با پیشرفت روزافزون فناوری، خودروها نیز روز به روز قوی‌تر، پیچیده‌تر و سریع‌تر می‌شوند. هم‌اکنون سریع‌ترین خودرو جهان تواتارا نام دارد و حداکثر سرعتش به ۵۰۹ کیلومتر بر ساعت می‌رسد. هر چند افزایش سرعت باعث ترشح آدرنالین در بدن می‌شود و حس هیجان را ایجاد می‌کند، اما چشم و مغز و عضلات یک انسان عادی نمی‌توانند در سرعت‌های بالا هماهنگ کار کنند و امکان رخ دادن تصادف و حادثه بیشتر می‌شود. علاوه بر این، شرایط روحی و روانی روی رانندگی فرد تاثیر می‌گذارد و حتی بهترین رانندگان هم اگر حس و حال خوبی نداشته باشند و فکر و ذهنشان مشغول باشد، تصادف می‌کنند.
به همین دلیل، دولت‌ها با وضع قوانین و بخشنامه‌هایی، خودروسازان را موظف می‌کنند تا ابزارها و امکاناتی برای افزایش ایمنی خودرو بسازند. یکی از این ابزارها، دستیار هوشمند سرعت است که از سال ۲۰۲۴ جزو فهرست استاندارد اجباری اتحادیه اروپا قرار می‌گیرد.
معرفی دستیار هوشمند سرعت
دستیار هوشمند سرعت (Intelligent Speed Assist) فناوری است که از دوربین یا GPS برای اعلام سرعت مناسب به رانندگان استفاده می‌کند. در شرایطی که سرعت خودرو از حد مجاز بیشتر شود، ISA به راننده به صورت صوتی و تصویری یا از طریق ویبره پدال گاز و غربیلک فرمان هشدار می‌دهد.
دستیار هوشمند سرعت (ISA) در خودروهایی که به محدودکننده سرعت مجهز باشند، به صورت خودکار عمل می‌کند و اجازه افزایش سرعت را به راننده نمی‌دهد.
خودروهایی می‌توانند از این سیستم استفاده کنند که دارای دوربین جلو و رادار تشخیص علائم راهنمایی و سیستم GPS باشند.
با این حال، این فناوری جدید نیست و در حال حاضر، تعدادی از ماشین‌های موجود در بازار با آپشن رادار تشخیص علائم راهنمایی و رانندگی عرضه می‌شوند و وقتی سرعت خودرو از حد مجاز عبور می‌کند، به راننده هشدار می‌دهد.
نحوه کار دستیار سرعت
سیستم دستیار هوشمند سرعت از تصاویر ویدیویی دوربین جلو و داده‌های سیستم GPS برای تشخیص محدودیت سرعت استفاده می‌کند و در صورتی که سرعت بیش از حد مجاز باشد، به راننده هشدار می‌دهد.
برای مثال اگر در خیابانی که حداکثر سرعت مجاز آن ۵۰ کیلومتر در ساعت باشد، با سرعت ۵۵ کیلومتر در ساعت رانندگی کنید، سیستم ISA به شما هشدار می‌دهد. سپس می‌توانید سرعت را کم کنید یا اینکه هشدار سیستم را نادیده بگیرید.
دستیار هوشمند سرعت به چهار روش عمل می‌کند.
هشدار صوتی
زمانی که سرعت خودرو از حد مجاز فراتر می‌رود، سیستم به راننده هشدار صوتی می‌دهد و راننده می‌تواند این هشدار را نادیده بگیرد.
هشدار لرزشی
با نزدیک شدن سرعت خودرو به حد مجاز یا رانندگی با سرعت غیرمجاز، پدال گاز یا غربیلک فرمان به لرزش درمی‌آید تا به راننده هشدار دهد که سرعت را پایین بیاورد.
بازخورد لمسی
سیستم‌های دستیار هوشمند سرعت مجهز به بازخورد لمسی، از بازگرداننده پدال گاز استفاده می‌کنند. با این سیستم، وقتی سرعت خودرو از حد مجاز بالاتر رود، پدال گاز سفت‌تر و فشار دادن آن سخت‌تر می‌شود.
کنترل سرعت
همچنین سیستم ISA می‌تواند سرعت خودرو را به صورت خودکار تنظیم و کنترل کند. این سیستم در خودروهایی عمل می‌کند که محدودکننده سرعت داشته باشند. بدین ترتیب حتی اگر راننده هم پا را روی پدال گاز فشار دهد، سرعت خودرو از میزان تعیین‌شده بیشتر نخواهد شد.
در هر چهار روش، هشدار افزایش سرعت از طریق نمایشگرهای خودرو نیز به راننده داده می‌شود.
