ماشین های آینده همیشه در مقالات بررسی پیشرفت‌هایی که در دهه‌های پیشِ رو منتظر آنها هستیم جایگاه ویژه‌ای دارند. یک لحظه چشمانتان را ببندید و تصور کنید یکباره از امروز که در ماه‌های پایانی سال ۲۰۲۲ قرار داریم به ۲۸ سال بعد پرتاب شده‌اید. شاید خودروها در این سال با تصورات امروزی فاصله زیادی داشته باشند. در سال ۲۰۵۰ چه خودروهایی انتظار ما را می‌کشند؟
آینده مبهم است
شاید ۳ دهه قبل پیش‌بینی تکنولوژی‌های امروز ساده‌تر از کاری بود که حالا پژوهشگران باید برای ترسیم تصویری از ۳۰ سال آینده جامعه بشری انجام بدهند. سرعت رشد فناری از سال ۲۰۰۰ میلادی به این سو آن‌قدر بالا رفته و هر روز بیشتر می‌شود که هرگز نمی‌توان به این آسانی‌ها و با قطعیت درباره مسائل مختلفی چون آینده سوخت‌های فسیلی به‌عنوان منبع انرژی خودروهای شخصی، فناوری‌های خودران و تسلط آنها بر خیابان‌ها و جاده‌ها، شیوه تعمیرات انواع خودرو و بسیاری از موارد دیگر اظهار نظر کرد. همین فضای نامطمئن سبب شده بسیاری از کارشناسان از ابراز عقاید خود در این‌باره خودداری کنند. البته حدس‌هایی در این‌باره وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
همه ماشین های آینده برقی نیستند!
برخلاف تصور غالب در در دنیای امروز محققان اعتقاد دارند در سال ۲۰۵۰ همه ماشین‌ها الکتریکی نیستند. کارشناسان می‌گویند این احتمال وجود دارد که تا حدود ۳۰ سال آینده با کشف منابع جدید نفت و گاز، همچنان دوسوم خودروهای سواری در سطح جهان از سوخت‌های فسیلی مانند بنزین و گازوئیل انرژی بگیرند. البته بدون تردید دیگر خودروهایی با مصرف ۷ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر سیکل ترکیبی در آن سال‌ها گزینه‌های مطلوبی به حساب نمی‌آیند و احتمالا مصرف سوخت استاندارد خودروهای مجهز به موتورهای درون‌سوز زیر ۳ لیتر خواهد بود. پیشرانه‌هایی که در ادامه روند فعلی از نظر حجمی کوچک‌تر می‌شوند و با استفاده از قطعات کمکی مانند توربوشارژرها قدرتی معادل یا بیشتر از بسیاری از موتورهای پرحجم و پرمصرف ارائه می‌دهند؛ اما در نهایت تعجب فناوری بنیادی آنها تغییر ویژه‌ای نمی‌کند!
هرچند باتوجه به قوانین سخت‌گیرانه زیست‌محیطی در آمریکای شمالی و اروپای غربی، نمی‌توان انتظار داشت ماشین های آینده در این کشورها از سوخت فسیلی انرژی بگیرند. قوانین تردد خودروهای الکتریکی با آلایندگی صفر همین حالا هم به سرعت در حال گسترش به سراسر کشورهای غربی هستند و کشورهایی چون بریتانیا خبر از اجرای این قانون تا سال ۲۰۳۰ می‌دهند.
بد نیست بدانید خودروسازان بزرگی مانند جگوار و ولوو مدعی شده‌اند که به‌زودی تولید محصولات بنزینی را متوقف خواهند کرد. اگرچه به احتمال زیاد تقاضای مربوط به ماشین‌های مجهز به پیشرانه احتراق داخلی توسط شرکت‌های آسیایی پاسخ داده می‌شود. البته خودروهای برقی در سال ۲۰۵۰ با نمونه‌های امروزی تفاوت‌های قابل‌توجهی خواهند داشت. از جمله این تفاوت‌ها می‌توان به برخورداری از باتری‌هایی با عمر چندبرابری و صددرصد قابل بازیافت در کنار امکان شارژ بی‌سیم و سولار (خورشیدی) اشاره کرد. همچنین احتمالا انواع جدیدی از منابع تامین انرژی که امروز شاید هیچ دیدگاهی درباره‌شان نداشته باشیم، تا سال ۲۰۵۰ اعلام حضور می‌کنند.
