احتمال افزایش قیمت ایران خودرو تا چند روز دیگر

در پی انتشار نامه رسمی ایران خودرو خطاب به سازمان بورس و اوراق بهادار، شواهد حکایت از آن دارد که قیمت نهایی برخی محصولات این خودروساز طی چند روز آینده اعلام و افزایش خواهد یافت. در این نامه که به امضای عادل پیرمحمدی، مدیرعامل ایران خودرو رسیده، تصریح شده است قیمت‌ها بر اساس مصوبه هیئت‌مدیره نهایی می‌شود. همین نکته، انتظارها را برای یک «تغییر معنادار» در قیمت کارخانه‌ای محصولات ایران خودرو برانگیخته است.

چرا اکنون؟

طی ماه‌های اخیر هزینه‌های تولید تحت‌تاثیر عوامل متعددی از جمله نرخ ارز، قیمت فولاد و قطعات وارداتی، افزایش دستمزد و هزینه‌های زنجیره تامین، بالا رفته است. در سوی دیگر، اختلاف بین قیمت کارخانه و بازار آزاد برای برخی مدل‌ها همچنان قابل توجه باقی مانده و انگیزه‌های سفته‌بازی را تقویت کرده است. از نگاه سیاست‌گذار و خودروساز، اصلاح قیمت کارخانه‌ای می‌تواند دو هدف را هم‌زمان دنبال کند: کاهش رانت قیمتی و بهبود نقدینگی/پایداری تولید.

قیمت ایران خودرو چقدر گران می شود؟

منابع رسمی هنوز عددی ارائه نکرده‌اند، اما برآیند سیگنال‌ها نشان می‌دهد دامنه‌ای از «افزایش محدود» تا «همگرایی بیشتر با قیمت بازار» روی میز است:

سناریو اول: افزایش محدود (۱۰ تا ۱۵ درصد)

در این سناریو، شرکت با هدف کاستن از شکاف قیمت کارخانه و بازار آزاد، افزایش ملایمی را اعمال می‌کند.

برای محصولات پرتیراژ، انتظار می‌رود هیجان اولیه کوتاه‌مدت باشد و حتی در برخی مدل‌ها، قیمت بازار آزاد کمی عقب‌نشینی کند؛ چراکه انگیزه سفته‌بازی با کاهش فاصله قیمتی کم‌تر می‌شود.

سناریو دوم: افزایش میانه (۱۵ تا ۲۵ درصد)

این سناریو بیشترین احتمال را از منظر توازن میان «توان خرید» و «پوشش هزینه» دارد.

فاصله قیمت کارخانه و بازار آزاد برای بسیاری از مدل‌ها کاهش معنادار می‌یابد. در کوتاه‌مدت، نوسان‌های هیجانی رو به بالا ممکن است دیده شود، اما با روشن‌شدن عرضه و تحویل، قیمت‌های بازار آزاد میل به تثبیت پیدا می‌کند.

سناریو سوم: افزایش سنگین/همگرایی با بازار (بیش از ۲۵ درصد)

در این حالت، استراتژی «کاهش حداکثری شکاف قیمتی» دنبال می‌شود.

اگر قیمت‌های کارخانه به سطوح بازار نزدیک شوند، زمینه سفته‌بازی به‌شدت تضعیف می‌شود و بخش مهمی از معاملات آزاد «بی‌کشش» می‌شود. بااین‌حال، ریسک جانبی وجود دارد: شوک انتظاری می‌تواند موقتا قیمت‌های بازار را بالاتر ببرد تا تعادل جدید شکل گیرد.

سناریو چهارم: اصلاح ترکیبی/مدل‌محور

در این رویکرد، به‌جای یک درصد ثابت برای همه محصولات، سبدی از تغییرات اعمال می‌شود: افزایش بیشتر برای مدل‌های زیان‌ده یا کم‌تیراژ، تثبیت یا افزایش محدود برای پرفروش‌ها؛ همراه با بازطراحی آپشن‌ها و تیپ‌ها.

قیمت برخی مدل‌های محبوب ممکن است کم‌تر تحت فشار صعودی قرار گیرد و بازار به‌جای «شوک یک‌باره»، با «اصلاح تدریجی» روبه‌رو شود.

تاثثر بر بازار آزاد و مصرف‌کننده

اعلام رسمی افزایش قیمت ایران خودرو، نخست اثر روانی می‌گذارد: فروشندگان در بازار آزاد ممکن است پیش از روشن‌شدن دامنه افزایش، قیمت‌های پیشنهادی را بالا نگه دارند یا معاملات را قفل کنند. پس از اعلام لیست جدید، اگر شکاف با بازار آزاد کاهش یابد، احتمال عقب‌نشینی یا تثبیت قیمت‌ها برای مدل‌های پرتیراژ وجود دارد. برای پیش‌خریداران، نحوه اعمال قیمت‌های جدید بر قراردادهای جاری و زمان تحویل، دو متغیر تعیین‌کننده خواهد بود که باید در اطلاعیه‌های شرکت روشن شود.

نتیجه گیری

دامنه تغییر قیمت هر مدل پرفروش نسبت به بازار آزاد، تغییرات در تیپ‌ها و آپشن‌ها برای مدیریت قیمت نهایی، برنامه عرضه و تحویل در ماه‌های نزدیک، سیاست‌های تکمیلی (اعتباری/فروش فوق‌العاده) برای حفظ تقاضای مصرفی و واکنش دیگر خودروسازان و قطعه‌سازان که می‌تواند موج دوم اصلاحات قیمتی در صنعت را رقم بزند.

با توجه به مکاتبه رسمی و اشاره به «اعلام به‌زودی»، احتمال افزایش قیمت محصولات ایران خودرو در چند روز آینده جدی است. کیفیت این افزایش، از حیث دامنه و مدل‌محوری، تعیین می‌کند شوک انتظاری چه‌قدر دوام داشته باشد و آیا بازار آزاد به سمت تعادل کم‌رانت‌تر حرکت می‌کند یا نوسان‌های تازه‌ای رخ می‌دهد.

نویسنده: میلاد قزللو