زمانی که تا حدود دو سال پیش حال صنعت خودرو کشور رو به بهبود بود، شرکت‌های خودروساز داخلی نسبتا غیر دولتی، یا به عبارت بهتر، تمامی خودروسازان به جز ایکو (ایران خودرو) و سایپا، در جست و جوی همکاری مجدد با برترین‌های خودروسازی جهانی بر آمدند. البته ایکو و سایپا نیز همچنان دو دستی شرکای فرانسوی خود را چسبیده و سعی داشتند تا برندهای نسبتا قدیمی خود (رنو و پژو) را با محصولات جدیدتری راهی خط تولید کنند.
اما سابقه همکاری طولانی مدت و درخشان گروه بهمن با برند پرآوازه و محبوب ژاپنی مزدا، پس از تولیدات پیوسته چند مدل متفات از سری‌های مختلف برند مزدا، از جمله 323 و دو نسل اخیر مزدا 3، به تولید نسخه کوچک‌تری از محصولات این خودروساز محبوب در سال 1390 انجامید که مزدا 2 نام داشت.
کرمان موتور نیز ضمن بازگشت مجدد بر سر میز مذاکره با شریک قدیمی خود، هیوندای موتورز کره جنوبی، توانست مدلی هم رده با مزدا 2، یعنی هیوندای i20 را روانه بازار خودرویی کشور کند تا مردم ایران در کنار برندهای نسبتا تکراری و نه چندان دلچسب فرانسوی، کمی بیشتر طعم خودرویی خاور دور را در بازار مزه مزه کنند.
دو خودرو مورد بررسی این مقایسه، هیوندای i20 نسل دوم با کد شناسایی GB است که از سال 2014 به بازار خودرویی جهان معرفی شد و رقیب با سابقه‌تر آن، نسل سوم مزدا 2 با کد شناسایی DE است که از سال 2007 بر خط تولید قرار گرفت. هر دو خودرو از کلاس هاچبک‌های سایز کوچک به هنگام عرضه نسخه‌های صفر کیلومتر در بازار خودرویی ایران بسیار محبوب بودند و امروز نیز به عنوان گزینه‌های دست دوم برای آن دسته از افراد که از خودروهای بی کیفیت چینی فراری هستند، به عنوان خودروهایی ارزنده و باکیفیت عرض اندام می‌کنند.
نمای ظاهری مزدا2
طراحی: خوب و خوب‌تر
نمای ظاهری i20 ظاهری بدون شک خشن، به‌روز و جذاب دارد که از زبان طراحی جدید هیوندای-کیا سرچشمه می‌گیرد. طراحی خوردروهای تولیدی گروه بزرگ خودروسازی هیوندای کیا در دهه گذشته ارتقا بصری درخور توجهی داشته است که با المان‌های جسارت و خشونت در ترکیب با اسپرت گرایی همراه بوده است که جامعه جوان کشور ایران بسیار از آن استقبال می‌کند. در میان تمامی محصولات فرانسوی محور خسته کننده بازار ایران، زیبایی محصولات هیوندای همواره امتیاز بزرگی برای آن به حساب آمده است که خوشبختانه تقریبا در تمامی محصولات تولیدی این برند مشاهده می‌شود.
پیش از آن که از ظاهر معمولی تر مزدا 2 گلایه و شکایت کنیم باید تذکر دهیم که مزدا 2 نسل سوم (DE) موجود در بازار ایران نسخه فیس لیفت شده این نسل است که از سوی گروه بهمن در ایران مونتاژ شد اما در عین حال این نسل از سال 2007 بر خط تولید قرار داشت و سالی که هیوندای i20 نسل دوم به بازار عرضه شد، این نسل از مزدا 2 از خط تولید خارج شد و نسل چهارم جای آن را گرفت که متاسفانه نسل جدید فرصت حضور در بازار خودرویی ایران را پیدا نکرد. از آن گذشته ظاهر بی روح‌تر و ساده‌تر مزدا 2 از سیاست همیشگی خودروسازان ژاپنی مبنی بر کاربردگرایی نشات می‌گیرد که تقریبا در بسیاری از محصولات ژاپنی آن دوران از جمله تویوتا و میتسوبیشی نیز دیده می‌شود. خوشبختانه این رویه در طراحی خودروهای ژاپنی در چند سال اخیر تغییر کرده و آن‌ها نیز به طراحی‌های جسورتر و خشن‌تر در محصولات عمومی‌تر خود روی آوردند. در نتیجه صحیح آن بود که نسل اول هیوندای i20 را با نسل سوم مزدا 2 مقایسه کنیم اما نسل اول i20 نمونه وارداتی این خودرو بود که واردات آن از سوی آسان موتور انجام شد. روش دیگر مقایسه نسل چهارم مزدا 2 (DJ) با نسل دوم i20 بود اما به دلیل عدم حضور نسل چهارم این خودرو در کشور تنها گزینه موجود برای این تقابل از کلاس خودروهای مونتاژ داخل، نسل سوم این خودرو است.