رشد تقاضا برای خودرو شخصی
بازهم به‌رغم تصور امروزی، در سال ۲۰۵۰ تمایل به استفاده از خودروهای شخصی با ابعاد کوچک و حریم اختصاصی افزایش می‌یابد. یکی از دلایل این موضوع نیز پیشرفت فناوری اطلاعات و نفوذ گسترده آن در صنعت خودروسازی است. این نفوذ تا جایی پیش می‌رود که خودروها در عمل به یک دفتر کار متحرک تبدیل می‌شوند و بسیاری از افراد پشت فرمان یا در حالتی که کنترل خودرو را به هوش مصنوعی سپرده‌اند با استفاده از دستیارهای صوتی و ذهنی مشغول انجام فعالیت‌های شغلی و تجاری خواهند بود.
همچنین برخی معتقدند با اتصال همه خودروهای شخصی به شبکه‌های به‌هم پیوسته جهانی و به اشتراک‌گذاری داده‌های مختلف مانند سرعت لحظه‌ای و متوسط یا تایم دقیق ترمزهای ناگهانی، کنترل ترافیک آسان‌تر می‌شود و دیگر شاهد راه‌بندان‌های طولانی به‌علت یک تصادف کوچک و اضافه شدن پی‌درپی خودروهای بی‌خبر از ترافیک پیشِ رو به مسیر نیستیم. به‌علاوه این موارد محققان در حال کار روی سیستمی برای تعریف مسیر از پیش تعیین‌شده برای خودروها هستند. چیزی شبیه به آن‌چه از چند دهه قبل در صنعت هوانوردی دیده‌ایم.
البته در نقطه مقابل عده‌ای دیگر عقیده دارند در سال ۲۰۵۰ ترافیک نه‌تنها گسترش می‌یابد، بلکه دیگر اختصاص به شهرهای بزرگ نخواهد داشت و در عمل کنترل آن با وجود رشد سرسام‌آور تعداد خودروها افزایش پیدا می‌کند. طرفدارن این دیدگاه می‌گویند تنها موضوعی که می‌تواند در سال ۲۰۵۰ ، رانندگی و حمل‌ونقل با وسیله شخصی را توجیه کند افزایش امکانات رفاهی در خودرو و امکان انجام فعالیت‌های کاری و روزمره است.
خودروهای جاده ای، همچنان پرطرفدار
همیشه وقتی یک تصویر سه‌بعدی از شهرهای جهان در سال ۲۰۵۰ می‌بینیم، نخستین موردی که توجهمان را به خود جلب می‌کند خودروهای پرنده هستند. اما در واقعیت تا حدود 3 دهه آینده قرار نیست همچنان لذت سواری با خودروهای جاده‌ای یا به‌اصطلاح On-Road از علاقه‌مندان به رانندگی سلب شود.
براساس کانسپت‌های امروزی می‌توان مدعی شد تا سال ۲۰۵۰ خودروهای چندکاره با قابلیت حرکت روی زمین، آب و در آسمان طرفداران بسیاری خواهند داشت. اما سخت است بخواهیم بازار و تقاضا برای تولید نسل جدید خودروهای پرطرفدار امروزی که به‌طور اختصاصی برای حرکت روی زمین طراحی شده‌اند را نادیده بگیریم. البته باتوجه به پروژه‌های پژوهشی امروزی شاید فناوری‌هایی مانند Maglev یا Magnetic Levitation (شناوری مغناطیسی) که پیش‌تر شاهد استفاده از آنها در قطارهای مغناطیسی بوده‌ایم، به صنعت خودرو نیز راه بیابند و ازقضا پرطرفدار نیز باشند. حتی شاید بتوان در مواقع مورد نیاز به کمک هایپرلوپ‌های ایلان ماسک با خودرو شخصی نیز در فضایی خلامانند و اصطکاک نزدیک به صفر سرعت جابه‌جایی را تا حد زیادی افزایش داد.
