چندی پیش بود که دبیر انجمن سازندگان قطعه و مجموعه های خودرو هشدار داده بود که ممکن است قطعه سازان به کلی ورشکست شوند. اما ماجرا چه بود؟
بعد از یک سال بحرانی، امید می‌رفت که مجموعه خودروسازی و کلیه بخش‌هایی که در این صنعت مشغول به کار هستند به یک قرار و آرامی برسند. اما کمی قبل و در ابتدای امسال، صحبت‌هایی از سوی دبیر انجمن سازندگان قطعه و مجموعه‌های خودرو عنوان شد که نشان می‌داد سرخط‌های بحران را باید در جای دیگری جستجو کرد.
آنطور که صحبت‌های قطعه‌سازان نشان می‌داد، بیشتر از آنکه مشکلات این صنف ناشی از تحریم یا قیمت ارز باشد، ناشی از سیاست‌‌گذاری‌های نادرستی است که اگر اصلاح نشود، کل صنعت قطعه‌سازی را با مشکل مواجه می‌کند. مازیار بیگلو، دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو در تشریح مشکلات اخیر به خودرو45 می‌گوید: اصل داستان از اینجا شروع شد که وزارت صمت چند ماه قبل دستورالعملی را ابلاغ کرد که بر مبنای آن، سهمیه تمام شرکت‌ها از جمله قطعه‌سازان به شدت کاهش یافت و چیزی حدود 70 تا 80 درصد افت داشت. شرکت‌ها با مشکل در خرید ورق روبرو شدند و به سازمان‌های صنعت و معدن استان مراجعه کردند و آنها گفتند طبق دستورالعمل اگر اعتراضی دارید باید صورت‌های مالی خودتان را ارائه کنید تا بررسی و بعد بر مبنای آنها تصمیم‌گیری شود.
مشکل قطعه سازان برای حل یک بحران
وی ادامه می‌دهد: این مساله فرآیندی اضافی بود. تا بخواهد بررسی و اعتبارسنجی شود، زمان نیاز داشت. ما در مورد صنعتی صحبت می‌کنیم که باید روزی حدود 4 تا 5 هزار خودرو را تامین قطعه کند و زمان ارزش بسیار زیادی برای آن دارد. با این حال، این مساله اصلاح نشد و موانع دیگری هم برای ارائه این صورت‌های مالی وجود داشت. به عنوان مثال به برخی از شرکت‌ها گفته شد که ظرفیت پروانه بهره‌برداری شده شما چیزی که اعلام شده نیست. دلیلش هم این است که برخی شرکت‌های قطعه‌ساز نمی‌توانند پروانه‌های خودشان را اصلاح کنند چون سالیان سال است که در آن محل هستند و در شرایط فعلی سازمان محیط‌زیست اجازه افزایش ظرفیت به آنها نمی‌دهد. یعنی برای اینکه بتوانند سهمیه مناسبی از ورق فولاد دریافت کند باید مکان کارخانه را تغییر می‌دادند.
بیگلو عنوان می‌کند: خیلی از شرکت‌ها هم وضعیت‌شان به این صورت بود که خودشان شرکت تولیدی نبودند اما ورق را دریافت کرده و به صورت امانی در اختیار زنجیره تامین قرار می‌دادند. طبق آیین‌نامه جدید این شرکت‌ها هم نمی‌توانستند کاری کنند. نتیجه این مسائل باعث شده که تامین ورق فولاد برای بسیاری از شرکت‌ها ممکن نباشد. حتی گفته شد که بسیاری از شرکت‌هایی که در زنجیره تامین این شرکت‌های اصلی بودند می‌توانند ورق دریافت کنند اما مساله اینجاست که بسیاری از این شرکت‌ها، کارگاه‌های کوچکی بودند که اصلا امکان دریافت پروانه ندارند و برخی از آنها با جواز صنفی کار می‌کنند. نتیجه این شده که شرکت‌های بزرگ از دریافت ورق موردنیاز بازمانده‌اند و شرکت‌های کوچک هم امکان دریافت ندارند و همه به این سمت سوق داده شده‌اند که ورق موردنیاز خود را از بازار و با قیمت‌های کف بازار تهیه کنند. قیمت‌های بازار گاهی تا 80 درصد گران‌تر از قبل می‌شود.
آیا مشکل حل می شود؟
دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو در خصوص احتمال حل شدن یا نشدن این مشکل، می‌گوید: این مساله باید حل شود چون اگر حل نشود، صنعت قطعه‌سازی و خودروسازی به دلیل کمبود ورق از خرداد ماه متوقف می‌شود. این مسائل نه ربطی به تحریم دارد و نه به موانع ارزی مرتبط است. اگر قرار است امسال مانع‌زدایی از تولید انجام شود، این اولین مانعی است که باید رفع شود.
نویسنده: سپیده اشرفی
