تاریخچه شورولت، اسطوره ساز آمریکایی

شرکت خودروسازی شورولت (Chevrolet) یکی از قدیمی‌ترین زیرمجموعه‌های جنرال موتورز و یکی از پرتیراژترین برندهای خودروساز آمریکایی در جهان است. محصولات شورولت در کنار هم تشکیل‌دهنده یک سبد محصول بسیار کامل، متنوع و پرکاربرد است که به تنهایی می‌تواند نیاز هر فرد به خودرو از هر کلاسی را تامین کند.

برند شورولت در کلاس‌های مختلف از مینی هاچ‌بک و سدان گرفته تا شاسی بلند آفرودی و وانت سایز بزرگ و حتی سوپراسپرت به تولید می‌رساند که باعث می‌شود سهم بازار قابل توجهی را در قیاس با سایر زیرمجموعه‌های جنرال موتورز به خود اختصاص دهد. در ادامه به بررسی اجمالی تاریخچه شورولت و مهمترین وقایع پیرامون آن خواهیم پرداخت.

نام شورولت

پبش از ورود به مقاله، ابتدا به بررسی نام این برند پرآوازه می‌پردازیم که با وجود قدمت بسیار زیاد و تاریخچه حضور طولانی در بازار ایران، همچنان با خطای تلفظ مواجه است.

نام شورولت از اسامی بنیان‌گذاران این شرکت نشات می‌گیرد که ملیت سوئیسی-آمریکایی داشتند. این نام به صورت استاندارد شِوروُلِت تلفظ می‌شود که در زبان روزمره و عامیانه و تلفظ غلیظ آمریکایی به صورت شِوروُلِیْ (ِلِیْ مثل نام دخترانه لِیلا) خوانده می‌شود.

اگرچه حضور این برند بیش از چهار دهه در بازار ایران سابقه دارد، اما بر اثر اشتباهات ابتدایی در دوران عرضه، به غلط با تلفظ شِوِرلِت در فرهنگ عامیانه ایران تلفظ شد. خوشبختانه در سال‌های اخیر و با توجه به افزایش حساسیت برخی از رسانه‌های تخصصی حوزه خودرو و گسترش ارتباطات بین‌المللی، تلفظ این نام به واژه استاندارد شورولت بسیار نزدیک شده است.

همچنین لازم به تاکید است که قدمت و آوازه برند شورولت در گذر سالیان دراز باعث شده این نام که ریشه‌ای فرانسوی دارد، به صورت شِوی (Chevy) یا به شیوه مختصرتر شِو (Chev) نیز در فرهنگ آمریکایی به عنوان نام و لقب پسرانه و همچنین برای خطاب کردن نام این برند استفاده شود.

سرآغاز شورولت

در مقاله تاریخچه جنرال موتورز به سال‌های ابتدایی شکل‌گیری این گروه خودروسازی و چگونگی پیدایش زمینه‌های تاسیس شورولت اشاره‌ای کرده‌ایم. در نتیجه برای درک بهتر داستان کلی شورولت و ارتباط آن با پیشینه جنرال موتورز، بهتر است ابتدا مقاله تاریخچه جنرال موتورز را مطالعه کنید.

پس از آن که ویلیام دورانت (یکی از بنیان‌گذاران اولیه جنرال موتورز) در سال ۱۹۱۰ با هیات مدیره این شرکت به اختلاف خورد و مجبور به ترک جنرال موتورز شد، به سراغ دو برادر سوئیسی-آمریکایی که راننده مسابقات اتومبیلرانی بودند، یعنی لوئیس و آرتور شورولت رفت تا پایه اولیه شکل‌گیری شرکت جدیدی تحت عنوان شورولت را بنا کند.

