صنعت خودروسازی جهانی در دو دهه گذشته بدون شک مدیون دو کشور مهم و تاثیرگذار در این صنعت است؛ کره جنوبی و چین. اما بدهکاری و دِین مردم جهانی نسبت به این دو کشور الزاما در جهت مثبت نیست.
چینی‌ها به دنیا ثابت کردند که حتی به قیمت جان سرنشینان خودروهای تولیدی خود؛ قادر به تولید تیراژ بالای خودرهایی بی‌کیفیت، ناایمن و صرفا ارزانی هستند که در نهایت سر از کشورهای در حال توسعه (از جمله ایران) در خواهند آورد. اگر چه توان کافی برای تولید خودروهای باکیفیت و درخور توجه را نیز دارند اما تمرکز اصلی آن‌ها تامین بازارهای نیازمند در تیراژ بالا و پرکردن آن بازارها با محصولات زباله خود است.
کره‌ای‌ها اما رویه‌ای متفاوت پیش گرفتند. قانونی بسیار ساده و پایه‌ای در اصول تربیت و پرورش برترین تک تیراندازان جهان در ارتش آمریکا وجود دارد که می‌گوید: “هرچه کوچک‌تر هدف بگیری، کوچک‌تر خطا می‌کنی”. این دقیقا همان کاری است که کره‌ای‌ها انجام دادند. این خودرو ارزان آسیای شرقی ملاک و هدف نهایی خود را رقابت با کشورهای برتر خودروساز از جمله همسایه‌های شرقی خود یعنی ژاپن و بعضا رقبای مطرح اروپایی قرار دادند. در نتیجه برای کره‌ای‌ها هیچ فضایی برای خطا کردن وجود نداشت چرا که نشانه آن‌ها کاملا مشخص، دقیق و واضح؛ برترین‌های جهان را هدف قرار داده بود.
امروز پس از گذر بیش از دو دهه شاهد پیشرفت دیوانه کننده خودروسازان کره‌ای هستیم که حتی در میان برادران و رقبای نزدیک خود بر سر کسب سهم بیشتر از بازار بزرگ آمریکای شمالی سر جنگ دارند.
به لطف قوانین وارداتی که زمانی برای ایرانیان آزاد بود، بازار کشور ما نیز توانست رنگ و بویی از برخی محصولات برتر و بعضا روزمره این خودروسازان کره‌ای را نیز به چشم ببیند. سدان‌های سایز کوچک شهری از گروه خودروسازی هیوندای/کیا به نام‌های النترا (با تلفظ صحیح الانترا) و سراتو، هر دو از گزینه‌های محبوب خوش قیمت بازار ایران به شمار می‌آیند که فرصت حضور در نسل‌های مختلف در بازار خودرو کشور، حتی در نمونه‌های مونتاژی را داشتند.
ریشه شناسی، برادران قدیمی
کیا سراتو با نام جهانی فورته (Forte) یا K3 در بخش‌های دیگر بازار جهانی؛ برای اولین بار در سال 2003 به جهانیان معرفی شد. سدانی سایز کوچک شهری با چهره‌ای نه چندان زیبا که البته به کمک شرکت اطلس خودرو، شرکت نماینده واردات برند کیا به ایران، فرصت حضور در بازار کشور را پیدا کرد. نسل دوم سراتو که در سال 2008 روانه بازار جهانی شد پس از مدت‌ها عرضه و در حقیقت پس از عرضه نسل سوم؛ موفق شد به عنوان نسخه مونتاژ داخلی از سوی شرکت سایپا روانه بازار داخلی ایران شود. به عبارت دیگر، زمانی که سایپا موفق شد شرایط مناسب برای مونتاژ سراتو نسل دوم (در ایران معرفو به سراتو سایپایی) را فراهم کند، شرکت اطلس خودرو مدت طولانی بود که نسل سوم این مدل را به عنوان نسخه وارداتی روانه بازار ایران کرده بود.
