شرکت‌های فناوری در تلاش هستند تا سیستم ترمز پاک را برای خودروها طراحی کنند.
وقتی صحبت از آلودگی هوا و آلایندگی خودروها به میان می‌آید، اولین موردی که می‌شود به آن فکر کرد سیستم موتور و اگزوز و همین طور سوخت مصرفی خودروهاست. اما طبق تحقیقات انجام‌شده، گازهای خروجی از خودرو فقط ۴۰ درصد در آلودگی هوا سهم دارند.
با توجه به اعلام ممنوعیت تولید خودروهای بنزینی و دیزلی و همین طور گسترش استفاده از خودروهای برقی در سال ۲۰۳۰ میلادی (۱۴۰۹ خورشیدی)، میزان آلوده شدن هوا از طریق گاز دی اکسید کربن خودروها تقریبا صفر می‌شود و از این رو باید به موارد دیگری توجه کرد. یکی از این موارد، ذرات معلق (PM) ناشی از ترمز خودروها است، که در سال ۲۰۱۹ به عنوان بخشی از استراتژی دولت انگلیس برای هوای پاک در نظر گرفته شده است.
در حال حاضر، ترمز خودروها می‌توانند ذرات بسیاری ریزی تا قطر ۲.۵ میکرومتر (حدود ۲۰۰ برابر کوچک‌تر از یک دانه شن) را تولید کنند که برای سلامتی به شدت مضر است. رفع این مشکل، علاوه بر کمک به حفظ سلامتی مردم، می‌تواند در زیبایی ظاهر خودروها و همین طور تمیزی چرخ‌ها موثر باشد.
آلایندگی لنت و دیسک ترمز
لنت و دیسک ترمز با ایجاد اصطکاک کافی خودرو را کنترل می‌کنند و کاهش می‌دهند و به همین دلیل مستهلک می‌شوند و گرد و غبار تولید می‌کنند. این روند بسیار مخرب و مضر است و انرژی جنبشی خودرو را به گرما تبدیل می‌کند. به عبارت دیگر، انرژی جنبشی در هنگام ترمز کردن یک خودروی ۱.۵ تنی با سرعت ۱۱۲ کیلومتر بر ساعت، باعث ایجاد گرمای زیادی می‌شود.
به همین دلیل، مواد به کار رفته در ترمز خودروها باید گرمای زیادی را جذب کرده و آن را از بین ببرند. مواد اصطکاکی ترمز حاوی آزبست (پنبه نسوز) بوده و تا سال ۲۰۰۵ میلادی ممنوعیتی در استفاده از آن وجود نداشت.
امروزه بیشتر مواد اصطکاکی به دو دسته تقسیم می‌شوند: آلی غیر آزبستی (NAO) و فلزی یا نیمه فلزی. لنت‌ها و دیسک‌های NAO محبوبیت فراوانی بین خودروسازان دارند، صدایی تولید نمی‌کنند، در دمای خیلی کم به خوبی کار می‌کنند و به همین دلیل زودتر مستهلک می‌شوند. لنت‌ها و دیسک‌های NAO معمولا از رزین، الیاف شیشه، کولار و حتی لاستیک ساخته می‌شوند، در صورتی که لنت‌ها و دیسک‌های فلزی یا نیمه فلزی حاوی مس، فولاد، آهن و سیار فلزات هستند.
دیسک‌های سیستم ترمز فلزی یا نیمه فلزی، کمی پر سر و صدا هستند و در شرایط دمایی و گرمایی مختلف کار می‌کنند، و با توجه به مواد به کار رفته، برای رانندگی سرعتی و مسابقه مناسب‌تر هستند.
لنت و دیسک برای سیستم ترمز پاک
با توجه به موارد گفته شده، واضح و مشخص است که ذرات معلق از کجا منتشر می‌شوند، البته تولیدکنندگان سیستم ترمز راهکاری برای رفع این مشکل پیدا کرده‌اند. شرکت بوش آلمان سیستم ترمز iDisc را در سال ۲۰۱۹ روی پورشه کاین نصب کرد. iDisc از جنس چدن ساخته می‌شود اما پیش از پوشانده شدن با کاربید تنگستن، در مقابل گرما و خوردگی گالوانیکی مقاوم می‌شود.
بر اساس اطلاعات شرکت بوش، عمر مفید iDisc دو برابر بیشتر و ذرات معلق آن هم ۹۰ درصد کمتر از لنت‌ها و دیسک‌های معمولی است. شرکت برمبو نیز دیسک ترمز Greentive را تولید کرده که عملکردی مشابه با محصول شرکت بوش دارد و با استفاده از روش (HOVF) با کاربید تنگستن پوشیده شده است.
هزینه تولید لنت‌ها و دیسک‌های ترمز با استفاده از این روش‌ها بیشتر از هزینه تولید لنت ترمز و دیسک معمولی است، اما باعث می‌شود تا سیستم ترمز عملکرد بهتری داشته باشد، براق و زیبا به نظر برسد و از رسوب ذرات معلق و گرد و غبار سیاه روی رینگ‌ها جلوگیری کند.
با توجه به عمر مفید زیاد این نوع دیسک‌ها، قیمت بالای آنها قابل قبول به نظر می‌رسد. به طور مثال، عمر مفید دیسک Greentive برمبو ۱۴۵ هزار کیلومتر است. انتظار می‌رود تا با افزایش تولید این دیسک‌های ترمز پاک، قیمتشان نیز کاهش پیدا کند و در آینده خودروهای رده پایین و ارزان قیمت نیز از این سیستم ترمز پاک بهره‌مند شوند.
منبع: autocar
نویسنده: میلاد قزللو
