کلاس کراس اوورهای کوچک به دلیل ترکیب دو ویژگی ابعاد یک شاسی بلند متوسط با قابلیت استفاده روزمره، توانستند در دو دهه گذشته کاربری و محبوبیت خود را با فروش قابل توجه در تیراژ بسیار بالا به خودروسازان ثابت کند. دور از انتظار نبود که تقریبا تمامی خودروسازان نسبتا متخصص در زمینه تولید انواع شاسی بلند، به طراحی و تولید نمونههای متنوع‌تری از محصولات این رده خودرویی روی آورند. سطح محبوبیت خودروهای این کلاس به اندازه‌ای بالا بود که محصولات شاسی بلند حقیقی ساخته این کمپانی‌ها با ورود این کلاس به بازار، به محصولات کم اولویت‌تری بدل شد و تنها سهم نسبتا اندک در سگمنت نسخه‌های لوکس را به خود اختصاص می‌دهند.
دو خودروساز نیسان و میتسوبیشی در زمره مشهورترین خودروسازان ژاپنی متبحر در طراحی و تولید خودروهای شاسی بلند و سواری‌های دو دیفرانسیل از خاور دور هستند که نه تنها در ایران، بلکه در مقیاس جهانی با محصولات برتر خود از جمله پاترول و پاجرو شناخته شده‌اند. اما در سگمنت کراس اوورهای کوچک این دو خودروساز، با محصولاتی مواجه هستیم که تا یک دهه پیش و قبل از واردات آن‌ها جامعه ایران آشنایی چندانی با آن‌ها نداشت.
میتسوبیشی اوتلندر حضور جهانی خود را با نسل اول بین سال‌های 2001 تا 2008 تجربه کرد اما این مدل تنها در نسل سوم به بازار ایران راه یافت که از سال 2012 بر خط تولید قرار داشت. نسل اول نیسان ایکس تریل (X-Trail) نیز در بازه زمانی مشابه، بین سال‌های 2000 تا 2007 به بازار جهانی راه یافت اما این سومین نسل ایکس تریل بود که به بازار خودرویی ایران وارد شد. نسل سوم این خودرو نیز از سال 2013 بر خط تولید قرار دارد.
واردات نیسان ایکس تریل از سوی نماینده رسمی محصولات نیسان در ایران، یعنی شرکت جهان نوین آریا و واردات میتسوبیشی اوتلندر از سوی نماینده رسمی محصولات سواری میتسوبیشی موتورز در ایران، یعنی شرکت آرین موتور پویا انجام شد. از این رو هر دو خودرو با آخرین نسل تولیدی خود در بازار ایران حضور دارند و به همین دلیل این رویارویی بسیار دشوار خواهد بود.
طراحی: میانه روی دو جانبه
میتسوبیشی اوتلندر نسل سوم در بدو ورود به بازار از ظاهری بسیار ساده و نه چندان زیبا بهره می‌برد که سادگی بیش از حد آن میتسوبیشی را مجبور کرد تا در سال 2015 اولین فیس لیفت نسبتا اساسی را بر نمای خارجی آن اعمال کند. از آنجایی که واردات نسخه ابتدایی اوتلندر در ایران به تعداد بسیار کمی محدود می‌شود، نسخه مورد بررسی این مقایسه را نمونههای 2015 به بعد تشکیل می‌دهند. در مقایسه با ایکس تریل که در برخی از بازارهای دیگر جهان با نام نیسان روگ (Rouge) نیز شناخته می‌شود، حتی نسخه فیس لیفت شده اوتلندر با وجوده بهره‌گیری از ظاهری به مراتب خشن‌تر (مخصوصا در نمای جلو) همچنان میانه‌رو به حساب می‌آید.
آنچه در ساختار بیرونی اوتلندر بسیار جلب توجه می‌کند ابعاد قوطی کبریتی‌تر آن در مقایسه با ایکس تریل است. این ظاهر جدا از ابعاد بزرگ‌تر این خودرو، از خطوط شانه مستقیم و صاف و استفاده از زوایای تیز نشات می‌گیرد در حالی که ایکس تریل ضمن بهره‌وری از خطوط و زوایای تیز، از قوس بسیار بزرگ و چشمگیری در گلگیرها، مخصوصا گلگیرهای جلو، بهره می‌گیرد که جلوه بصری آن را در مقایسه با اوتلندر بسیار متفاوت می‌سازد.