نسل سوم با کد شناسایی YD از سال 2012 روانه خط تولید شد و در هر دو نسخه پیش و پس از فیس لیفت به بازار خودرو ایران وارد شد تا حضور نسخه‌های سراتو موجود در بازار ایران را به سه نسل برساند چرا که نسل چهارم این خودرو به دلیل ممنوعیت واردات هرگز پایش به بازار داخلی باز نشد.
هیوندا النترا اما داستان مفصل‌تری دارد. بر خلاف انتظار بیشتر خودرو دوستان، النترا در حقیقت همان مدل آوانته است اما برنامه نام‌گذاری آن بر حسب بازار هدف تعیین می‌شود. این خودرو که سابقه حضور اولیه‌اش به سال 1990 باز‌می‌گردد، مدلی بسیار قدیمی‌تر و باسابقه‌تر از سراتو به حساب می‌آید. این خودرو در نسخه نسل اول در تیراژ بسیار محدود به ایران وارد شد اما نسل سوم النترا همان هیوندای آوانته خودمان است که از سوی کرمان موتور در دوران پس از زلزله ویرانگر بم در کشور به تولید رسید تا ضمن ارائه محصولی جدید به بازار خودرو ایران، بخشی از صدمه‌های وارد بر منطقه بم را به لطف ایجاد شغل برای افراد بومی منطقه؛ جبران کند.
حضور النترا با نسل پنجم با کد شناسایی MD در ایران ادامه یافت و از آن پس واردات این محصول با تمام قدرت از سوی نماینده رسمی واردات هیوندای به ایران، یعنی شرکت آسان موتور ادامه یافت تا اینکه به شکلی بسیار جالب و در نتیجه خروج ایران از تحریم‌ها، نسل ششم این خودرو با کد شناسایی AD به صورت نسخه مونتاژی (در کنار برخی دیگر از نسخه‌های هیوندای) بار دیگر به دستان شرکت کرمان موتور افتاد. هرچند که این خوشحالی زیاد پایدار نبود اما النترا شانس این را داشت تا در دو نسل متمایز، تولید در بازار مونتاژی‌های ایران را تجربه کند.
طراحی النترا و سراتو؛ صرفا متمایز
اهمیت بررسی طراحی خارجی این دو گزینه مورد بررسی نه تنها در برادری و نزدیکی تجاری دو برند هیوندای و کیا، بلکه در اشتراک پلتفرم مورد استفاده در این دو خودرو است. در نتیجه کیا سراتو نسل سوم و هیوندای النترا نسل پنجم هر دو از ساختار فنی و مهندسی مشترکی بهره می‌برند.
هر دو گزینه مورد بررسی در دو نسخه پیش و پس از فیس لیفت در بازار خودروهای وارداتی ایران حضور یافتند. جای تردید نیست که محبوبیت جهانی و مخصوصا شهرت سراتو در ایران در گرو حضور نسخه‌های وارداتی و مونتاژ داخلی نسل دوم سراتو است. حضور گسترده این محصول باعث شد تا نام سراتو به یکی از محبوب‌ترین نام‌ها در بازار خودرو کشورمان بدل شود. نسل سوم اما المان‌های طراحی نسل دوم را به کلی برهم ریخت و با ظاهری کاما متمایز روانه بازار شد. در نتیجه در نسل سوم دیگر خبری از آن طراحی گرافیکی گوشه‌دار و زوایای تند نبود و حالا تمامی اجزا و قطعات قرار گرفته بر روی بدنه سراتو از قوس‌های نرم و زوایای سوهان خورده و البته طراحی برجسته و بیرون زده تشکیل شدند. نسخه فیس لیفت شده نسل سوم سراتو که در حقیقت در سال 2017 روانه بازار جهانی شد، کمی از شدت این طراحی اغراق آمیز کاست اما به خطوط و زوایای نرم کاملا وابسته و متعهد باقی ماند.