مزایای دستیار هوشمند سرعت
دستیار هوشمند سرعت مزایایی را هم برای راننده و سرنشینان خودرو و هم برای دیگران دارد.
کاهش جریمه سرعت غیرمجاز
یکی از مزیت‌های مهم دستیار هوشمند سرعت، کاهش میزان و تعداد جریمه‌های رانندگی است که توسط پلیس راهور اعمال می‌شود. با کنترل مداوم سرعت مجاز و هشدار به رانندگان، دیگر خبری از جریمه برای سرعت غیرمجاز نخواهد بود.
افزایش ایمنی
سرعت غیرمجاز عامل اصلی ۳۰ درصد از تصادفات منجر به جرح و فوت است. سیستم ISA با هشدار دادن به رانندگان، خیابان‌ها و جاده‌ها را هم برای راننده و سرنشینان خودرو و هم برای دیگر ماشین‌ها و موتورسوارها و دوچرخه‌سوارها و عابران پیاده ایمن می‌کند.
کاهش مصرف سوخت
رانندگی با سرعت بالا، سوخت بیشتری از رانندگی با سرعت ثابت و مجاز مصرف می‌کند. رانندگان با استفاده از دستیار هوشمند سرعت می‌توانند مصرف سوخت را نیز کنترل کنند.
کاهش استفاده از بیمه
هر چه سرعت خودرو بیشتر باشد، احتمال تصادف نیز بیشتر می‌شود و هر چه تصادف بیشتر باشد، راننده مجبور است تا از بیمه خودرو بیشتر استفاده کند و این اتفاق روی ارزش و قیمت ماشین نیز تاثیر می‌گذارد. سیستم ISA با کنترل سرعت می‌تواند از بروز تصادفات پیشگیری کند.
کاهش آلایندگی
یکی دیگر از مزایای دستیار هوشمند سرعت، علاوه بر کم شدن هزینه و مصرف سوخت، کاهش آلایندگی خودرو است. هر چه سرعت بیشتر باشد، موتور بنزین بیشتری می‌سوزاند و در نتیجه، میزان گازهای خروجی نیز افزایش پیدا می‌کند.
معایب ISA
مثل همه سیستم‌های خودرو، دستیار هوشمند سرعت علاوه بر مزایا، معایبی هم دارد.
ضبط اطلاعات
سیستم ISA برای کنترل سرعت از GPS استفاده می‌کند و اطلاعات GPS ثبت و ضبط و ذخیره می‌شود. دلیل مخالفت بعضی راننده‌ها با این سیستم، ثبت اطلاعات است و این کار را تجاوز به حریم خصوصی می‌دانند.
عدم اجرا
هشدارهای صوتی و تصویری و لمسی دستیار هوشمند فقط به راننده اعلام می‌کند که «بهتر است» سرعت را کم کند و اجباری برای این کار وجود ندارد و همین اجباری نبودن باعث می‌شود تا بعضی رانندگان توجهی به این هشدارها نداشته باشند و سرعت را کم نکنند.
تداخل هشدارها
هشدارهای ISA می‌تواند با بعضی از رفتارهای راننده تداخل پیدا کند. مثلا وقتی راننده در حال استفاده از سیستم ناوبری است، هشدارهای دستیار هوشمند سرعت می‌تواند عملکرد نمایشگر را دچار تداخل کند.
هشدار نادرست
سیستم دستیار هوشمند برای تشخیص محدوده سرعت مجاز از دوربین و GPS استفاده می‌کند. داده‌هایی که از این ابزارها دریافت می‌شود ممکن است به دلایلی دقیق و درست نباشد و هشدارهای اشتباه به راننده داده شود.
تشخیص اشتباه
یکی دیگر از معایب ISA، تشخیص اشتباه محدوده سرعت مجاز است. این اتفاق در شرایطی می‌افتد که تابلوهای راهنمایی و رانندگی خوانا نباشد.
استاندارد اجباری سرعت
طبق قانونی که اتحادیه اروپا به تازگی تصویب کرده، استفاده از دستیار هوشمند سرعت (ISA) در خودروها الزامی می‌شود و از تابستان ۲۰۲۴ هر خودرویی که در کشورهای اروپایی به فروش برسد، باید به صورت استاندارد دارای دستیار هوشمند سرعت باشد.
حال باید دید ابرخودروهای فراری، لامبورگینی، بوگاتی، مک‌لارن و… که در یکی دو ثانیه ۰ تا ۱۰۰ را پر می‌کنند، با این استاندارد جدید چه شرایطی پیدا خواهند کرد.
نویسنده: میلاد قزللو
