تولید خودرو ارزان؛ از رویا تا واقعیت!

قیمت پایین خودرو‌های داخلی در سال‌های اولیه تولید رویای بسیاری از مردم برای داشتن ماشین را محقق کرد. افزایش نرخ تورم، افزایش نرخ ارز و تحریم‌ها قیمت خودرو‌های ارزان داخلی را رفته رفته به بیشتر از ۱۰ برابر قیمت اولیه رساند. پراید که در سال‌های اولیه تولید با قیمت زیر ۵ میلیون تومان خرید و فروش می‌شد اکنون به قیمت ۵۰ میلیون به بالا رسیده است. افزایش قیمت خودرو‌های داخلی، داشتن یک ماشین برای بسیاری از افراد را به رویا تبدیل کرده است. خبرها حکایت از تولید خودرو ارزان دارد؛ اما آیا واقعا خودرو ارزان تولید می‌شود؟

 معرفی محصول ارزان قیمت ایران خودرو

مدیرعامل گروه صنعتی ایران خودرو از معرفی خودرو جدید و ارزان قیمت با عنوان «خودرو مردمی» خبر داد.

فرشاد مقیمی، مدیرعامل ایران خودرو گفته منظور از خودرو ارزان این است که با کمترین هزینه خودرو را طراحی کنیم. اینکه تصور شود این خودروها کیفیت ندارند، اشتباه است. این خودروها با طراحی جدید و به‌روز هستند اما به گونه‌های متفاوت کمترین هزینه برای طراحی و تولید آن به کار گرفته شده است. خودروهای مردمی خودروهای ارزان قیمتی هستند که شرکت ایران خودرو با مشارکت صنعت خودروساز کشور طراحی کرده است و در بهمن ماه سال جاری معرفی می‌شود.

«خودروهای ارزان» واقعا ارزان می‌شوند؟

کاهش قیمت خودرو در بازار آزاد خودروهای پرتیراژ احتمال رسیدن قیمت بازار آزاد به قیمت کارخانه را قوت بخشیده است.

قیمت خودرو در بازار آزاد روند نزولی را تجربه می‌کند و به نظر می‌رسد خودروهای ارزانی که قرار بود در دسترس بیشتر افراد جامعه باشد به قیمت کارخانه نزدیک می‌شود. این احتمال وجود دارد که با ترخیص خودرو از پارکینگ خودروسازان، روند کاهش قیمت ادامه داشته باشد.

جزئیات تولید سه خودرو ارزان قیمت!

خروج دو خودرو پژوه ۴۰۵ و پراید از خط تولید، مسئله خودروهای جایگزین را پیش کشید. این دو خودرو از محبوبیت زیادی برخوردار بودند و حالا بعد از ۲۷ سال از خط تولید خارج شدند. وزارت صنعت، معدن و تجارت تولید سه خودرو جایگزین را پیشنهاد داده است؛ میکروکار‌هایی که قرار است در بازه قیمتی خودرو‌های خارج شده از خط تولید به بازار عرضه شوند.

وزارت صمت در حال  بررسی تولید میکروکار‌ها، تولید خودروهای کم مصرف و موتورسیکلت‌های چهارچرخ است تا بتواند نیاز خانواده‌ها برای داشتن خودرو را برطرف کند.

