مینی (Mini)، یک خودروساز بریتانیایی است که در اواخر دهه ۶۰ میلادی تاسیس شد. از سال ۲۰۰۰ تا به امروز، این برند متعلق به کمپانی آلمانی محبوب بی ام و (BMW) بوده و توسط آن اداره میشود. بی ام و برای تولید خودروهای کوچک و جمع و جور، از برند مینی استفاده میکند. نام «مینی» برای نخستین بار، در سال ۱۹۵۹، یعنی ۱۰ سال پیش از به وجود آمدن این برند، برای یک مدل خاص انتخاب شد. در طول زمان، مینی جایگزین اسم مدلهای استون مینی (Austin Mini) و موریس مینی (Morris Mini) سپس به یک برند جداگانه تبدیل شد. در سال ۱۹۹۴، بی ام و تصمیم گرفت گروه روور (Rover Group) را خریداری کند. در آن زمان مینی هم بخشی از گروه روور بود. گروه روور در ابتدا بریتیش لِیلَند (British Leyland) نام داشت.
تاریخچه مینی
تاریخچه مینی کمی پیچیده است چرا که در طول زمان، متحمل افت و خیزها و تغییرات بی شماری بوده است. در واقع مینی در ابتدا، خط تولیدی بود برای ماشینهای کوچک و جمع و جور بریتانیایی که توسط بریتیش موتور (British Motor Corporation) یا همان BMC معروف راه اندازی شده بود. BMC در سال ۱۹۶۶، به هولدینگ بریتیش موتور (British Motor Holdings) تبدیل شده و پس از گذشت دو سال، با لِیلند ادغام شده و گروه بریتیش لیلند را به وجود آورد. دهه ۸۰ میلادی، دهه مهمی بود، زیرا قرارداد بریتیش لیلند فسخ و گروه روور توسط بریتیش ایروسپِیس (British Aerospace) خریداری شد. در آن زمان، مدلهای عمده مینی، شامل موریس مینی مینور، آستن سِوِن (Austin Seven)، کانتریمَن (Countryman)، مُک (Moke)، 1275GT و کلابمَن (Clubman) معروف میشد. پس از مدتی به دلیل همکاری این گروه با فردی به نام جان کوپر، برخی از این مدلها نیز کوپر (Cooper) نامیده شدند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید، مدل مینی اصلی تا ۲۰ سال پیش تولید میشد.
مدل مینی، یک ماشین ریزه و کوچک دو در بود و در ابتدا توسط BMC تولید شد. همانطور که پیشتر گفتیم، این مدل از سال ۱۹۵۹ تا سال ۲۰۰۰ در خط تولید حضور داشت. این مدل یک سمبل است، یک نشان از خودروهای دهه ۶۰ میلادی.
به همین دلیل بسیار معروف و محبوب است. این مدل به قدری در تاریخ صنعت خودروسازی اهمیت دارد که بسیاری از خودروسازان از آن الگو برداری کردهاند. حتی برخی باور دارند که این مدل، نسخه انگلیسی یکی از مهمترین و پرطرفدارترین خودروهای تاریخ، یعنی فولکس واگن بیتل (Volkswagen Beetle) است. میزان محبوبیت این دو مدل به یادماندنی در آمریکای شمالی به یک اندازه بود. پس از فورد مدل T (Ford Model T)، این مینی یکی از تاثیرگذارترین و بهترین خودروهای آمریکایی و از برترین مدلهای قرن بیستم به حساب میآید. این مدل، توسط یکی از معروفترین طراحان، یعنی Sir Alec Issigonis طراحی شد.