‌بر این اساس شرکت شورولت در سال ۱۹۱۱ تاسیس شد. متاسفانه همکاری میان دورانت و لوئیس شورولت بر اثر برخی اختلاف‌ها، با ترک شرکت از سوی لوئیس پایان یافت. اما حجم فروش برند شورولت و موفقیت‌های آن در بازار با سرعت رو به رشد بود. از این رو جنرال موتورز که در آن زمان در حال تشکیل اولین و بزرگ‌ترین هلدینگ خودرویی تاریخ بود، به تملک شورولت نیز علاقه نشان داد.به این ترتیب شورولت در سال ۱۹۱۸ به عنوان یکی از زیرشاخه‌های جنرال موتورز به تملک این هلدینگ بزرگ درآمد تا به عنوان برادران برندهای دیگری چون اولدزمبیل و بیوئیک به حیات خود ادامه دهد.

اهمیت شورولت

شورولت در طول تاریخ حضورش در بازار، با توجه به سبد محصولات تولیدی آن اهمیت پیدا کرد. این برند ترکیبی از یک سبد محصول متنوع و در عین حال اقتصادی بود که ضمن تامین نیاز مشتری، با ارائه محصول در تیراژ بالا و قیمتی رقابتی، به سرعت محبوب شد.

این شرکت با ورود به دهه ۱۹۵۰ به عنوان یکی از اصلی‌ترین زیرشاخه‌های جنرال موتورز رفته رفته جایگاهی ویژه پیدا کرد و منجر به این شد که جنرال موتورز نگاهی بسیار ویژه به آن داشته باشد. پروژه‌هایی که مستقیما از سوی تیم شورولت در سایه جنرال موتورز پیش گرفته شد، به ارتقای نام برند در بازار جهانی انجامید.

یکی از این پروژه‌های بسیار مهم، تولید یک خودرو اسپرت دو نفره کوچک به منظور رقابت با محصولات تیز و بز اروپایی و مخصوصا فراری بود که با ورود به بازار در سال ۱۹۵۳ کُوروِت (Corvette/کشتی کوچک و سریع نظامی) نام گرفت. پیدایش کوروت حاصل ترکیبی از چند اتفاق مهم برای شوروت و جنرال موتورز بود.

اول آنکه سرشاخ شدن با خودروهای اسپرت اروپایی و به‌خصوص فراری جسارتی می‌طلبید که تا آن زمان هیچ خودروساز دیگری در خود نمی‌دید و انجام این کار، توانایی‌های مهندسی وقت تیم شورولت را به نمایش می‌گذاشت.

دوم آن که پروژه کوروت از دستیابی جنرال موتورز به تکنولوژی ریخته‌گری پیشرانه‌های بلوک کوچک (Small Block) نشات گرفته بود که نتیجه آن کاهش وزن این موتورها تا نزدیک به ۱۰۰ کیلوگرم شده بود و از آنجایی که در فرایند طراحی و تولید یک خودرو کوچک هیچ فاکتوری مهم تر از وزن نیست، این مهم در شکل‌گیری کوروت بسیار مهم جلوه کرد.

سوم همکاری مهندسان و طراحان برتر جنرال موتورز در پروژه کوروت بود. در راستای تولید کوروت، هارلی ارل به عنوان برترین طراح صنعت خودرو وقت جهان در کنار زورا آرکازدانتاو یکی از برترین مهندسان و مدیران صنعتی جنرال موتورز گرد هم آمدند تا موفقیت این خودرو را تضمین کنند.

چهارم عرضه برترین تکنولوژی‌های وقت در راستای رقابت با اروپاییان بود. در این راستا جنرال موتورز به اولین خودروساز آمریکایی بدل شد که در مقیاس تولید انبوه سیستم پاشش سوخت انژکتوری را به صورت انحصاری بر روی نسل اول کوروت به بازار عرضه کرد. به این ترتیب پس از شرکت باش آلمان (Bosch/بوش در زبان پارسی)، شورولت دومین شرکتی بود که به تکنولوژی پاشش پودری سوخت به شیوه انژکتور دست یافته بود.

