فهرست مطالب
با اجرای طرح سهنرخی شدن بنزین، یکی از اصلیترین پرسشهای مالکان خودرو این است که «اگر سهمیه را مصرف نکنیم، در کارت سوخت ذخیره میشود یا میسوزد؟». اطلاعیه رسمی شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی به این ابهام پاسخ داده و نشان میدهد که میان دو نوع سهمیه یارانهای، تفاوت مهمی از نظر امکان ذخیرهسازی وجود دارد.
بنزین ۳۰۰۰ تومانی ذخیره نمی شود
طبق این اطلاعیه، سهمیه ۱۰۰ لیتری بنزین با نرخ ۳۰۰۰ تومان که در قالب ساختار سهنرخی تعریف شده، «قابل ذخیره نیست». یعنی این ۱۰۰ لیتر، فقط در همان ماه اعتبار دارد و اگر مصرف نشود، به ماه بعد منتقل نمیشود و عملا از بین میرود.
به زبان ساده، این سهمیه ۳۰۰۰ تومانی مانند یک «بودجه ماهانه مصرف» طراحی شده، نه یک «ذخیره سوخت»؛ بنابراین نه میتوان روی انباشته شدن آن برای ماههای بعد حساب کرد و نه امکان نگه داشتن آن بهعنوان پشتوانهای برای سفر یا مصرف سنگین در آینده وجود دارد.
بنزین ۱۵۰۰ تومانی؛ قابل ذخیره تا سقف ۳۶۰ لیتر
در مقابل، سهمیه بنزین ۱۵۰۰ تومانی که بنزین یارانهای محسوب میشود، همچنان مانند گذشته قابلیت ذخیرهسازی دارد. اگر بخشی از این سهمیه در یک ماه مصرف نشود، بهطور خودکار به ماه بعد منتقل میشود.
البته برای جلوگیری از انباشت نامحدود، سقفی برای ذخیره این نوع سهمیه تعیین شده است: بنزین ۱۵۰۰ تومانی فقط تا سقف ۳۶۰ لیتر در کارت سوخت ذخیره میشود و هر مقدار مازاد بر این حد، عملا از دست میرود.
نتیجه گیری
ترکیب «غیرقابل ذخیره بودن سهمیه ۳۰۰۰ تومانی» و «ذخیرهپذیری مشروط سهمیه ۱۵۰۰ تومانی» حاوی یک پیام روشن سیاستی است: دولت میخواهد بنزین یارانهای (۱۵۰۰ تومانی) بهعنوان پشتوانهای قابل مدیریت در اختیار خانوار بماند، اما در عین حال از انباشت و مبادله احتمالی سهمیههای میانی جلوگیری کند.
حامیان این طراحی میگویند که به این ترتیب، هم حداقلی از حمایت پایدار برای مصرف ضروری حفظ میشود و هم از ایجاد بازارهای غیررسمی حول فروش سهمیههای انباشته تا حدی جلوگیری خواهد شد. در مقابل، منتقدان هشدار میدهند که «سوختن» سهمیه ۳۰۰۰ تومانی در پایان ماه، میتواند برخی را به مصرف بیشتر در همان دوره تشویق کند؛ رفتاری که با هدف کاهش مصرف سوخت در تضاد است.
در جمعبندی، پاسخ روشن است: فقط سهمیه ۱۵۰۰ تومانی تا سقف ۳۶۰ لیتر در کارت سوخت ذخیره میشود و سهمیه ۱۰۰ لیتری ۳۰۰۰ تومانی، در صورت مصرفنشدن، میسوزد.
نویسنده: میلاد قزللو