ابعاد خارجی بدنه دو خودرو نشان دهنده جثه بزرگ‌تر i20 در برابر مزدا 2 است. به این ترتیب که i20 به اندازه 150 میلی‌متر کشیده تر و 39 میلی‌متر پهن‌تر و از دیدگاه ارتفاع تنها یک میلی‌متر کوتاه‌تر از مزدا 2 است. اما جدا از اتاق کشیده تر، نکته بارز در فاصله محورهای کشیده‌تر 80 میلی‌متری i20 است که از هر نظر فضای داخلی جادارتری را مخصوصا برای سرنشینان عقب به همراه دارد که برای این کلاس ازخودروها بسیار ضروری است.
نمای ظاهری هیوندا i20
نمای داخلی: زمین تا آسمان
جسارت و زیبایی طراحی i20 به نمای داخلی نیز راه یافته است. استفاده از تریم دو رنگ بر فضای داشبرد، رودری‌ها و روکش صندلی‌ها یکی از نقاط قوت طراحی نمای داخلی i20 است که متاسفانه تنها در برخی از خودروهای عرضه شده در بازار خودرو ایران یافت می‌شود. شیوه طراحی نمای داخلی هیوندای نشان از وقت و بودجه‌ای دارد که این شرکت صرف نمای داخلی این محصول کرده است. اگرچه غربیلک فرمان i20 به اندازه فرمان مزدا 2 اسپرت جلوه نمی‌کند اما هر قسمت دیگر از فضای داخلی نمایی لوکس‌تر و گرم‌تر را به مالک هدیه می‌دهد که باعث می‌شود ارزش دریافتی در برابر مبلغ پرداختی این خودرو توجیه منطقی‌تری برای مالک پیدا کند. جدا از زیبایی کلی نمای داخلی i20 این خودرو با مواردی چون استفاده از مانیتور لمسی 7 اینچی سیستم مولتی مدیا، سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک و کول باکس داشبرد، طیف گسترده‌تری از آپشن‌های رفاهی را به ارمغان می‌آورد.
نمای داخلی مزدا 2 اما همانند نمای خارجی آن نشان دهنده یک خودرو ژاپنی کم استهلاک، ساده و بی‌آلایش است. حقیقت آن است که خودروهای ژاپنی به دلیل داشتن اعتبار بسیار بیشتر برند و سابقه درخشان خودروسازی و البته کیفیت بالاتر، درصورت بهره‌وری از آپشن‌های رفاهی همانند i20، قیمت خرید به مراتب بالاتری را نیز به همراه خواهند داشت. در نتیجه برای آن که مزدا 2 (همانند همه برادران ژاپنی خود) بتواند در بازه قیمتی مشابه به محصولات ارزان قیمت‌تر کره‌ای رقابت کند مجبور است از سر و ته برخی از آپشن‌های رفاهی بزند. در نتیجه در مزدا 2 خبری از تریم دو رنگ نمای داخلی یا نمایشگر لمسی سیستم مولتی مدیا نیست و از آن بدتر که جای خالی آن به شدت احساس می‌شود. در نبود چنین فاکتورهای طراحی فضای داخلی مزدا 2 به هیچ عنوان توان رقابت با هیوندای i20 را ندارد.
