روغن گیربکس چیست؟

بسیاری از افراد تصور می‌کنند تنها روغن موتور نیاز به تعویض و بررسی دارد، در حالی که این تصور اشتباه است چراکه روغن‌های بسیار مهمی برای عملکرد بهتر بخش‌های مختلف خودرو در نظرگرفته شده که بی‌توجهی به آن می‌تواند هزینه سنگینی داشته باشد. روغن گیربکس یکی از سیالات بسیار مهم در خودروها است که نقش مهمی را در روانکاری قطعات گیربکس ایفا می‌کند. چه زمانی باید روغن گیربکس را تعویض و بررسی کرد؟

روغن گیربکس

روغن گیربکس یک سیال است که قطعات متحرک داخل گیربکس را روغن کاری می‌کند و مانع از اصطکاک آنها می‌شود. یکی از وظایف این روغن در گیربکس‌های اتوماتیک انتقال نیرو از موتور به جعبه دنده و دیگری خنک کردن گیربکس است. روغن مورد استفاده در گیربکس دستی و خودکار با یکدیگر تفاوت دارند. روغن‌های  ATFبرای جعبه‌ دنده‌های خودکار استفاده می‌شود. روغن‌ MTF نیز برای گیربکس دستی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به آن روغن دنده یا واسکازین می‌گویند.

زمان تعویض روغن گیربکس

زمان تعویض روغن گیربکس و تمام اطلاعات مرتبط با آن در دفترچه راهنمای خودرو نوشته شده است. به طور معمول روغن گیربکس جعبه دنده اتوماتیک در حالت عادی باید بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر تعویض شود البته اگر خودرو در شرایط سخت و تحت فشار قرار گرفته باشد این عدد به ۳۰ هزار کیلومتر تقلیل پیدا می‌کند. زمان تعویض روغن گیربکس برای خودروهای اتوماتیک هر ۶۰ هزار کیلومتر یکبار است که این غدد در برخی از خودروها به ۱۰۰ هزار کیلومتر نیز می‌رسد. تعویض روغن گیربکس زودتر از زمان مشخص شده ایرادی ندارد بلکه به سلامت جعبه دنده نیز کمک می‌کند.

بررسی روغن گیربکس

بررسی روغن گیربکس زمان زیادی نمی‌گیرد اما ممکن است در خودروهایی که گیربکس دستی دارند کمی مشکل باشد چراکه بیشتر خودروهای میله مخصوص برای بررسی روغن گیربکس ندارند و به همین سبب بررسی آن باید توسط یک مکانیک صورت گیرد.

خودروهای با گیربکس اتوماتیک یک میله مخصوص برای بررسی روغن دارند که نباید این میله با کارتر اشتباه گرفته شود. برای بررسی روغن گیربکس خودرو را روشن و دنده را در حالت پارک قرار دهید و سپس با استفاده از میله مخصوص میزان روغن موجود در مخزن را اندازه گیری کنید.

به این دلایل روغن گیربکس را باید تعویض کنید

• روغن در گیربکس دستی دچار آلودگی می‌شود که استهلاک قطعات را به دنبال خواهد داشت.
• روغن کاری نشدن قطعات سبب اصطکاک می‌شود و در نتیجه ذرات کوچک فلزی وارد گیربکس می‌شود که کاهش عمر آن را به همراه دارد.
• در گیربکس اتوماتیک، روغن به دلیل حرارت بالا کیفیت خود را از دست می‌دهد و نمی‌تواند به درستی عمل کند.
• روغن گیربکس اتوماتیک نیز آلوده می‌شود و این آلودگی در عملکرد‌ آن اختلال ایجاد می‌کند.

اگر روغن گیربکس تعویض نشود چه اتفاقی رخ خواهد داد؟

روغن دنده وظیفه دارد تا قطعات متحرک موجود در گیربکس را روغن کاری کند، زمانی که سطح این روغن به دلیل نشتی کم شود و روغن خاصیت قبل را نداشته باشد، گیربکس به مرور زمان آسیب می‌بیند و قطعات‌ آن از بین می‌روند. این روغن در گیربکس اتوماتیک نیز وظیف انتقال نیرو و خنک کاری را به عهده دارد که در صورت وجود آلودگی و از بین رفتن کیفیت این وظایف عملی نمی‌شود و در نتیجه عمر گیربکس کوتاه می‌شود. گیربکس از قطعات گران قیمت خودرو است و نادیده گرفتن بررسی‌های دوره‌ای آن بسیار هزینه بر خواهد بود.

نکات مهم درباره روغن گیربکس

• روغن گیربکس یکی از مواردی است که باید در سرویس‌های دوره‌ای بررسی شود.
• اگر روغن گیربکس کم باشد، تعویض دنده به خوبی صورت نمی‌گیرد.
• آسیب دیدن گیربکس معمولا علائم و صدای خاص ندارد و تنها راه اگاهی از مشکلات آن، بررسی‌های دوره‌ای است.
• روغن گیربکس تبخیر نمی‌شود و اگر سطح آن کم شده باشد به دلیل نشتی است.

تهیه و تنظیم: تیم تولید محتوا خودرو45