اگر اطلاعات خیلی کمی هم درباره خودرو و رانندگی داشته باشید حتما کلاچ گرفتن، نیم کلاچ و صفحه کلاچ را شنیده‌اید. کلاچ وسیله قطع و وصل کردن است و در سیستم انتقال نیرو به کار می‌رود. در واقع کلاچ خودرو نیرو تولید شده موتور را به جعبه دنده می‌رساند. هنگامی که خودرو در حال حرکت است نیرو به جعبه دنده و در نهایت چرخ‌ها می‌رسد و وقتی می‌خواهید از سرعت خودرو کم و آن را متوقف کنید؛ باید انتقال نیرو را قطع کنید که کلاچ خودرو عمل قطع کردن نیرو را انجام می‌دهد. همچنین برای تعویض دنده نیاز است که نیرویی که از موتور به جعبه دنده منتقل شده قطع شود که با فشار دادن پدال کلاچ ارتباط بین موتور و جعبه دنده قطع می‌شود و با برداشتن پا از روی پدال کلاچ، نیرو دوباره از موتور به گیربکس می‌رسد.
انواع کلاچ
کلاچ هیدرولیکی:
در این نوع از کلاچ از یک مایع برای انتقال نیرو استفاده می شود. به عبارتی نیروی موتور از طریق یک صفحه به مایع می‌رسد و سپس به صفحع دیگر انتقال پیدا می‌کند.
کلاچ بدون لغزش:
کلاچ‌های بدون لغزش حالت درگیر و یا آزاد دارند. برای مثال یا همیشه درگیر و یا آزاد هستند.
کلاچ اصطکاکی:
این نوع از کلاچ از اصطکاک بین صفحات ساخته می‌شود.
کلاچ یک طرفه:
نیرو در کلاچ یک طرفه تنها از یک سو منتقل می‌شود.
دو نوع کلاج هیدرولیکی و اصطکاکی بیشتر در خودرو‌های امروزی کاربرد دارد. البته کلاچ‌ها به انواع روغنی، سیمی و اهرمی نیز تقسیم می‌شود که نوع سیمی آن به دلیل کم هزینه بودن، کاربرد بسیاری دارد.
صفحه کلاچ چیست؟
سیستم جلوبندی خودرو از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که یکی از آنها کلاچ است که اجزای مختلفی آن را تشکیل می‌دهند. مهمترین قسمت آن صفحه کلاچ نام دارد این وسیله در خودرو‌هایی که گیربکس آن دستی است این امکان را برای راننده فراهم می‌کند تا عمل تعویض دنده را انجام دهد. صحفه کلاچ به شکل دایره است و روی آن از لنت‌ها پوشیده شده که در گذر زمان و براثر اصطکاکی که به وجود می‌آید از بین می‌رود و باید تعویض شود. مدت زمان فرسودگی صفحه کلاچ یا دلایل مختلفی در ارتباط است که یکی از آنها را می توان نوع رانندگی نام برد. به یاد داشته باشید که صفحه کلاچ خودرو از قطعات مصرفی است و معمولا باید بعد از هر ۶۰ هزار کیلومتر تعویض شود.
دلایل از بین رفتن صفحه کلاچ
- رها کردن ناگهانی کلاچ
- حمل بار سنگین با خودرو
- وارد کردن فشار زیاد به خودرو در مسیرهای سربالایی
- نیم کلاچ گرفتن‌های طولانی
عواملی که در بالا گفته شد می‌تواند سبب از بین رفتن صفحه کلاچ در خودرو شود و مدت تعویض آن را کوتاه کند.
نشانه‌های از بین رفتن صفحه کلاچ
وقتی صفحه کلاچ خودرو تمام شود نشانه‌‌هایی که در ادامه می‌آید در خودرو بروز پیدا می‌کند؛
- ایجاد لرزش در اتاق خودرو هنگام توقف و حرکت
- سفتی و خشکی پدال کلاچ
- عدم هم خوانی افزایش دور موتور و افزایش سرعت خودرو
- صدا دادن و در جا زدن دنده
این نشانه‌ها می‌تواند به دلیل از بین رفتن صفحه کلاچ ایجاد شود. بهتر است در صورت مشاهده این نشانه‌ها به تعمیرکار خودرو مراجعه کنید.
راه‌های افزایش عمر صفحه کلاچ خودرو
- نوع رانندگی و مسیرهای آن می‌تواند روی عمر صفحه کلاچ تاثیرگذار باشد. رانندگی در مسیرهای برون شهری می‌تواند از عمر صفحه کلاچ خودرو بکاهد.
- برای افزایش طول عمر این قطعه گران قیمت بهتر است از متوقف کردن خودرو در مسیرهای سربالایی بپرهیزید.
- حمل بار سنگین و خارج از ظرفیت خودرو می‌تواند سبب شود که صفحه کلاچ خودرو زودتر از زمان موعود تمام شود.
- اگر می‌خواهید صفحه کلاچ خودرو شما زیاد عمر کند، دنده‌ها را به صورت درست تعویض کنید. تعویض با فشار دنده می‌تواند به صفحه کلاچ خودرو آسیب وارد کند.
- فشار وارد کردن به پدال کلاچ هنگام تعویض دنده می‌تواند باعث کاهش عمر صفحه آن شود به همین دلیل هرچه میزان فشاری که به پدال وارد می‌شود کمتر باشد، عمر آن را افزایش خواهد داد.
در پایان باید به این نکته توجه کنید که صفحه کلاچ یک قطعه به نسبت گران قیمت است. برای اینکه متحمل هزینه بالایی نشوید بهتر است که رانندگی ایمن داشته باشید تا به قطعات خودرو فشار کمتری وارد شود و در نتیجه عمر آنها افزایش پیدا کند.
نویسنده: شقایق صفی خانی