به گفته جعفرپور، معاون دفتر خودرو و نیرو محرکه وزارت صمت، میکروکار‌ها قرار است در مقیاس کوچک و مناسب برای تردد در فضای شهری تولید شوند. گزینه دوم خودرو‌های کم مصرف است که به گفته جعفرپور، شرکت‌های دانش بنیان موفق به تولید موتور‌های کم مصرف شده‌اند که در هر ۱۰۰ کیلومتر پنج لیتر سوخت مصرف می‌کند و قرار است با کمک این موتورها خودرو‌های ارزان تولید شود. گزینه سوم برای تولید خودرو‌های جایگزین موتورسیکلت‌های چهارچرخ است که سرعت‌شان کمتر از ۵۰ کیلومتر در ساعت است و وزنی کمتر از ۴۵۰ کیلوگرم دارند. این موتورسیکلت‌ها برقی خواهند بود و با سه تا ۶ ساعت شارژ می‌توانند ۲۰۰ تا ۴۰۰ کیلومتر را بپیمایند. تولید این خودرو‌ها با عنوان خودرو ارزان خبری شد اما به گفته معاون دفتر خودرو و نیرو محرکه وزارت صمت، ممکن است تولید این خودرو‌ها کاهش هزینه نداشته باشد و چه بسا تولید خودرو در مقیاس کوچکتر هزینه بیشتری نیز داشته باشد. خودرو‌های پیشنهادی قرار است با استاندارد‌های ۶۰ گانه تولید شوند درحالی که تولید دو خودرو پراید و پژو ۴۰۵ به دلیل پاس نکردن استاندارد‌های ۸۵ گانه متوقف شد! موتورسیکلت چهارچرخ نیز قرار است با استاندارد‌های ۲۵ تا ۳۵  تولید شود. این موتور سیکلت‌ها اجازه عبور از بزرگراه‌ها را نخواهند داشت. تولید این خودرو‌ها در دست بررسی است و هنوز نهایی نشده است. باید دید تولیدکنندگان می‌توانند خودرو‌های پیشنهادی را با قیمت پایین و کیفیت بالا تولید کنند!

قدرت خرید مردم به خودروهای ارزان می‌رسد؟

در حالی که خودرو‌های پیشنهادی قرار است برای خانوار‌های با درآمد پایین و متوسط تولید شود اما قیمتی بالغ بر ۵۰ میلیون خواهد داشت که باتوجه به شرایط اقتصادی حاکم بر کشور امکان خرید این محصولات برای خانواد‌ه‌های با درآمد پایین و متوسط وجود ندارد. چرا که هر خانوار باید ماه‌ها و یا سال‌ها پس انداز داشته باشد تا بلکه بتواند یکی از ارزان‌ترین خودروهای بازار را خریداری کند؛ این در حالی است که قیمت خودرو با توجه به نوسانات نرخ ارز و سایر عوامل تاثیر گذار، روز به روز در حال افزایش است و بعید نیست که خانوار حتی با پس انداز چندین ساله موفق به خرید خودرو نشوند.

پروژه تولید خودرو‌های ارزان شکست خواهد خورد؟

به گفته کارشناسان مفهوم ارزان در اذهان عمومی چیزی حدود ۳۰ تا ۴۰ میلیون است که این مفهوم در دهه ۸۰ پنج تا شش برابر ارزانتر بوده است. خودرو تیبا که ارزان‌ترین خودرو داخلی بود حالا با تصویب شورای رقابت به ۷۷ میلیون تومان رسیده است و به نظر می‌رسد تولید خودرویی که بتواند تمام استاندارد‌ها را پاس کند چیزی حدود ۷۷ میلیون آب می‌خورد. احتمال می‌رود تولید خودرویی که استاندارد‌های لازم را داشته باشد و قیمت آن حدود ۵۰ میلیون باشد در شرایط اقتصادی فعلی ممکن نخواهد بود. از طرفی تولید خودرو‌های ارزان که حذف آپشن‌ها را به دنبال داشته اعتراض بسیاری از خریداران را بر انگیخته است. باید به این نکته توجه داشت که پروژه تولید خودرو ارزان در وزارت صمت با حذف برخی از استانداردها در نظر گرفته شده است و باید دید این پروژه که قرار است با کمک نهاد‌های نظامی و معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری پیش رود تا سالی که قرار است تولید شود چه قیمتی خواهد داشت و حذف برخی استاندارد‌ها چه چالش‌هایی را به دنبال دارد. حال اگر سازمان ملی استاندارد به حذف برخی از استاندارد‌ها رضایت دهد آیا مشتریان راضی به خرید خودرو با استاندارد پایین خواهند شد؟

تولید خودرو ارزان باتوجه به شرایط کنونی اقتصادی محال به نظر می‌رسد از طرفی پاس نکردن استاندارد‌های لازم برای  تولید خود مشکل جدید را به وجود خواهد آورد که تهدید کننده امنیت جانی خریداران است. باید دید خودروسازان با چه چالش‌هایی رو‌به‌رو خواهند شد و تولید خودرو ارزان برای خریداران چقدر آب می‌خورد!

نویسنده: شقایق صفی‌خانی