خودروهای امروزی دارای سیستم‌های کمکی و رفاهی مختلفی هستند تا رانندگی را راحت‌تر کرده و ایمنی را در حین حرکت افزایش دهند. یکی از سیستم‌های کمکی برای راننده که به تازگی با برقی شدن ترمز دستی یا همان ترمز پارک خودروه، زیاد دیده می‌شود، سیستم اتوهلد است. در جواب به اتوهلد چیست باید بدانید که این سیستم برای جلوگیری از درگیرکردن و آزادکردن مداوم ترمز پارک در حین حرکت در ترافیک و یا نگاه‌داشتن پدال ترمز در زیر پا به کار می‌رود و البته برای شروع حرکت در سربالایی‌ها و سراشیبی‌ها نیز بسیار کاربردی است.
تاریخچه اتوهلد
جواب کامل و جامع به اتوهلد چیست، از تاریخچه آن شروع می‌شود.
لانچیا تسیس در سال ۲۰۰۱، اولین خودرویی بود که به ترمز پارک برقی یا Electronic Parking Brake که به اختصار به نام EPB شناخته می‌شود، مجهز شد. تسیس در نقش یک خودرو لوکس از سوی لانچیا طراحی و عرضه شد و به همین خاطر در آن از تکنولوژی‌های جدیدی مثل ترمز پارک برقی استفاده شده بود.
اما نکته جالب در خصوص تاریخچه روی کار آمدن اتوهلد این است که این سیستم نیز مثل بسیاری از سیستم‌های نوین امروزی در صنعت خودروسازی، سابقه‌ای بسیار قدیمی دارد که این روزها با توسعه و روی کار آمدن دوباره آن، در خودروها پیاده‌سازی می‌شود. استودبیکر پرزیدنت در سال ۱۹۳۶، اولین خودرو مجهز به آپشنی با کارکرد اتوهلد بود.
در سال ۱۹۳۷، شرکت بندیکس اقدام به عرضه یک آپشن به نام NoRoL برای خودروها کرد که شرکت‌هایی مثل هادسون، استودبیکر و نش، آن را به صورت سفارشی روی محصولات خود نصب می‌کردند. این سیستم البته شبیه به سیستم Hill Assist یا همان ترمز تپه بود که بعدها با توسعه به ابداع اتوهلد ختم شد. اما می‌توان گفت اولین استفاده‌های تجاری از سیستم Auto Hold از سال ۲۰۰۱ اتفاق افتاده است.
اتوهلد چیست و چه کاربردی دارد؟
اتوهلد امروزه به یکی از امکانات رفاهی و آپشن‌های جذاب خودروها تبدیل شده است که بیشتر در خودروهای با گیربکس اتوماتیک نیز دیده می‌شود. در واقع اتوهلد یکی از سیستم‌هایی است که در ادامه ترمز پارک برقی توسعه پیدا کرده و به نوعی نسخه پیشرفته‌تر و تکنولوژی برآمده از ترمز پارک برقی است.
دکمه اتوهلد در کنار دکمه ترمز پارک برقی قرار دارد و روی آن حروفی مثل H یا A یا نوشته Auto Hold یا Auto H دیده می‌شود.
فرض کنیم که در یک ترافیک در حال حرکت هستیم. این ترافیک خصوصا اگر در یک خیابان با شیب منفی (سرازیری) یا مثبت (سربالایی) باشد، اهمیت اتوهلد بیشتر خود را نشان خواهد داد. مجبوریم بعد از هر بار حرکت روبه‌جلو خودرو در ترافیک و توقف آن پشت ماشین جلویی، ترمزدستی را نیز بکشیم تا مانع از حرکت خودرو شویم. ضمن اینکه در خودروهای با گیربکس اتوماتیک، در صورت قرارداشتن دنده در وضعیت حرکت D، خودرو بعد از برداشتن پا از روی ترمز با سرعت کم رو به جلو حرکت می‌کند که اگر اتوهلد فعال باشد، مانع از حرکت خودرو خواهد شد و تا زمانی که پدال گاز فشار داده نشود، خودرو همچنان در جای خود باقی خواهد ماند.
