خودروهای امروزی با انواع و اقسام امکانات و تجهیزات مدرن روانه بازار می‌شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به ترمز پارک برقی، دوربین دید در شب، کروز کنترل، پارک اتوماتیک خودرو و… اشاره کرد. اما یکی از آپشن های جذاب و جالب که به‌تازگی در لیست امکانات خودروهای داخلی با آن مواجه می‌شویم، هداپ دیسپلی است. نمایشگر هداپ یا به اختصار HUD، اطلاعات حیاتی خودرو را مقابل چشم راننده روی شیشه جلو خودرو نشان می‌دهد. در برخی خودروهای پیشرفته حتی نمایشگر پشت فرمان حذف شده است و تنها HUD به راننده کمک می‌کند. در ادامه مروری کلی بر مفهوم نمایشگر هدآپ دیسپلی، نحوه عملکرد، اهمیت، مزایا و معایب آن خواهیم داشت.
هداپ دیسپلی
تکامل ابزار نمایش اطلاعات حیاتی خودرو به راننده در طول سال‌ها بسیار جذاب و جالب‌توجه است. پشت غربیلک فرمان خودرو، نمایشگری وجود دارد که اطاعات مربوط به سرعت، ظرفیت باک بنزین، دور موتور و… را به راننده نشان می‌دهد. به این نمایشگر، HDD گفته می‌شود. ولی راننده برای مشاهده اطلاعات HDD باید چشم خود را از روی جاده بردارد و به پشت فرمان نگاه کند. البته طراحی HDD در داشبورد به نحوی است که حداقل حواس‌پرتی راننده را دارد. با پیشرفت تکنولوژی، مهندسان تصمیم گرفتند قابلیتی به نام هدآپ دیسپلی را به خودرو اضافه کنند که موجب افزایش تمرکز راننده می‌شود. نمایشگر هداپ روی شیشه جلو خودرو نقش بسته و اطلاعات مختلف را در حین حرکت به راننده نشان می‌دهد.
بدین ترتیب، راننده برای مشاهده اطلاعات خودرو نیازی به برداشتن نگاه از جاده و توجه به پنل پشت فرمان ندارد. چرا که اطلاعات درست جلوی چشم قرار گرفته‌اند. اطلاعات مختلفی از وضعیت خودرو شامل سرعت، دور موتور، مصرف سوخت، شتاب، دمای آب موتور، ولتاژ باتری خودرو، هشدار ایربگ، وضعیت سوخت و… همگی از طریق هداپ دیسپلی (HUD) روی شیشه جلو به راننده نشان داده می‌شود.
هداپ دیسپلی علاوه بر بهبود کیفیت رانندگی، موجب زیبایی کابین و همچنین افزایش ایمنی خودرو می‌شود. جالب است بدانید این آپشن از جت‌های جنگنده به خودروهای سواری رسیده است. هدآپ دیسپلی تاریخچه جالبی دارد که آگاهی از آن خالی از لطف نیست.
تاریخچه هدآپ دیسپلی
کنترل وسیله نقلیه در جاده بسیار راحت‌تر از آسمان است، مخصوصا اگر آن وسیله، یک جت جنگی باشد که هر لحظه غفلت خلبان به بهای جانش تمام می‌شود. خلبان هواپیمای نظامی برای انجام ماموریت خود باید به‌طور هم‌زمان چندین پارامتر را در نظر بگیرد. از این رو مهندسان هوا-فضا تصمیم گرفتند تمام این اطلاعات را به یکباره در مقابل خلبان قرار دهند.
نمایشگر HUD دهه ۱۹۷۰ در هواپیماهای نظامی معرفی شد که شامل بازتاب اطلاعات روی سایبان کابین خلبان بود. به سبب کارایی فراوان، این سیستم روی هواپیماهای غیرنظامی نیز پیاده شده و پیشرفت کرد. حدود ۱۰ سال پس از معرفی هداپ دیسپلی در هواپیماها، خودروها نیز به این آپشن جذاب مجهز شدند.
هدآپ دیسپلی اگرچه به‌تازگی به صنعت خودرو ایران راه پیدا کرده، ولی جالب است بدانید که از دهه ۱۹۸۰، خودروها دارای نمایشگر HUD شدند. غول خودروسازی آمریکا، جنرال موتورز در سال ۱۹۸۸ برای نخستین بار، سیستم هداپ دیسپلی را در خودروی افسانه‌ای پونتیاک گرند پریکس پیاده‌سازی کرد. اگرچه این نمایشگر در اوایل کار چندان موفق عمل نکرد و به جای افزایش تمرکز، بیشتر باعث مزاحمت رانندگان می‌شد، اما به قول معروف، هر دستاورد مهم با یک شکست آغاز می‌شود.