ابعاد بزرگ‌تر هیوندای i20 الزاما همیشه به ضرر مالک این خودرو نیست چراکه فضای صندوق i20 در حالت استاندارد برابر با 336 لیتر حجم دارد که یکی از بهترین خودروهای کلاس خود در زمان عرضه بود. این رقم برای مزدا 2 با جثه‌ای کوچکتر تنها برابر با 280 لیتر است. درصورت خواباندن صندلی‌های عقب به منظور دستیابی به فضای حمل بار بیشتر، i20 می تواند تا 1045 لیتر فضا در اختیار سرنشینان قرار دهد درحالی که این رقم برای مزدا 9 تنها برابر با 960 لیتر خواهد بود.
نمای داخلی مزدا 2
نمای داخلی هیوندا i20
مشخصات فنی: شانه به شانه
خوشبختانه هر دو خودرو عرضه شده از سوی کرمان موتور و گروه بهمن در ایران از قدرتمندترین پیشرانه بنزینی خود بهره می‌گیرند که شامل پیشرانه 4 سیلندر 16 سوپاپ (DOHC) انزکتوری چند نقطه‌ای (MPI) است که در i20 معادل 1.4 لیتر و در مزدا 2 برابر با 1.5 لیتر حجم دارد.
پیشرانه 1.5 لیتری مزدا 2 می‌تواند قدرتی معادل 102 اسب بخار در دور 6000 و گشتاوری برابر با 140 نیوتون.متر در دور 4000 تولید کند. این اعداد و ارقام برای i20 برابر با 99 اسب بخار در دور 6000 و 134 نیوتون.متر در دور 4000 است که نشان دهنده اختلاف بسیار جزئی و شباهت بسیار زیاد عملکرد دو پیشرانه است. وزن خالص مزدا 2 برابر با 1055 کیلوگرم و وزن خالص i20 با داشتن ابعادی بزرگ تر برابر با 1197 کیلوگرم است که اختلاف وزن 142 کیلوگرمی به نفع مزدا 2 را نشان می‌دهد. اگرچه اختلاف توان پیشرانه‌های دو خودرو چندان فاحش نیست اما وزن بیشتر i20 می‌تواند بر شیوه رانندگی آن تاثیر محسوسی بگذارد.
گیربکس به کار رفته در هر دو خودرو نیز درست مشابه یکدیگر از نمونه سنتی اتوماتیک 4 سرعته است که گشتاور تولیدی پیشرانه را در اختیار محور جلو خودرو قرار می‌دهد. جدا از گیربکس‌های دستی، گیربکس اتوماتیک ضریب متغیر (CVT) برای هر دو خودرو در رده آپشن‌های قابل سفارش کمپانی مادر قرار داشت که خوشبختانه تنها برای پیشرانه‌های ضعیف‌تر ارائه می‌شد و در خودروهای مونتاژ شده در ایران استفاده نشده است.
زمانی که پای مشخصات دقیق حیاتی خودروهای مونتاژ یا تولید داخل می‌رسد معمولا سایت رسمی شرکت‌های تولید کننده ناقص ترین شکل اطلاعات را در اختیار خریداران می‌گذارند. از این رو یافتن اطلاعات دقیقی مبنی بر میزان مصرف سوخت ترکیبی یا مدت زمان دستیابی به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت از حالت سکون کار بسیار پیچیده‌ای می شود. آن‌طور که از منابع آزاد اینترنتی برمی‌آید شتاب 0 تا 100 کیلومتر بر ساعت هیوندای i20 چیزی در حدود 13.2 ثانیه و همین زمان برای مزدا 2 در حدود 11.9 ثانیه اعلام شده است.
همچنین مزدا 2 به دلیل بهره وری از پیشرانه قدرتمندتر و البته داشتن اندکی وزن کمتر، مصرف سوخت ترکیبی برابر با 6.3 لیتر در هر 100 کیلومتر به همراه دارد درحالی که i20 در مقیاسی مشابه برابر با 6.7 لیتر در هر 100 کیلومتر سوخت مصرف می‌کند که بسیار نزدیک به مزدا 2 است. اختلاف مصرف سوخت آنجایی بیشتر می‌شود که هر دو خودرو به همراه سرنشینان و تحت فشار در ترافیک شهری قرار بگیرند. در این صورت بیشینه مصرف سوخت برای مزدا 2 برابر با 8.1 و برای i20 برابر با 9.2 لیتر در هر صد کیلومتر خواهد بود. با این حال باز هم اختلاف مصرف سوخت در حدود 0.4 تا 1.2 لیتر (1.5 لیتر در مقیاس واقعی) اختلاف مشهود و چشمگیری نخواهد بود تا خریدار را از خرید خودرویی چون i20 منصرف کند. به منظور بهبود میزان مصرف سوخت در هر دو خودرو از سیستم کمکی فرمان الکترونیکی (فرمان برقی) به جای هیدرولیکی استفاده شده است تا تمام توان تولیدی پیشرانه تنها صرف به حرکت درآوردن خودرو شود.