وقتی اتوهلد را فعال می‌کنیم، انگار یک نفر مسئول فعال‌کردن ترمز پارک برقی و آزادکردن آن در حین حرکت است. به این صورت که با گاز دادن ماشین، اتوهلد از مدار خارج شده و خودرو به سمت جلو حرکت می‌کند و با رهاکردن گاز یا ترمزگیری و توقف کامل خودرو، اتوهلد دوباره وارد مدار شده و ترمز پارک خودرو را فعال می‌کند.
به طور خلاصه می‌توان گفت که اتوهلد یک ترمز پارک اتوماتیک است و راننده را از نگه‌داشتن پدال ترمز در زیر پا بی‌نیاز می‌کند. همان‌طور که گفته شد، سیستم اتوهلد، بیشتر خود را در سراشیبی‌ها و سربالایی‌ها نشان می‌دهد که مانع از حرکت خودرو قبل از درگیری دنده و قبل از خواست راننده می‌شود.
نحوه عملکرد سیستم اتوهلد
همان‌طور که گفته شد، اتوهلد یک سیستم توسعه‌یافته از ترمز پارک برقی است و دکمه راه‌اندازی آن هم در کنار دکمه ترمز پارک برقی طراحی می‌شود. در ترمز پارک برقی، خبری از سیم فولادی ترمزدستی به سبک خودروهای قدیم نیست و یک موتور الکتریکی روی هر کالیپر ترمز قرار دارد. این موتور برقی می‌تواند پیستون کالیپر ترمز را به جلو حرکت دهد تا لنت‌ها به دیسک ترمز فشار داده شده و ترمزگیری انجام شود.
سنسور ABS قرارگرفته روی هر چرخ مسئول تشخیص چرخش هر چرخ است تا در صورتی که اگر یک چرخ به طور کامل متوقف نشده است، فشار وارده به پیستون ترمز، بیشتر شود. وقتی سیستم اتوهلد را فعال می‌کنیم، با برداشتن پا از روی گاز یا ترمزگیری، سیستم وارد مدار می‌شود و خودرو را در جای خود نگاه می‌دارد. در این وضعت، ترمز پارک برقی نیز فعال است که می‌توان از روی چراغ دکمه آن، متوجه شد.
وقتی راننده، پدال گاز را فشار می‌دهد، دکمه ترمز پارک و اتوهلد خاموش می‌شود و خودرو حرکت خود را آغاز می‌کند. این چرخه با هر بار رهاکردن گاز و متوقف کردن خودرو آغاز می‌شود و با فشاردادن دوباره پدال گاز، اتوهلد از مدار خارج شده و خودرو به سمت جلو حرکت می‌کند.
در اکثر سیستم‌های اتوهلد، سنسور تشخیص شیب نیز وجود دارد تا اگر خودرو در مسیری با شیب زیاد بود، نیروی وارده به پیستون ترمزها را بیشتر کند. همان طور که گفته شد، سنسور ترمز ABS قرار گرفته روی چرخ‌ها نیز مسئول تشخیص حرکت و یا عدم حرکت چرخ‌هاست تا اگر هنوز چرخ‌ها به طور کامل متوقف نشده‌اند، نیروی ترمز نیز بیشتر شود.
مزایای سیستم اتوهلد
- اتوهلد باعث افزایش راحتی در حین رانندگی خصوصا در زمان رانندگی در ترافیک می‌شود.
- اتوهلد می‌تواند از برخورد ناخواسته به خودروهای جلو در ترافیک در اثر رهاکردن ناخواسته پدال ترمز بکاهد.
- اتوهلد مانع از حرکت ناخواسته خودرو به سمت عقب در مسیرهای شیبدار می‌شود.
- در مسیرهای سراشیبی، اتوهلد مانع از حرکت خودرو در زمانی که دنده در وضعیت D قرار دارد، خواهد شد.
- استهلاک کمتر گیربکس در خودروهای اتوماتیک و تا حدود ترمزها از دیگر نتایج مثبت این سیستم است.
- اتوهلد یک سیستم ایمنی و رفاهی است که می‌تواند آسایش بیشتر راننده با کاهش خطر تصادفات جزیی در ترافیک را به همراه داشته باشد.
