اتاق یا همان بدنه خودرو طی سالیان اختراع این وسیله نقلیه در انواع و اقسام قالب‌های مختلف با سایزهای گوناگون به تولید رسیده است که از شاسی بلند فول سایز گرفته تا هاچبک و سدان در این حوزه دسته‌بندی می‌شوند.
ماشین سدان یا سالون یکی از دسته‌بندی‌های پرطرفدار در بازار خودرو به شمار می‌رود که بیشتر به عنوان خودروی خانوادگی مورد استفاده قرار می‌گیرد. خودروی سدان انواع مختلفی دارد و دارای ویژگی‌های خاص خود است.
ماشین سدان چیست؟
خودرو سدان عموما به عنوان ماشین سواری ۴ در با صندوق عقب مجزا و متشکل از بدنه سه قسمتی یا در اصطلاح سه جعبه‌ای تعریف می‌شود؛ موتور، ناحیه سرنشینان و صندوق عقب سه بخش اصلی بدنه خودروی سدان هستند.
در طول دهه‌ها، تعریف سدان (صندوقدار) همچنان ثابت مانده و حتی پس از تغییرات و بازنگری‌های فراوان نسبت به سایر انواع خودرو، همچنان به‌عنوان محصولات پرچمدار برای اکثر خودروسازان با تقاضای زیاد و رو به رشد، محبوبیت خود را حفظ کرده است. هرچند که کراس اوورها به تدریج در حال تصاحب این محبوبیت هستند.
ویژگی های خودروی سدان
ویژگی یک سدان، به عنوان خودرو سواری، طراحی سه قسمتی بدنه برای ناحیه موتور، سرنشینان و صندوق عقب است. در این سبک بدنه، محفظه‌های موتور، سرنشینان و صندوق عقب همگی سرپوشیده و از یکدیگر جدا هستند. سدان‌ها اغلب دارای چهار در و دو ردیف صندلی هستند. ظرفیت حمل چهار یا پنج سرنشین، سدان را به یک خودروی جادار و راحت برای اکثر کاربران تبدیل می‌کند.
اعتقاد بر این است که کلمه «سدان» از کلمه لاتین «sedere» به معنای «نشستن» گرفته شده است. پس ماشین سدان با ریشه‌های نام خود هم مطابقت دارد؛ زیرا بیشتر به عنوان خودرو راحت با سواری نرم و لذت‌بخش شناخته می‌شود.
انواع سدان
با وجود تفاوت نام‌گذاری در بازارهای خودرو، سدان‌ها اساسا به شش نوع زیر طبقه‌بندی می‌شوند:
سدان ساب کامپکت
سدان‌هایی با طول در حد ۴.۲ متر یا کمتر در این سگمنت قرار می‌گیرند. ساینا، تویوتا یاریس، فورد فیستا و هیوندای اکسنت را می‌توان در این گروه قرار داد. به‌طور کلی، اکثر این مدل‌ها یک نسخه هاچبک پنج در نیز دارند.
سدان کامپکت (جمع و جور)
به‌طور کلی، سدان های کامپکت دارای طول ۴۲۵۰ تا ۴۵۰۰ میلیمتر و حجم موتور ۱.۴ تا ۲.۵ لیتر هستند.از نمونه‌های این گروه می‌توان به فورد فوکوس، تویوتا کرولا آلتیس، کیا سراتو، دنا پلاس و هوندا سیویک اشاره کرد.
سدان خانوادگی سایز متوسط
سدان‌های خانوادگی بزرگ یا سایز متوسط به‌طور معمول ۴۷۰۰ تا ۴۹۰۰ میلیمتر طول دارند و دارای موتورهای ۲ تا ۳.۵ لیتری هستند. بسته به هر بازار، هر خط تولید، موتور و آپشن‌های خاص خود را دریافت می‌کند. نمایندگان این بخش عبارتند از تویوتا کمری، هوندا آکورد و هیوندای سوناتا.
سدان فول سایز (بزرگ)
این سدان‌ها طولی بیش از ۴۹۰۰ میلیمتر دارند و کابینی بسیار جادار ارائه می دهند. تویوتا آوالون، فورد کراون ویکتوریا و کرایسلر 300C از نام‌های رایج این بخش هستند.
