فهرست مطالب
آیا کولر خودرویتان بوی کپک می‌دهد یا هنگام روشن کردن، بوی ناخوشایندی از آن خارج می‌شود؟ علاوه بر آزاردهنده بودن و ایجاد حس ناخوشایند، بوی بد کولر ماشین گاهی می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد.
بوی بد سیستم تهویه ماشین یک مشکل مهم و تا حدی رایج است که در بسیاری از موارد راه‌حلی ساده دارد و با انجام سرویس‌های دوره‌ای می‌توان مطمئن شد که کولر خودرو در تمام طول سال هوای تازه و بدون بوی بد فراهم می‌کند.
چگونگی عملکرد کولر ماشین
سیستم تهویه مطبوع خودرو از اجزای مختلفی تشکیل شده است. گاز سرد کننده در سیستم متراکم می‌شود. تهویه مطبوع خودرو شامل کندانسور خودرو، کمپرسور کولر ماشین، اواپراتور و برخی اجزای دیگر مانند لوله‌ها و مدار تغذیه است که مبرد را تحت فشار مناسب برای تولید هوای خنک قرار می‌دهند. این چرخه با گردش گاز مبرد، به طور مداوم هوای خنک تولید می‌کند. کمپرسور نیز معمولا نیروی لازم برای گردش گاز در سیستم را از طریق نیروی میل لنگ موتور و پولی های متصل به آن تامین می‌کند. برای مطالعه بیشتر در این زمینه سری به مطلب زیر بزنید.
دلایل بوی بد کولر ماشین و راهکارهای رفع آن
تجمع آلودگی و باکتری در سیستم کولر می‌تواند باعث ایجاد بوی کپک‌زده از دریچه‌های خودرو شود. سیستم تهویه مطبوع خودرو رطوبت را گرفته و گرما را خارج می‌کند تا فضای داخل خودرو مساعدتر باشد. اما هنگام انجام این کار ممکن است بوی ناخوشایندی از دریچه‌ها خارج شود.
این بو معمولاً ناشی از رشد قارچ و باکتری در بخش‌هایی از سیستم است که تا زمان رفع مشکل می‌تواند رانندگی را بسیار آزاردهنده کند. با این حال، گاهی بوهای دیگری هم از بیرون وارد کابین خودرو می‌شوند. در ادامه با رایج‌ترین دلایل بوی بد کولر خودرو و نحوه رفع آن آشنا می‌شوید.
شارژ کم گاز کولر
در صورتی که کولر خودرو نیاز به شارژ داشته باشد، ممکن است بوی نامطبوع از آن به مشام برسد. در این حالت باید گاز مبرد قدیمی تخلیه و با گاز جدید جایگزین شود
کم‌استفاده بودن سیستم کولر و تهویه اگر کولر خودرو برای مدتی طولانی (مثلا در فصل زمستان) استفاده نشود، قارچ و باکتری در مجاری تهویه رشد می‌کنند و در اولین استفاده پس از چند ماه بوی تند و ناخوشایندی ایجاد می‌شود. این مورد تقریبا شایع‌ترین دلیل بوی بد کولر ماشین است.
کثیفی سیستم تهویه
اگر به طور مرتب از کولر استفاده می‌کنید اما همچنان بوی نامطبوع وجود دارد، احتمالا آلودگی یا رطوبت در بخش‌های داخلی سیستم جمع شده است. استفاده مداوم بدون سرویس و نگهداری مناسب، این آلودگی‌ها را بیشتر کرده و بوی ناخوشایند را در کابین پخش می‌کند. اغلب با یک شست‌وشوی ضدباکتری فیلترهای کولر یا تعویض فیلتر در بازه‌های منظم می‌توان مشکل را برطرف کرد.
عوض نکردن قطعات کولر
اگر بعد از تمیزکاری همچنان بو باقی ماند، ممکن است قطعاتی مانند فیلتر هوای کابین یا اواپراتور فرسوده یا مسدود شده باشند. این قطعات باکتری‌های مولد بو را در خود نگه می‌دارند و در صورت تعویض، جریان هوا به حالت طبیعی بازمی‌گردد. با این حال معمولا علت بو ساده‌تر از این موارد است.
