فهرست مطالب
یک خبر جدید خریداران خودرو: دیگر نیازی به افتتاح حساب وکالتی برای ثبت‌نام محصولات ایران‌خودرو نیست. شورای رقابت در مصوبه جدید خود این شرط را کنار گذاشت و ایران خودرو هم در نامه‌ای رسمی به بورس این موضوع را تایید کرد. به‌علاوه، شرکت‌ها و سازمان‌ها هم دوباره می‌توانند برای خرید خودرو اقدام کنند؛ ممنوعیت خرید توسط اشخاص حقوقی رسما برداشته شده است.
چرا حساب وکالتی حذف شد؟
تا همین دو سه هفته پیش، متقاضیان مجبور بودند برای شرکت در طرح‌های فروش، حساب وکالتی باز کنند و مبالغ سنگینی را در آن مسدود نگه دارند. این کار به‌ظاهر برای جلوگیری از واسطه‌گری طراحی شده بود، اما در عمل، بسیاری از مشتریان واقعی را خسته و ناامید کرد. حتی وقتی ایران خودرو مبلغ بلوکه‌شده را از ۳۶۰ میلیون به ۱۰۰ میلیون تومان کاهش داد، باز هم روند ثبت‌نام برای خیلی‌ها سخت و دست‌وپاگیر بود.
از طرفی بازار خودرو هم دیگر رونق گذشته را ندارد. آمار نشان می‌دهد که در ششمین مرحله فروش ایران‌خودرو بیش از ۵۲۰ هزار نفر ثبت‌نام کردند، اما در آخرین مرحله فقط حدود ۴۱۴ هزار نفر شرکت کردند. این یعنی بیش از ۱۰۰ هزار نفر از چرخه خرید کنار کشیدند. همین کاهش تقاضا نشان داد که سختگیری‌های قبلی دیگر کارایی ندارد.
چه شرایطی هنوز باقی است؟
البته همه محدودیت‌ها حذف نشده‌اند.
همچنان فقط افراد بالای ۱۸ سال می‌توانند ثبت‌نام کنند.
کسانی که طی چهار سال گذشته از ایران‌خودرو و سایپا یا طی دو سال اخیر از سایر شرکت‌ها خودرو خریده‌اند، حق ثبت‌نام ندارند.
شرط نداشتن پلاک فعال هم همچنان برقرار است.
این یعنی هنوز هم برای جلوگیری از خریدهای غیرمصرفی، فیلترهایی وجود دارد.
تغییر نگاه بازار به خودرو
سال‌ها خودرو در ایران یک کالای سرمایه‌ای بود؛ خیلی‌ها برای سود و فروش دوباره ثبت‌نام می‌کردند. اما حالا ورق برگشته است. اختلاف قیمت کارخانه و بازار آزاد کم شده و بازار به رکود کشیده شده است. دیگر خرید خودرو به چشم یک سرمایه‌گذاری پر سود دیده نمی‌شود، بلکه بیشتر یک نیاز مصرفی است. همین تغییر رفتار باعث شده سختگیری‌هایی مثل حساب وکالتی دیگر توجیهی نداشته باشد.
اگرچه این تصمیم بعضی موانع را از سر راه خرید خودرو برای مصرف‌کنندگان واقعی برداشته است، اما این امکان را به واسطه‌ها می‌دهد تا آنها نیز بتوانند حضور بیشتری در طرح‌های فروش داشته باشند. اگرچه کاهش فاصله بین قیمت کارخانه و بازار آزاد و رکود در بازار می‌تواند از تمایل واسطه‌ها برای شرکت در طرح‌های فروش کم کند. البته با این تصمیم، بخشی از تولیدات خودروسازان نصیب افراد حقوقی (شرکت‌ها و سازمان‌ها) خواهد شد.
تغییر در روند قیمت‌گذاری
نکته مهم دیگر در مصوبه شورای رقابت، تغییر شیوه قیمت‌گذاری است. از این پس هیات‌مدیره خودروساز ابتدا قیمت محصولات را تعیین می‌کند و سپس این قیمت‌ها برای بررسی و تأیید به سازمان حمایت ارسال می‌شود. این تغییر می‌تواند روند کار را ساده‌تر و سریع‌تر کند.
نتیجه گیری
تصمیم تازه شورای رقابت و ایران‌خودرو برای حذف حساب وکالتی و برداشتن ممنوعیت خرید توسط اشخاص حقوقی، در نگاه اول نفس تازه‌ای برای مصرف‌کنندگان واقعی خودرو به‌حساب می‌آید، چرا که حالا می‌توانند بدون وکالتی کردن حساب بانکی، برای خرید خودرو ثبت نام کنند. اما اگر دقیق‌تر نگاه کنیم می‌بینیم که امکان بازگشت واسطه‌ها همچنان وجود دارد، اگرچه با رکود موجود در بازار، این افراد چندان رغبتی به معامله نشان نمی‌دهند. هرچند هنوز برخی محدودیت‌ها برقرار است، اما مسیر خرید نسبت به گذشته ساده‌تر شده است. در شرایطی که بازار خودرو در رکود قرار دارد، این تغییر می‌تواند به خریداران واقعی کمک کند تا راحت‌تر به نیازشان برسند.
نویسنده: میلاد قزللو