مجموعه این اتفاقات منجر به تولید یک خودرو اسپرت دو نفره با قابلیت‌های فنی بسیار بالا و عملکردی خیره‌کننده در قالب مدل کوروت شد که از سال ۱۹۵۳ میلادی تا به امروز بیش از ۷۰ سال تولید را در هشت نسل مختلف تجربه می‌کند و به عنوان یکی از قدرتمندترین و توانمندترین خودروهای مهندسی‌شده جهان و اصلی‌ترین رقیب ابرخودروهای اروپایی از قاره آمریکا شناخته می‌شود.

برترین های شورولت

شورولت اگرچه به اندازه اولدزمبیل پیشگام، نوآور، مخترع و سنت‌شکن در نظر گرفته نمی‌شود، اما به دلیل موفقیت‌های بسیار در بازار فروش خودرو، عرضه مدل‌های متنوع، توانایی‌های فنی و رقابت سنگین با رقبای بومی و خارجی، به عنوان یکی از فعال‌ترین خودروسازان آمریکای شمالی در جهان شناخته می‌شود. آنچه در ادامه به آن می‌پردازیم معرفی برترین مدل‌ها و مهم‌ترین فعایت‌هایی است که برند شورولت به عنوان عامل آن شناخته می‌شود.

کوروت

شورولت کوروت ابرخودرو اقتصادی و پرتوان آمریکایی که از آن به عنوان نماد صنعت ایالات متحده آمریکا یاد می‌شود. این خودرو در سال ۱۹۵۳ در نسل اول با کد شناسایی C1 به بازار معرفی شد و به دلیل عملکرد فنی خیره‌کننده در کنار قیمت بسیار رقابتی در برابر رقبای ایتالیایی خود ایستادگی کرد. امروز پس از گذر بیش از هفت دهه از تولید نسل اول، این خودرو تولید هشتمین نسل خود با کد شناسایی C8 را در دهه هشتم تولید تجربه می‌کند. یکی از ویژگی‌های بسیار مهم کوروت حفظ فاکتورهای قیمت رقابتی و توان فنی خیره‌کننده در گذر ۷۰ سال است. امروز نسل هشتم کوروت تنها با یک‌سوم قیمت رقبا، به عنوان یکی از توانمندترین ابرخودروهای جهان در رده برندهای اروپایی چون فراری، لامبورگینی، پورشه و مک‌لارن قرار دارد.

شول

مدل شول (Chevelle) یکی از موفق‌ترین خودروهای تولیدی تاریخ شورولت سوار بر پلتفرم A جنرال موتورز است. این خودرو که در رده ماسل کارهای (Muscle Car) سایز متوسط قرار می‌گیرد، در نسل دوم (۱۹۶۸-۱۹۷۲) و به‌خصوص تریم SS (Super Sport)، به یکی از قدرتمندترین خودروهای کوپه دوران و اصلی‌ترین رقیب کرایسلر در کلاس ماسل کار بدل شد. این خودرو با داشتن طراحی منحصر به فرد و بسیار مردانه به یکی از عناصر کلیدی شخصیت‌های مثبت و منفی سینمای هالیوود بدل شد.

کامارو

شورولت کامارو (به موازات پونتیاک فایربرد) زاده شکل‌گیری کلاس خودروهای پونی کار (Pony Car/یک سر و گردن کوچک‌تر از ماسل کار) پس از پیدایش فورد ماستنگ در میانه سال ۱۹۶۴ است. کامارو نسل اول حدود سه سال بعد با ظاهری نسبتا خام در ۱۹۶۷ به بازار معرفی شد، اما تنها دو سال بعد و با ورود مدل ۱۹۶۹ به سرعت به اوج تکامل خود رسید. کامارو به دلیل رقابت مستقیم و بسیار موفق با فورد ماستنگ و داج چلنجر یکی از برترین‌های سه‌گانه پونی کارهای جهان به حساب می‌آید. این خودرو امروز تولید پیوسته ششمین نسل خود را تجربه می‌کند.

