تاریخچه خودرو در جهان

نیکلاس جوزف کونیو فرانسوی در سال ۱۷۶۹، نخستین خودروی مجهز به موتور بخار را راهی جاده کرد. پس چرا بسیاری افراد بر این عقیده‌اند که اتومبیل توسط دایملر یا بنز اختراع شده است؟ شاید به این خاطر که هم دایملر و هم بنز موفق به ساخت خودروهای بنزینی کاربردی در عصر خودروسازی مدرن شدند. یعنی بنز و دایملر توانستند خودروهایی شبیه به ماشین‌های امروزی طراحی کنند. ولی با نگاهی به گذشته به این موضوع پی می‌بریم که معرفی بنز و دایملر به عنوان مخترعان اتومبیل بی‌انصافی بزرگی در حق تاریخ است.

موتورهای احتراقی: قلب صنعت خودروسازی

موتور احتراقی به مکانیزمی گفته می‌شود که با استفاده از انفجار سوخت درون سیلندر، پیستون را به حرکت درمی‌آورد. حرکت پیستون موجب چرخش میل‌لنگ شده و چرخش میل‌لنگ از طریق یک زنجیر یا محور محرک، باعث حرکت چرخ‌ها می‌شود. در یک موتور احتراقی از سوخت‌های مختلف مثل بنزین، گازوئیل، نفت سفید استفاده می‌شود. تولید موتور و آزمایش آن روی یک وسیله نقلیه، پروسه‌های لاینفک هستند و از این رو با دنبال کردن خط زمانی توسعه موتور درون‌سوز می‌توان نشانه‌هایی از خلقت خودرو را پیدا کرد.

تاریخچه موتور احتراقی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.

سال ۱۶۸۰- فیزیکدان هلندی، کریستین هوخنس یک موتور احتراقی را با سوخت باروت طراحی کرد (ولی هرگز نساخت).

سال ۱۸۰۷- فرانسوا ایزاک دی ریواز سوئیسی یک موتور احتراقی را با سوخت متشکل از اکسیژن و هیدروژن خلق کرد. ریواز همچنین خودرویی را برای موتور احتراقی خود به وجود آورد که البته طراحی ناموفقی بود.

سال ۱۸۲۴- مهندس انگلیسی، ساموئل براون از موتور بخار نیوکومن برای سوزاندن گاز الهام گرفت و از آن برای انرژی‌رسانی به یک وسیله نقلیه استفاده کرد. این خودرو در تپه شوتر در لندن مورد آزمایش قرار داده شد.

سال ۱۸۵۸- مهندسی بلژیکی، ژان ژورف اتین لنوار یک موتور احتراقی با سوخت زغال‌سنگ را اختراع کرد که با جرقه برقی روشن می‌شد. در سال ۱۸۶۳، لنوار موتور خود را با یک کاربراتور اولیه و سوخت نفتی ارتقا داد و آن را روی یک واگن سه‌چرخ سوار کرد و توانست مسافت تاریخی حدود ۵۰ مایل را طی کند.

سال ۱۸۶۲- مهندسی فرانسوی، آلفونس بودو روشا یک موتور چهارزمانه را طراحی کرد، ولی آن را نساخت.

سال ۱۸۶۴- مهندسی اتریشی، زیگفرید مارکوس یک موتور تک سیلندر کاربراتوری را به وجود آورد و با نصب آن روی یک گاری، توانست مسافتی حدود ۵۰۰ فوت را طی کند. وی بعدها وسیله نقلیه‌ای را طراحی کرد که می‌توانست در مدت کوتاهی با سرعت ۱۰ مایل در ساعت حرکت کند. برخی مورخان، از اختراع مارکوس به عنوان نخستین وسیله بنزینی در جهان یاد می‌کنند.

سال ۱۸۷۳- مهندس آمریکایی، جورج برایتون یک موتور دو زمانه با سوخت نفت سفید را خلق کرد. این اختراع هرچند ناقص بود، ولی نخستین نمونه نفتی ایمن و کاربردی در تاریخچه خودرو آن زمان بود.

سال ۱۸۶۶- مهندسان آلمانی، آیگن لانگن و نیکولاس آگوست اتو، طرح‌های لنوار و دی روشا را بهبود بخشیده و موتور گازی کارآمدتری به وجود آوردند.

سال ۱۸۷۶- نیکلاس آگوست اتو یک موتور چهارزمانه موفق را ابداع کرد و آن را به ثبت رساند.

۱۸۷۶- اولین موتور دوزمانه موفق توسط سر داگالد کلرک ساخته شد.

