فهرست مطالب
بررسی تازه نشان می‌دهد فاصله بهای رسمی (نمایندگی) و قیمت آزاد دو محصول محبوب کیا، اسپورتیج ۲۰۲۵ و K5 (اپتیما) مدل ۲۰۲۵، بسیار معنادار است. با محاسبه اختلاف‌ها، بازار برای هر دو خودرو «اضافه مبلغ» سنگینی نسبت به نرخ‌های نمایندگی مطالبه می‌کند.
اختلاف قیمت اسپورتیج و K5 در بازار با نمایندگی
اسپورتیج ۲۰۲۵: بازار حدود ۲,۷۰۷,۵۰۰,۰۰۰ تومان بالاتر از نمایندگی است؛ یعنی حدود ۸۰٪ پرمیوم (نسبت بازار به نمایندگی ≈ ۱٫۸۰ برابر).
اپتیما ۲۰۲۵: بازار حدود ۲,۵۵۰,۶۶۷,۱۰۰ تومان گران‌تر از نمایندگی است؛ معادل نزدیک به ۸۴٪ پرمیوم (نسبت بازار به نمایندگی ≈ ۱٫۸۴ برابر).
چرا این فاصله شکل گرفته است؟
محدودیت عرضه و صف تقاضا: ورود محدود و مقطعی و ظرفیت پایین تخصیص باعث می‌شود عرضه رسمی نتواند پاسخگوی تقاضای انباشته باشد؛ مازاد تقاضا به‌سرعت در بازار آزاد قیمت‌گذاری می‌شود.
ریسک‌های ارزی و هزینه سرمایه: نوسان ارز، هزینه خواب سرمایه و ریسک‌های حقوقی/تجاری در واردات به «حق نااطمینانی» در قیمت بازار می‌انجامد، عاملی که در نمایندگی با نرخ‌گذاری ثابت‌تر کمتر دیده می‌شود.
سیاست‌گذاری و هزینه‌های جانبی: عوارض، استانداردها، بیمه و هزینه‌های ثبت/پلاک، به‌ویژه در دوره‌های تغییر مقررات، به قیمت نهایی بازار اضافه می‌شوند و بعضا بیش از آنچه در برچسب رسمی دیده می‌شود، خود را نشان می‌دهند.
ترجیحات مصرف‌کننده: خرید فوری، تیپ و رنگ دلخواه، یا تجهیزات بیشتر، خریدار را به پرداخت اضافه‌بهای در بازار ترغیب می‌کند.
انتظارات تورمی: ذهنیت دلاری و خاطره جهش‌های قیمتی سبب می‌شود فروشندگان «اضافه‌مبلغ پیش‌گیرانه» بر قیمت بنشانند؛ کاهش قیمت‌ها هم در نتیجه، چسبندگی دارد.
پیامدها برای خریدار و بازار
برای خریدارانی که به اجبار به سراغ بازار آزاد می‌روند، پرداخت اضافه‌مبلغ ۸۰–۸۴ درصدی نسبت به نمایندگی هزینه‌ای بسیار سنگین است. این شکاف در عین حال سیگنال ناکارآمدی در مکانیزم تخصیص رسمی است؛ تا وقتی عرضه محدود و نرخ‌گذاری غیرمنعطف باقی بماند، بازار آزاد نقش «تنظیم‌گر» را با قیمت‌های بالاتر بازی می‌کند.
چه چیزی می‌تواند شکاف را کاهش دهد؟
- تداوم و پیش‌بینی‌پذیری واردات و تخصیص‌های منظم؛
- شفافیت هزینه‌های جانبی و کاهش ریسک‌های اداری/ارزی؛
- تنوع تیپ‌ها در فروش رسمی و افزایش سهم تحویل فوری؛
نتیجه گیری
با ارقام موجود، اسپورتیج ۲۰۲۵ در بازار حدود ۲٫۷۱ میلیارد و K5 حدود ۲.۵۵ میلیارد تومان بیش از نمایندگی قیمت می‌خورند؛ نزدیک به ۸۰–۸۴ درصد. تا زمانی که ریسک‌های ارزی، محدودیت عرضه و سیاست‌گذاری‌های هزینه‌زا پابرجاست، انتظار همگرایی سریع قیمت‌ها خوش‌بینانه خواهد بود.
نویسنده: میلاد قزللو