سدان لوکس متوسط
این سدان‌ها نیز طولی بیش از ۴۹۰۰ میلیمتر دارند، اما سدان‌های مدیریتی یا لوکس متوسط دارای موتورهای ۲.۵ تا ۵ لیتری و ۶ تا ۸ سیلندر هستند. تمامی امکانات داخل خودرو مجلل و لوکس است. به‌خصوص صندلی‌های عقب به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که بیشترین احساس راحتی را برای کاربران به ارمغان بیاورند.
از سدان های مورد نظر برای این کلاس می‌توان به بی ام و سری ۵، آئودی A6، مرسدس بنز E کلاس، جگوار XF اشاره کرد.
سدان لوکس فول سایز
این اصطلاح بیشتر در بازار خودرو آمریکای شمالی استفاده می‌شود و به بزرگترین سدان لوکس اشاره دارد. سدان‌های بزرگ با طول بیش از ۵۰۰۰ میلیمتر که توسط موتورهایی با حجم بیش از ۴ لیتر و ۶ تا ۱۲ سیلندر به حرکت درمی‌آیند.
تمام ویژگی‌های پیشرفته در این نوع سدان گرد هم می‌آیند. در داخل، صندلی‌های ردیف دوم به‌طور انحصاری برای کنترل همه برنامه‌ها و عملکردهای خودرو به جز فرمان طراحی شده‌اند. در این دسته‌بندی می‌توانیم بی ام و سری ۷، لکسوس LS، مرسدس بنز S کلاس و آئودی A8 را قرار دهیم.
انواع دیگر سدان
با توجه به این شش نوع سدان، متوجه می‌شوید که طبقه‌بندی‌ها بیشتر بر اساس اندازه سدان است. این محبوب‌ترین طبقه‌بندی در بازار امروز محسوب می‌شود، ولی غیر از آن، می‌توان به نوع دیگری از طبقه‌بندی نیز اشاره کرد که به نظر پیچیده اما جالب‌تر است.
- سدان کلاب: سقف کوتاه‌تر و کابین کوچک‌تری دارد.
- سدان ناچبک: محفظه سرنشینان به‌طور قابل توجهی از صندوق عقب جدا شده است. سقف خودرو در یک سطح و موازی با زمین است، در حالی که شیشه‌های عقب با زاویه تندی نسبت به آن قرار دارند. همچنین درِ صندوق عقب نیز موازی با زمین است.
- سدان فستبک (دو جعبه ای): دارای سقفی شیب‌دار است و عمدتا برای مزایای آیرودینامیکی کاربرد دارد.
- سدان هاچبک (لیفت بک): این نوع شباهت زیادی به سدان های فستبک دارد، اما به جای درب صندوق عقب، کل قسمت عقب بالا می‌رود. برای درک بهتر می‌توانید سیتروئن زانتیا و کی ام سی J7 را مشاهده کنید.
- سدان با راننده اختصاصی (لیموزین): به دلیل طول زیاد این مدل ممکن است آن را سدان لیموزین نام‌گذاری کنند و در فیلم‌ها زیاد مشابه آن را دیده‌اید.
مزایا و معایب ماشین سدان
مزایا و معایب سدان مثل هر کلاس دیگر ماشین، مزایا و معایب خاص خود را دارد.
مزایای خودروی سدان
۱. خوش‌دست و چابک: سدان‌ها از نظر اندازه معمولا بین هاچبکها و شاسی‌بلندها قرار می‌گیرند. این ویژگی همراه با موتور و گیربکس مناسب، باعث می‌شود سدان‌ها در شهر ارگونومیک باشند، به‌سرعت از پیچ‌ها عبور کنند و شتاب اولیه خوبی داشته باشند. دینامیک رانندگی عالی، دلیل مهمی برای خرید یک سدان است.
۲. اقتصادی بودن: از آنجایی که سدان‌ها نسبت به شاسی بلندها کوچک‌تر هستند، برای حرکت به سوخت کمتری نیاز دارند. برتری وزن آنها مهم‌ترین مزیتشان نسبت به رقبای بزرگ‌تر است، درنتیجه چابک‌تر و اقتصادی‌تر عمل می‌کنند. اگر دوست دارید کمتر بنزین مصرف کنید، قطعا سدان‌ها را نسبت به شاسی‌بلندها ترجیح خواهید داد.