هداپ دیسپلی بار دیگر در سال ۱۹۹۹ در خودروی کوروت C5 ظاهر شد، ولی بر خلاف شکست ۱۱ سال پیش، توانست نمره قبولی را از کاربران و منتقدان دریافت کند.
تا پیش از سال ۲۰۱۲، هدآپ دیسپلی تنها سرعت، دور موتور و وضعیت دنده را نشان می‌داد. اما از ۲۰۱۲ به بعد، شرکت پایونیر به ارتقای این آپشن پرداخت. از آن زمان به بعد، نمایشگر HUD هر سال کامل‌تر شده و اطلاعات بیشتری را به راننده نشان می‌دهد. اکثر خودروهای امروزی متعلق به برندهای آئودی، بی ام و، پژو، مزدا و… به هداپ دیسپلی مجهزند. حتی برخی خودروهای پیشرفته‌تر، مخصوصا ماشین‌های برقی HDD ندارند و تنها از نمایشگر HUD برای نمایش اطلاعات به راننده استفاده می‌کنند.
عملکرد هداپ دیسپلی
سیستم هدآپ دیسپلی از سه بخش اصلی تشکیل شده است. بخش اول، واحد تولید تصویر نام دارد که داده‌های تهیه‌شده توسط منابع مختلف را جهت نمایش مورد پردازش قرار می‌دهد. بخش دوم، پروژکتور است که تصویر را تولید و پخش می‌کند. بخش سوم با نام کامباینر، در حقیقت همان سطحی است که اطلاعات روی آن بازتاب می‌شوند.
شیشه جلو در برخی خودروها دارای فسفر شفاف است که تابش الگوهای مختلف از نور یا لیزر باعث ایجاد تصویر در آن‌ها می‌شود. اگر الگوی نوری یا لیزری روی شیشه تابانده نشود، شیشه فسفردار همانند شیشه معمولی عمل می‌کند و در واقع هیچ تفاوتی با شیشه عادی ندارد.
تصویری که قرار است روی شیشه جلو خودرو به راننده نشان داده شود، از طریق یک پروژکتور ساخته می‌شود که درون داشبورد جاسازی شده است. این تصویر به وسیله چند آینه روی شیشه جلو می‌افتد. در بسیاری از خودروها می‌توان محل قرارگیری تصویر هداپ دیسپلی را از طریق تنظیم آینه‌ها تغییر داد. برای داشتن بهترین تصویر روی شیشه، بهتر است شیب آینه ۴۵ درجه باشد. البته تنظیم آینه برای نمایش اطلاعات روی شیشه جلو به قد و موقعیت صندلی راننده بستگی دارد. صفحه هدآپ دیسپلی در اکثر خودروها یک مستطیل ۱۴ در ۲۱ سانتی‌متر روی شیشه است، تا دید راننده روی جاده محدود نشود.
با پیشرفت تکنولوژی، قابلیت‌هایی همچون اتصال به نرم‌افزارهای تلفن همراه، رادار حرکت بین خطوط، هشدار نقطه کور، اطلاعات موسیقی درحال پخش و مسیریاب خودرو نیز به سیستم HUD اضافه شده است.
نحوه نمایش تصویر هداپ
جامع‌تر از تعریف بالا باید گفت که اطلاعات به دو شیوه در سیستم HUD به نمایش درمی‌آیند. یک شیوه مبتنی بر پروژکتور و شیوه دیگر مبتنی بر بازتاب است. در روش دارای پروژکتور، نمایشگر از چراغ‌های LED یا لیزر برای هدایت اطلاعات روی شیشه جلو خودرو استفاده می‌کند. این فناوری، تصویر روشن و شفافی را حتی در محیط‌های تاریک به وجود می‌آورد.
