تصور کنید قرار است برای ساعت‌های طولانی پشت فرمان بنشینید و رانندگی کنید، احتمال اینکه خستگی چشمان‌تان را برای لحظاتی روی هم بیاورد بسیار بالا است. به گفته پلیس راهنمایی و رانندگی، خواب‌آلودگی یکی از اصلی‌ترین دلیل تصادفات جاده‌ای به حساب می‌آید. همیشه به رانندگان توصیه می‌شود که پس از چندین ساعت ساعت رانندگی، حتما مدتی استراحت کنند یا به محض خستگی در محلی امن توقف داشته باشند و کمی بخوابند، اما گاهی رانندگان به این توصیه‌ها عمل نمی‌کنند. به همین دلیل تکنولوژی چاره‌ای برای این مشکل اندیشیده است.
سیستم هشدار خواب‌آلودگی خودرو، با بررسی داده‌های دریافتی در بازه مشخص می‌تواند تشخیص بدهد که راننده هوشیار است یا خیر. این سیستم، در صورت عدم هوشیاری و خواب‌آلودگی راننده به وسیله امکاناتی که برای این منظور در نظر گرفته شده، به راننده هشدار می‌دهد.
سیستم هشدار خواب آلودگی راننده چیست؟
سنسورهای مختلفی در خودروهای امروزی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این سنسورها به صورت مداوم داده‌هایی را درباره نحوه حرکت خودرو جمع‌آوری می‌کنند. سیستم هشدار خواب‌آلودگی راننده این داده‌ها را به صورت منظم در بازه‌های زمانی مشخص مورد بررسی قرار می‌دهد و با تحلیل آن‌ها درمی‌یابد که راننده هوشیار است یا خیر.
نحوه تشخیص خواب آلودگی راننده
خواب‌آلودگی راننده به معنای کاهش هوشیاری اوست. اما سیستم هشدار خواب‌آلودگی چگونه و با چه سرعتی می‌تواند کم شدن هوشیاری راننده را تشخیص دهد؟ پارامترها و عوامل گوناگونی می‌تواند در تشخیص این موضوع مؤثر باشد. حرکات چشم، حالت و نحوه حرکت اجزای بدن راننده، تغییر حالت صورت او، نوع ترمز کردن، میزان سرعت و… می‌توانند راننده خواب‌آلوده را تشخیص دهند.
روش های فیزیولوژی
در این روش، سنسور مربوطه با بررسی عملکرد مغز و قلب نشانه‌های خواب‌آلودگی را تشخیص می‌دهد. بعضی خودروسازان در تلاش‌اند تا با این روش و با کمک گرفتن از لوازم جانبی چون دستبندهایی خاص، اطلاعات مربوط به نحوه عملکرد مغز و قلب را بررسی و تحلیل کنند. به دنبال تحلیل داده‌ها و تشخیص کاهش هوشیاری راننده، سیستم هشدار خواب‌آلودگی واکنش نشان داده و به فردی که پشت فرمان خودرو نشسته است، هشدار می‌دهد. گرچه دقت این روش بسیار بالا است اما از آنجایی که برای تشخیص میزان هوشیاری راننده با تحلیل داده‌های فیزیولوژی، استفاده از یک وسیله جانبی الزامی است، این روش چندان پرطرفدار نیست.
روش بررسی نحوه رانندگی
این روش بر اساس چگونگی حرکت خودرو در جاده، میزان رد شدن از خطوط جاده‌ای، چگونگی حرکت فرمان و فاصله خودرو از ماشین‌های دیگر عمل می‌کند.
در این روش از چندین دوربین برای رصد جاده بهره گرفته می‌شود. داده‌های به‌دست آمده از طریق این دوربین‌ها و حسگرهای نصب شده روی دوربین و صندلی خودرو، سیستم هشدار راننده را فعال می‌کنند. اما از آنجایی که داده‌ها توسط ابزار تعبیه شده روی خودرو جمع‌آوری می‌شوند، ممکن است تحلیل آن‌ها کمی زمان‌بر باشد. بنابراین برخی از کارشناسان صنعت خودروسازی این موضوع را به عنوان نکته‌ای منفی در نظر می‌گیرند.
روش بررسی حالت راننده
خواب‌آلودگی به معنای تغییر حالت چهره است. بنابراین در صورتی که بتوان حالت صورت راننده، مانند تغییر در چشم‌ها، دهان و سر را رصد کرد، می‌توان کاهش هوشیاری را تشخیص داد.
با نصب چند دوربین در کابین خودرو، بررسی حالت چهره راننده به سادگی ممکن می‌شود. سنسور این دوربین‌ها با تغییر در میزان پلک زدن یا حالت چهره به سرعت فعال می‌شوند و به راننده هشدار می‌دهند. این روش بیش از دیگر روش‌ها توسط خودروسازان به کار گرفته می‌شود.
مزیت سیستم هشدار خواب آلودگی راننده
خواب‌آلودگی یکی از اصلی‌ترین دلایل تصادف رانندگی است. بسیاری از رانندگان، رانندگی در شب را ترجیح می‌دهند. برخی نیز به واسطه شغل خود باید به صورت شبانه نیز در جاده‌ها رانندگی کنند. سیستم هشدار خواب‌آلودگی راننده، در پایین آوردن میزان تصادفات نقش بسیار مؤثری دارد.
سیستم هشدار خواب‌آلودگی راننده در مواقع کاهش هوشیاری با اخطار دادن به راننده از طریق سیستم‌های در نظر گرفته شده، باعث افزایش تمرکز راننده می‌شود.
نتیجه گیری
گرچه امروزه فناوری‌های نوین به کمک رانندگان آمده تا رانندگی ایمن‌تری را تجربه کنند، اما بهتر است رانندگان در مواقع خواب‌آلودگی، خودروی خود را در جای امنی پارک کرده و مدتی استراحت کنند تا از خطرات و تصادفات احتمالی در امان باشند.
نویسنده: فاطمه امین الرعایا