اتوهلد در خودروهای با گیربکس دنده ای
اتوهلد بیشتر در خودروهای دنده اتومات دیده می‌شود و اگر امروزه نگاهی به فراوانی تولید خودرو با گیربکس دنده‌ای و اتوماتیک نیز داشته باشیم، می‌بینیم که تعداد خودروهای دنده‌ای عرضه‌شده از سوی خودروسازان معتبر، بسیار ناچیز یا حتی در حد صفر است.
در خودروهایی که گیربکس اتوماتیک دارند، بنا بر تشخیص راننده در زمان حرکت در ترافیک، دنده در وضعیت خلاص N و یا حرکت D قرار خواهد داشت و با رهاکردن پدال گاز و کاهش سرعت و گرفتن ترمز و توقف خودرو، اتوهلد درگیر و فعال می‌شود.
اتوهلد را در خودروهای دنده‌ای نیز می‌توان دید. با این تفاوت که در خودروهای دنده‌ای، راننده مجبور است تا در زمان توقف در ترافیک، کلاچ را گرفته و دنده را خلاص کند و ترمز را نگاه دارد که در این حالت، اتوهلد نیز فعال می‌شود. در واقع تنها تفاوت اتوهلد در خودروهای دنده‌ای و اتوماتیک، در همان کلاچ گرفتن و خلاص کردن دنده است. اتوهلد نیز در هر دو نوع، بعد از نگه‌داشتن پدال ترمز، فعال می‌شود.
تفاوت اتوهلد و ترمز تپه
یکی از سیستم‌هایی که تا حدودی به سیستم اتوهلد شباهت دارد، سیستم Hill Assist یا کمک‌کننده برای بالارفتن از سربالایی است که به نام‌های دیگری مثل Hill-Start Assist Control یا HAC و Hill-Hold Control یا HHC و Hill-Start Assist یا HSA شناخته می‌شود. به این سیستم در خودروهای تجاری، ترمز تپه نیز می‌گویند.
سیستم ترمز تپه بیشتر در خودروهای دنده‌ای دیده می‌شود که در زمان شروع حرکت در یک سربالایی، باید بین زمان رهاکردن کلاچ و رهاکردن ترمز و گاز دادن، یک مدیریت دقیق باشد تا خودرو در شروع حرکت و بعد از رهاکردن ترمز به منظور گاز دادن، به سمت عقب حرکت نکند. هرچند که این کار را می‌توان با ترمزدستی نیز مدیریت کرد؛ اما وجود سیستم‌های کمکی همیشه برای کمک‌کردن به راننده و به منظور افزایش ایمنی حرکت است و به جای روش‌ها و سیستم‌های دیگر قرار نمی‌گیرند و فقط نقش کمکی دارند.
وقتی دکمه اتوهلد را زده و آن را فعال می‌کنیم، در تمام لحظه‌ها با لمس پدال ترمز و توقف خودرو، اتوهلد فعال می‌شود و این وضعیت تا وقتی که آن را از مدار خارج نکنیم، فعال است و کار می‌کند. اتوهلد هم در خودروهای دنده‌ای دیده می‌شود و هم در خودروهای اتوماتیک.
اما سیستم Hill Assist فقط به منظور جلوگیری از عقب رفتن خودرو در زمان شروع حرکت در سربالایی است که فقط برای چند ثانیه بعد از رهاکردن ترمز درگیر خواهد بود. در واقع سیستم ترمز تپه برای چند ثانیه بعد از رهاکردن ترمز، همچنان ترمزها را درگیر نگاه می‌دارد تا از عقب رفتن خودرو در بازه زمانی رهاکردن ترمز تا فشاردادن پدال گاز، جلوگیری کند. ترمز تپه یا همان HSA یا HAC، عملکرد خوب اتوهلد که راننده را بی‌نیاز از درگیری و آزادکردن مداوم ترمز پارک می‌کند را نخواهد داشت.
نکاتی در رابطه با سیستم اتوهلد
- در بعضی از خودروها، شرط لازم برای کارکردن اتوهلد، مواردی مثل بسته‌بودن درها حتی در صندوق عقب هست.