۱۸۸۳- مهندس فرانسوی، ادوارد دولامار دبوتوویل یک موتور تک سیلندر چهارزمانه را به وجود آورد که با اجاق‌گاز کار می‌کرد! مشخص نیست که آیا دبوتوویل توانست ماشینی را با استفاده از این موتور بسازد یا خیر. با این وجود طرح وی در آن زمان بسیار پیشرفته و دست‌کم روی کاغذ جلوتر از دایملر بود.

سال ۱۸۸۵- گوتلیب دایملر نمونه اولیه موتور بنزینی مدرن را ابداع کرد. این موتور دارای کاربراتور و یک سیلندر عمودی بود که بنزین در آن تزریق می‌شد. دایملر موتور خود را روی یک وسیله نقلیه دوچرخ به نام «ریت واگن» (کالسکه سواری) نصب کرد و یک سال بعد، اولین وسیله نقلیه موتوری چهارچرخ در جهان را ساخت.

سال ۱۸۸۶- در ۲۹ ژانویه، کارل بنز حق اختراع خودروی بنزینی را به نام خود ثبت کرد.

سال ۱۸۸۹- دایملر یک موتور چهارزمانه بهبودیافته را با سوپاپ‌های قارچی شکل و دو سیلندر شیب‌دار ساخت.

سال ۱۸۹۰- ویلهام میباخ نخستین موتور چهارزمانه چهار سیلندر را به وجود آورد.

مرور تاریخچه خودرو جهان نشان می‌دهد که طراحی موتور و ساخت خودرو فعالیت‌های جداناپذیری بوده و تقریبا تمام مهندسین موتور ذکرشده در بالا، دستی در طراحی خودرو نیز داشتند و برخی آن‌ها حتی به تولیدکنندگان بزرگ خودرو تبدیل شدند. تمام این مخترعین در حقیقت دست‌اندرکاران پیشرفت‌های قابل‌توجه در تکامل خودروهای احتراقی به حساب می‌آیند.

نقش نیکولاس اتو در ساخت خودرو

یکی از نقاط عطف در تاریخچه خودرو جهان مربوط به سال ۱۸۷۶ می‌شود، یعنی زمانی که نیکلاس آگوست اتو یک موتور گازی مؤثر و کاربردی را به وجود آورد. “اتو” نخستین موتور درون‌سوز چهارزمانه را ساخت بعدها به «موتور چرخه اتو» معروف شد. وی به محض تکمیل موتور خود، آن را روی یک موتورسیکلت نصب کرد. نتایج و دستاوردهای اتو از نظر تاریخی بسیار حائز اهمیت هستند. این موتور چهارزمانه او بود که بعدها در خودروهای با سوخت مایع مورد استفاده قرار گرفت.

نقش کارل بنز در تاریخچه خودرو

در سال ۱۸۸۵، مهندس مکانیک آلمانی مشهور یعنی کارل بنز، نخستین خودروی کاربردی جهان را بر مبنای موتور درون‌سوز، طراحی و جسم واقعی به آن بخشید. در ۲۹ ژانویه سال ۱۸۸۶، بنز حق اختراع برای یک خودروی بنزینی را به نام خود ثبت کرد که در حقیقت یک وسیله نقلیه سه‌چرخ بود. بنز در سال ۱۸۹۱ نخستین خودروی چهارچرخ خود را ساخت. مدتی بعد، شرکت Benz & Cie راه‌اندازی شد که توانست در سال ۱۹۰۰ لقب بزرگ ترین تولیدکننده خودرو در جهان را به خود اختصاص دهد. بنز، نخستین مخترعی بود که موتور درون‌سوز را با یک شاسی ادغام کرد. 

نقش گوتلیب دایملر در صنعت خودروسازی جهان

در سال ۱۸۸۵، گوتلیب دایملر به همراه ویلهلم میباخ، موتور درون‌سوز اتو را ارتقا داده و نخستین نمونه آزمایشی از موتور بنزینی مدرن را ابداع کردند. موتور دایملر-میباخ کوچک، سبک، سریع، دارای کاربراتور تزریق بنزین و یک سیلندر عمودی بود. در حقیقت اندازه، سرعت و کارایی این موتور بود که انقلابی را در صنعت طراحی خودرو به وجود آورد. در سال ۱۸۸۶، دایملر کالسکه‌ای را برای نصب موتور خود تغییر داد و بدین ترتیب، اولین خودروی چهارچرخ جهان طراحی شد. وی به عنوان نخستین مخترع موتور درون‌سوز کاربردی شناخته می‌شود.

