نحوه عملکرد کیلومتر شمار خودرو

نوع عملکرد کیلومتر شمار را از نام آن می‌توان حدس زد، کیلومتر شمار با چندین و چند عدد میزان کارکرد خودرو را ثبت می کند. اما دلیل اهمیت دقت به کیلومتر شمار و یادگیری اعداد و ارقامی که روی محور آن می‌چرخند چیست؟

کیلومتر شمار خودرو نیز مانند بسیاری از قطعات در طول زمان تغییرات بسیار زیادی را دیده و نسخه مکانیکی این قطعه جای خود را به نسخه دیجیتالی داده است. کیلومتر شمار خودرو کار خود را با حرکت خودرو آغاز و مسافت طی شده خودرو را ثبت می‌کند. اگرچه هیچ سند قانونی وجود ندارد که نشان دهنده کارکرد خودرو باشد اما این قطعه در خودرو کارکرد آن را در حافظه خود نگه می‌دارد. میزان کارکرد اتومبیل بر قیمت آن در خرید و فروش تاثیر دارد و به همین دلیل برخی از افراد اقدام به دستکاری کیلومتر شمار می‌کنند تا عدد ثبت شده را تغییر دهند.

از کیلومتر شمارهای مکانیکی تا صفحه‌های دیجیتالی خودرو

کیلومتر شمارهای مکانیکی را مجموعه‌ای دنده‌ها که اعداد مشخصی روی آن نوشته شده بود، تشکیل می‌دادند. دنده‌ها می‌چرخیدند و اعداد روی آن مسافت طی شده خودرو را گزارش می‌داد. اولین کیلومتر شمارها نیز برای سنجش سرعت لوکوموتیو‌ها مورد استفاده قرار گرفت و مخترع آن یک مهندس آلمانی بود. دور سنج‌های اولیه بعدها برای سنجش دور موتور خودرو مورد استفاده قرار گرفتند.

کیلومتر شمارهای مکانیکی دقت کافی نداشتند و با یک سیم فنری به گیربکس وصل می‌شدند. هنگامی که چرخ دنده گیربکس شروع به چرخش می‌کرد، سیم فنری هم می‌چرخید و اطلاعات آن با اعدادهایی که روی دنده‌ها سوار بوند ثبت می‌شد. کیلومتر شمارهای آنالوگ به دلیل نداشتن دقت کافی و بالا بودن اصطکاک از چشم‌ها افتادند و جای خود را به سرعت سنج‌های دیجیتالی دادند. این دو کیلومترشمار از لحاظ ظاهری تفاوت چندانی با یکدیگر ندارند و نمی‌توان به راحتی آنها را از یک دیگر تمیز داد.

کیلومتر شمار خودرو چگونه کار می‌کند؟

تایرهای خودرو مهمترین عامل مرتبط با سرعت سنج خودرو هستند؛ با یک چرخش تایر، مسافتی برابر با محیط تایر خودرو طی می‌شود. دور سنج‌ با ثبت چرخش تایر، مسافت کلی طی شده خودرو را به صورت کیلومتر ثبت و به راننده گزارش می‌دهند. پیکاپ مغناطیسی در کنار یک چرخ دنده در گیربکس، جریان الکتریکی را منتقل و سیگنال‌ها را به کامپیوتر خودرو ارسال می‌کند. اطلاعات ارسال شده به صورت ولتاژی برای استپر موتور تبدیل و آن را به صورت عددی نمایش می‌دهد.

پیشرفت تکنولوژی سبب شد تا اطلاعات پردازش شده در کامپیوتر خودرو به صورت دقیق در نمایشگرها، نشان داده شود.

سنسور کیلومترشمار خودرو چه کاربردی دارد؟

wheel speed sensor vehicle یا سنسور کیلومتر شمار روی جعبه دنده خودرو نصب می‌شود و به کمک ۳ سوکت، اطلاعات را به ECU و پشت آمپر می‌فرستد. این سنسور انرژی مکانیکی حاصل از گردش چرخ دنده‌ را به سیگنال مکانیکی تبدیل می‌‌کند.