۳. قیمت مناسب: سدان‌ها اغلب ارزان‌تر از کراس اوورها و شاسی‌بلندهای ارائه‌شده توسط همان برند هستند. این بدان معناست که با پول بیشتری در جیب خود وارد جاده می‌شوید.
۴. صندوق عقب بزرگ‌تر: عموما سدان‌ها نسبت به هاچبک و یا گاهی کراس اوورهای هم‌رده صندوق بزرگ‌تری دارند و کاربردپذیری بیشتری ارائه می‌دهند.
معایب خودروی سدان
۱. فضای سرنشین کمتر از شاسی بلندها: سدان‌ها معمولا نمی‌توانند فضای پا یا سر مشابه رقبای بزرگ‌تر و شاسی‌بلند خود را ارائه دهند. دلیل این امر طول و ارتفاع پایه خودرو است. هر چه خودرو بلندتر و پهن‌تر باشد، چیدمان صندلی‌ها نیز راحت‌تر خواهد بود.
۲. ظرفیت بکسل و یدک کشی محدود: سدان‌ها را می‌توان به موتورها و گیربکس‌های قدرتمند مجهز کرد. آنها حتی می‌توانند چهار چرخ محرک و ترمزهای بزرگ داشته باشند، اما فاقد ظرفیت بکسل وانت‌ها و شاسی‌بلندها هستند. اگر کار شما به بکسل کردن تریلر یا وسایل سنگین نیاز دارد، سدان‌ها ممکن است کارایی لازم را نداشته باشند.
۳. قابلیت پارک: سدان‌ها می‌توانند با انبوهی از کمک‌راننده و فناوری‌های جدید که اساسا به‌طور خودکار خودرو را پارک می‌کنند، عرضه شوند، اما در مقایسه با یک هاچبک کوچک، همچنان قابلیت پارک سخت‌تری دارند. همچنین در مانور دادن در پارکینگ‌ها نیز هاچبکها برنده هستند. با این حال، سدان‌ها نسبت به وانت‌ها و شاسی‌بلندها قابلیت مانور بیشتری را ارائه می‌دهند.
۴. مصرف سوخت نسبی: سدان‌ها از گزینه‌های دیگر آیرودینامیک‌تر هستند و می‌توانند اقتصادی‌تر باشند، اما در مقایسه با هاچ‌بک‌های جمع‌وجور، به احتمال زیاد مصرف بنزین بیشتری خواهند داشت. اگر به دنبال بهترین مصرف سوخت شهری هستید، انتخاب یک سدان به جای یک هاچبک کوچک دشوار است.
دلایل خرید ماشین سدان
معمولا یک ماشین سدان به دلیل صندوق عقب بزرگ‌تر، سواری و هندلینگ مناسب، چابکی دلچسب، کابین نسبتا جادار و هزینه نگهداری منطقی مورد توجه خریدار قرار می‌گیرد و باید این موارد را در زمره مهم‌ترین دلایل خرید خودرو سدان دسته‌بندی کرد. همچنین معمولا سدان‌ها بهتر می‌توانند نقش یک ماشین اسپرت را بازی کنند و هیجان سواری بیشتری برای جوان‌ترها به همراه بیاورند.
ضمنا در شرایط فعلی بازار خودرو کشورمان، بهترین ماشین های ایرانی برای مسافرت و همچنین ارزان ترین ماشین ایران عمدتا جزو خودروهای سدان هستند و کاربرد بیشتری در تامین نیازهای خانوادگی دارند.
نکات مهم برای خرید ماشین سدان
هنگام خرید خودروی سدان باید همچون بسیاری دیگر از خودروها به مواردی نظیر میزان مصرف سوخت، قدرت موتور، نوع و نحوه عملکرد جعبه دنده، هزینه لوازم مصرفی، میزان گنجایش صندوق عقب، میزان فضای صندلی‌های ردیف دوم و مواردی از این دست توجه کنید که حتما مطابق با نوع نیاز و کاربرد شما از یک سدان باشد.