در سال ۱۸۸۹، دایملر یک موتور چهارزمانه دو سیلندر شیب‌دار با سوپاپ‌های قارچی شکل را ابداع کرد که همانند موتور اتو، تبدیل به اساس ساخت موتور خودرو در آینده شد. دایملر برای موتور جدید خود، این بار به سراغ تطبیق و بهبود وسیله نقلیه‌ای همانند کالسکه نرفت، بلکه به همراه میباخ، نخستین اتومبیل خود را خلق کردند. این ماشین دارای سیستم انتقال قدرت ۴ سرعته بود و سرعت آن به ۱۰ مایل بر ساعت می‌رسید.

در بررسی تاریخچه خودرو جهان همچنین می‌خوانیم که دایملر در سال ۱۸۹۰، شرکت «دایملر موتورن گیزلشافت» را برای توسعه طرح‌های خود تأسیس کرد و حدود ۱۱ سال بعد، خودروی مرسدس توسط میباخ طراحی شد.

بهبود خودروها توسط رنه پنهارد و امیل لواسور

رنه پنهارد و امیل لواسور دو شریک در تجارت ماشین‌آلات نجاری بودند که تصمیم گرفتند وارد عرصه خودروسازی شوند. آن‌ها در سال ۱۸۹۰ نخستین اتومبیل خود را با استفاده از موتور دامیلر خلق کردند. مدتی بعد، ادوارد سارازین با در دست داشتن حق امتیاز اختراع دایملر برای فرانسه، به این تیم دونفره ملحق شد. این سه شریک نه تنها شروع به ساخت خودرو کردند، بلکه طراحی بدنه خودرو را به سطح پیشرفته‌تری انتقال دادند.

خودروهای پنهارد- لواسور دارای کلاچ پدال‌دار و گیربکس زنجیره‌ای برای تغییر سرعت و همین‌طور رادیاتور جلو بودند. طبق مدارک موجود در تاریخچه خودرو جهان لواسور نخستین طراحی بود که علاوه بر انتقال موتور به قسمت جلوی ماشین، از طرح‌بندی دیفرانسیل عقب استفاده کرد. این طراحی به نام «Systeme Panhard» شهرت یافت و به دلیل تعادل و فرمان پذیری بهتر، خیلی سریع به یک استاندارد برای تمام خودروها تبدیل شد. اختراع گیربکس مدرن در سال ۱۸۹۵ از دیگر دلایل معروفیت پنهارد و لواسور به حساب می‌آید.

این دو شریک موفق همچنین حقوق مجوز موتورهای دایملر را با آرماند پژو به اشتراک گذاشتند. یکی از محصولات پژو در نخستین مسابقه اتومبیلرانی در فرانسه به مقام اول رسید و این موضوع، محبوبیت و فروش خودروهای پژو را افزایش داد. هرچند دست بر قضا، در مسابقه «پاریس تا مارسل» در سال ۱۸۹۷، یک فاجعه مرگبار رخ داد که باعث کشته شدن امیل لواسور شد.

عرضه خودروهای تجاری در بازار آمریکا

چارلز و فرانک دوریا، نخستین تولیدکنندگان خودروی تجاری بنزینی در آمریکا بودند. این دو برادر دوچرخه‌ساز به حوزه اتومبیل و موتورهای بنزینی علاقه‌مند شدند که ماحصل آن، ساخت نخستین خودروی دوریا در سال ۱۸۹۳ شد. در سال ۱۸۹۶، شرکت دوریا موتور واگن ۱۳ دستگاه لیموزین گران‌قیمت را به فروش رساند. این شرکت تا سال ۱۹۲۰ مشغول فعالیت بود.

تولید انبوه و ورود هنری فورد به حوزه خودروسازی

بدون شک تا اینجای مقاله دائما از خود پرسیده‌اید پس هنری فورد چه زمان وارد تاریخچه خودرو جهان می‌شود؟ پیش از معرفی فورد بد نیست با رنسام الی اولدز آشنا شوید. اولدز در سال ۱۸۸۷ نخستین خودروی مجهز به موتور بخار خود را ساخت. سپس در سال ۱۸۹۹، یعنی زمانی که موتورهای بنزنی در حال پیشرفت بودند، به دیترویت رفت و با ابداع مفهوم پایه خط مونتاژ، کارخانه خودروسازی خود را در ناحیه دیترویت راه‌اندازی کرد. وی در سال ۱۹۰۱ برای نخستین بار در تاریخ آمریکا، اقدام به تولید انبوه خودرو کرد و ۴۲۵ دستگاه خودروی Curved Dash را به تولید رساند. به همین خاطر اولدز در بازه زمانی بین سال‌های ۱۹۰۱ تا ۱۹۰۴ به عنوان تولیدکننده پیشگام خودرو در آمریکا شناخته می‌شود.

