کامیل جناتزی، نامی است که شاید خیلی‌ها فراموش کرده‌اند یا حتی نمی‌شناسند. آقای جناتزی بلژیکی در سال‌های بسیار دور، توانست نام خود را در کتاب‌های رکورد ثبت کند، چرا که او اولین کسی بود که سرعت ماشین‌اش به بیش 100 کیلومتر بر ساعت رسید. او توانست این رکورد را برای مسابقه‌ی “رکورد بالاترین سرعت” به ثبت برساند. از قضا، خودرویی که او در این رویداد سوار شد، یک ماشین الکتریکی بود. حتما از خود می‌پرسید که آیا در سال 1899، هیچ ماشین الکتریکی وجود داشت؟! بله، داشت. کامیل جناتزی خودش سازنده این خودروی الکتریکی بود.
امروزه رسیدن به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت، برای ماشین‌های پیشرفته دنیای ما مانند آب خوردن است. حتی می‌بینیم که برخی از غول‌های خودروسازی، ماشین‌هایی ارائه می‌دهند که سرعت آن‌ها در کمتر از 4 ثانیه به این اندازه می‌رسد. نکته اینجاست که در سال 1899، این کار یک عمل محیرالعقول و غیر قابل تصور محسوب می‌شد، آن هم با اختراعی که به تازگی، دنیای ما را برای همیشه دگرگون کرده بود، یعنی اختراع اتومبیل.
ظهور و شکل گیری خودرو، چالش‌ها و هیجانات جدیدی را به زندگی ما اضافه کرد، که مهم‌ترین آن‌ها، چالش سرعت و آدرنالین بود. این تعقیب و گریز و هیجان، پایه و اساس شکل گیری بزرگ‌ترین رویدادهای جهان و مسابقات در صنعت رو به گسترش خودروسازی شد.
صحنه‌ای را از سال 1899 به تصویر بکشید. از گوشه این صحنه، جناتزی و رقیب سرسخت او، یعنی کنت گَستون دُ شَسِلوپ-لوبات وارد می‌شوند. این دو رقیب، طی چهار ماه برای شکستن رکورد سرعت یک دیگر و ثبت نام خود در تاریخ، دست به هر کاری زدند.
دُ شَسِلوپ-لوبات فرانسوی، در دسامبر سال 1898، شروع کننده این رقابت بود. او در مسابقه‌ای که توسط مجله اتومبیل فرانسه (La France Automibile) ترتیب داده شده بود، با یک جینتاد (Jeantaud) که مجهز به موتوری الکتریکی بود شرکت کرد و توانست در عرض 57 ثانیه، یک کیلومتر را با سرعت 63.13 کیلومتر بر ساعت را طی کند. بنابراین، او اولین شخصی در تاریخ است که توانست رکورد سرعت زمینی را در جهان به ثبت برساند.
در کمتر از یک ماه، جناتزی، قهرمان رکورد دار بلژیکی، با ثبت رکورد 66.66 کیلومتر بر ساعت، به پیروزی 63.13 کیلومتر بر ساعتی رقیب فرانسوی خود پاسخی کوبنده داد. ماشین او، یک داگ‌کارت GCA (GCA Dogcart) الکتریکی بود. نکته جالب این است که کنت دُ شَسِلوپ-لوبات، در 17 ژانویه 1899 این پیروزی تاریخی را به چشم دید. او که طاقت نداشت شاهد شکست خود باشد، بلافاصله خودش را به جینتاد رساند، پشت فرمان نشست و یک رکورد جدید ثبت کرد، رکورد 70.31 کیلومتر بر ساعت.
جناتزی 10 روز بعد، در حالی به آشر فرانسه بازگشت که خودش را برای رقابتی جدید آماده کرده بود. سوار داگ‌کارت GCA خود شد و رکورد 80.35 کیلومتر بر ساعت را به ثبت رساند! شاید فکر کنید که این پایان کار بود، اما نه. کنت دُ شَسِلوپ-لوبات نمی‌توانست این شکست را بپذیرد. او پس از صرف هفته‌ها رسیدگی به ماشین خود و انجام به روزرسانی‌هایی برای ارتقای سرعت، به میدان مبارزه بازگشت. در روز چهارم مارس سال 1899، این رقیب سرسخت فرانسوی توانست با جینتاد Duc Profilée خود، مرزهای ثبت رکورد را جا به جا کرده و سرعت 92.78 کیلومتر بر ساعت را به جهان نشان دهد.