اما نمایشگر مبتنی بر بازتاب، از فناوری انعکاس بهره می‌گیرد که به شیشه شفاف خاصی احتیاج دارد و وضوح نمایش اطاعات آن به پای سیستم مبتنی بر پروژکتور نمی‌رسد. این شیوه نمایش اطلاعات، بیشتر در سیستم HUD مجهز به نمایشگر پاپ آپ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مدل‌های مختلف هداپ دیسپلی
دو نوع هداپ دیسپلی وجود دارد. یک نوع نمایشگر اطلاعات را به طور مستقیم به سمت شیشه جلو خودرو هدایت می‌کند. نوع دیگر، اطلاعات را به صفحه کوچک خاصی بازتاب می‌کند که در هنگام فعال بودن ویژگی HUD، از داشبورد خودرو بیرون می‌آید و حالت پاپ آپ دارد.
سیستم HUD نوع اول که اطلاعات را روی شیشه خودرو به نمایش درمی‌آورد، نسخه مرسوم و البته گران‌تر به حساب می‌آید که در مقایسه با نوع دوم، قابلیت‌های گسترده‌تری دارد و اطلاعات بیشتری را به راننده نشان می‌دهد. نوع دوم اگرچه محدودتر است، ولی قیمت پایین‌تری دارد و در اکثر خودروهای میان‌رده و ارزان‌قیمت مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اهمیت هداپ دیسپلی
در دنیای امروزی و با کاربرد تکنولوژی‌های مختلف در خودرو، هدآپ دیسپلی به یک آپشن ضروری تبدیل شده است. به علاوه، این نمایشگر می‌تواند ایمنی خودرو و کیفیت رانندگی را بهبود بخشد. اهمیت هداپ دیسپلی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.
- افزایش تمرکز و واکنش‌پذیری حین رانندگی
- آگاهی راننده از عملکرد خودرو
- کمک به راننده در شرایط مختلف مخصوصا هوای مه‌آلود
- ارائه اطلاعات مختلف در مورد ترافیک، مکان‌های مختلف، جایگاه‌های سوخت‌رسانی و … به واسطه سیستم مسیریابی ماهواره‌ای
مقایسه سیستم HUD با HDD
در هنگام استفاده از نمایشگر HUD، نیازی به پایین آوردن سر نیست. برعکس نگاه به نمایشگر HDD به پایین آوردن سر احتیاج دارد. همین تفاوت، باعث شده هداپ دیسپلی اطمینان، کارایی و محبوبیت بیشتری نزد رانندگان پیدا کند.
هدآپ دیسپلی با بازتاب نور و لیزر، اطلاعات را روی صفحه (شیشه) به نمایش می‌گذارد، ولی نمایشگر هدداون (پشت فرمان) می‌تواند صفحه آنالوگ یا دیجیتالی باشد. از طریق HUD، اطلاعات مربوط به خودرو مثل سرعت به طور پیوسته پیش روی راننده است. بنابراین راننده کنترل بیشتری روی این پارامتر مهم دارد.
در مقایسه با HDD، هداپ دیسپلی می‌تواند در شرایط دید کم، درک بهتری از فضای پیرامون را در اختیار راننده قرار دهد. به لطف نمایش قابلیت‌هایی مثل تشخیص زودهنگام موانع در جاده، راننده می‌تواند واکنش سریع و مناسبی در برابر رویدادهای مختلف از خود نشان دهد.
برتری HUD به HDD باعث شده خودروهای مجهز به این فناوری قیمت بیشتری نسبت به ماشین‌های معمولی پیدا کنند. البته با وجود مزایای متعدد، توصیه می‌شود در هنگام خرید خودرو به وجود این آپشن در لیست امکانات و تجهیزات ایمنی و رفاهی توجه کنید.
پیشرفت هدآپ دیسپلی
واضح است که همانند هر فناوری دیگر، هداپ دیسپلی نیز با گذشت زمان دستخوش تغییرات بسیاری شده و ارتقا یافته است. مهم‌ترین پیشرفت‌های این فناوری شامل موارد ذیل می‌شوند.
- تغییر نحوه نمایش اطلاعات با توجه به نور محیط
- افزایش روشنایی و کیفیت تصاویر در طول روز یا شب
- قابلیت نمایش اطلاعات مربوط به سنسورها و رادارهای مختلف
- قابلیت نمایش AR یا واقعیت افزوده
- اتصال به سیستم اطلاعات سرگرمی و نمایش جزئیاتی مثل موسیقی در حال پخش و غیره
- اتصال به گوشی هوشمند و نمایش اطلاعاتی همچون پیامک دریافت‌شده و غیره
مزایای سیستم هداپ دیسپلی
سیستم هداپ دیسپلی (HUD) مزایای متعددی دارد که در بخش‌های قبلی بارها به آن‌ها اشاره شده است. این نمایشگر، تمرکز راننده روی جاده را افزایش می‌دهد، البته به شرطی که اطلاعات کافی و نه بیش از حد موردنیاز پیش روی وی قرار گیرد.
