فهرست مطالب
چند وقتی بود که اخبار مربوط به خرید خودرو از بورس کالا دوباره زیاد شده بود و در یکی دو روز اخیر هم «گواهی سپرده خودرو» به عنوان یک روش برای خرید ماشین در بورس معرفی شد. حالا بورس کالا خبر از پذیرش ۵ ماشین وارداتی به تعداد ۲۵۱۲ دستگاه داده است. تصمیمی که می‌تواند نقطه عطفی در حوزه خرید و فروش خودروهای وارداتی باشد یا اینکه خود به چالش و معضل جدیدی تبدیل شود. هدف از این اقدام شفاف‌سازی قیمت‌ها کاهش واسطه‌گری و ایجاد فضایی رقابتی‌تر عنوان شده است. آیا این اهداف محقق خواهد شد، آن هم در شرایطی که هنوز تکلیف تعرفه واردات خودرو برای سال ۱۴۰۴ مشخص نشده و هنوز معلوم نیست که آیا تعرفه‌های ۲۰ و ۴۰ درصدی برای خودروهای با موتور کم‌حجم اجرایی می‌شود، یا اینکه همچنان واردات خودرو با تعرفه ۱۰۰ درصدی انجام خواهد شد.
خودروهای وارداتی عرضه شده
طبق اعلام بورس کالا ۵ خودرو وارداتی توسط شرکت‌های بهمن موتور، آرین موتور و ماموت خودرو به تعداد ۲۵۱۲ دستگاه عرضه خواهند شد.
- هونگچی H5 بهمن موتور: ۳۳۰ دستگاه
- مزدا ۳ بهمن موتور: ۳۰۰ دستگاه
- میتسوبیشی اکلیپس کراس آرین موتور: ۹۰۰ دستگاه
- لاماری ایما هیبرید آرین موتور: ۹۲۱ دستگاه
- فولکس واگن ID UNYX ماموت خودرو: ۶۱ دستگاه
چرا خودروهای وارداتی در بورس عرضه می شوند؟
طبق گفته مسئولان و مدیران، دلیل عرضه خودرو در بورس کالا، مقابله با واسطه‌گری و سفته‌بازی است. در این روش خریدار به‌صورت مستقیم در جریان قیمت‌گذاری قرار می‌گیرد و هر خودرویی که بیشترین تقاضا را داشته باشد، طبیعتا با قیمت بالاتری به فروش خواهد رسید. این روش می‌تواند با کاهش حباب قیمتی، فضای رقابتی را سالم‌تر نگه دارد.
همچنین این در این روش میزان عرضه و تقاضا کاملا شفاف است و می‌توان به‌صورت دقیق‌تر جریان معاملات را رصد کرد.
البته این به‌اصطلاح شفافیت فقط زمانی است که معاملات در بورس انجام می‌شود، در صورتی که مراحل پیش از معامله در بورس، یعنی تعیین تعرفه‌ها، آمار دقیق واردات، قیمت‌گذاری پایه و… همچنان مبهم باقی مانده است.
تاثیر فروش خودرو در بورس بر بازار آزاد
ورود خودروهای وارداتی پرطرفداری مثل مزدا ۳ به بورس کالا و در نهایت به بازار آزاد، می‌تواند کمی از حس و حال بازار را عوض کند و حتی در مدت کوتاهی منجر به تعدیل و افت قیمت‌ها شود.
البته باید توجه داشته باشید که این خودروها به‌تعداد محدود در بورس عرضه می‌شود، در این شرایط اختلاف تقاضا با عرضه بیشتر خواهد شد و رقابت شدیدی بین خریداران شکل می‌گیرد، به‌خصوص درباره خودروهای پرطرفداری مثل مزدا ۳ و میتسوبیشی اکلیپس. به‌این‌ترتیب افت قیمت‌ها موقتی خواهد بود. خریدارانی که موفق نشده‌اند از بورس کالا خودرو بخرند، به بازار آزاد برمی‌گردند و فشار تقاضا را به آن سمت منتقل می‌کنند. بدین‌ترتیب خودروهای بورسی بعد از عرضه در بازار آزاد از سوی خریداران اولیه، قیمت بیشتری پیدا می‌کند و همین امر موجب می‌شود تا شاهد کاهش پایدار قیمت‌ها نباشیم.
چالش های خرید خودرو از بورس کالا
هر چند خرید خودرو از بورس کالا مزایایی به دنبال دارد، اما بی‌عیب نیست و چالش‌ها و مشکلاتی را پیش روی خریداران می‌گذارد.
نخست اینکه قیمت پایه به دلیل تعرفه ۱۰۰ درصدی، نرخ دلار بالای ۹۰ هزار تومان و هزینه‌های جانبی و دیون دولتی، بیشتر از قدرت خرید تعدادی از متقاضیان است.
دوم اینکه شرایط فنی و زیرساخت‌های بورس کالا باید برای عرضه آماده باشد و بتواند به ترافیک چند ده هزار نفری از معامله‌گران پاسخ بدهد.
سوم اینکه خودروها باید به‌صورت مداوم در بورس کالا عرضه شوند. اگر برنامه بلندمدتی برای فروش خودرو در بورس در نظر گرفته نشده باشد و همچنین شرکت‌ها توانایی تحویل آنها را به خریداران نداشته باشند، بازار به ثبات نخواهد رسید.
نتیجه گیری
فروش خودرو در بورس کالا، مزایا و معایبی دارد. این روش می‌تواند منجر به قیمت‌گذاری شفاف شود و از سوی دیگر چالش‌هایی مثل عرضه محدود و قیمت بالا را پیش روی خود دارد.
در نهایت، موفقیت این روش بستگی به عرضه مداوم و کاهش قوانین محدودکننده دارد، که اگر این شرایط مهیا شود می‌توان انتظار داشت که بازار خودروهای وارداتی به تعادل برسد. اما اگر به‌عنوان یک مسیر موقتی و مسکن به آن نگاه شود، دوباره شاهد مشکلات جدیدی در بازار خواهیم بود. روز از نو، روزی از نو.
نویسنده: میلاد قزللو