نمای خارجی ایکس تریل نسل سوم از همان ابتدای تولید به مراتب رادیکال‌تر از اوتلندر بود. این تمایز بارز را می‌تواند به وضوح در طراحی پیچیده‌تر چراغ‌های عقب و جلو آن در مقایسه با اوتلندر رویت کرد. با این حال مدل‌های 2015 به بعد اوتلندر تا حد زیادی توانست با موفقیت از آن ظاهر نه چندان زیبا و گیرا به ظاهری پخته‌تر دست یابد.
ارائه فیس لیفت در دوران تولید یک نسل بخصوص از خودروها چندان جای تعجب ندارد اما این حقیقت که نیسان ایکس تریل تا کنون تنها یک بار در سال 2017 و اوتلندر دو بار (بار دوم در سال 2018) مورد بازنگری طراحی وفیس لیفت قرار گرفت نشان می‌دهد که طرح ابتدایی نسل سوم اوتلندر از آغاز بیشتر به یک اشتباه شباهت دارد، اشتباهی که میتسوبیشی در سال 2015 به سرعت نسبت به رفع آن اقدام کرد. پایه طراحی جدید اوتلندر نسل سوم بر اساس زبان طراحی نوین میتسوبیشی تحت عنوان “حفاظ دینامیک” بود که از سال 2015 به عنوان سبک طراحی پایه تقریبا تمامی محصولات میتسوبیشی به کار گرفته شد. این زبان جدید طراحی شامل استفاده از دو قطعه کرومی بزرگ با زاویه‌های تیز در نمای جلویی خودرو در ترکیب با جلو پنجره کرومی و چراغ‌های بسیار باریک بود که به دلیل استفاده از حجم قابل توجهی از قطعات کروم پوش در نمای جلویی، ظاهر خودرو را از یک قوطی پلاستیکی بسیار دورتر ساخته است. نیسان نیز از ارائه سبک طراحی نوین باز نماند و استفاده این شرکت از زبان طراحی جدید تحت عنوان “حرکت V” (V Motion) شامل استفاده از جلوپنجره و قطعه کرومی V شکل در نمای جلویی خودرو بود که همانند میتسوبیشی تقریبا در تمامی محصولات نوین نیسان در پنج سال گذشته استفاده شده است.
همان‌طور که پیش‌تر بیان شد، اوتلندر ظاهری حجیم‌تر و بزرگ‌تری در مقایسه با ایکس تریل از خود به نمایش می‌گذارد که این مهم تنها به خطای دید محدود نمی‌شود. اوتلندر به مقدار 54 میلی‌متر کشده‌تر از ایکس تریل است اما در عرض به اندازه 10 میلی‌متر کوتاه‌تر است. ارتفاع دو خودرو با یکدیگر برابر است اما نکته جالب در اختلاف فاصله محورهای دو خودرو به اندازه 35 میلی‌متر به نفع ایکس تریل است. این کشیدگی بیشتر در محورهای ایکس تریل می‌تواند به معنای اندک فضای بیشتر در ردیف دوم صندلی‌ها و البته کاهش فضای حمل بار در بخش انتهایی آن باشد.
نمای داخلی، انسجام و بهبود
سبک طراحی نمای داخلی و متریال به کار رفته در هر دو خودرو نشانگر میانه‌روی آن‌ها در این سگمنت است. نمای داخلی هیچ یک از دو خودرو مورد بررسی را نمی‌توان الزاما اسپرت‌تر از دیگری دانست اما بدون تردید می‌توان گفت که نمای داخلی اوتلندر با طراحی نمای خارجی آن هماهنگی بیشتری دارد. داشبرد اوتلندر طراحی کاملا پیوسته و یک تکه‌ای دارد که از بخش میانی به سمت محل قرارگیری راننده با پوشش متفاوتی از پلاستیک مشکی رنگ پیانویی پوشیده شده است که تمامی ادوات کنترلی را دربر می‌گیرد و ظاهری راننده محور به داشبرد می‌دهد. استفاده از تریم طرح چوب تیره رنگ به دلنوازی داخل کابین اوتلندر کمک شایانی می‌کند اما تودوزی دورنگ در برخی نمونه‌ها جلوه بصری تاثیرگذارتری به همراه دارد چراکه استفاده از تریم طرح چوب تیره در نمای داخلی مشکی رنگ، جلوه برجسته‌ای به همراه ندارد.