بدون شک سهم بزرگی از بازار ماشین های آینده به استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های کوچک با فعالیت در زمینه فناوری‌های خلاقانه تعلق خواهد داشت؛ اما این موضوع موجب نمی‌شود بزرگان فعلی صنعت خودرو در رقابت با گجت‌های خودران و خالی از اصالت شکست بخورند.
انقراض صنعت قطعه سازی
بله! کاملا درست خواندید. پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۵۰ خودروها با استفاده از پرینترهای سه‌بعدی به وسیله‌ای تقریبا یکپارچه تبدیل شوند، خودشان بتوانند خود را تعمیر کنند و هنگام تولید از صفرتاصد در همان محل کارخانه به تولید برسند! حتی بسیاری معتقدند خودروهای به این سبک که به پیمانه‌ای شهرت دارند، در صورت خرابی یا به‌طور کامل بازنشسته می‌شوند یا با تغییر ماژول‌ها- بخش‌های مستقل در یک سیستم با وظیفه‌ای اختصاصی- و قطعات به‌هم پیوسته اصلی توسط ربات‌های فوق‌پیشرفته تعمیر خواهند شد.
به‌این‌ترتیب دیگر نمی‌توان تنها با تعویض یک قطعه کوچک، خودرو را به سرویس‌دهی بازگرداند و از اساس تعداد قطعات خودروها در سال ۲۰۵۰ بسیار کمتر خواهند بود. موضوعی که خبر از انقراض تعمیرگاه‌های خودرو به شکل امروزی و حتی واگذاری کامل شغل «مکانیک خودرو» به هوش مصنوعی می‌دهد.
یکی از استدلال‌ها برای این پیش‌بینی عجیب، افزایش مصرف‌گرایی و میل به تنوع‌طلبی در جامعه جهانی تا سال ۲۰۵۰ است. موضوعی که صدالبته نشان می‌دهد در کنار این مصرف‌گرایی، صنعت بازیافت نیز پیشرفت‌های شگرفی را تجربه می‌کند و در عمل خودروها یا ماژول‌های بازنشسته که از مواد کاملا قابل بازیافت تولید شده‌اند، در قالب‌های تازه‌ای به چرخه مصرف بازمی‌گردند.
در همین راستا حتی پیش‌بینی می‌شود رنگ‌آمیزی بدنه به سبک فعلی از بین برود و خودروها از رنگ اصلی قطعات مورد استفاده برای بدنه یا رنگ‌آمیزی قابل تغییر دیجیتالی بهره ببرند. همچنین استفاده از شیشه‌های محدب و یکپارچه در خودروهای نیمه قرن بیست‌ویکم افزایش قابل‌توجهی پیدا خواهد کرد. حتی نظریاتی مطرح شده که مدعی هستند ممکن است خودروهای ساخته‌شده از الیاف طبیعی با ایمنی بسیار بالا جای محصولات ساخته‌شده از انواع آلیاژها را تا سال ۲۰۵۰ بگیرند. اگر می‌خواهید نزدیک‌ترین خودرو به این ایده‌ها را ببینید، سری به تصاویر مدل مفهومی بی ام و آی ویژن سرکیولار بزنید.
پایان امپراطوری شاسی بلندها
تا کمتر از ۳۰ سال آینده شاسی‌بلندهای شهری و آفرودی دیگر مانند امروز پادشاه بلامنازع خیابان‌ها و جاده‌ها در سراسر دنیا نخواهند بود. برخلاف روند طی شده در ۲۰ سال گذشته، در سال ۲۰۵۰ شاهد بزرگ‌تر شدن ابعاد و تهاجمی‌تر شدن طراحی خودروها در هر نسل نیستیم؛ بلکه برعکس ماشین های آینده از بدنه‌های مثلثی‌شکل، گردگوشه و هاچ‌بک‌مانند بهره می‌برند؛ آیرودینامیک‌تر، کوچک‌تر و چابک‌تر از امروز.