نشتی مایعات موتور
نشت از بخش‌هایی از موتور یا دیگر اجزای خودرو می‌تواند سبب ورود مایعات ناخواسته به سیستم کولر شود. در این وضعیت، علاوه بر بوی ناخوشایند، توصیه می‌شود خودرو توسط تعمیرکار بررسی شود تا از بروز آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود. به عنوان مثال اگر تهویه خودرو بوی شیرین می‌دهد، باید فورا سیستم بررسی شود.
این بو معمولا ناشی از نشت اتیلن گلیکول یا ضدیخ سمی است که از سیستم خنک‌کننده به وجود می‌آید.
فیلترهای هوای کثیف
یکی دیگر از دلایل شایع بوی کولر خودرو، کثیف بودن فیلترهای هواست. حتی اگر در طول سال مرتباً از کولر استفاده کرده باشید، باز هم گردوغبار و باکتری می‌توانند در مجاری هوا جمع شوند. در این شرایط می‌توانید فیلتر کولر را با نمونه جدید جایگزین کنید یا یک سرویس کامل کولر انجام دهید.
علت بوی کپک کولر ماشین چیست؟
محیط‌های تاریک و مرطوب مانند مجاری هوا، محل مناسبی برای رشد قارچ، باکتری و کپک هستند. اگر بوی شبیه جوراب کثیف از دریچه‌ها به مشام برسد، احتمالا این عوامل در سیستم یا فیلتر کابین رشد کرده‌اند. رطوبت بیشتر این بو را تشدید می‌کند و با روشن کردن کولر، جریان هوا آن را پخش می‌کند.
بهترین راهکار، رفع سریع آن است. هرچه بیشتر باقی بماند، از بین بردن آن سخت‌تر می‌شود. اسپری‌های ضدباکتری و ضدقارچ می‌توانند منبع بو را در مجاری از بین ببرند و تعویض فیلتر کابین نیز ذرات آلوده را حذف می‌کند. در صورت آلودگی کویل اواپراتور، آن هم باید تمیز شود.
همچنین برای جلوگیری از تجمع رطوبت، مطمئن شوید شلنگ تخلیه کولر باز است. هنگام کار کولر، باید قطرات آب از محفظه موتور چکه کند. اگر مسدود بود، باید مسیر تخلیه باز شود.
چرا کولر خودرو بوی شیرین می‌دهد؟
بوی شیرین و غیرعادی از دریچه‌ها معمولا ناشی از نشت مایع خنک‌کننده موتور است و برای سلامت خودرو خطرناک است. این بو نشان‌دهنده وجود اتیلن گلیکول یا ضدیخ در سیستم است. ممکن است نشتی در محفظه موتور یا داخل داشبورد وجود داشته باشد. اگر همراه با بخار روی شیشه جلو باشد، احتمالاً مشکل از رادیاتور بخاری است. برای رفع این بو، منبع نشتی باید تعمیر شود. این مشکل می‌تواند ناشی از خرابی رادیاتور، واشر سرسیلندر، واتر پمپ یا شلنگ‌ها باشد.
علت بوی تخم مرغ فاسد از کولر ماشین
بوی گوگرد یا تخم‌مرغ گندیده از دریچه‌ها می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. یکی از دلایل رایج، نشت دود اگزوز به داخل خودروست یا ممکن است کاتالیست معیوب باشد. این مشکلات مکانیکی باید بررسی و رفع شوند.
اما گاهی این بو ناشی از تجزیه مواد آلی مثل لاشه حیوانات کوچک (موش یا سنجاب) در سیستم بخاری است. این موضوع در خودروهایی که در فضای باز پارک می‌شوند بیشتر رخ می‌دهد، زیرا جانوران کوچک برای پناه گرفتن وارد خودرو می‌شوند. اگر بو حتی با خاموش بودن کولر هم حس شود، باید سیستم بخاری باز و منبع آلودگی پیدا و حذف شود.