بهترین خودروهای سدان
بهترین خودروی سدان در واقع همان چیزی است که بیشترین تطابق را با نیازها و اهداف شما از خرید یک ماشین سدان صندوقدار ارائه دهد. بنابراین نمی‌توان به صورت موردی بهترین ماشین سدان را معرفی کرد و باید حتما نوع کاربرد و هدف مشتری از خرید خودرو را مورد توجه قرار داد تا بتوان ماشین مناسب هر فرد را به او معرفی کرد.
تفاوت سدان با کراس اوور
مهم‌ترین فرق سدان با کراس اوور در نوع طراحی بدنه و همچنین ارتفاع از سطح زمین خلاصه می‌شود. ماشین سدان معمولا یک بخش مجزا در انتهای خود به نام صندوق عقب دارد که از انتهای شیشه پشت به فاصله چند ده سانتیمتر به عقب کشیده شده و یک قسمت جدید را برای اتاق به وجود آورده است.
اما صندوق عقب خودروهای کراس اوور به این حالت نیست و به‌صورت یک محفظه یکپارچه داخل اتاق، پشت صندلی‌های عقب و مشابه خودروهای هاچبک طراحی شده است. ضمن آنکه معمولاً ارتفاع خودروهای کراس اوور نسبت به سدان‌های هم‌رده مقداری بالاتر است و حس شاسی بلند به ماشین‌های کراس اوور می‌دهد. البته همین ارتفاع بالاتر خودروهای کراس اوور باعث می‌شود تا سیستم تعلیق آنها کمی سفت‌تر تنظیم شود تا حرکات عرضی بدنه کنترل شود و پایداری خودرو در حد استاندارد باقی بماند. اما ماشین سدان به دلیل ارتفاع و مرکز ثقل پایین‌تر، خیلی لزومی به خشک بودن سیستم تعلیق ندارد و می‌تواند سواری نرم و دل‌پذیرتری ارائه دهد.
تفاوت سدان با هاچبک
تفاوت یک ماشین سدان با هاچبک در بودونبود صندوق عقب خلاصه می‌شود. ماشین‌های سدان دارای یک صندوق عقب برآمده از قسمت پشت خودرو هستند، اما خودروهای هاچبک چنین بخشی ندارند. ضمن آنکه معمولا درب عقب خودروهای هاچبک همراه با شیشه باز و بسته می‌شود اما درب صندوق در اکثر خودروهای سدان به استثنای مدل‌های لیفت بک چنین قابلیتی ندارد.
نتیجه گیری
ماشین‌های سدان یا صندوقدار از دیرباز گزینه‌های مناسبی برای خانواده‌ها محسوب شده‌اند. وجود صندوق عقب و سواری نسبتا نرم‌تر در مقایسه با خودروهای کراس اوور می‌تواند این ماشین‌ها را همچنان محبوب‌تر از هاچبکها و دیگر انواع خودرو نگه دارد. هرچند که کراس اوورها این روزها در بازار سلطنت می‌کنند و معلوم نیست در آینده سرنوشت خودروهای سدان به کجا ختم می‌شود، اما فعلا در بازار ایران فروش خودرو از این کلاس و خرید آن کاملا رونق دارد.
سوال های متداول
منظور از ساختار سه جعبه‌ای در طراحی سدان چیست؟
یعنی بدنه یک ماشین سدان دارای سه بخش یا محفظه است که موتور، سرنشینان و صندوق
بار را از یکدیگر جدا می‌کند.
چرا کراس اوورها دارند جای سدان‌ها را می‌گیرند؟
به دلیل کاربردپذیری بهتر، کابین بزرگ‌تر، حس رانندگی مسلط‌تر بر جاده و سلیقه شخصی بسیاری از مشتریان، امروزه کراس اوورها بسیار محبوب شده‌اند.
ظرفیت خودروهای سدان چقدر است؟
خودروهای سدان معمولا دارای دو ردیف صندلی با قابلیت پذیرایی از چهار تا پنج نفر به همراه صندوق عقب به ظرفیت ۳۵۰ تا ۶۵۰ لیتر هستند.
نویسنده: حسین باباپور
