مزدا ۳ یکی از معروف‌ترین و محبوب‌ترین خودروهای بازار ایران است که از همان ابتدای عرضه، به پشتوانه برند معتبر ژاپنی خود خیلی زود مورد توجه مشتریان ایرانی قرار گرفت و در بازه خودروهای زیر ۵۰ میلیون تومان به عنوان یک محصول پرفروش در کشورمان مطرح شد. اما پس از مدتی این خودرو نیز همانند بسیاری دیگر از خودروهای خارجی در کشور روند افزایش قیمت به خود گرفت و مرز ۱۳۰ میلیون تومان را در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ رد کرد.
مزدا ۳ اما این روزها اما در چند قدمی یک میلیاردی شدن است و بازار خرید خودرو کارکرده این ماشین ژاپنی بسیار داغ است.
این اتومبیل از سال ۲۰۰۳ در قالب مدل‌های سدان و هاچبک وارد بازارهای بین‌المللی شد و به عنوان جایگزین مزدا ۳۲۳ به دست مشتریان خودروهای کامپکت کمپانی مزدا رسید. این محصول در بازار ژاپن تحت عنوان مزدا الکسا شناخته می‌شود و در ایالات متحده با لقب مزدا اسپید ۳ به فروش می‌رسد. مزدا ۳ تاکنون در چهار نسل مختلف پا به عرصه نهاده که دو نسل اول آن حضور بسیار پررنگی را در بازار ایران تجربه کرده‌اند.
نسل اول مزدا ۳
(BK) سال ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹
نسل اول مزدا ۳ از اکتبر ۲۰۰۳ تحت عنوان مزدا الکسا در بازار ژاپن مورد رونمایی قرار گرفت. این خودرو به خاطر عملکرد فنی مناسب، هندلینگ مطلوب، استایل بیرونی نسبتا شیک و طراحی داخلی دلپسند، مورد ستایش کارشناسان و مشتریان در مجامع بین‌المللی قرار گرفت. با این حال مواردی همچون مصرف سوخت غیر بهینه و یا سطح ایمنی نامناسب که تنها موفق به کسب ۴ ستاره از موسسه یوروانکپ شده بود را می‌توان به عنوان نقاط انتقاد برانگیز پیرامون مزدا ۳ نسل اول در نظر گرفت. با این وجود در سال ۲۰۰۶ مزدا ۳ موفق شد عنوان دومین خودروی پرفروش کانادا را به خود اختصاص دهد.
این نسل از مزدا ۳ با پیشرانه‌های مختلفی به بازار بین‌المللی راه پیدا کرد که البته در نمونه موجود در ایران که از سال ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹ توسط گروه بهمن به تولید می‌رسید، تنها از یک موتور چهار سیلندر تنفس طبیعی به حجم ۲ لیتر استفاده شد. حداکثر قدرت موتور مزدا ۳ نسل اول برابر با ۱۴۸ اسب بخار بوده و نهایت گشتاور آن به رقم ۱۸۷ نیوتن متر می‌رسد. این میزان نیرو توسط یک گیربکس چهار سرعته اتوماتیک به سوی چرخ‌های جلو ارسال می‌شود. شتاب صفر تا صد مزدا ۳ نسل اول برابر با ۱۰.۸ ثانیه بوده و حداکثر سرعت آن به عدد ۲۰۴ کیلومتر بر ساعت می‌رسد. مصرف سوخت ترکیبی این خودرو نیز برابر با ۸.۲ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر ارزیابی می‌شود. کیفیت ساخت مناسب سواری مطلوب، پایداری اطمینان‌بخش و عملکرد فنی مساعد از جمله مزایای این خودرو در کشورمان به شمار می‌روند.
نسل دوم مزدا ۳
(BL) سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳
نسل دوم مزدا ۳ که فرآیند طراحی اولیه آن از سال ۲۰۰۴ کلید خورده بود، در نوامبر ۲۰۰۸ به عنوان مزدا ۳ جدید با طراحی کاملا متمایز وارد بازار شد. شرکت بهمن در سال ۱۳۸۹ فرآیند تولید نسل اول مزدا ۳ را به تاریخ سپرد و در عوض نسل دوم این خودرو را به عنوان مزدا ۳ نیو به سبد تولیدات خود اضافه کرد. در حال حاضر نیز با وجود وقفه‌ای که در تولید مزدا ۳ به وجود آمده اما همچنان نام مزدا ۳ نیو در لیست تولیدات شرکت بهمن حضور دارد.
مزدا ۳ جدید ابتدا در تیپ‌های ۱ و ۲ و ۳ به دست مشتریان داخلی رسید اما از سال ۱۳۹۱ تولید تیپ ۴ آن کلید خورد. همچنین مدل ۱.۶ لیتری این خودرو نیز به صورت بسیار محدودتر برای مدتی وارد بازار ایران شد که از لحاظ تجهیزات فاقد امکانات گسترده بود و با جعبه دنده دستی به دست مشتریان رسید.