- برای فعال شدن اتوهلد بستن کمربند ایمنی نیز در بعضی از خودروها اجباری و لازم است.
- اتوهلد یک سیستم الکترونیکی است که می‌تواند ایراد و خطاهای خود را داشته باشد. پس نمی‌توان به آن به صورت کامل اعتماد کرد و در زمانی که آن را فعال کرده‌ایم، باید مراقب حرکت‌نکردن خودرو نیز باشیم.
- اگر قصد ترک خودرو را داریم، حتما آن را خاموش کنیم و اگر قرار است تا خودرو روشن باشد، باید آن را در وضعیت پارک قرار دهیم و به ترمز پارک و اتوهلد، اعتماد نکنیم.
- اتوهلد در مسیرهایی با شیب زیاد ممکن است عملکرد خوبی نداشته باشد. ازاین‌رو در این‌گونه مسیرها، باید دقت بیشتر به عملکرد این سیستم داشته باشیم.
- در بسیاری از خودروها بعد از مدتی که اتوهلد استفاده نشود، این سیستم به طور خودکار از مدار خارج شده و خاموش می‌شود. بنابراین اگر بعد از طی مسافت زیادی، دوباره وارد ترافیک شدیم، باید وضعیت فعال‌بودن اتوهلد را بررسی کرده و در صورت نیاز، دوباره آن را فعال کنیم.
- اتوهلد ممکن است عملکرد دقیقی در مسیرهای لغزنده نداشته باشد.
- در زمان فعال‌بودن سیستم اتوهلد، در زمان توقف خودرو، چراغ‌های ترمز نیز روشن می‌شوند تا مثل زمان یک ترمزگیری عادی، خودروهای پشتی نیز متوجه کاهش سرعت و توقف خودرو شوند.
نتیجه گیری
خودروسازان به طور مداوم در حال افزایش امکانات و آپشن‌ها در خودروهای امروزی هستند تا هم رفاه و راحتی رانندگی با این ماشین‌ها افزایش پیدا کند و هم ایمنی آنها را بالا ببرند. بسیاری از تکنولوژی‌ها و امکانات خودروها در نتیجه توسعه یک تکنولوژی دیگر به دست آمده است که سیستم اتوهلد و ترمز پارک برقی چنین وضعیتی دارند. سیستم ترمز پارک برقی، راحتی رانندگی را بیشتر کرده است تا راننده نیازی به کشیدن یک اهرم نداشته باشد و فقط با زدن یک دکمه، ترمز پارک را درگیر کند.
اتوهلد، راحتی رانندگی در ترافیک را یکی از خسته‌کننده‌ترین کارهاست، دوچندان کرده و دیگر نیازی به فعال‌کردن و غیرفعال‌کردن ترمز پارک نیست. در پایان باید بگوییم که هرچند سیستم‌های الکترونیکی، خودرو را پیچیده‌تر می‌کنند؛ اما هم ایمنی بیشتری به همراه می‌آورند و هم راحتی سرنشین و راننده را بیشتر می‌کنند.
سوال های متداول
تفاوت سیستم اتوهلد و ترمز تپه چیست؟
ترمز تپه فقط برای چند لحظه از حرکت خودرو در ابتدای حرکت دوباره جلوگیری می‌کند. اما اتوهلد به طور دائم و تا زمانی که راننده پا را روی گاز نگذارد، خودرو را در وضعیت سکون و توقف نگاه می‌دارد.
آیا خودروهای با گیربکس دستی نیز دارای اتوهلد هستند؟
اتوهلد بیشتر روی خودروهای با گیربکس اتوماتیک دیده می‌شود؛ اما هر خودرویی که ترمز پارک برقی دارد، می‌تواند به این سیستم نیز مجهز شده باشد.
تفاوت اتوهلد و ترمز پارک برقی چیست؟
سیستم اتوهلد در واقع یک سیستم توسعه‌یافته از ترمز پارک برقی است. ترمز پارک برقی به خواست راننده فعال و خلاص می‌شود؛ اما بعد از فعال‌کردن اتوهلد توسط راننده، این سیستم کارکردی خودکار و اتوماتیک دارد.
نویسنده: علیرضا داودی
