‌تاثیر بودن چنین طرحی در کنترل تقاضا یا تاثیر بر آن است. کمی قبل بود که یکی از همین کارشناسان گفته بود هزینه فرصت از دست رفته برای خودرویی که ارزش حدودی 1.5 میلیارد تومان دارد، بیشتر از 15 میلیون تومان در ماه است اما مالیاتی که از آن اخذ می‌شود تنها 5 میلیون تومان بوده و به نظر نمی‌رسد که بازدارندگی داشته باشد یا باعث بازگشت هزینه صورت گرفته شود.

نویسنده: سپیده اشرفی