نمای داخلی نیسان ایکس تریل در نسخه‌های پیش از فیس لیفت در سال 2017، از غربیلک فرمان سه شاخه‌ای بهره می‌برد که به عقیده شخص نگارنده ظاهری عجیب و زشت دارد. جای تعجب نیست که از مهم‌ترین تغییرات اعمال شده در فیس لیفت سال 2017 در نمای داخلی، تغییر همین غربیلک فرمان به یک نمونه بسیار زیباتر و البته اسپرت‌تر باشد که در سایر خانواده محصولات نیسان نیز دیده می‌شود. طراحی داشبرد ایکس تریل در مقایسه با اوتلندر ظاهر عادی‌تری دارد. به این معنا که تمامی ادوات کنترلی با تمرکز بر بخش میانی داشبرد، به صورت عمودی تا کنسول میانی چیده شده و الزاما حس متمایز و خاصی را به بیننده القا نمی‌کند. به این معنا که اگر پیش‌تر نمای داخلی ایکس تریل را دیده باشید و پس از گذر مدتی زمان، در صورت پوشیده شدن لوگو نیسان قرار گرفته بر روی فرمان این خودروT شاید حتی نتوانید نام شرکت سازنده آن را حدس بزنید. ایکس تریل نیز به تریم دو رنگ نمای داخلی مجهز بود و درست همانند اوتلندر، مهم‌ترین جلوه بصری نمای داخلی این خودرو نیز در نمونههای تریم دو رنگ در اختیار مالک قرار می‌گیرد.
میتسوبیشی اوتلندر با داشتن اندک طول بیشتر در کنار فاصله محورهای کوتاه‌تر، فضای حمل بار بخش انتهایی برابر با 614 لیتر دارد که این مقدار با خوابیدن ردیف دوم صندلی‌ها به 1400 لیتر افزایش می‌یابد. این در حالی است که بخش انتهایی نیسان ایکس تریل برابر با 565 لیتر فضای استاندارد دارد و خواباندن ردیف دوم صندلی‌های این خودرو فضای باربری آن را تا 945 لیتر افزایش می‌دهد. مهم‌ترین نکته در رابطه با اختلاف نسبتا چشمگیر فضای باربری دو خودرو در طراحی قوطی کبریتی‌تر اتاق اوتلندر است چرا که این سبک طراحی باعث می‌شود طراحان بتوانند از نمای داخلی این خودرو بهینه‌ترین استفاده ممکن را ببرند. به همین دلیل فضای نشیمن داخل کابین اوتلندر نیز بسیار راحت و جادار است.
مشخصات فنی: به باریکی تار مو
بازه طراحی و تولید دو خودرو مورد مقایسه این مقاله با اعلام منع واردات خودروهای مجهز به پیشرانه‌های فراتر از 2500 سی‌سی به کشور مصادف شد. اگرچه نیسان ایکس تریل به دلیل استفاده از پیشرانه 4 سیلندر 2.5 لیتری به عنوان قدرتمندترین پیشرانه ارائه شده در این نسل، تاثیری از این قانون نگرفت اما میتسوبیشی اوتلندر به دلیل داشتن پیشرانه 3 لیتری V6 به عنوان قدرتمندترین پیشرانه ارائه شده در لیست آپشن‌ها از سوی این قانون محدود شد و تنها در نمونه 4 سیلندر 2.4 لیتری به بازار ایران راه یافت.
در نتیجه ایکس تریل با پیشرانه 16 سوپاپ 2.5 لیتری خود توان تولید قدرتی برابر با 171 اسب بخار در دور 6000 و گشتاوری معادل 233 نیوتون.متر در دور 4000 دارد. این درحالی است که اوتلندر با حدود 100 سی‌سی حجم کمتر پیشرانه خود، تنها برابر 166 اسب بخار قدرت در دور 6000 و 220 نیوتون.متر گشتاور در دور 4200 دارد.