ایمپالا

از تولید نسل اول در سال ۱۹۵۷ میلادی تا پایان تولید در سال ۲۰۲۰، شورولت ایمپالا (Impala) یکی از پرفروش‌ترین سدان‌های سایز بزرگ تاریخ آمریکای شمالی است. این خودرو در بازه تولید ۶۳ ساله خود ۱۰ نسل متمایز را شامل شد. مدل کاپریس ابتدا به عنوان یک تریم برتر و بعدها به عنوان یک مدل مجزا (یک رده بالاتر و لوکس‌تر از ایمپالا) به خانواده این خودرو اضافه شد. مدل ایمپالا همانند جیپ گرند واگونییر، یکی از پرتیراژترین خودروهای آمریکایی و در رده خودروهای دارای طولانی‌ترین مدت زمان تولید پیوسته درجهان است.

بلیزر K5

شاسی‌بلند سایز بزرگ شورولت با نام بلیزر (Blazer) برای نسل اول در سال ۱۹۶۹ به منظور رقابت با محصولات وقت جیپ و شاسی بلند فورد (مدل برانکو) روانه بازار شد. این خودرو تا سال ۱۹۹۵ در سه نسل به موازات مدل برادر به نام جیمی (Jimmy) از برند جی‌ام‌سی و همچنین در نسخه محور بلند (۵ در) به نام ساب‌اربن (Suburban) به تولید رسید اما این پایان کار بلیزر نبود. با فروش خیره کننده و محبوبیت بسیار زیاد این مدل، جنرال موتورز با تغییر پلتفرم و به روز کردن تکنولوژی، نسل بعدی بلیزر را با نام‌های شورولت تاهو (Tahoe) و جی‌ام‌سی یوکان (Youkan) ادامه داد. این دو مدل خودرو در کنار نسخه‌های جدید ساب‌اربن، همچنان بر خط تولید قرار دارند.

SBC و LS

خانواده پیشرانه‌های بلوک کوچک جنرال موتورز نه‌تنها به دلیل تکنولوژی بالاتر که موجب کاهش وزن بلوک‌های چدنی به میزان تقریبی ۱۰۰ کیلوگرم (درمقایسه با نسخه‌های بلوک بزرگ) مشهور شد، بلکه مهندسی بسیار ساده، دوام خیره‌کننده و تاب و تحمل رفتارهای خشن برای این دست از پیشرانه‌ها و البته شرکت شورولت (و جنرال موتورز) اعتبار بسیار زیادی کسب کرد. سری اول پیشرانه‌های بلوک کوچک شورولت با نام Small Block Chevrolet یا به اختصار SBC از ابتدای دهه ۱۹۵۰ تا سال ۱۹۹۷ در دو نسل به تولید رسید.

سپس با معرفی سری دوم پیشرانه‌های بلوک کوچک شورولت در سال ۱۹۹۷ تحت عنوان خانواده LS (LS و Vortec)، تا کنون در چهار نسل متفاوت به تولید رسیده که در نسخه‌های پیشرفه‌تر DOHC (چهار سوپاپ در هر سیلندر)، قادر است تا بیش از ۷۵۵ اسب بخار توان آن هم در نسخه‌های استاندارد تولید انبوه ارائه دهد.

مهم‌ترین مزیت این سری پیشرانه‌ها، به‌خصوص در نسخه‌های سنتی‌تر OHV (دو سوپاپ در هر سیلندر) در دوام فنی خیره‌کننده (بدون نیاز به تعمیر اساسی تا مرز یک میلیون کیلومتر) و توان تحمل ارتقای فنی به کمک سیستم‌های پرخوران توربوشارژر و سوپرچارجر و پاشش نایتروس (NOS) و استفاده از سوخت‌های غیرمعمول، بدون نیاز به تغییرات اساسی در قطعات داخلی است. این مجموعه توانایی‌ها که از مهندسی بی‌‌نظیر آمریکایی حاصل می‌شود، موجب شده تا پیشرانه‌های خوش‌قیمت بلوک کوچک شورولت، به‌ویژه از نسل‌های مختلف خانواده LS، به عنوان پیشرانه منتخب از سوی طراحان خودروهای تولید محدود و تیم‌های مسابقه‌ای سراسر جهان استفاده شود.

