تاریخچه برند مزدا

برندهای ژاپنی حق سنگینی به گردن صنعت خودروسازی دارند. محصولات کمپانی‌های ژاپنی نظیر هوندا (Honda)، تویوتا (Toyota)، سوزوکی (Suzuki) و…، بخش بزرگی از بازار را قبضه کرده‌اند. این کمپانی‌ها طرفداران بسیار زیادی دارند که همیشه در انتظار ارائه محصولی جدید به بازار هستند. کمپانی مزدا (Mazda) نیز یکی از همین برندهای فوق محبوب است. این برند محبوب خودرو و چند ملیتی، سال‌هاست که در صنعت خودروسازی فعالیت می‌کند. مرکز فرماندهی این کمپانی، در منطقه معروف هیروشیما واقع شده است. در سال 2015، این کمپانی تولید 1.5 میلیون دستگاه وسیله نقلیه و ارائه آن‌ها به بازار جهانی را ثبت کرد. نکته جالب این است که بیش از یک میلیون دستگاه، در کارخانه‌های ژاپنی تبار این برند تولید شدند. این آمار گویای این است که برند مزدا، در نقاط مختلف جهان کارخانه تولید خودرو دارد. در سال 2015، این کمپانی به عنوان پانزدهمین خودروساز دنیا معرفی شد.

نام این برند با تولید اولین کامیون‌های سه چرخ این کمپانی شکل گرفت. این کمپانی درباره نامش، توضیح بسیار جالبی می‌دهد.

مزدا می‌گوید: «این نام از “اهورا مزدا” یا همان خدای روشنایی سرچشمه می‌گیرد. دلیل انتخاب این نام، امید به درخشش محصولاتمان است.» آنطور که در وبسایت کمپانی عنوان شده، این نام برگرفته از نام بنیان گذار کمپانی، یعنی جوجیرو ماتسودا نیز هست.

تاریخچه مزدا از گذشته تا امروز

نام این کمپانی، مانند بسیاری از شرکت‌های دیگر، از ابتدا مزدا نبود. در سال 1927، این کسب و کار با نام کمپانی تویو کُرک کُگیو (Toyo Cork Kogyo) در هیروشیما متولد شد. پس از گذشت چند سال، در اواخر دهه 20، کار آن به ورشکستگی رسید، اما بسیاری از رهبران کسب و کار و بانک‌ها، کمپانی را از این اتفاق ناگوار نجات دادند. درست در سال 1931، تویو کگیو که در ابتدا ماشین آلات صنعتی تولید می‌کرد، با معرفی یک اتوریشکا به نام Mazda-Go، بیزینس خود را به تولیدکننده وسایل نقیله تغییر داد. بر خلاف اکثر برندهایی که در دوران جنگ جهانی دوم، برای ارتش کشور خود تانک یا موتور هواپیما تولید می‌کردند، این برند در این زمان به تولید اسلحه‌هایی مانند رایفل تیپ 99 (Type 99 rifle) پرداخت. تا سال 1984، این کمپانی هنوز با نام مزدا شناخته نمی‌شد. در این سال، این نام برای برند محبوب ما انتخاب شد، چرا که همه مدل‌های تولیدی آن، با نام مزدا شروع می‌شدند. مانند مدل‌های مزدا R360 (Mazda R360) و مزدا کارول (Mazda Carol) که به ترتیب در سال‌های 1960 و 1962 معرفی شدند.

اوایل دهه 60 میلادی بود که این کمپانی تصمیم گرفت خود را از دیگر خودروسازان ژاپنی متمایز کند، تا دنیا به چشم متفاوتی به این کمپانی بنگرند. به همین دلیل، کمپانی که بسیار تحت تاثیر طراحی و تولید NSU Ro 80 قرار گرفته بود، تصمیم گرفت زمان بیشتری صرف مهندسی و تولید موتور دورانی وانکل (Wankel rotary engine) کند. قدم اول در این راه، قرارداد بستن با کمپانی آلمانی NSU بود. این همکاری با تولید محدود مدل کازمو اسپرت (Cosmo Sport) در سال 1967 آغاز شد و با تولید Pro Mazda Championship تا همین امروز، ادامه دارد. NSU و دیگر کمپانی‌هایی مانند سیتروئن (Citroën) که زمانی موتور وانکل تولید می‌کردند، از تولید آن در دهه 70 میلادی دست کشیدند. مدل اولیه کوروت جنرال موتور (General Motors) هم هرگز به مرحله تولید نرسید.