نشانه های خرابی کولر خودرو
به جز بوی نامعمول، علائم دیگری نیز وجود دارد که نشان‌دهنده مشکل کولر است. مهم‌ترین آن، نرسیدن هوای خنک از دریچه‌هاست. این موضوع اغلب به کمبود گاز مبرد مربوط است. توصیه می‌شود هر سه سال یک‌بار شارژ گاز کولر انجام شود، هرچند بسته به نوع خودرو و میزان استفاده این بازه می‌تواند تغییر کند.
صدای غیرعادی از کولر نیز نشانه خرابی کمپرسور است که باید قبل از خرابی کامل برطرف شود. خرابی تسمه کولر یا پولی سر میل لنگ نیز می‌تواند دلیل این مشکل باشد؛ چراکه کولر خودرو با تسمه‌ها و پولی‌ها کار می‌کند. با گذشت زمان این قطعات فرسوده یا شل می‌شوند و نیاز به تنظیم یا تعویض دارند. کاهش عملکرد کولر یا صدای غیرمعمول می‌تواند نشانه این مشکل باشد.
راهکارهای افزایش عمر کولر ماشین
به منظور افزایش عمر سیستم تهویه می‌توان نکات زیر را رعایت کرد:
بستن شیشه‌ها
عملکرد کولر مشابه یخچال است؛ گرما و رطوبت را خارج کرده و هوای خنک و خشک ایجاد می‌کند. بنابراین باید شیشه‌ها بسته باشند تا سیستم درست عمل کند. باز بودن شیشه‌ها علاوه بر کاهش سرمای کولر، باعث تخلیه سریع‌تر گاز و افزایش مصرف سوخت می‌شود.
استفاده منظم
شایع‌ترین دلیل بوی نامطبوع کولر خودرو، استفاده نکردن طولانی‌مدت از آن است. این موضوع باعث تجمع گردوغبار و باکتری در سیستم و رشد آنها در مجاری هوا می‌شود که در نهایت بوی کپک‌مانندی ایجاد می‌کند. این مشکل اغلب با شست‌وشوی ضدباکتری فیلترهای کولر یا یک سرویس کامل کولر برطرف می‌شود.
عدم استفاده طولانی‌مدت باعث کاهش کارایی و حتی فاسد شدن گاز کولر می‌شود. به ویژه که کولر در تمام طول سال کاربرد دارد، زیرا در زمستان نیز برای از بین بردن بخار شیشه جلو مؤثرتر از فن به تنهایی است.
خاموش کردن کولر و روشن گذاشتن فن
هنگام کارکرد کولر، رطوبت در فیلترها جمع می‌شود و زمینه رشد باکتری‌ها را فراهم می‌کند. بهتر است چند دقیقه قبل از رسیدن به مقصد کولر را خاموش کرده و فقط فن را روشن بگذارید تا رطوبت اضافی خارج شود.
شارژ دوره‌ای و شست‌وشوی ضدباکتری
به طور میانگین هر دو سال یک‌بار شارژ گاز کولر باید انجام شود تا همواره بهترین سرمای ممکن را فراهم کند. همچنین شست‌وشوی ضدباکتری فیلترها از تجمع باکتری جلوگیری کرده و بوی نامطبوع را برطرف می‌کند.
نتیجه‌گیری
یکی از بهترین راه‌ها برای جلوگیری از بوی نامطبوع کولر این است که آن را به طور مرتب استفاده کنید، حتی در زمستان. شاید در فصل سرد تمایلی به استفاده از کولر وجود نداشته باشد، اما روشن نکردن آن باعث می‌شود در تابستان بازدهی کولر کاهش یابد و هزینه‌های بیشتری برای تعمیر و سرویس ایجاد شود.
به طور کلی تقریباً در تمام موارد، بویی که از دریچه‌های داشبورد خارج می‌شود با سرویس دوره‌ای قابل پیشگیری است. شاید در ابتدا فقط یک بوی نامطبوع به نظر برسد، اما در واقع ممکن است ذرات معلقی مانند قارچ یا باکتری باشند که برای سلامت شما مضرند و درمان آنها دشوار است. بنابراین بهترین کار، جلوگیری از شکل‌گیری آنهاست.
