مزایده‌های خودرو در سراسر جهان مملو از گزینه‌هایی بعضا عجیب و غریب و ناشناخته است که منحصر به فرد بودن و تولید بسیار محدود آن‌ها، پایشان را به مزایده‌های مشهور و گران قیمت باز می‌کند.
در این میان اما برخی خودروها وجود دارند که شهرتشان در عالم مزایده‌های خودرو جهان، تنها در قیمت نهایی فروش آن‌ها نیست و عجیب و غریب و منحصر به فرد بودن آن‌ها، باعث شده است تا در یادها و اذهان علاقه‌مندان صنعت خودرو ماندگار شوند.
۱. رولزرویس فانتوم V ۱۹۶۶ جان لنون
جان لنون، (John Lennon)، خواننده، شاعر، موسیقی‌دان و فعال صلح بود که به عنوان نوازنده گیتار و خواننده گروه مشهور بیتلز (Beatles)، به شهرتی جهانی رسید. این خواننده بریتانیایی سرشناس که در سال ۱۹۸۰ میلادی به ضرب گلوله ترور شد، یک دستگاه رولز-رویس فانتوم V (فانتوم پنج) ساخت ۱۹۶۶ میلادی در اختیار داشت که پایش به مزایده باز شد. شرکت بریتانیایی رولز-رویس از این خودرو لوکس تنها ۵۱۷ دستگاه تولید کرد.
شهرت این مدل رولز-رویس در پیشرفتگی آن و پیشرو بودن در زمان و تکنولوژی خودروسازی آن دوران بود. این خودرو مجهز به شیشه‌های تیره، تلوزیون، چراغ مطالعه و میز تحریر بود. لنون در اصل برای این خودرو رقم ۱۱ هزار پوند پرداخت کرده بود که برابر با حدود ۲۵۰ هزار دلار امروزی است. این خودرو با رنگ آمیزی منحصر به فرد، در مزایده‌ای به قیمت ۲.۳ میلیون دلار به جیم پتیسن، سرمایه‌دار کانادایی فروخته شد.
۲. دوزنبرگ SSJ ۱۹۳۵
مدل SSJ نسخه سوپرشارژردار مدل J بود که تنها دو دستگاه از آن به تولید رسید. پیشرانه هشت سیلندر این خودرو قادر به تولید قدرت خیره کننده ۴۰۰ اسب بخار بود و می‌توانست به سرعت نهایی ۲۲۵ کیلومتر بر ساعت دست یابد که برای یک خودرو خیابانی در دهه ۱۹۳۰ میلادی رقمی غیر قابل باور به حساب می‌آمد. نسخه اول در سال ۱۹۳۵ به بازیگر سرشناس، گری کوپر و نسخه دوم آن سال بعد به بازیگر مشهور دیگری با نام کلارک گیبل فروخته شد.
این مورد، نسخه‌ای است که در اختیار گری کوپر بود. این خودرو منحصر به فرد در سال ۲۰۱۸ و در مزایده مشهور نمایشگاه پبل بیچ (Pebble Beach) به مبلغ ۲۲ میلیون دلار به فروش رسید.
۳. فراری 275 GTB/C اسپشال اسکایلیتی ۱۹۶۴
برند مشهور خودروساز ایتالیایی فراری، تنها سه دستگاه از مدل 275 GTB/C اسپشال به تولید رساند که طراحی و ساخت آن از سوی شرکت کاروتزریا اسکایلیتی انجام شد.
شاسی 275 GTB/C اسپشال از جنس آلومینیوم و بسیار سبک اما مستحکم ساخته شده بود که در ترکیب با پیشرانه V12، نقطه ثقل بسیار پایین و فرمان‌پذیری عالی به همراه داشت. تنها یک دستگاه از سه دستگاه تولید شده روانه مسابقات شد که این خودرو بخصوص نسخه مسابقه‌ای آن نیست. با این وجود این نسخه شهری در مزایده RM که در سال ۲۰۱۴ برگزار شد، به رقم خیره کننده ۲۶.۴ میلیون دلار به فروش رفت.
۴. مرسدس بنز W196 ۱۹۵۴
مدل مسابقه‌ای W196 مرسدس بنز عنوان‌دار مسابقات گران پری (Grand Prix) دوران تولید است. این خودرو تولید محدود مسابقه‌ای همچنین عنوان‌دار یکی از گران قیمت‌ترین خودروهای به فروش رفته در مزایده‌های تاریخ خودروسازی جهان است.