سیستم تعلیق هر دو خودرو مشابه به یکدیگر و در جلو از نوع مک‌فرسون با میل موج‌گیر و در عقب از نوع محور یکپارچه پیچشی است. اما یکی دیگر از جاهایی که مزدا 2 از سر و ته آپشن‌های گران قیمت‌تر خود زده است سیستم ترمز خودرو است که در جلو مشابه با i20 از نوع دیسکی هوا خنک اما در عقب از نوع سنتی و قدیمی‌تر کاسه‌ای است، در حالی که i20 در عقب نیز از ترمز مدرن‌تر دیسکی بهره می‌گیرد.
نمای عقب هیوندا i20
نمای عقب مزدا 2
نتیجه گیری
با یک حساب سر انگشتی می‌توان دریافت که هیوندای i20 خودرویی لوکس‌تر، دلپذیرتر، جادارتر و خانوادگی‌تر از مزدا 2 است، در این راستا طبیعتا نباید از یاد برد که i20 مورد بررسی در مقایسه با مزدا 2 خودرو جدیدتری به حساب می آید که با تکنولوژی بالاتری ساخته شده است. اگرچه مزدا 2 همواره به پشتوانه بسیار خوب نام تجاری خود لقب خودرو کم مصرف و کم استهلاک ژاپنی را به رخ محصولات کره‌ای می‌کشد اما ابعاد کوچکتر آن به معنای فرار از بار ترافیک شهری نخواهد بود. در حقیقت کوچکتر بودن ابعاد بدنه مزدا 2 در مقایسه با هیوندای i20 بیشتر شبیه به فروختن بخش قابل توجهی از فضای قابل استفاده داخلی در ازای دریافت اندکی ابعاد کوچکتر است که در عمل و در دنیای حقیقی روزمره به اندازه ای جزئی است که در یافتن جای پارک مناسب یا اجرای مانورهای رانندگی تفاوت چندانی اعمال نخواهد کرد. اما زمانی که قرار باشد به عنوان خانواده‌ای 5 نفره (یا حتی 4 نفره) از مزدا 2 استفاده کنید متوجه خواهید شد که فضای بسیار محدود داخلی خودرو تا چه اندازه آزار دهنده خواهد بود.
اگر نیت یک خریدار تنها استفاده روزمره برای رفتن از نقطه الف به نقطه ب در ترافیک سنگین شهر تهران باشد، مزدا 2 می‌تواند به عنوان خودرو شماره دو، نقش خود را به خوبی بازی کند. اما درصورتی که قرار باشد هر از گاهی از آن برای مسافرت‌های بین شهری استفاده کرد شاید تنها جواب گوی راحتی دو نفر باشد. در مقابل، هیوندای i20 فضایی بسیار جادارتر و دلپذیرتری دارد که می‌تواند یک خانواده 4 نفره شامل دو فرزند نوجوان را پاسخگو باشد. نمی‌توان ادعا کرد که i20 مناسب سفرهای بین شهری است اما بدون شک می‌تواند کاربردی دو جانبه داشته باشد و هم در ترافیک به عنوان خودرویی جمع و جور و کم مصرف عمل کند و هم درصورت نیاز پذیرای فضای کافی برای 3 تا 4 نفر باشد.
جای تردید نیست که مزدا ژاپنی خودرویی کم استهلاک‌تر و بادوام‌تر از i20 خواهد بود که می‌تواند با حفظ دوام در کیلومترهای بالاتر یک برتری بزرگ نسبت به i20 کره ای در آستین داشته باشد، مخصوصا در جامعه ایران که محصولات کره‌ای بعضا به استهلاک نسبتا بالا (در مقایسه با رقبای ژاپنی) مشهور هستند.
نویسنده: شهاب انیسی