بنابراین امروز، مزدا تنها کمپانی است که هنوز موتور دورانی وانکل تولید می‌کند. تمام تلاش‌های این کمپانی برای دیده شدن به ثمر نشست، چرا که صادرات مدل‌های آن به خارج آب‌های ژاپن به سرعت آغاز شد و ادامه یافت. هم مدل‌هایی که موتور رفت و برگشتی داشتند و هم مدل‌هایی با موتور دورانی، به سرعت در بازار جهانی جا گرفتند. مدل‌هایی که موتور دروانی داشتند، به دلیل عملکرد خوب و وزن سبک، طرفداران زیادی پیدا کردند.

با اینکه محصولات این کمپانی از سال 1959 در کشور کانادا به چشم می‌خوردند، اما همکاری این کمپانی با این کشور، به طور رسمی در سال 1968 آغاز شد و مزدا کانادا (MazdaCanada) شکل گرفت. راه این کمپانی که حالا حسابی اسم و رسمی برای خود به هم زده بود، در سال 1970 به بازار آمریکایی باز شد و توانست موفقیت‌های زیادی کسب کند. این موفقیت منجر به تولید یک پیک‌آپ شد که از موتور وانکل نیرو می‌گرفت. تا به امروز، هیچ کمپانی دیگری اقدام به ساخت همچین خودرویی نکرده است. این کمپانی چند سال بعد، یک اتوبوس با همین نوع موتور تولید کرد.

موفقیت این محصولات تا بحران سوخت سال 1973 ادامه داشت، اما پس از شکل گرفتن این چالش، مردم به خودروهایی روی آوردند که از لحاظ مصرف سوخت اقتصادی‌تر باشند. به همین دلیل محصولات وانکلی مزدا که همیشه تشنه سوخت بودند، کم کم محبوبیت خود را در بازار جهانی از دست دادند. پس از گذشت دو سال، این کمپانی که حالا بیش از اندازه به بازار ایالات متحده آمریکا تکیه کرده بود و از لحاظ بهره وری، یکی از ضعیف‌ترین شرکت‌های ژاپن محسوب می‌شد، به شدت ضرر و زیان مالی دید. پس از افت و خیزهای بسیار، این شرکت تصمیم گرفت که گزینه موتور دورانی را برای خودروهای اسپرت در نظر بگیرد.

این کمپانی در سال 2015، قراردادی طولانی مدت با برند تویوتا (Toyota) امضا کرد که بر اساس آن، تویوتا می‌تواند از تکنولوژی موتور مزدا استفاده ‌کند.

چهار مدل به یادماندنی از برند مزدا

مزدا کارول (Mazda Carol)

با اینکه مدل R360 اولین خودروی واقعی این کمپانی بود، اما در واقع مدل کارول به شناخته شدن این برند کمک کرد. در نتیجه یکی از مهم‌ترین محصولات تاریخ این کمپانی به حساب می‌آید. این خودرو طراحی بسیار جمع و جور داشت. شیشه بخش پشتی که زاویه‌ای غیرمعمول داشت، این مدل را از دیگر محصولات بازار متمایز می‌کرد.

مزدا سری B Mazda B-Series Rotary Picnup

همانطور که از نام و تصویر مشخص است، این محصول یک پیک‌آپ است. پیش‌تر هم ذکر شد که این کمپانی، تنها برندی بود که از موتور دورانی برای ساخت یک پیک‌آپ استفاده کرد.

آتِنزا (Mazdaspeed6 یا همان Atenza)

این محصول یک سدان مخصوص از که به مدت دو سال در بازار حضور داشت. این مدل مخصوص از سیستم AWD برخوردار بود که حدودا 50 درصد گشتاور موتور را به چرخ‌های عقب منتقل می‌کرد.

ساوانا (Mazda RX-3 یا همان Savanna)

این مدل بر اساس مزدا گراند فامیلیا (Mazda Grand Familia) طراحی و تولید شد. تفاوت این دو مدل در اسپرت‌تر بودن ساوانا و استفاده آن از یک موتور دورانی به جای یک موتور چهار سیلندر استاندارد بود.

نویسنده و مترجم: پرستو مهدی قلیخان