سه نکته درباره حذف ثبت محضری خودرو

اخیرا برخی خبرها نشان از آن دارد که برخی نمایندگان مجلس، نسبت به حذف ثبت محضری خودرو رای مثبت داده‌ اند.

البته این طرح پیش از این توسط وزارت کشور مطرح شده و در حال بررسی توسط نمایندگان مجلس بود. اما نکاتی که در صحبت‌های موافقان و مخالفان این طرح وجود داشت جای بررسی و تامل بسیاری دارد. بخشی از نکات مطرح شده توسط نمایندگان مجلس نشان می‌داد که به طور کامل به این طرح و تغییرات احتمالی آن واقف نیستند.

هزینه‌ ها کجا می رود؟

نکته اول اینکه در بخشی از صحبت‌ نمایندگان مجلس عنوان شده که هزینه‌هایی که حین معامله خودرو و برای ثبت محضری ارائه می‌شود، بالا و تنها به سود دفترخانه‌داران است. بخش اول مساله یعنی بالا بودن هزینه کاملا درست است چون هزینه ثبت محضری خودرو از 600 هزار تا 20 میلیون تومان متغیر است و بستگی به خودرویی دارد که ثبت محضری آن انجام می‌شود.

اما بخش دوم انتقاد آنها قدری جای تامل دارد. اگر نگاه کوتاهی به سندهای محضری خودرو بیاندازیم خواهیم دید که بخش مهمی از هزینه ثبت سند مربوط به مالیات است و به حساب دارایی واریز می‌شود. تنها مبلغ اندکی است که با عنوان حق‌التحریر در سند ذکر شده که 15 درصد آن برای دفترخانه واریز می‌شود. اما چرا باید چنین مبلغی به واریز شود؟ پاسخ مربوط به زمانی است که خریدار و فروشنده دچار اختلاف می‌شوند. در چنین حالتی وقتی به دادگاه مراجعه می‌کنند، قاضی اینطور عنوان می‌کند که ابتدا باید ثابت کنید سند به نام شماست. در این صورت تنها چیزی که مورد قبول است، سند قطعی ثبت شده در دفترخانه است.

البته این موافقت مجلس هنوز به صورت رسمی تصویب نشده تا به تایید قوه قضائیه هم برسد. از طرفی مساله‌ای که وجود دارد این است که اختلاف نظر در این میان در شرایطی مطرح می‌شود که پلیس راهور ضابط قوه قضائیه محسوب نمی‌شود بلکه مجری این قوه است و اسناد رسمی طبق قانون باید توسط ضابطین قوه قضائیه صادر شود. بگذارید قدری عقب‌تر برویم تا مشخص شود اساس این اختلاف از کجاست.

چرا ثبت سند مهم است؟

سند خودرو که با عنوان برگ سبز می‌شناسیم، توسط «شرکت راهگشا» صادر می‌شود که زیرنظر نیروی انتظامی قرار دارد. این شرکت، خصوصی است و اگر روزی منحل شود، سند مالکان خودرو به کلی بلاتکلیف است. از همینجاست که اختلافات روشن می‌شود. چون پلیس راهور برگ سبز خودرو را کافی می‌داند اما قوه قضائیه می‌گوید که سند خودرو باید به صورت رسمی در محضر ثبت شود تا سندیت قطعی و محکم پیدا کند.

نکته جالب‌تر اینجاست که شیوه فعلی تعویض پلاک نزدیک به 25 سال قبل در کشورهای دیگر منسوخ شده و به روشی انجام می‌شود که  20 سال قبل در کشور ما هم انجام می‌شد. قدیم روال کار به این صورت بود که هر خودرو یک دفترچه داشت و بنچاق همراه سوئیچ خودرو به مالک جدید منتقل می‌شد. تا سال‌ها همین روال در ایران هم اجرا می‌شد اما به مرور شکل جدید تعویض پلاک و سند خودرو تصویب شد.

نکته سومی که باید در نظر داشته باشیم این است که برگ سبز از نظر حقوقی تنها مالکیت پلاک خودرو را نشان می‌دهد و برای ثبت مالکیت خود خودرو، باید سند به صورت رسمی منتقل شود. اما اگر قرار باشد در نهایت مجلس با حذف ثبت محضری خودرو موافقت کند، باید به صورت رسمی تایید و قوه قضائیه نیز آن را اعلام کند تا مورد توافق همه طرف‌ها قرار گیرد.

نویسنده: سپیده اشرفی