مزدا ۳ نیو به یک پیشرانه چهار سیلندر ۲ لیتری تنفس طبیعی با قدرت ۱۴۷ اسب بخار و ۱۸۷ نیوتن متر گشتاور مجهز شده و یک گیربکس پنج سرعته اتوماتیک نیروی حاصل از آن را به سوی چرخ‌های جلو ارسال می‌کند. شتاب صفر تا صد مزدا ۳ نیو برابر با ۹.۲ ثانیه بوده و میانگین مصرف سوخت آن نیز ۷.۶ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر ارزیابی می‌شود. حداکثر سرعت این خودرو ۲۰۴ کیلومتر بر ساعت خواهد بود. همچنین پیشرانه ۱.۶ لیتری مزدا ۳ قادر به تولید ۱۰۴ اسب بخار قدرت و 1۴۵ نیوتن متر گشتاور است و شتاب صفر تا صد ۱۲.۲ ثانیه را برای این خودرو رقم زده است. میانگین مصرف سوخت مزدا ۳ نیو ۱۶۰۰ برابر با ۶.۳ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر عنوان شده است.
نسل سوم مزدا ۳
(BM – BN) از ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸
نسل سوم مزدا ۳ از سال ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ در لیست تولیدات شرکت ژاپنی مزدا حضور داشت و به جز ژاپن در کشورهایی نظیر: مکزیک، تایلند، چین و مالزی نیز به تولید رسید. این نسل فرصت حضور در بازار ایران را پیدا نکرد اما در مناطق آزاد تجاری به صورت محدود حضور یافت. طراحی ظاهری نسل سوم مزدا ۳ نسبت به مدل پیشین کاملا متحول شده و چهره‌ای متمایز همسو با زبان طراحی جدید شرکت مزدا برای این خودرو در نظر گرفته شد که نسبت به گذشته شمایلی پخته‌تر و با اصالت‌تر را به نمایش گذاشته و مشتریان پرشماری را در سطح بین‌المللی به سمت خود جلب کرد.
این نسل از مزدا ۳ با پیشرانه‌های مختلف ۱.۵ لیتری تا ۲.۲ لیتری مجهز به فناوری اسکای اکتیو شرکت مزدا به دست مشتریان رسید. گیربکس‌های ۴ و ۶ دنده اتوماتیک و یا شش سرعته دستی نیز برای این محصول در نظر گرفته شد تا نیروی موتور آن را به سوی چرخ‌های جلو ارسال کنند. در این بین پیشرانه ۲ لیتری اسکای اکتیو مزدا ۳ قادر به تولید ۱۵۵ اسب بخار قدرت و ۲۰۰ نیوتن متر گشتاور بود. این در حالی است که پیشرانه ۲.۵ لیتری ۱۸۴ اسب بخار قدرت و 251 نیوتن متر گشتاور را در اختیار راننده قرار می‌دهد. شتاب صفر تا ۱۰۰ نمونه 2.5 لیتری مزدا ۳ نسل سوم برابر با ۶.۹ ثانیه بوده و این رقم برای مدل ۲ لیتری چیزی در حدود ۷.۸ ثانیه به طول می‌انجامد. میانگین مصرف سوخت پیشرانه دو لیتری نیز برابر با ۷.۸ لیتر در ۱۰۰ کیلومتر در شهر و ۵.۷ لیتر در جاده ارزیابی شده است.
نسل چهارم مزدا ۳
(BP) سال ۲۰۱۹ تاکنون
نسل چهارم خودرو مزدا ۳ از سال ۲۰۱۹ به لیست تولیدات کمپانی مزدا راه پیدا کرد و تاکنون نیز تولید آن ادامه یافته است. این خودرو علاوه بر ژاپن در مکزیک، تایلند و چین نیز به تولید می‌رسد. مزدا ۳ نسل چهارم از لحاظ طراحی المان‌های اصلی مدل پیشین را تا حدودی حفظ کرده اما نمایی مدرن و آینده نگرانه‌تر به ویژه در فضای کابین را به کاربران خود ارائه داده است. با این حال طراحی مدل هاچبک به ویژه در قسمت ستون C تا حدودی باعث بروز برخی انتقادات نسبت به سبک طراحی این خودرو شده است.
ناگفته نماند که نسل چهارم مزدا ۳ در نوامبر ۲۰۱۸ در نمایشگاه خودروی لس‌آنجلس به نمایش درآمد. این خودرو به پیشرانه‌های ۲ لیتری اسکای اکتیو-ایکس با قدرت ۱۷۸ اسب بخار و گشتاور ۲۲۴ نیوتن متر مجهز شده است. همچنین پیشرانه‌های ۱.۵ لیتری و ۲.۵ لیتری برای آن موجود است. از سوی دیگر جعبه دنده‌های شش سرعته دستی و اتوماتیک وظیفه انتقال نیرو در نسل چهارم این خودرو را بر عهده دارند. همچنین نسخه تمام چرخ محرک مجهز به پیشرانه ۲.۵ لیتری توربوشارژ نیز برای مزدا ۳ نسل چهارم در نظر گرفته شده است.
نویسنده: حسین باباپور