دو خودرو ایکس تریل و اوتلندر هر دو به سیستم انتقال نیرو دو دیفرانسیل هوشمند و گیربکس‌های اتوماتیک ضریب متغیر (CVT) مجهز هستند. ایکس تریل در زیر پوسته تزئین شده با لوگو نیسان در حقیقت یک رنو کولیوس نسل دوم است. به عبارت بهتر، سیستم انتقال نیرو به کار رفته در این خودرو دقیقا همان سیستم انتقال نیرو مشترک با رنو کولیوس نسل دوم است که بر اساس قرارداد مشترک ادغام رنو-نیسان، در اختیار رنو فرانسه قرار گرفت.
با داشتن ویژگی‌های فنی نزدیک به هم و وزن تقریبی نزدیک به 1.6 تن، شتاب 0 تا 100 کیلومتر بر ساعت در حدود 10 ثانیه (با اختلاف جزئی به نفع نیسان ایکس تریل) اعلام شده است که با توجه به نوع پیشرانه به کار رفته و کلاس خودروها تقریبا قابل قبول است. اختلاف جزئی وزنی میان دو خورو اما طراحی ارودینامیک‌تر ایکس تریل باعث می‌شود با ثبت مصرف سوخت متوسط 8.3 لیتر در هر صد کیلومتر تنها با اختلاف 1 لیتر در هر صد کیلومتر از اوتلندر (9.3 لیتر) جلو بی‌افتد.
خودروهای کراس اوور به هیچ عنوان به منظور استفاده در مسیرهای بیراهه و آفرود طراحی و تولید نشده‌اند اما این به آن معنی نیست که سیستم انتقال نیرو دو دیفرانسیل آن‌ها بلا استفاده است. کراس اوورها در حقیقت به منظور تقلید ناقص ویژگی‌های آفرود شاسی بلندهای حقیقی به منظور دستیابی به پایداری و ایمنی بالاتر در مسیرها و شرایط جوی نامساعد طراحی شده‌اند. به عبارت دیگر این کلاس از خودروها با تجهیز به سیستم انتقال نیرو دو دیفرانسیل در مناطق برقی، یخ زده، گل و لای و شن و ماسه عملکرد بسیار فراتر از یک خودرو سدان معمولی دارند و تسلط راننده به مسیر و اعتماد به نفس او و ایمنی سرنشینان را به شکل چشمگیری ارتقا می‌دهند. الزاما همه خریداران خودروهای شاسی بلند تمایل به استفاده آفرودی از خودروهای خود ندارند و این دقیقا همانجایی است که یک کراس اوور دو دیفرانسیل به کمک این دسته از خریداران می‌آید. با این حال اگر بخواهید ریسک کرده و ایکس تریل یا اوتلندر را به مسیرهای بیراهه بکشانید، این خودروها تا سرحد توان خود از شرمندگی شما خودداری خواهند کرد.
سخن نهایی
دو خودرو میتسوبیشی اوتلندر و نیسان ایکس تریل به دلیل واردات دیرهنگام به بازار ایران و قیمت نسبتا بالاتر و آپشن‌های نسبتا کمتر از رقبای کره‌ای خود، نتوانستند به اندازه کراس اوورهای پرفروشی چون هیوندا سانتافه یا کیا اسپورتیج بازار خودرویی ایران و دل خریداران را در اختیار خود درآورند.
قدمت بیشتر محصولات کره‌ای و بازار خوب دست دوم آن‌ها در ایران و خدمات پس از فروش گسترده در برابر قیمت بسیار رقابتی باعث شد تا اوتلندر و ایکس تریل به همراه مشکلاتی که پیش‌تر بیان شد، از گردانه رقابت با کره‌ای‌های محبوب بازار ایران باز بمانند. انتخاب میان اوتلندرو ایکس تریل برای یک مشتری طالب کراس اوور ژاپنی با کیفیت در سگمنت خودروهای کارکرده بازار، بیشتر می‌تواند محدود به قیمت نهایی خرید، میزان کارکرد و سلامت خودرو، سطح آپشن‌های رفاهی و سلیقه شخصی از دیدگاه طراحی باشد چرا که این دو خودرو از دیدگاه فنی اختلاف‌های ناچیز و قابل چشم پوشی دارند که نمی‌تواند به اندازه فاکتوری موثر در خرید عمل کند. با این حال این انتخاب به همان اندازه که ساده است دشوار نیز جلوه می‌کند.
نویسنده: شهاب انیسی
هردوراسوارشدم ایکس تریل هندلینگ بهتر وحس بهتری دارد ولی هر۲ خوبند