این خودرو منحصر به فرد مسابقه‌ای در حالت کاملا فابریک، با خش و خط و کثیفی‌های حاصل از مسابقه بر روی بدنه، به هدایت ژان مانوئل فانجیو (برنده پنج دوره مسابقات جهانی فرمول یک و راننده سابق همین خودرو در مسابقات) بر سکوی مزایده فستیوال سرعت گودویل (Goodwill) سال ۲۰۱۳ رانده شد. با وجود عدم بازسازی و آسیب‌های وارده به مجموعه فنی و ظاهری، این ابرخودرو مسابقه‌ای تیپ مونزا (Type Monza)، به رقم ۲۹.۶ میلیون دلار به فروش رسید.
۵. فراری 250 GTO ۱۹۶۲
اگر از علاقه‌مندان برند ایتالیایی فراری باشید، غیر ممکن است که نام 250 GTO به گوشتان نخورده باشد. این خودرو مسابقه‌ای بسیار زیبا بین سال‌های ۱۹۶۲ تا ۱۹۶۴ تنها در تعداد محدود ۳۶ دستگاه به تولید رسید. 250 GTO به پیشرانه ۳.۰ لیتری V12 مسابقه‌ای تیپ ۱۶۸ مجهز بود که از شش کاربراتور مجزا مدل 38 DCN برند وبر (Webber) تغذیه می‌کرد و توان تولید ۲۹۶ اسب بخار و ۲۹۵ نیوتون.متر را داشت.
این نمونه خیره کننده به هدایت دِرِک بِل، برنده پنج دوره رقابت‌های اتومبیلرانی استقامت لومان (Le Mans/لمانز) به روی صحنه مزایده RM سال ۲۰۱۸ رانده شد. مالک پیشین این خودرو آن را به مدت دو دهه در اختیار داشت، اما تنها پس از گذر ۱۰ دقیقه از آغاز مزایده، این خودرو منحصر به فرد به قیمت خیره کننده ۴۸ میلیون دلار ارزش‌گذاری شد و به فروش رفت. با این رقم فروش خیره کننده، این فراری 250 GTO مدل ۱۹۶۲، رکورددار گران قیمت‌ترین خودرو مزایده‌ای تاریخ صنعت خودروسازی جهان است.
۶. رلیانت رابین ۱۹۷۳
مدل رابین (Robin) از ساخته‌های شرکت رلیانت (Reliant) بریتانیا، به صورت ناپیوسته بین سال‌های ۱۹۷۳ تا ۲۰۰۳ (بیش از سه دهه) بر خط تولید قرار داشت. این خودرو که در مجموعه سریال کمدی مستر بین (Mr. Bean/آقای بین) نیز حضور داشت، با بدنه تمام فایبرگلس (الیاف شیشه) و پیشرانه ۸۵۰ سی‌سی چهار سیلندر خطی در ساختار پیشرانه جلو و وسط/متحرک عقب (ساختار FMR) به همراه گیربکس چهار سرعت دستی و سه چرخ طراحی شد. در نتیجه با وجود داشتن فضای برای حمل چهار سرنشین، سواری با آن تنها نیازمند گواهی‌نامه موتورسیکلت بود.
این خودرو شهری بسیار سبک و کوچک با رقم فروش بیش از ۶۳ هزار دستگاه، یکی از پرفروش‌ترین و محبوب‌ترین خودروهای دارای بدنه الیاف شیشه در جهان است. قیمت امروزی این خودرو چیزی در حدود شش هزار دلار است که جایی در میان خودروهای گران قیمت مزایده‌ای رایج جهان ندارد، اما بدون تردید یکی از نمادهای صنعت خودروسازی کلاسیک بریتانیا به حساب می‌آید.
۷. پیل P50 ۱۹۶۲
P50 خودرویی تک سرنشین از کلاس میکروکار (خودروهای ذره‌بینی) ساخت شرکت مهندسی پیل (Peel) بریتانیا است.
P50 به پیشرانه ۵۰ سی‌سی تک سیلندر هوا خنک ۴.۲ اسب بخاری ساخت DKW (آئودی سابق) و گیربکس سه سرعت دستی با قابلیت دستیابی به حداکثر سرعت ۶۰ کیلومتر بر ساعت مجهز شد که مصرف سوخت بسیار خیره کننده ۲.۸ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر برای آن به همراه داشت. این خودرو که تنها ۶۰ کیلوگرم وزن داشت، فاقد دنده عقب بود چرا که برای سر و ته کردن آن تنها نیاز بود آن را هل دهید یا بخش انتهایی خودرو را از زمین بلند کرده و حول محور جلو آن بچرخانید.