نسخه فیس لیفت سراتو نسل سوم دربخش جلو از چراغ‌‌ها و جلوپنجره باریک و درهم ادغام شده (همانند نسل دوم) اما مجهز به سیستم روشنایی LED بهره می‌گیرد. خط شکسته بدنه تنها المانی است که نمای جانبی سراتو نسل سوم را از سادگی خارجی می‌کند و چراغ‌های عقب نسخه فیس لیفت با دربرگیری کمترین تغییرات گرافیکی تنها به سیستم روشنای LED مجهز شده است.
النترا نسل پنجم هم با ظاهری سنت شکن و به مراتب زیباتر از نسل چهارم روانه بازار جهانی شد اما اگر در نسخه فیس لیفت آن به دنبال تغییراتی فاحش‌تر از سراتو هستید، سخت در اشتباهید. نسخه فیس لیفت النترا نسل پنجم تنها با تغییرات طراحی در بخش سپر جلو، مه شکن‌ها و گرافیک چراغ‌های جلو و عقب مجهز به سیستم روشنایی LED روانه بازار شد در حالی که خط شانه تیز و خط گلگیرهای این خودرو هیچ تغییری به خود ندید. در نتیجه اگر با نسخه قبل از فیس لیفت آن چندان آشنا نباشید؛ شاید نتوانید تمایز میان نسخه قبل و پس از فیس لیفت را از یکدیگر تشخیص دهید.
قیاس این دو خودرو از دیدگاه ابعاد خارجی نشان می‌دهد که به دلیل استفاده از پلتفرم کاملا مشترک هر دو خودرو از فاصله محورهای کاملا برابری بهره می‌گیرند. با این حال سراتو در طول حداقل 20 میلی‌متر کشیده‌تر، در عرض 5 میلی‌متر پهن‌تر و در ارتفاع با نسخه فیس لیفت النترا تقریبا برابر است. از این رو ابعاد خارجی این دو برادر را می‌توان دقیقا منطبق بر یکدیگر دانست در حالی که طراحی خارجی آن‌ها تنها المانی است که این دو محصول مشابه را از یکدیگر متفاوت می‌سازد.
نمای داخلی، نزدیکی النترا به سراتو
اگر بارها و بارها بر اسپرتگرایی بیشتر محصولات کیا بر هیوندا اصرار ورزیدیم تنها بیان حقیقت بود. با وجود این که طراحی نمای داخلی سراتو نسل سوم همچنان اسپرت‌تر از النترا (الانترا) نسل پنجم است اما النترا در این نسل نشان داده است که اگر بخواهد می‌تواند از دیدگاه اسپرتگرایی به سراتو بسیار نزدیک شود.
نمای داخلی النترا از داشبردی کاملا قرینه بهره می‌گیرد که بخش مرکزی آن در شیبی ملایم به کنسول میانی آن متصل می‌شود. این نقطه اتصال در برگیرنده تمامی ادوات کنترلی سیستم تهویه مطبوع و مولتی مدیا است که در ترکیب با تریم پلاستیکی نقره‌ای رنگ عمودی جلوه جذابی ایجاد کرده است. حتی استفاده از غربیلک فرمان چهار شاخه با طراحی منحصر به فرد و تریم نقره‌ای رنگ در کنار نشانگرهای دوقلو سه بعدی پشت فرمان به اسپرت‌تر شدن نمای داخلی این خودرو کمک شایانی کرده است.
از دیگر نقاط قوت طراحی داخلی النترا باید به کیفیت خوب مونتاژ و متریال خشک به کار رفته در این فضا و تناسب بسیار خوب میان تریم‌های رنگ متضاد در تمام فضای داخلی حتی بر روی رودری‌ها اشاره کرد.
طراحی نمای داخلی سراتو با استفاده از داشبردی غیر قرینه و تمرکز ادوات کنترلی بر مرکز بیرون زده داشبرد و استفاده از طراحی خطوط برجسته روی داشبرد و خطوط فرو رفته روی رودری‌ها؛ به شکل واضحی از تلاش کیا برای اسپرت‌تر و متمایز جلوه دادن سراتو نسل سوم خبر می‌دهد. شاید نتوان این طراحی را در مقایسه با النترا الزاما زیبا توصیف کرد اما بدون شک تلاش کیا در استفاده از غربیلک فرمان سه شاخه و ظاهر تمیز و شسته رفته نشانگرهای دوقول پشت فرمان به منظور جذب اقشار مختلف جامعه قابل چشم پوشی نیست.