از دیگر مزایای هدآپ دیسپلی می‌توان به نمایش هشدارهای مختلف اشاره کرد. به عنوان مثال در صورت فعال بودن سیستم کنترل حرکت بین خطوط، وضعیت جاده به‌طور گرافیکی روی شیشه به نمایش درمی‌آید و راننده، احتیاط بیشتری در هدایت خودرو به خرج می‌دهد.
سیستم HUD با افزودن نشانگرها و علامت‌های قابل مشاهده در جاده، تجربه رانندگی پویا، ایمن و البته هیجان‌انگیزی را برای راننده فراهم می‌آورد. این سیستم به علت پشتیبانی از نمایش اطلاعات مسیریابی، خیال راننده را از بابت سفر در جاده‌های ناشناخته آسوده می‌سازد و فشار روانی ناشی از ناآگاهی نسبت به محیط پیرامون را کاهش می‌دهد.
معایب سیستم هداپ دیسپلی
تمام فناوری‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. هدآپ دیسپلی نیز عاری از ایراد نیست. به عنوان مهم‌ترین ایراد، شلوغی اطلاعات روی شیشه ممکن است دید راننده را مختل کند و موجب حواس‌پرتی شود. سیستم‌های پیشرفته قادر به نمایش اطلاعاتی مثل پیامک ارسال‌شده روی گوشی هوشمند هستند که بدون شک توجه راننده را به خود جلب می‌کنند.
از دیگر معایب HUD می‌توان به تاثیر آن روی قیمت خودرو کارکرده اشاره کرد. واضح است که خودروهای صفر مجهز به این آپشن قیمت بیشتری نسبت به ماشین‌هایی دارند که فاقد نمایشگر هدآپ هستند.
استفاده از هداپ دیسپلی هرچند برای جوانان ساده و هیجان‌انگیز است، اما اکثر رانندگان سالمند تمایل چندانی به کاربرد این سیستم ندارند. به علاوه، در صورتی که شیشه جلوی خودرو به هر دلیلی ترک بردارد یا بشکند، امکان استفاده موثر از نمایشگر HUD نیست.
ایمنی با هدآپ دیسپلی
در هنگام استفاده از هداپ دیسپلی، نیازی نیست راننده برای آگاهی از اطلاعات حیاتی خودرو به سمت پایین، یعنی به نمایشگر پشت غربیلک فرمان نگاه کند. نظارت مداوم روی اطلاعاتی همچون سرعت که به واسطه HUD میسر می‌شود، بدون شک نقش موثری در کیفیت رانندگی و ایمنی ایفا می‌کند.
به علاوه، سیستم‌های متعددی مثل رادار حرکت بین خطوط، تابلوخوان، تشخیص برخوردار از جلو یا عقب و رادارهایی و دوربین‌هایی مثل دوربین ۳۶۰ درجه و رادار نقطه کور با HUD همگام‌سازی می‌شوند و بدین ترتیب، اطلاعات متعدد در مورد شرایط جاده در دسترس راننده قرار می‌گیرد.
بنابراین واکنش به رویدادهای مختلف جاده‌ای برای راننده آسان‌تر می‌شود. هرچه تمرکز و آگاهی راننده روی جاده بیشتر باشد، ایمنی خودرو و سرنشینان آن نیز افزایش می‌یابد.
امکان نصب هدآپ دیسپلی
تقریبا تمام خودروهای امروزی می‌توانند به سیستم HUD مجهز شوند. نصب این آپشن باعث افزایش قیمت خودرو کارکرده می‌شود. با این وجود، هداپ دیسپلی با فناوری‌ها و سنسورهای متعددی همگام‌سازی می‌شود که رانندگی را به یک تجربه لذت‌بخش و راحت تبدیل می‌کند. بنابراین نصب هداپ دیسپلی خالی از لطف نیست.
مدل‌های مختلف هدآپ دیسپلی در فروشگاه‌های سراسر کشور عرضه می‌شوند. این سیستم روی اکثر خودروهای موجود در بازار قابل نصب است، اما قیمت بالایی دارد.