این خودرو که تنها ابعادی برابر با ۱۳۴×۹۸×۱۰۰ سانتی‌متر داشت، به یک در، یک چراغ جلو، یک صندلی و یک تیغه برف پاک‌کن مجهز بود.
یک دستگاه P50 سالم در مزایده‌ای در فلوریدا آمریکا در سال ۲۰۱۶، به قیمت ۱۷۶ هزار دلار به فروش رفت که برای چنین خودرویی به واقع خیره کننده است. پیل P50 همچنین رکورد کوچک‌ترین خودرو تولیدی جهان را به خود اختصاص داده است.
۸. بی ام و ایزتا ۱۹۵۶
ایزتا (Isetta)، خودرویی از کلاس بابل کار (Bubble Car/خودروهای حبابی)،تولید اصلی شرکت ایزو (Iso SpA) ایتالیا، به طراحی رنزو ریوولتا (Renzo Revolta/ موسس شرکت ایزو) بود. هدف ریوولتا طراحی خودرویی بسیار کوچک برای مصراف شهری بود.
شرکت بی ام و آلمان مدل ایزتا را بین سال‌های ۱۹۵۶ تا ۱۹۶۲ تولید کرد. ایزتا یک خودرو دو سرنشین (با یک صندلی بسیار کوچک در عقب) و دارای سه چرخ بود که از پیشرانه تک سیلندر ۳۰۰ سی‌سی ۱۳ اسب بخاری (۹.۵ اسب بخار در نسخه اصلی ساخت ایزو) ۱۵.۵ نیوتون.متری با گیربکس چهار سرعت (مجهز به دنده عقب) بهره می‌گرفت که در بخش انتهایی خودرو و در اتصال به تک چرخ متحرک آن متصل شده بود. ایزتا اولین خودرو تولید انبوه جهان بود که توانست به مصرف سوخت متوسط ۳.۰ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر دست یابد.
با رقم فروش خودرو نزدیک به ۱۶۱ هزار دستگاه تنها از سوی بی ام و آلمان، ایزتا پرفروش‌ترین خودرو تک سیلندر تاریخ خودروسازی جهان به شمار می‌آید.
۹. سوزوکی X90 ۱۹۹۶
X90 یا ویتارا X90، همان‌طور که از نامش بر می‌آید، یک شاسی بلند به طراحی شرکت ژاپنی سوزوکی است. X90 از کلاس شاسی بلندهای ساب کامپکت یا همان بسیار کوچک، بین سال‌های ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۷ بر خط تولید سوزوکی قرار داشت.
X90 از یک پیشرانه چهار سیلندر ۱.۶ لیتر ۹۵ اسب بخاری بهره می‌گرفت و با وجود داشتن وزن بسیار کم ۱.۱ تنی و ابعاد نهایی کوچک، از نظر شیوه سواری و فرمان‌پذیری به هیچ عنوان راضی کننده نبود.
ویتارا X90 در تیراژ نسبتا محدودی به تولید رسید و فرایند فروش آن بسیار کند پیش رفت. این خودرو با ظاهر عجیب خود خیلی زود با توقف تولید مواجه شد و عدم محبوبیت باعث شد قیمت فروش دست دوم آن از چند هزار دلار جزئی هرگز بالاتر نرود.
۱۰. پونتیاک ازتک ۲۰۰۱
ازتک (Aztek) نام یکی از شاسی بلندهای سایز متوسط جنرال موتورز آمریکا است که از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ و از زیرمجموعه پونتیاک به تولید رسید. ازتک از یک پیشرانه ۳.۴ لیتر V6 و گیربکس چهار سرعت اتوماتیک با قابلیت انتقال نیرو دو دیفرانسیل بهره می‌گرفت. کیفیت ساخت این خودرو در مقایسه با محصولات تولیدی وقت جنرال موتورز بسیار بالاتر و کیفیت مونتاژ و دوام مجموعه فنی آن نیز خیره کننده بود.
این خودرو بر اساس سبک طراحی عجیب و غریب خود به صورت کاملا عمدی و به عنوان نمادی برای نمایش شخصیت ناپایدار و عجیب والتر وایت، شخصیت نقش اول سریال Breaking Bad انتخاب شد که به واقع انتخابی هوشمندانه و بسیار موثر بود.
با وجود این که ازتک هیچ‌گاه مورد علاقه و توجه جامعه دوستداران خودرو نبود، ازتک با فضای داخلی بسیار زیاد و عملکرد فنی مناسب، امروزه تنها در حدود دو هزار دلار قیمت دارد.
نویسنده: شهاب انیسی