برای پیشگیری، فیلتر هوای کابین را مرتب تعویض کنید؛ دست‌کم سالی یک‌بار یا زودتر اگر جریان هوا کاهش یافته یا بوی نامطبوع ایجاد شده است. هنگام استفاده از کولر، حالت هوای تازه را انتخاب کنید تا هوای مانده و مرطوب خارج شود و یک دقیقه پیش از خاموش کردن خودرو، کولر را خاموش کرده و فقط فن را روشن بگذارید. همچنین از کشیدن سیگار یا خوردن غذا در خودرو خودداری کنید تا بوی ناخوشایند در کابین نماند. در صورت بوی نامعمول، می‌توانید از اسپری‌های تمیزکننده مخصوص کولر خودرو استفاده کنید تا منبع بو از بین برود.
نویسنده: حسین باباپور
سوالات متداول
- چرا هنگام روشن کردن کولر بوی بد احساس می‌شود؟
این مشکل معمولاً به دلیل تجمع گردوغبار، قارچ و باکتری در فیلتر هوا یا مجاری کولر است، به‌ویژه زمانی که مدت زیادی استفاده نشده باشد. این آلودگی باعث ایجاد بوی کپک‌زده از دریچه‌ها می‌شود.
- چطور بوی بد کولر خودرو را برطرف کنیم؟
بهترین راهکار، شست‌وشوی ضدباکتری فیلترها و انجام سرویس‌های دوره‌ای مانند شارژ گاز هر دو سال یک‌بار است. همچنین روشن گذاشتن فن پیش از خاموش کردن خودرو به خشک شدن رطوبت و کاهش باکتری کمک می‌کند.
- اگر فیلتر کابین خودرو تعویض نشود، چه عواقبی دارد؟
دم تعویض یا تمیزکاری فیلتر کابین باعث کاهش جریان هوا، افت کیفیت هوای داخل خودرو و ایجاد بوی نامطبوع می‌شود. به مرور زمان، فیلتر پر از گردوغبار و رطوبت شده و فشار بیشتری به سیستم تهویه وارد می‌کند.
- آیا هنگام بوی بد باید کولر را خاموش کنیم؟
بله، در صورت بوی نامطبوع بهتر است کولر موقتاً خاموش و فقط فن روشن شود تا رطوبت باقی‌مانده خشک شود. اما این راه‌حل موقتی است و بوی بد به خودی خود از بین نمی‌رود. برای رفع کامل مشکل باید فیلتر هوای کابین بررسی یا تعویض و شست‌وشوی ضدباکتری انجام شود.
- چرا کولر خودرو بوی بنزین می‌دهد؟
اگر کولر خودرو بوی بنزین می‌دهد، معمولاً دو دلیل دارد: یا بخارات اگزوز وارد کابین می‌شوند یا نشتی سوخت وجود دارد. این موضوع خطرناک است زیرا بخارات می‌توانند موجب حالت تهوع و کاهش تمرکز شوند. مشکلات رایج شامل سوراخ شدن لوله اگزوز، نشتی در فیلتر سوخت، لوله‌ها، انژکتور یا باک است. گاهی هم ریختن بنزین روی کفش یا کف خودرو باعث بو می‌شود. در صورت احساس بوی بنزین باید فوراً خودرو را متوقف کنید، شیشه‌ها را پایین دهید و برای بررسی دقیق به تعمیرکار مراجعه کنید.
- چگونه دوباره بوی مطبوع در خودرو ایجاد کنیم؟
می‌توان از خوشبوکننده‌های مخصوص خودرو، تمیز کردن کامل کابین، ضدعفونی دریچه‌ها و تهویه مناسب استفاده کرد.
- آیا می‌توان دریچه‌های کولر خودرو را خودمان تمیز کنیم؟
بله. با استفاده از هوای فشرده، برس و جاروبرقی می‌توان آنها را تمیز کرد. همچنین از محلول‌های مخصوص ضدعفونی دریچه کولر هم می‌توان در خانه استفاده کرد.
