فهرست مطالب
بالاخره بعد از ماه‌ها کشمکش و بحث، دولت آیین‌نامه واردات خودرو را اصلاح کرد. ماجرا از آن‌جایی شروع شد که تعرفه‌های قبلی با حکم دیوان عدالت اداری متوقف شد و دوباره دولت مجبور شد سراغ بازنگری برود. حالا نتیجه‌اش این شده که میانگین تعرفه‌ها از ۱۰۷ درصد به ۱۰۰ درصد کاهش پیدا کرده است. روی کاغذ شاید این تغییر کوچک به نظر برسد، اما در واقعیت، بازی بازار خودرو را به شکل جدی تغییر می‌دهد.
تعرفه واردات خودرو چه تغییری کرد؟
اول از همه باید گفت برای خودروهای کوچک و اقتصادی خبری از تغییر خاصی نیست. یعنی:
- خودروهای تا ۱۵۰۰ سی‌سی همچنان با تعرفه ۲۰ درصد وارد می‌شوند.
- خودروهای ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سی‌سی هم همان ۴۰ درصد را دارند.
اما وقتی می‌رسیم به ماشین‌های بزرگ‌تر و پرقدرت‌تر، اوضاع کاملا فرق کرده است:
- خودروهای ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سی‌سی از ۱۵۵ درصد به ۱۳۰ درصد رسیده‌اند.
- خودروهای ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سی‌سی از ۱۸۰ درصد به ۱۴۵ درصد کاهش یافته‌اند.
- بالای ۳۰۰۰ سی‌سی هم از ۱۹۰ درصد به ۱۶۵ درصد رسیده‌اند.
یعنی در یک جمله: واردات ماشین‌های لوکس خیلی راحت‌تر از قبل می‌شود. تازه خودروهای برقی و هیبریدی هم مشمول تخفیف ویژه شدند؛ به ترتیب ۴ درصد و ۱۵ درصد.
ارز واردات خودرو چقدر شد؟
بخش جالب ماجرا اما تخصیص ارز است. دولت به جای اینکه ارز بیشتری برای خودروهای اقتصادی کنار بگذارد، تصمیم گرفته ارز بیشتری به خودروهای لوکس اختصاص دهد.
- زیر ۱۵۰۰ سی‌سی: از ۷۷۰ به ۵۵۰ میلیون یورو کم شده.
- ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سی‌سی: از ۳۰۰ به ۲۶۰ میلیون یورو رسیده.
- ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سی‌سی: از ۳۶۰ به ۲۳۰ میلیون یورو کاهش پیدا کرده.
- اما ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سی‌سی و بالای ۳۰۰۰ سی‌سی هر دو از کمتر از ۳۶۰ به ۴۸۰ میلیون یورو افزایش یافته‌اند.
یعنی ساده بگوییم: ارز خودروهای اقتصادی را برداشتند و به ماشین‌های لوکس دادند.
تعرفه جدید چه تاثیری روی خودروهای تولیدی و مونتاژی می‌گذارد؟
اینجاست که پای خودروهای چینی مونتاژی وسط می‌آید. سال‌هاست این ماشین‌ها در بازه قیمتی ۱ تا ۳ میلیارد تومان، مشتری‌های زیادی پیدا کرده‌اند. دلیلش هم مشخص است: واردات خودروهای خارجی اقتصادی محدود بوده و چینی‌ها بدون رقیب جدی بازی می‌کردند.
حالا با کم شدن ارز واردات خودروهای اقتصادی، اوضاع حتی بهتر هم برایشان می‌شود. چرا؟ چون رقبای خارجی کمتر وارد بازار می‌شوند و میدان برای چینی‌های مونتاژی بازتر خواهد شد. به زبان ساده، سیاست جدید دولت مثل یک هدیه غیرمنتظره برای مونتاژکاران چینی است؛ بدون اینکه کسی اسمشان را بیاورد، دولت عملا به آنها فرصت بیشتری برای سلطه در بازار داده است.
در مقابل، ماشین‌های لوکس که وارداتشان بیشتر می‌شود، اصلا مشتری‌های متفاوتی دارند. خریدارانشان همان قشر پردرآمدی هستند که سراغ خودروهای چینی نمی‌روند. پس تقابل مستقیمی در بازار بین این دو گروه وجود ندارد.
چرا دولت چنین تصمیمی گرفت؟
داستان این تغییرات از جایی شروع شد که دیوان عدالت اداری گفت تعرفه‌های پلکانی دولت مغایر قانون بودجه ۱۴۰۴ است و باید به ۱۰۰ درصد برگردد. مجلس هم روی همین موضوع فشار آورد. دولت هم برای اینکه هم قانون را دور نزند و هم سیاست خودش را پیش ببرد، تعرفه‌ها را جوری دستکاری کرد که میانگین‌شان ۱۰۰ درصد بشود.
به نظر می‌رسد دولت روی واردات حساب ویژه‌ای باز کرده است؛ حتی رئیس‌جمهور هم بارها گفته بود تمرکزش بیشتر روی واردات است تا افزایش تولید. آمار هم نشان می‌دهد این روند آغاز شده: تا پایان تیر امسال بیش از ۱۴ هزار خودرو وارد کشور شده که نسبت به سال قبل ۴۰ درصد رشد داشته است.
بازار به کجا می‌رود؟
با این سیاست، بازار خودرو بیشتر از قبل سه‌قسمتی می‌شود:
- خودروهای داخلی ارزان برای قشر متوسط.
- چینی‌های مونتاژی برای طبقه متوسط به بالا.
- وارداتی‌های لوکس برای ثروتمندان.
این یعنی رقابت در بازار لوکس‌ها بیشتر می‌شود، ولی در بخش خودروهای اقتصادی، انحصار چینی‌ها پررنگ‌تر خواهد شد. مردمی هم که دنبال یک خودروی خارجی ارزان و اقتصادی هستند، انتخاب‌های کمتری خواهند داشت و مجبور می‌شوند بین داخلی‌ها یا مونتاژی‌های چینی یکی را انتخاب کنند.
خلاصه ماجرا این است که دولت با این تغییرات، راه ورود خودروهای لوکس را بازتر کرده و به طور غیرمستقیم به چینی‌های مونتاژی کمک کرده است. اینکه این سیاست در نهایت چه تاثیری رو بازار خواهد گذاشت، در آینده مشخص‌تر می‌شود.
نویسنده: میلاد قزللو