شورولت پرفورمنس

محصولات افترمارکت (بازار جانبی غیر خط تولید) جنرال موتورز از سوی زیرشاخه‌های مجزا تحت عنوان شورولت پرفورمنس (Chevrolet Performance) به بازار عرضه می‌شود. این شرکت وظیفه طراحی و تولید تمامی قطعات بازار افترمارکت را بر عهده دارد. یعنی مجموعه قطعات و تجهیزاتی که به صورت استاندارد و برای خط تولید انبوه شرکت شورولت یا جنرال موتورز استفاده نمی‌شود.

در نتیجه از جزئی‌ترین قطعات را نظیر مجموعه دنده‌های دیفرانسیل و گیربکس‌های توان بالا (Heavy Duty)، انواع کیت تبدیل گیربکس‌ها و دیفرانسیل‌های مختلف به یکدیگر، هارنس‌های ایمنی، رولکیج، ریم و تایرهای مسابقه‌ای، دورچین (دینام واتر پمپ، کمپرسور کولر، پمپ هیدرولیک، بوستر و پمپ ترمز و…) توان بالا برای موتورهای ارتقایافته، انواع کیت توربو و سوپرچارجر، انواع انژکتورهای حجم بالا و انژکتورهای NOS، انواع نقشه‌های فنی تبدیل‌ها و سیم‌کشی‌ها و همچنین، انواع پیشرانه‌های مهندسی‌شده مسابقه‌ای که به‌ عنوان پیشرانه‌های کریت (Crate Engine) شناخته می‌شوند، در اختیار مشتریان خود می‌گذارد.

این پیشرانه‌ها که در نسخه‌های بلوک کوچک با کد LSX و در نسخه بلوک بزرگ با کد ZZ به تولید می‌رسند، تنها ویژه بازار جانبی و پروژه‌های مسابقه‌ای، شخصی و کاربری‌های دریایی (Marine) تولید می‌شوند و هیچ یک از خودروهای تولید انبوه شورولت یا زیرشاخه‌های دیگر جنرال موتورز به صورت استاندارد به این پیشرانه‌ها مجهز نیستند. این موتورها در نسخه‌های قدیمی SBC استاندارد از ۱۶۰ تا بیش از ۱۰۰۰ اسب بخار نیرو تولید می‌کنند که با تغییرات مهندسی و فنی پس از آن قادر به تولید قدرتی فراتر از ۲۵۰۰ تا ۵۰۰۰ اسب بخار خواهند بود.

شورولت در مسابقات

یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای شورولت که موجب شناخت و کسب اعتبار جهانی این برند در جامعه ابرخودروهای خیابانی شد، شرکت در مسابقات اتومبیلرانی بین‌المللی بود. درست همانند آنچه فورد GT برای شرکت فورد موتور در دهه ۱۹۶۰ میلادی تا امروز انجام داد، حضور نسخه‌های مسابقه‌ای کوروت با تیم کوروت ریسینگ (Corvette Racing) با همکاری مستقیم شورولت پرفورمنس در دشوارترین مسابقات اتومبیرانی از جمله نسکار، ایندی ۵۰۰، مسابقات ۲۴ ساعت استقامت لومان، ۱۲ ساعت سیبرینگ و سری ترنس امریکن SCCA بود که به دستیابی برند شورولت به سکوهای پیروزی متوالی در برترین و معتبرترین مسابقات جهان انجامید.

شورولت از نیمه دوم دهه ۱۹۶۰ میلادی با نسخه‌های مختلف کامارو و کوروت درمسابقات اتومبیلرانی حضور داشت. پیروزی‌های پیوسته‌ای که با کوروت نسل چهارم (C4R) در مسابقات لومانز حاصل شد، نه تنها به افزایش اعتبار جهانی برند شورولت کمک کرد بلکه به تولید نسخه‌های خیابانی ارتقایافته کوروت که در نتیجه تجربیات شرکت در این مسابقات حاصل شده بود، انجامید و مدل کوروت را روز به روز به عنوان رقیب بسیار خطرناک در جامعه خودروسازان اسپرت معرفی کرد.