پس از مدتی کوتاه، محبوبیت این مدل به اندازهای افزایش یافت که در اکثر کشورهای سراسر جهان تولید میشد. حتی دچار تغییرات و به روزرسانیهایی شد و مینی کوپر و کوپر S (Cooper S) متولد شدند. این دو مدل که اسپرتتر بودند، به عنوان ماشینهای رالی شناخته میشدند. حتی از سال ۱۹۶۴ تا ۱۹۶۷، این مدلها چهار مرتبه برنده مسابقات مونته کارلو (Monte Carlo) شدند. تا پیش از تبدیل شدن این برند جذاب به یک برند مستقل، تمامی مدلها تحت برندهایی همچون آستن مارتین و موریس تولید و وارد بازار میشدند.
سالها گذشت و در دهه ۹۰ میلادی، کمپانی بی ام و تصمیم گرفت که خط تولید خود را در زمینه تولید ماشینهای جمع و جور و نقلی گسترش دهد. این تصمیم، باعث متولد شدن خودروهای کوچک به یاد ماندنی در این دوره طلایی شد، با این که برخی از آنها، تنها مدلهای مفهومی باقی ماندند و هرگز به مرحله تولید نرسیدند. در اوایل سال ۱۹۹۴، بی ام و تصمیم گرفت که گروه روور را از مالک آن، یعنی بریتیش ایروسپیس، خریداری کند. به دلیل استاندارها و سنتهای موجود در این غول خودروسازی آلمانی، بی ام و اصرار داشت که تمامی مدلهای جدید، حتی ماشینهای کوچک و نقلی، با معیارها و ویژگیهای محصولات خودش طراحی و تولید شوند. از آن جایی که برند مینی خیال نداشت محصولاتش شبیه به خودروهای آلمانی شود، مقاومت کرد. بی ام و هم پس کمی تامل، این شرایط را فرصتی دید برای تولید خودروهای گران قیمت و البته، با کیفیت! این تصمیم، شروع پروژه تولید بی ام و سری 1 (BMW 1 Series) بود. گروه روور هم در همان زمان، در حال تدارک دیدن برای ساخت جانشین مینی بود. بنابراین در رالی مونته کارلو، مدل مفهومی ACV30 رونمایی شد. منطق پشت این نام بسیار جالب است. این اسم حالت کوتاه شدهای برای Anniversary Concept Vehicle و به معنای «مدل مفهومی سالگرد» است. عدد ۳۰، نمایانگر سالهایی بود که از برنده شدن مینی در این مسابقات میگذشت. این مدل هم یک ماشین دو در بود با موتور MG F. ماهها بعد، گروه روور یک مدل مفهومی دیگر طراحی کرد که الگوی حقیقیتری برای ساخت مینیهای مدرن محسوب میشد. در همان زمان، بی ام و نیز به طور رسمی، پروژه مینی را استارت زد. مدل ارائه شده توسط کمپانی آلمانی و گروه روور، هر دو مدلهای مفهومی باقی مانده و هرگز به بازار نرسیدند.
اکتبر سال ۲۰۰۰بود که آخرین نسخه از مینی تاریخی و افسانهای، خط تولید خود را برای همیشه ترک کرد. این مدل توسط خواننده محبوب پاپ یعنی لولو (Lulu) از کارخانه خارج شد و در مرکز میراث موتور، در کنار اولین مینی مارک یک (Mini Mark I) آرام گرفت.
به یادماندنیترین مدلهای مینی
هاچ 5 در (5 Door Hatch)
این مدل که یکی از محبوبترین محصولات مینی است، در ابتدا به عنوان یک مدل ۳ در و در سال ۲۰۰۱ تولید شد. بعدها مدل ۵ در آن نیز وارد بازار شد و طرفداران زیادی پیدا کرد.
مینی کلاب من کوپر S
این مدل در بازار ایران محبوبیت زیادی دارد. نسل اول آن در سال ۲۰۰۵ قدم به دنیای خودروسازی گذاشت. این مدل در واقع برای خانوادهها بسیار مناسب بود. سری دوم آن، بعد از گذشت ۱۰ سال به بازار ارائه شد و تولید آن همچنان ادامه دارد.
نویسنده و مترجم: پرستو مهدی قلیخان