جناتزی که می‌دانست رقیب‌اش به این سادگی‌ها دست بردار نیست، بی تردید شروع به کار کرد تا یه یک “ارابه سرعت” بسازد. او که در سرسختی دست کمی از دُ شَسِلوپ-لوبات نداشت و همچنان تشنه سرعت و پیروزی بود، یک خودروی آلیاژی سبک ساخت که ترکییات بدنه عجیب و غریب آن، شامل تنگستن، آلومینیوم و منیزیوم می‌شد. این خودروی نامتعارف (از لحاظ ظاهری، چرا که بیشتر به موشک شباهت داشت تا اتومبیل!) حسابی پرسرعت و ایرودینامیک بود. این ماشین مجهز به دو موتور الکتریکی Postel-Vinay بود که در پشت اتومبیل تعبیه شده بودند و 50 کیلووات قدرت را به چرخ‌های پشتی می‌رسانند. حتی چرخ‌های این اتومبیل، به نوعی یک نوآوری جدید محسوب می‌شدند، چرا که شبیه به چرخ‌های هیچ مدل قدیمی‌تری نبودند.
از آن جایی که کسب و کار خانوادگی جناتزی‌ها، تولید و بازرگانی لاستیک بود، شاید جناتزی جوان توانسته بود با استفاده از تجارب خود، موفق به ساخت و طراحی این تایرهای جدید شود.
این تایرهای بادی عجیب و غریب، تبدیل به مبدا نوآوری‌های بسیاری از سوی برادرانی فرانسوی، به نام‌های ادوارد و آندره میشِلین شد. ماشین تازه ساخته شده که La Jamais Contente نام داشت، بی صبرانه در انتظار ثبت رکوردی تاریخی از سوی مخترع افتخار آفرین خود بود.
در روز 29 آپریل 1899، جناتزی به آشر بازگشت و با ثبت سرعت 105.88 کیلومتر بر ساعت، رکورد رقیب خود را که شش هفته پیش سرعت 92.78 کیلومتر بر ساعت را به ثبت رسانده بود، شکست. لحظه غرور آفرینی بود، چرا که هرگز تا پیش از آن، هیچ فردی در هیچ جای دنیا موفق به چنین کاری نشده بود.
زمانی که از کامیل جناتزی پرسیدند که چه حسی دارد، او گفت: «گاهی حس می‌کنی ماشینی که می‌رانی از روی زمین بلند می‌شود و مثل یک گلوله پرسرعت در امتداد زمین به حرکت ادامه می‌دهد. به عنوان راننده این ماشین که چشمان خود را به 200 یارد جلوتر دوخته و بسیار متمرکز بود، عضلات گردن و و بدنم از شدت فشار هوا گرفته است.»
شکستن رکورد تاریخی کامیل جناتزی حدودا سه سال طول کشید. لِئون سِرپولِت فرانسوی، توانست با استفاده از خودرویی که نیروی خود را از یک موتور بخار تامین می‌کرد و با ثبت سرعت 120.80 کیلومتر بر ساعت، رکورد او را بشکند. عمر این افتخار جدید تنها سه ماه بود؛ چرا که ویلیام.کی واندربیلت آمریکایی، با خودروی Morse خود در تاریخ پنجم آگوست 1902، رکورد 122.43 کیلومتر بر ساعت را ثبت کرد.
رکورد واندربیلت نیز از لحاظ تاریخی اهمیت بسیار ویژه‌ای دارد، چرا که خودروی او، اولین ماشینی بود که با استفاده از یک موتور درون سوز توانست این چنین رکوردی را ثبت کند. یقینا اگر جناتزی می‌دانست که روزی ارزان‌ترین خودروهای بازار می‌توانند به اندازه 1223.657 کیلومتر بر ساعت سرعت بگیرند، حسابی شگفت زده می‌شد. روزی که سرعت 100 کیلومتر بر ساعت دیگر مقوله عجیبی به حساب نمی‌آید.
جناتزی علت فوت خود را پیش بینی کرد. او عشق به سرعت و خطرهای ناشی از آن را، دلیل مرگ احتمالی خود عنوان کرده بود. با این حال، این موضوع به وقوع نپیوست و او در سال 1913 در یک حادثه شکار جان خود را از دست داد. او برای شوخی با دوستان خود، در پشت بوته‌ها قایم شد و وانمود کرد که یک حیوان وحشی است. ظاهرا استعداد ویژه‌ای در تقلید از حیوانات داشت چرا که باعث ترس یکی از دوستان خود شد و او ندانسته به جناتزی شلیک کرد. بنابراین، او در مسیر بیمارستان جان خود را از دست داد و این پایان تلخی بود برای مردی که یکی از مهم‌ترین اتفاقات صنعت خودرسازی را رقم زد.
نویسنده و مترجم: پرستو مهدی قلیخان
منبع: caradvice