فورد در ماه ژوئن سال ۱۸۹۶ نخستین خودروی خود به نام کوادریسیکل را ساخت، ولی تا پیش از راه‌اندازی شرکت Ford در سال ۱۹۰۳ شهرت چندانی نداشت. خودروی افسانه‌ای مدل T در سال ۱۹۰۸ ساخته شد. با این حال، فورد به این دستاورد راضی نبود و حوالی سال ۱۹۱۳، یک خط مونتاژ خودروی بهبودیافته را ابداع کرد و آن را در کارخانه خودروسازی خود در هایلندپارک میشیگان به اجرا درآورد. خط مونتاژ جدید زمان ساخت خودرو را به طور قابل‌توجهی کاهش داد، به طوری که مدل T تنها در عرض ۹۳ دقیقه ساخته شد. در حقیقت پس از پیاده‌سازی خط مونتاژ جدید در سال ۱۹۱۳، فورد جای اولدزمبیل را گرفت و لقب بزرگ‌ترین سازنده خودرو در جهان را به دست آورد. تا سال ۱۹۲۷، حدود ۱۵ میلیون دستگاه مدل T ساخته و روانه بازار شد.

دستاورد دیگر هنری فورد در تاریخچه خودرو جهان به مبارزه وی با جورج بی سلدن مربوط می‌شود. سلدن که تاکنون خودرویی نساخته بود، حق ثبت اختراع موتور جاده‌ای را در اختیار داشت و بر این اساس، تمام خودروسازان آمریکایی حق امتیاز این نوع موتور را به سلدن پرداخت می‌کردند. فورد، حق ثبت اختراع سلدن را لغو کرد و با این کار، درب بازار خودروی آمریکا به روی تولید خودروهای ارزان‌قیمت گشوده شد. البته در طول حاکمیت مطلق فورد در این بازار، شرکت‌های کوچک مجبور به ادغام با یکدیگر شدند تا از رقبا عقب نمانند. به عنوان مثال، ویلیام سی دورانت پس از خرید بیوک موتور در سال ۱۹۰۴، به فکر ادغام با شرکت‌های کادیلاک، اولدزموبیل و اوکلند افتاد و در نهایت، جنرال موتورز کبیر را در سال ۱۹۰۸ تأسیس کرد.

با تمام این اوصاف، پس از پایان جنگ جهانی اول صنعت خودروسازی دچار تغییراتی شد، حاکمیت مطلق فورد خاتمه یافت و شرکت‌های دیگر توانستند خودی در بازار نشان دهند. به طور خاص، شرکت برادران دوج با تولید یک خودروی ۴ سیلندر به عنوان رقیب اصلی مدل T، در مقابل فورد قرار گرفت. آن‌ها در سال ۱۹۲۴ بیش از هزار دستگاه از این خودرو را ساخته و روانه بازار کردند. حدود ۴ سال بعد والتر پی کرایسلر پا به صحنه گذاشت و مالکیت خودروهای کرایسلر، دوج، دسوتو و پلیموث را در اختیار گرفت و به یکی از بزرگ ترین شرکت‌های خودروسازی جهان تبدیل شد.

از آن زمان به بعد، صنعت خودرو روزبه‌روز پیشرفت پیدا کرد و مدل‌های جدید و جذاب توسط طراحان مختلف ساخته و عرضه شدند. فناوری‌های متعدد به خودرو اضافه شد، آئرودینامیک بدنه بهبود یافت، قدرت موتور، سرعت و شتاب افزایش پیدا کرد، ضریب ایمنی خودروها بالا رفت و در نهایت، خودروهای برقی و خودمختار روی کار آمدند.

جمع بندی

بر خلاف اکثر اختراعات، خودرو تنها توسط یک نفر ساخته نشده است. تاریخچه خودرو جهان نشان می‌دهد که ایده خلقت خودرو تقریبا به طور هم‌زمان مابین مهندسان مختلف رشد و توسعه یافته است. با این حال، به هیچ‌وجه نمی‌توان اهمیت فعالیت پایه‌گذارانی همچون نیکلاس اتو، کارل بنز، دایملر و فورد را نادیده گرفت. بدون شک صنعت خودروی کنونی حاصل دستاوردهای بزرگ‌مردانی است که با نبوغ خاص و پشتکار فراوان خود، ناشدنی‌ها را ممکن کرده و به سبب جاه‌طلبی و رقابت، آسایش و راحتی را در حوزه حمل‌ونقل امروزی فراهم آورده‌اند.

نویسنده: تیم تولید محتوا خودرو۴۵