چگونه متوجه دستکاری کیلومترشمار خودرو دست دوم شویم؟

شاید تصور کنید که دستکاری دور سنج‌های دیجیتالی بسیار مشکل و غیرممکن است، در صورتی که چنین نیست و همچنان راه‌هایی برای دستکاری کیلومترشمار خودرو وجود دارد. میزان کارکرد ثبت شده در خرید و فروش خودروهای دست دوم بسیار مهم است و خودرویی که کارکرد کمتری داشته باشد راحت تر به فروش می‌رسد. یکی از راه‌هایی که می‌توان از درست بودن کارکرد ثبت شده خودرو اطمینان حاصل کرد بررسی سرویس‌های دوره‌ای خودرو و سرویس آن در تعمیرگاه‌های رسمی شرکت است چراکه میزان کارکرد خودرو در این مراکز ثبت می‌شود. اگر کیلومتر شمار خودرو به هر دلیلی خراب شود، یک کیلومتر شمار جدید از کارخانه ارسال می‌شود که صفر است و ثبت اطلاعات آن باید توسط افراد متخصص انجام شود. بهترین راه برای تشخیص دستکاری کیلومتر، کارشناسی خودرو است.

عیب یابی کیلومتر شمار خودرو

برای عیب یابی کیلومترشمار خودرو، ابتدا سوکت‌های آن را تمیز کنید. اگر با پاک کردن سوکت‌ها مشکل حل نشد، سنسور باید تعویض و خطا پاک شود. در صورتی که مشکل دور سنج حل نشد باید چرخ دنده‌های جعبه دنده و سیم کشی خودرو را بررسی کنید. نشتی مایعات خودرو مانند روغن و آب سبب پوسیدگی سوکت سنسور می‌شود و باید نسبت به نشست مایعات از خودرو حساس باشید. برای اینکه متوجه شوید کدام قطعه خراب است ابتدا یک سنسور سالم را به سوکت سنسور کیلومتر وصل کنید سپس خودرو را روشن و چرخ دنده سنسور را بچرخانید اگر کیلومتر کارکرد یعنی سنسور خودرو خراب است و اگر کار نکرد سیم کشی آن مشکل دارد. هنگامی که سنسور را در جای خود قرار دادید و هنگام حرکت خودرو کیلومتر شمار کار نکند یا عقربه‌ها شلاق بزنند باید دنبال مشکلاتی در چرخ دنده‌های داخل گیربکس باشید.

چرا کیلومتر شمار خودرو خراب می‌شود؟

·        خرابی کامپیوتر خودرو

ای سی یو خودرو اطلاعات را از سنسورها دریافت می‌کند و با استفاده از آنها کارهای هماهنگی را انجام می‌دهد. اگر کامپیوتر خودرو خراب باشد بر عملکرد سایر قطعات تاثیر می‌گذارد.

·        خرابی سنسور سرعت

سنسور سرعت اطلاعات چرخش تایرها را به کامپیوتر ارسال می‌کند و خرابی آن بر سرعت خودرو، سیستم کروز و تنظیم سوخت اثرگذار است. خرابی سنسور معمولا با روشن شدن چراغ هشدار دور موتور در پشت آمپر خودش را نشان می‌دهد.

·        مشکلات فنی و فیزیکی

فرسودگی و از بین رفتن اتصالات بین سنسور و بخش‌های دیگر باعث مختل شدن عملکرد کیلومترشمار می‌شود.

اگر متوجه دستکاری کیلومتر شمار خودرو شدیم چه کار کنیم؟

ابتدا باید مدارک قانع کننده‌ای برای اثبات ادعای خود داشته باشید. در صورت وجود مدارک باید با یک وکیل مشورت و از مجرای قانونی مسئله را پیگیری کنید.

سخن پایانی

هنگام خرید خودرو دست دوم باید هوشیار باشید. قبل از خرید خودرو حتما اطراف فرمان و کیلومتر شمار را بررسی کنید و وجود خط و خش در اطراف آن را جدی بگیرید. یک توصیه مهم آنکه گرچه با استفاده از دیاگ زدن می‌توان بسیاری از اطلاعات مربوط به خودرو را به دست آورد اما نباید تنها به آن اکتفا کرد و قبل از خرید خودرو دست دوم حتما از کارشناسان خبره در این حوزه کمک بخواهید.

نویسنده: شقایق صفی خانی