همچنین به لطف افزایش فاصله محوری تا بیشترین حد ممکن و چیدمان ماژولار صندلی‌ها در کابین خودرو در کنار استفاده گسترده از شیشه در بدنه، کابین خودروهای سال ۲۰۵۰ نسبت به ابعاد آنها بزرگ‌تر از تصور خواهد بود. اگرچه خودروهای تک یا دونفره نیز در آن سال‌ها طرفداران بسیاری پیدا می‌کنند.
ماشین های آینده کاملا خودران هستند؟
موضوع ماشین های خودران، از آن دست مسائلی است که پژوهشگران بسیار با احتیاط درباره‌اش نظر می‌دهند. مشکلاتی که اتومبیل‌های خودران امروزی و در صدر آنها نمونه‌های آزمایشی گوگل و تسلا با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند در کنار مسائل حقوقی مختلفی که درخصوص مسئولیت تصادف منجر به جرح یا فوت یک ماشین خودران با انسان‌ها مطرح می‌شوند، موجب شده‌اند نتوان تا سال ۲۰۵۰ نیز به آینده این تکنولوژی امیدوار بود. درست برخلاف یک دهه قبل که بسیاری با قاطعیت ماشین‌های خودران را سلطان جاده‌ها در آینده می‌دانستند.
البته در حال حاضر ماشین‌های خودران سطوح مختلفی دارند و حتی در پیشرفته‌ترین سطوح قابل دسترسی فعلی یعنی ۳ و ۴ نیز همچنان فرمان، پدال گاز و ترمز برای به‌دست گرفتن کنترل خودرو در موارد اضطراری توسط راننده به چشم می‌خورد. موضوعی که از نظر حقوقی، مسئولیت تصادف را همچنان بر دوش راننده می‌اندازد. اما ماشین‌های خودران سطح 5 قرار است دیگر حتی تجهیزات کنترلی مانند فرمان نیز نداشته باشند!
به‌دلیل تردیدهایی که درباره ابعاد مختلف صدور مجوز حضور چنین خودروهایی در شهرها و جاده‌ها وجود دارد، بعید است خودران‌های سطح ۵ تا سال ۲۰۵۰ نیز بتوانند عرض‌اندام کنند. همچنین بسیار دور از ذهن به نظر می‌رسد که تا کمتر از ۳۰ سال آینده شرکتی با این جسارت وجود داشته باشد که مسئولیت تصادف‌های احتمالی ماشین‌های خودران سطح ۵ تولیدی خود را بر عهده بگیرد، آن‌هم با وجود تاکید روزافزون کشورها بر افزایش سطح ایمنی خودروهای تولیدی. در دنیایی که قرار است خودروسازانی مانند مرسدس‌بنز و ولوو محصولاتی با احتمال تصادف صفر و به بیان دیگر «ضد مرگ» را روانه بازار کنند، ارائه چنین تضمینی بسیار سخت به نظر می‌رسد.
سخن پایانی
پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ جمعیت جهان به بیش از ۹ میلیارد نفر برسد و نیاز بشر به خودرو شخصی از ۲ میلیارد دستگاه فراتر برود. در آن سال‌ها چین با تیراژ تولید ۱۰۰ میلیون خودرو در سال بزرگ‌ترین تولیدکننده خودرو خواهد بود اما این کشور به‌علت تقاضای بالای مردم آن برای خرید خودرو شخصی، تنها می‌تواند ۲۰ درصد از ماشین‌های ساخت خودش را صادر کند. خودروهایی که نیمی از آنها اصالت فرانسوی دارند! حال همه آن‌چه پیش‌تر گفتیم را به آمار بالا اضافه کنید تا تصویر کامل‌تری از آینده خودرو در سال ۲۰۵۰ به‌دست بیاورید.
تهیه و تنظیم: تیم تولید محتوا خودرو45