با در نظر گرفتن پلتفرم کاملا مشترک دو خودرو مورد بررسی، جای تعجب ندارد که اختلاف حجم صندوق این دو گزینه تنها برابر با حدود 14 لیتر آن هم به نفع سراتو است که به واقع نقش چندنی در انتخاب خانواده‌های خریدار این دو خودرو به عنوان فاکتوری تعیین کننده نخواهد داشت.
مشخصات فنی، سراتو برتر از النترا
کیا سراتو فیس لیفت نسل سوم با پیشرانه 2.0 لیتری 16 سوپاپ تنفس طبیعی سری NU هیوندای/کیا به قدرت 160 اسب بخار در دور 6500 و گشتاور 210 نیوتون.متر در دور 4700 به بازار ایران وارد شد.
هیوندای النترا اما به پیشرانه 1.6 لیتری مشابه با سراتو (سری NU) به بازار ایران راه یافت که به دلیل داشتن 200 سی‌سی حجم کم‌تر تنها قادر به تولید حدد 150 اسب بخار در دور مشابه 6500 و گشتاور 180 نیوتون.متر در دور 4700 بود.
هر دو خودرو از گیربکس 6 سرعت اتوماتیک و سیستم انتقال نیرو دیفرانسیل جلو بهره می‌گرفتند. با داشتن بازه وزنی بسیار نزدیک به یکدیگر در حدود 1.3 تن، بدیهی است که عملکرد سراتو با پیشرانه قدرتمند‌تر اندکی بهتر از النترا باشد اما این موضوع بر مصرف سوخت سراتو نیز تاثیر منفی خواهد گذاشت. در نتیجه با اختلاف بسیار جزئی در قابلیت دستابی به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت از حالت سکون در حدود 10.5 ثانیه برای هر دو خودرو، مصرف سوخت متوسط سراتو در حدود یک لیتر در هر 100 کیلومتر بیشتر از النترا است.
این تفاوت‌ها در بخش فنی میان دو خودرو مورد بررسی بسیار مینیمال و قابل چم پوشی است. خوشبختانه یا متاسفانه انتخاب میان سراتو و النترا بیشتر در بخش قیمت نهایی و سلیقه شخصی خریدار خلاصه خواهد شد تا فاکتورهای اساسی چون توان خروجی پیشرانه یا مصرف سوخت.
سخن نهایی
جای تردید نیست که النترا و سراتو از برترین انتخاب‌های بازار دست دوم در میان سدان‌های کوچک کاربردی شهری هستند. هر دو خودرو با ارائه از سوی دو شرکت منتسب به یکدیگرِ؛ یعنی آسان موتور و اطلس خودرو، خوشبختانه از شبکه خدمات پس از فروش بسیار قوی بهره می‌برند. این دو گزینه در برابر رقبای توانمند خود از سرزمین آفتاب نظیر تویوتا کرولا؛ برتری غیر قابل انکاری دارند که همانا سطح بالاتر آپشن‌های رفاهی به کار رفته در آن‌ها و قیمت نهایی بسیار رقابتی است که باعث می‌شود حتی در بازار خودروهای کارکرده دست دوم بر گزینه‌های برتر ژاپنی به خوبی بچربند.
در عین حال باید درنظر داشت که کیفت مونتاژ و دوام قطعات در رقابای ژاپنی بهتر و بالاتر از محصولات کره‌ای است اما در صورت داشتن بودجه محدود در بازار دست دوم، گزینه‌های کره‌ای بدون شک دلبری بی‌مانندی در مقایسه با رقبای اقتصادی و کم آپشن ژاپنی خود خواهند داشت.
نویسنده: شهاب انیسی
