سال کرونایی 99 برای قطعه‌سازان هم متفاوت آغاز شد. از همان ابتدا با نامه‌ای به رئیس جمهور برای مشخص شدن تکلیف این گروه همراه شد و بعد از آن هم فشار کرونا بر صنعت خودرو و سازندگان قطعات، مشکلات یک سال سخت را برای این گروه سخت‌تر کرد.
از سال‌های گذشته که شرکت‌های خارجی به دلیل خروج آمریکا از برجام آرام آرام رخت خود را از اقتصاد ایران بستند و عزم رفتن کردند، مساله تضمین کیفیت و خدمات پس از فروش هم با اما و اگرهای بسیاری روبرو شد. حتی برخی اخبار نشان از تعمیر برخی قطعات و ورود دوباره آن به بازار حکایت داشت.
ارزیابی وضعیت قطعه سازان در سال 99
با این حال، مشکلات اقتصادی سال 99 به دلیل کرونا شدت گرفت تا گریبان قطعه‌سازان تنگ‌تر از سال‌های دیگر شود. اما مشکلات عمده قطعه‌سازان در سال جاری چه بود؟ مازیار بیگلو دبیر انجمن قطعه‌سازان در این رابطه تاکید می‌کند که زمین و زمان تلاش کردند تا جلوی جهش تولید در حوزه خودرو و ساخت قطعات را بگیرند. وی به خودرو45 می‌گوید: برخلاف اسم امسال که جهش تولید بود باید بگویم اتفاق‌های مختلفی افتاد که جلوی جهش تولید را بگیرد. انگار همه دست به دست هم داده بودند که جلوی این اتفاق را بگیرند. امسال شرایط سختی از نظر وضعیت قیمت‌گذاری خودرو و تاثیر آن روی قطعه‌سازان، ارز و تامین مواد اولیه و قیمت نهاده‌های تولید داشتیم.
به گفته وی، از طرفی هم سازمان‌هایی مثل دارایی و بیمه تلاش کردند بدون در نظر گرفتن شرایط سخت قطعه‌سازان در سال کرونایی، هرچه مطالبه دارند از قطعه‌سازان وصول کنند که همین مساله سبب شده سال سختی برای قطعه‌سازان باشد. اما بیگلو معتقد است که قطعه‌سازان با همه این شرایط، توانستند نزدیک به 60 درصد تیراژ تولید خودرو را بالا ببرند. اما امید دارند که شرایط امسال را در سال‌های بعد تجربه نکنند. چون جزء سخت‌ترین سال‌ها بود و بدترین فشارها به این گروه وارد شد.
نکاتی درباره طرح جنجالی مجلس
یکی دیگر از جنجال‌های امسال در حوزه قطعه‌سازان، مشروط کردن واردات خودرو به صادرات قطعات بود. مساله‌ای که از همان ابتدای طرح در مجلس، با حاشیه‌های بسیاری روبرو شد. مجلس در طرح پیشنهادی خود عنوان کرده بود که یکی از شروط واردات خودرو، صادر کردن قطعات ساخت ایران است.
اما این طرح چقدر کارشناسی است؟ بیگلو در این رابطه می‌گوید: این طرح فعلا در حد ایده است. البته لزومی ندارد صادرات قطعات، صرفا برای شرکت‌هایی مثل پژو باشد. فراموش نکنیم قطعه‌سازان ما همان‌هایی هستند که قطعات مورد نیاز رنو را در ایران تامین می‌کردند و صادرات هم داشتند. قطعات تحویلی هم با تکنولوژی پایین نبوده و کیفیت رنو در ایران قابل قبول بود.
دبیر انجمن قطعه سازان معتقد است که می‌توانیم قطعات ساخت داخل را به کشورهای جمهوری‌های شوروی سابق یا برخی کشورهای همسایه صادر کنیم چرا که همین حالا هم برخی از قطعه‌سازان صادرات دارند.
بیگلو تاکید می‌کند: البته ارزبری این کار کم است اما ایده اولیه این کار برای این بود که ارز حوزه خودرو توسط خود این حوزه تامین شود. به همین خاطر ایده درستی است تا ارز مورد نیاز خودرو از سایر منابع تامین نشود. اما اینکه چقدر تا هدف فاصله داریم، باید بگویم فاصله زیاد است اما به این معنا نیست که حرکتی انجام نشده است.
وی با اشاره به نکته دیگری که برای ساماندهی وضعیت قطعه‌سازان ضروری است، می‌گوید: اصلاح شیوه قیمت‌گذاری مواد اولیه ضروری است. در حال حاضر قیمت‌گذاری بر اساس قیمت‌های جهانی است و عملا گردونه رقابت را از ما ربوده است. اگر قیمت مواد اولیه ما مثل چین، کره یا ترکیه با یک یارانه تولید به قطعه‌سازان ارائه شود، در نهایت سبب می‌شود قطعه‌سازان محصولات خود را به قیمت رقابتی عرضه کنند. پتانسیل این کار را هم دارند و هرچقدر صادرات بالاتر رود، به نفع مردم است.
پیش بینی وضعیت قطعه سازان در سال 1400
افق یک سالی که پشت سر گذاشته‌ایم آنقدر برای قطعه‌سازان مبهم بوده که شاید به سختی بتوان پیش‌بینی مشخصی از سال آینده ارائه کرد. بیگلو در این خصوص می‌گوید: افق دید من به عنوان یک فعال صنعت قطعه‌سازی، به کمتر از یک ماه رسیده و نمی‌توانم پیش‌بینی مشخصی داشته باشم. امیدوارم شرایط از وضعیت فعلی بدتر نشود و بتوانیم همین تیراژ خودرو را حفظ کنیم. بحث قیمت‌گذاری هم که امسال اقدامات بزرگی برای آن انجام شده، باید یک بار برای همیشه حل شود.
دبیر انجمن قطعه‌سازان تاکید می‌کند: امیدواریم خودروسازان با قیمت‌گذاری جدید و حفظ تیراژ تولید بتوانند نیاز بازار را تامین کنند. در عین حال هیچ امیدی به خارج از مرزهای کشور نداریم و معتقدیم که هر چه هست همین جا باید حل شود. امیدواریم که هر دو خودروی جدید سایپا و ایران خودرو سریع‌تر به بازار عرضه و قدری کسری عرضه که از محل حذف برخی خودروها وجود دارد، مرتفع شود.
نویسنده: سپیده اشرفی
