گروه خودروسازی سایپا در سال ۱۳۹۹ از محصول جدید خود بر پایه پلتفرم SP100 رونمایی کرد که با همکاری نهاد ریاست جمهوری و فرهنگستان زبان و ادب پارسی آریا نام‌گذاری شده بود. سایپا آریا قرار است اولین کراس اوور تولید داخل از تولیدات شرکت سایپا باشد.
شاید دیر باشد اما سایپا اولین خودروساز داخلی خواهد بود که با تولید آریا به جرگه کراس اوورسازان جهان می‌پیوندد. هرچند آریا بیشتر به یک خودرو سواری با تزئینات مشابه به خودروهای کراس اوور شباهت دارد تا یک کراس اوور حقیقی. در این مقاله با مشخصات فنی آریا آشنا خواهیم شد.
مشخصات فنی آریا
آریا را می‌توان نسخه کراس اوور شده محصول دیگر سایپا با نام شاهین دانست. شاهین نیز بر پلتفرم جدید SP100 سوار است و در ابتدای رونمایی قرار بود نامش رُهام باشد.اما با گذر زمان، سایپا این نام را به شاهین تغییر داد. با نام‌گذاری دو محصول جدید سایپا به آریا و شاهین، مشخص است که سایپا از نام‌های قدیمی که در دهه ۱۳۳۰ برای محصولات تولیدی آمریکایی شرکت سهامی جیپ (پارس خودرو کنونی) استفاه شده بود، به صورت مستقیم الهام گرفته است.
آریا و شاهین نام دو محصول شرکت سهامی جیپ ایران بود که در حقیقت دو تیپ مختلف از خودرو رمبلر شرکت امریکن موتورز (AMC) آمریکا به حساب می‌آمد. استفاده از این دو نام بر محصولاتی جدید با پیشرانه‌های نه چندان قوی و کیفیت عمومی نه چندان دلچسب کمی تعجب برانگیز است اما به راستی اسامی جذاب و دوست داشتنی هستند.
سایپا هنوز هم سخن از پیشرانه‌های جدید ملی برای استفاده در محصولات نوین خود به میان می‌آورد اما پیشرانه‌ای که تا کنون برای شاهین در نظر گرفته شده است، فعلا گزینه محتمل‌تری است تا پیشرانه‌های جدید دیگر. در نتیجه اگر آریا با پیشرانه مشترک با شاهین به بازار عرضه شود همان پیشرانه ۱.۵ لیتری چهار سیلندر بومی‌سازی شده M15TC خواهد بود که به سیستم توربوشارژر مجهز است. مشخصات احتمالی سایپا آریا به شرح جدول زیر است.
| مشخصات فنی احتمالی سایپا آریا | |
| کد پیشرانه | M15TC |
| تعداد سیلندر/تعداد سوپاپ/حجم دقیق | 4/8/1497 سی سی |
| سیستم تنفس | توربوشارژر |
| قدرت (اسب بخار) | ۱۱۰ |
| گشتاور (نیوتون.متر) | ۱۷۸ |
| استاندارد آلایندگی | یورو ۵ |
| گیربکس و انتقال نیرو | ۵ سرعت دستی یا ۶ سرعت اتوماتیک/محور جلو |
| سیستم تعلیق جلو | مکفرسون |
| سیستم تعلیق عقب | میل پیچشی |
| سایز و متریال ریم | ۱۵ اینچ آلیاژ آلومینیوم |
| سایز تایر | ۶۵/۱۵۸ |
| سیستم کمکی فرمان | الکتریکی |
اخبار حاشیه‌ای پیرامون موتور جدید ملی سایپا با تاسیس شرکت موتورسازی تیوان، وابسته به گروه خودروسازی بهمن در فروردین ماه ۱۳۹۹ قوت گرفت. بر اساس توافق‌هایی که میان گروه خودروسازی سایپا و گروه خودروسازی بهمن انجام شده، قرار است شرکت موتورسازی تیوان پیشرانه‌های جدید گروه خودروسازی سایپا را تولید کند.
هنوز هیچ گونه اطلاعاتی پیرامون این پیشرانه جدید اعلام نشده است اما گفته‌ها حاکی از آن است که این پیشرانه جدید احتمالا از نوع سه سیلندر ۱۲ سوپاپ با حجمی بین ۱.۰ تا ۱.۲ لیتر و مجهز به توربوشارژر خواهد بود. شنیده‌ها حکایت از حداکثر قدرت ۱۴۳ اسب بخاری و حداکثر گشتاور ۲۲۰ نیوتون.متری این پیشرانه دارند، در حالی که مصرف سوخت متوسط آن در حدود ۵.۵ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر یا حتی کمتر عنوان شده است.
