فهرست مطالب
تصور کنید در جاده با سرعت بالا مشغول رانندگی هستید و ناگهان یک مانع یا خودرو خراب در وسط جاده مسیر شما را سد می‌کند. در این لحظه با فشردن ناگهانی پدال ترمز، به‌زحمت از تصادف جلوگیری می‌کنید، اما متوجه می‌شوید صدای غیرعادی از ترمز منتشر شده یا شاید صدای آن بیشتر به کوبیدن یا ساییدگی شباهت دارد.
صدای لنت ماشین می‌تواند شامل جیغ یا سوت کشیدن و ایراداتی مثل ناله یا لرزش باشد که هر کدام نشانه‌ای از وجود مشکل در سیستم ترمز هستند. البته این صداها همیشه خطرناک نیستند، اما باید علت آن مشخص شود تا از بروز حوادث احتمالی جلوگیری کنیم؛ چرا که همه می‌دانیم سیستم ترمز اساس ایمنی خودرو به شمار می‌رود و هرگونه ایراد در آن می‌تواند به فاجعه‌ای بزرگ منجر شود.
تشخیص تفاوت میان این حالت‌ها ممکن است سخت باشد، اما در صورت شنیدن هرگونه صدای غیرعادی از ترمزها، باید بلافاصله خودرو را به تعمیرگاه تخصصی برد تا مطمئن شویم سیستم ترمز دچار مشکل جدی نشده است.
هنگامی‌که ترمز خودرو صدای سوت، جیغ، لرزش یا ساییدن فلز به فلز دارد، حتما مشکلی وجود دارد. به‌ویژه صدای ساییدگی فلز به فلز می‌تواند بسیار خطرناک باشد، چرا که نشان‌دهنده تمام شدن لنت ترمز و تماس بدنه آن با سطح دیسک چرخ است.
این وضعیت بسیار خطرناک است و می‌تواند منجر به حوادث جبران‌ناپذیر شود. پس شنیدن صدای سوت، جیغ یا هرگونه ایراد در سیستم ترمز را جدی بگیرید.
انواع صدای لنت ترمز
وجود سروصدا در سیستم ترمز یکی از نگرانی‌های رایج میان مالکان خودرو است و معمولاً به وجود مشکلی در اجزای ترمز اشاره دارد. شناخت این صداهای مزاحم نقش مهمی در تشخیص مشکلات احتمالی و حفظ ایمنی سرنشینان دارد. در ادامه به مهم‌ترین صداهای لنت یا سیستم ترمز، همراه با دلایل و راه‌حل‌های رفع آن اشاره می‌کنیم.
صدای جیغ مانند با فرکانس بالا (معروف به سوت کشیدن لنت)
صدای جیغ با فرکانس بالا یا همان سوت کشیدن یکی از شایع‌ترین و قابل تشخیص‌ترین صداهای ترمز است و معمولاً به‌راحتی شناسایی می‌شود. این صدا بیشتر زمانی ایجاد می‌شود که لنت ترمز به‌شدت ساییده شده و عملاً تمام شده باشد.
دلیل آن این است که اغلب لنت‌های ترمز مجهز به قطعه‌ای فلزی به‌نام «شاخص اتمام» هستند که وقتی ضخامت لنت به حدود دو تا سه میلی‌متر برسد، این قطعه با دیسک تماس پیدا کرده و صدای جیغ ایجاد می‌کند. البته گاهی اوقات نیز به دلیل کیفیت پایین لنت، این صدا به وجود می‌آید که لزوماً به معنای تمام شدن لنت ترمز نیست.
راه‌حل: اگر صدای جیغ یا همان سوت شدید از لنت‌ها می‌شنوید، احتمالاً وقت آن است که لنت‌های ترمز را تعویض کنید. نادیده گرفتن این صدا می‌تواند به آسیب جدی‌تر در سیستم ترمز، از جمله خرابی و خط افتادن دیسک، منتهی شود. گاهی اوقات نیز این صدا به خاطر جنس نامرغوب لنت ترمز است که با تعویض لنت‌ها و استفاده از اجناس مرغوب می‌توان مشکل را برطرف کرد.