از آن پس تمامی نسل‌های تولیدشده کوروت با نسخه‌های خاص همچون مدل‌های Z06 و ZR1 به صورت مستقیم بر اساس تجربیات کسب‌شده از مسابقات اتومبیلرانی به عنوان نمونه‌های تولید انبوه دست‌ساز روانه بازار فروش عمومی شدند که همواره از آن‌ها به عنوان یکی از سریع‌ترین و خطرناک‌ترین خودروهای اسپرت کوپه دو نفره یاد می‌شود.

شورولت در جهان و ایران

گسترش و عرضه برند جنرال موتورز در بازار جهان در درجه اول همواره از سوی برند شورولت انجام می‌گیرد، چراکه این برند ضمن داشتن سبد محصولات گسترده و متنوع، از بازه قیمتی معقول و در دسترس عموم بازارهای جهانی برخوردار است. در نتیجه بازارهای جهانی مطرح جنرال موتورز از جمله در کانادا، استرالیا، آسیا، خاورمیانه، اروپا، آمریکای لاتین و آفریقا بیشتر شامل محصولات مختلف و متنوع اقتصادی و میان‌رده و حتی نیمه لوکس برند شورولت است. به عنوان مثال، جنرال موتورز استرالیا یا همان برند هولدن (Holden)، بیشتر مونتاژ و واردکننده سری محصولات شورولت و سپس پونتیاک بود. در بازار اروپا نیز بیشتر محصولات عرضه‌شده شورولت، از طریق زیرشاخه محصولات جنرال موتورز کره (GMK/محصولات زیرشاخه دوو) انجام می‌گرفت.

اما امروزه و با کوچک‌تر شدن هلدینگ بزرگ جنرال موتورز و تمرکز بیشتر بر بازار اصلی صادرات، محصولات صادراتی و مونتاژی جنرال موتورز به سایر نقاط جهان بیشتر شامل محصولات شورولت و سپس بیوئیک و بعد از آن کادیلاک (در کلاس خودروهای لوکس) است.

داستان حضور شورولت در بازار ایران نیز از همین قانون پیروی می‌کرد. در دوران پهلوی و پس از تاسیس شرکت ایرانی-آمریکایی جنرال موتورز ایران (GM-Iran)، این کمپانی با محصولات وارداتی نظیر بلیزر K5، وانت C/K10 (نسخه وانت تک و دو کابین بلیزر ملقب به شورولت کاستوم)، کامارو، ایمپالا و کاپریس به ایران راه یافت اما خودروهای مونتاژی آن شورولت ایران (شورولت نووا نسل چهارم) و بیوئیک ایران (بیوئیک اسکایلارک نسل سوم با متعلقات فنی شورولت نووا نسل چهارم) را شامل می‌شد. در این میان کادیلاک ایران (کادیلاک سویل) تنها خودرو مونتاژی جنرال موتورز خارج از خاک ایالات متحده بود که دقیقا با تکنولوژی و تجهیزات اصلی عرضه شده در بازار آمریکا به مشتریان ایرانی ارائه شد.

شورولت امروز

شرکت خودروسازی شورولت، امروز حتی بیشتر از گذشته سبد محصولات خود را با خودروهای متنوع‌تر گسترش داده است. ورود جنرال موتورز به بازار خودروهای الکتریکی و هیبرید با تولید خودرویی چون شورولت ولت (Volt) همراه شد که در کلاس خودروهای پلاگین هیبرید، در پس نیسان لیف و تسلا مدل S در جایگاه سوم فروش قرار دارد. این کمپانی همچنین یکی از برترین خودروسازان آمریکایی در زمینه ارائه طیف گسترده‌ای از خودروهای اسپرت، سوپراسپرت، شاسی بلند آفرودی و تراک است و بیشتر تمرکز صادراتی و مونتاژی آن در بازارهای هدف، بر اصلی‌ترین تولیدات وقت شرکت قرار دارد.

نویسنده: شهاب انیسی