حواس پرتی با هداپ دیسپلی
به عقیده برخی کارشناسان خودرو، هداپ دیسپلی باعث حواس‌پرتی راننده می‌شود و بیشتر یک آپشن تزئینی است تا کاربردی. این ادعا تا چه حد معتبر است؟
نمایشگر HUD به راننده کمک می‌کند بدون برداشتن چشم از جاده، اطلاعات حیاتی خودرو را مشاهده کند. این مزیت باعث افزایش ایمنی در رانندگی می‌شود. از این گذشته، هدآپ دیسپلی از سال‌ها پیش در صنعت حساس هوانوردی به عنوان یک ابزار کمکی و ضروری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم در مسیرهای زمینی نیز به کمک راننده می‌آید تا با نمایش اطلاعات مربوط به جاده و خودرو، به راننده کمک کند.
بنابراین نمی‌توان گفت HUD ایمنی پرواز را افزایش می‌دهد، ولی ایمنی رانندگی را به خطر می‌اندازد. بدون شک رانندگی روی جاده آسان‌تر و بی‌خطرتر از پرواز در آسمان است!
نکته مهم در مورد هداپ دیسپلی این است که اطلاعات مختلف به‌صورت یکجا روی شیشه ظاهر نمی‌شوند که بخواهند دید راننده را محدود سازند. به عنوان مثال، تا خودرویی در محدوده نقطه کور قرار نگیرد، هشداری روی شیشه نمایان نمی‌شود. به علاوه، سیستم هدآپ دیسپلی، یک سیستم قابل تنظیم است و می‌توان برخی قابلیت‌های آن، مثل نمایش پیامک یا موسیقی را غیر فعال کرد.
به علاوه، هداپ دیسپلی یک سیستم کمکی است و نیازی به فعال بودن دائمی آن نیست. اکثر رانندگان در مسیرهای ناآشنا و یا در شرایط آب و هوایی نامساعد، مثل هوای مه‌آلود، از HUD برای افزایش آگاهی نسبت به محیط پیرامون کمک می‌گیرند. بنابراین نمی‌توان این سیستم را به عنوان عاملی برای به خطر افتادن ایمنی مورد انتقاد قرار داد.
نتیجه گیری
هداپ دیسپلی (HUD) یکی از آپشن های کاربردی در خودروهای امروزی به حساب می‌آید که اطلاعات مهم درباره خودرو و جاده را در مقابل راننده به نمایش درمی‌آورد. این اطلاعات روی شیشه جلو خودرو ظاهر می‌شوند و بدین ترتیب، تمرکز راننده روی جاده افزایش می‌یابد. سیستم HUD می‌تواند جزئیات مربوط به سرعت، دور موتور، ساعت، مسیریابی، نقطه کور و… را به راننده نشان دهد. به همین خاطر، این آپشن کمکی موجب بهبود ایمنی و کیفیت رانندگی می‌شود. تقریبا تمام خودروهای امروزی به هدآپ دیسپلی مجهزند، با این وجود امکان خرید جداگانه و نصب آن روی تمام خودروها وجود دارد.
سوالات متداول
آیا هداپ دیسپلی ارزش هزینه پرداختی دارد؟
سیستم HUD با نمایش مستقیم اطلاعات حیاتی خودرو به راننده، کیفیت رانندگی را بهبود می‌بخشد. در عوض خرید سیستم چندان کم‌هزینه نیست. با قرار دادن مزایا در یک کفه و معایب در کفه دیگر، می‌توان به ارزش واقعی هداپ دیسپلی پی برد.
هدآپ دیسپلی چگونه عمل می‌کند؟
هداپ دیسپلی را می‌توان انعکاسی از پنل پشت فرمان درون داشبورد، روی شیشه جلو در نظر گرفت. این نمایشگر، اطلاعات حیاتی ماشین مثل سرعت، دور موتور، میزان مصرف سوخت و… را روی شیشه جلوی راننده نشان می‌دهد و به افزایش تمرکز حین رانندگی کمک می‌کند. هدآپ دیسپلی در نسخه‌های پیشرفته اطلاعات مربوط به سیستم هشدار حرکت بین خطوط، رادار نقطه کور و… را روی شیشه جلو خودرو به راننده نشان می‌دهد.
نویسنده: تیم تولید محتوا خودرو45
سلام هد آپ آپشن خیلی جذابی دارد منهم چند سال پیش یک بنز داشتم که مجهز به هداپ بود ولی متاسفانه قیمتش ۵۰۰ میلیون است