شرکت موتورسازی تیوان قرار است پیشرانه‌های دیگری نظیر نسخه چهار سیلندر ۱۲ سوپاپ، مجهز به سیستم پاشش سوخت مستقیم (GDI) و استاندارد یورو۶ به تولید برساند که احتمالا پس از سال ۱۴۰۱ استفاده از آن در محصولات تولید داخل آغاز خواهد شد. اگرچه این تغییرات فنی بسیار دیر انجام شده است اما در صورت تحقق یافتن تولید پیشرانه‌های جدید با میزان داخلی سازی بیش از ۸۰ درصد، باز هم باید از تولید آنها خوشحال بود.
طراحی سایپا آریا
با قرارگیری بر مگاپلتفرم SP100 جدید، جای تعجب ندارد که طراحی کلی آریا کاملا با شاهین مشترک باشد. به این ترتیب نمای جلو آریا کاملا با شاهین یکسان است اما در بخش عقب همانند یک خودرو هاچ‌بک، از در پنجم و چراغ‌های متفاوت بهره می‌گیرد که چندان بی‌شباهت به طراحی چراغ‌های عقب مرسدس بنز GLA45 AMG نیست. همچنین لازم به تاکید است که آریا همانند ساندرو استپ‌وی، بیشتر یک خودرو هاچ‌بک به شمار می‌آید که با تزئینات پلاستیکی مشکی رنگ قرار گرفته بر دامن و گلگیرها و همچنین استفاده از روف‌رک (باربند سقفی) تلاش شده است تا شباهت بیشتری به یک خودرو کراس اوور پیدا کند.
با همه این اوصاف، باید در بازار خودرو بی‌تنوع و کسل کننده ایران از هر طرح جدیدی که از سوی خودروسازان دولتی ارائه می‌شود استقبال کرد چرا که چاره دیگری وجود ندارد.
آپشن‌های سایپا آریا
پس از رونمایی سدان شاهین، سایپا اعلام کرد که این خودرو در دو تیپ مختلف S و G روانه بازار خواهد شد که تیپ G نسخه فول به شمار می‌آید. اینطور انتظار می‌رود که این تیپ بندی در مورد آریا نیز رعایت شود. با این تفاسیر نسخه فول آریا احتمالا با آپشن‌های مشابه به نسخه فول شاهین به بازار عرضه خواهد شد. مهم‌ترین این آپشن‌ها شامل سیستم ورود و استارت بدون کلید، سیسم ضد سرقت ایموبلایزر، سیستم مولتی مدیا با نمایشگر ۷ اینچی لمسی مجهز به دوربین و سنسور پارک دنده عقب، کلید‌های کنترلی روی فرمان، سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک، سیستم نظارت بر فشار باد تایرها (TPMS)، سیستم روشنایی روز چراغ‌های جلو و سیستم روشنایی اتوماتیک، چراغ بدرقه، سیستم رهگیری ماهواره‌ای (GPS)، سانروف، ریم‌های ۱۵ اینچی اسپرت آلیاژ آلومینیومی و گیربکس شش سرعت اتوماتیک خواهد بود.
با این حال تا زمانی نهایی شدن تولید و عرضه سایپا آریا باید منتظر ماند تا مشخص شود این خودرو در چند تیپ و با چه آپشن‌های رفاهی و ایمنی عرضه خواهد شد.
نتیجه گیری
آریا و شاهین محصولات نوظهور گروه خودروسازی سایپا هستند که هنوز به صورت عمده روانه بازار کشور نشده‌اند. در نتیجه نمی‌توان قیمت نهایی آنها را به درستی حدس زد. قیمت رسمی سایپا شاهین از تابستان سال ۱۳۹۹ تا خرداد سال جاری دو بار با افزایش همراه بوده و از ۱۶۰ میلیون تومان به ۲۹۲ میلیون تومان رسیده است. از این رو انتظار می‌رود قیمت آریا نیز نزدیک به شاهین و احتمالا در بازه ۲۸۰ تا ۳۲۰ میلیون تومان باشد.
در این میان گروه خودروسازی ایران خودرو نیز بیکار ننشسته است. ایکو (ایران خودرو) در اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۰ خبر از رونمایی اولین کراس اوور تولیدی خود با نام K125 در سال جاری داده است و گویا قرار است عرضه آن در نیمه اول سال ۱۴۰۱ محقق شود. با وجود اینکه سایپا آریا بیشترین رقابت را با ایران خودرو K125 تجربه خواهد کرد اما در عین حال با خودروهای دیگری چون رنو ساندرو استپ‌وی، برلیانس C3 کراس و سایپا کوییک نیز سرشاخ خواهد شد.
نویسنده: شهاب انیسی
