بیش از یک قرن از زمانی که کارل بنز، اولین گواهینامه رانندگی برای خودرو سواری را در ۱ اوت ۱۸۸۸ دریافت کرد، می‌گذرد و در طول این سال‌ها، خودروها تغییر و تحول زیادی پیدا کرده‌اند و از کالسکه‌های موتوری به ماشین‌های خودران و اتومبیل‌های پرنده تبدیل شده‌اند.
حالا در دهه سوم قرن بیست و یکم، هر راننده‌ای برای اینکه بتواند پشت فرمان خودرو بنشیند یا حتی یک دستگاه خودرو بخرد، باید گواهینامه رانندگی یا به قول رانندگان قدیمی ایران، تصدیق داشته باشد.
گواهینامه رانندگی چیست؟
گواهینامه رانندگی یک سند و مجوز رسمی و قانونی است که بر اساس آن دولت تایید می‌کند فرد صلاحیت رانندگی با خودرو را دارد. این مدرک، به اندازه یک کارت بانکی و از جنس پلاستیک است و روی آن مشخصات راننده، تاریخ اعتبار، محدودیت رانندگی و نوع وسیله نقلیه درج شده است.
معمول‌ترین و رایج‌ترین گواهینامه رانندگی برای خودروهای سواری صادر می‌شود اما اشخاص برای راندن موتورسیکلت، ون، مینی‌بوس، اتوبوس و کامیون باید گواهینامه مربوطه را کسب کنند.
قوانین مربوط به گواهینامه رانندگی می‌تواند در هر کشوری متفاوت با دیگر مناطق باشد. به عنوان مثال، برای اخذ گواهینامه پایه یک در ایران (مخصوص خودروهای سواری)، فرد باید حداقل ۱۸ ساله باشد و ۱۲ جلسه در آموزشگاه‌ها تعلیم رانندگی ببیند.
اولین گواهینامه رانندگی در ۱ اوت ۱۸۸۸ (۱۱ مرداد ۱۲۶۷) به نام کارل بنز و برای رانندگی با موتورواگن (اولین خودرو تولیدشده) صادر شد. دلیل صدور این مجوز توسط دوک‌نشین بزرگ بادن، شکایت شهروندان از سروصدا و بوی ماشین بنز بود. اولین گواهینامه رانندگی با کارت‌های امروزی کاملا فرق داشت و شامل کاغذی بود که روی آن به صورت دستی متن مجوز در ۱۹ خط نوشته شده بود.
اعطای این مجوزها و گواهینامه‌های اختیاری تا آغاز سده بیستم توسط دولت‌های اروپایی ادامه یافت. اما صدور اولین گواهینامه اجباری در سال‌های ۱۹۰۳ و ۱۹۰۴ در آلمان و بریتانیا انجام شد و چندین سال بعد رانندگان باید برای کسب مجوز رانندگی، امتحان می‌دادند.
رانندگان حرفه‌ای آمریکایی در سال ۱۹۱۰ برای اولین بار گواهینامه رانندگی گرفتند و سه سال بعد، همه رانندگان باید این مجوز را دریافت می‌کردند. «گواهینامه رانندگی بین‌المللی» اصطلاحی بود که در سال ۱۹۲۹ مطرح شد و بیست سال بعد، کنوانسیون ترافیک جاده‌ای ژنو استانداردها و قوانین راهنمایی و رانندگی را در سطح جهان تعیین کرد.
تاریخچه گواهینامه رانندگی در ایران
اولین خودرو یا بهتر بگوییم خودروها، در پاییز ۱۲۷۹ شمسی و ۱۲ سال بعد از صدور اولین گواهینامه رانندگی در جهان به ایران رسیدند. رانندگان فرانسوی دو دستگاه رنو را به ایران آوردند که یکی وسط راه خراب شد و دومی هم در ترور محمدعلی شاه منفجر شد.
در سال ۱۲۸۹، طرح مالیات بر وسایل نقلیه توسط مجلس شورای ملی به تصویب رسید و صاحب هر خودرو باید ۵ تومان ماهانه مالیات می‌داد. مالیات زیاد، مناسب نبودن جاده‌ها و خیابان‌ها و همین طور قیمت بالا خودرو باعث شد تا اتومبیل به عنوان یک وسیله نقلیه مرسوم و متداول استفاده نشود و فقط شاه و اعیان و بزرگان دارای خودرو بودند.
اولین آیین‌نامه رانندگی توسط وستد سوئدی، رئیس نظمیه در اواخر قرن سیزدهم (بین سال‌های ۱۲۹۱ تا ۱۳۰۰) تنظیم شد و بر اساس این قوانین، حداکثر سرعت خودرو در شهر ۱۵ کیلومتر بر ساعت، در خارج شهر ۲۵ کیلومتر بر ساعت و در شب ۱۰ کیلومتر بر ساعت بود.
شاید فکر کنید که آموزشگاه‌های رانندگی در یکی دو دهه اخیر ایجاد شده‌اند اما این موسسات از همان اولین سال‌های قرن چهاردم شمسی شکل گرفته‌اند و «سیف‌الله خان»، اولین فردی است که توانست در سال ۱۳۰۸ «کورس شوفری ایران» را با امتیاز «خوب» پشت سر بگذارد و صاحب گواهینامه رانندگی شود.
رفته‌رفته علائم راهنمایی و رانندگی بیشتری به مجموعه قوانین اضافه شد و با نصب چراغ‌های راهنمایی در دهه ۳۰، رانندگان باید قوانین بیشتری را رعایت می‌کردند.
از دهه ۷۰ به این طرف هم آموزشگاه‌های رانندگی جدید گسترش پیدا کردند و اشخاص برای دریافت گواهینامه رانندگی باید حتما به این موسسات مراجعه کنند.
مسئولیت با راننده است یا خودرو؟
چند سالی است که بحث خودروهای خودران داغ شده و خودروسازان بزرگ جهان به دنبال تکمیل و ارتقای این فناوری هستند و شرکت آمریکایی تسلا سردمدار این جریان به شمار می‌رود.
خودروهای خودران به ماشین‌هایی گفته می‌شود که به دخالت راننده نیاز ندارند و خودشان همه وظایف مثل گاز دادن، ترمز گرفتن و توقف کردن را انجام می‌دهند.
اما سوالی که ذهن قانون‌گذاران را به خود مشغول کرده این است که در صورت بروز تصادف یا حادثه، مسئولیت به گردن کیست؟ مالک خودرو، فردی که روی صندلی راننده نشسته، خودرو و یا شرکتی که خودرو را تولید کرده است؟
خودروهای پرنده: آیا گواهینامه جدیدی شکل می‌گیرد؟
خودروهای پرنده تقریبا از همان ابتدای ساخت خودرو توسط کارل بنز، در تصورات و تخیلات طراحان، مهندسان و نویسندگان نقش بسته‌اند. خودروهایی که هم شکل و شمایل اتومبیل چهار چرخ را دارند و هم می‌توان در خیابان‌ها و جاده‌ها با آنها رانندگی کرد و هم تبدیل به هواپیما می‌شوند.
در حال حاضر نمونه‌هایی از خودروهای پرنده ساخته شده‌اند و از آزمون‌ها و آزمایش‌ها سربلند بیرون آمده‌اند. اما با وجود قابلیت پرواز، داشتن گواهینامه ب۱ خودروهای سواری برای این نوع ماشین‌ها کافی نیست و احتمالا دولت‌ها شرط قبولی در آزمون خلبانی هواپیماهای سبک را هم به گواهینامه این نوع خودروها اضافه می‌کنند.
نویسنده: میلاد قزللو
سلام خسته نباشیدمیگم بایدبگم بااین کاربسیارجالب خوب خیلی ازخانوادهای ضعیف راخوشحال ودعای همه مردم برای خودتون واقعا خداهمیشه یارویاورتون باشه
پدرم تصادف کرده بود من بجای آن بروم روی ماشین سنگین میشه رایگان کرد؟