بنابراین اگر لنت ترمز ماشین شما تمام شده و سوت می‌کشد، ولی با تعویض لنت‌ها هم این مشکل برطرف نشده است، احتمالاً لنت‌های جدید جنس مناسبی نداشته‌اند و به همین دلیل دوباره صدای سوت یا همان جیغ بلند ایجاد می‌کنند.
صدای سوت خفیف
این نوع صدا می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله لرزش لنت در تماس با دیسک. این صدا در لنت‌های نیمه‌فلزی بیشتر از دیگر انواع لنت شنیده می‌شود. برخلاف صدای سوت با فرکانس بالا، این نوع صدا اضطراری نیست، اما می‌تواند آزاردهنده باشد و نشان‌دهنده عملکرد غیر بهینه سیستم ترمز باشد.
راه‌حل: شاید حذف کامل این صدا ممکن نیست، اما می‌توان آن را کاهش داد. استفاده از لنت‌هایی با صفحات پشتی وزنه‌دار، و لنت‌هایی با شیار و پخ طراحی‌شده، می‌توانند به کاهش این نوع صدا کمک کنند.
صدای شبیه ناله
این صدای ترمز بیشتر در سیستم‌های ترمز کاسه‌ای شنیده می‌شود و اغلب به تجمع رطوبت در کاسه ترمز مرتبط است. جهت اطلاع باید بدانید که اغلب خودروهای داخلی نظیر انواع پژو، سمند، ساینا و پراید در چرخ‌های عقب خود از این سیستم استفاده می‌کنند.
زمانی‌که لنت ترمز در ترمزگیری ملایم با کاسه تماس پیدا می‌کنند، رطوبت می‌تواند باعث ایجاد صدای ناله شود. این نوع صدا ممکن است به مشکل در بوش پیستون ترمز یا قطعات سیستم تعلیق نیز ارتباط پیدا کند.
راه‌حل: با چندین مرتبه ترمزگیری، رطوبت تبخیر شده و صدا برطرف می‌شود. در صورت ماندگاری صدا، باید مجموعه کاسه ترمز از لحاظ خامت و میزان خراش‌های سطح کاسه بررسی شود. در صورت بی‌ارتباط بودن مشکل به کاسه ترمز، باید به سراغ سیستم تعلیق و زیربندی خودرو رفت تا مشکل به صورت دقیق و شناسایی و برطرف شود.
صدای شبیه قژ قژ
این صدا معمولا به کمبود روانکاری یا فرسوده شدن در قطعات سیستم تعلیق مانند بوش‌های لاستیکی طبق، سیبک‌ها یا میل موج‌گیر ارتباط دارد. این قطعات هنگام اعمال فشار ترمز کمی جابه‌جا شده و در صورت خشک و فرسوده بودن، صدای قیژ تولید می‌کنند. همچنین، فرسودگی قطعات ترمز یا شل بودن آنها نیز می‌تواند دلیل این صدا باشد.
راه‌حل: برای رفع صدای قژ قژ هنگام ترمزگیری مواردی مثل بررسی کامل سیستم ترمز و تعلیق ضروری است. اطمینان از سالم بودن بوش‌های لاستیکی، محکم بودن اتصالات و سلامت قطعات تعلیق و سیستم ترمز به حذف صدای قیژ قیژ و حفظ عملکرد مطلوب ترمز یا تعلیق خودرو کمک می‌کند.
صدای سایش فلز روی فلز
این صدا بسیار مهم است و بیان می‌کند که لنت‌ها به‌طور کامل ساییده شده‌اند و تنها قطعه فلزی پشتی لنت با دیسک تماس دارد. این صدا معمولا به‌صورت صدای سایش فلزی شنیده می‌شود و در صورت نادیده‌گرفتن، می‌تواند به آسیب جدی سیستم ترمز به ویژه دیسکها و پیستون منجر شود.
راه‌حل: در صورت شنیدن صدای سایش فلزی هنگام ترمز، بلافاصله لنت‌ها را تعویض کنید. ادامه رانندگی با لنت‌های تمام‌شده می‌تواند باعث آسیب به دیسک و سایر اجزای ترمز شود که تعمیر آنها گران تمام خواهد شد. جدای از آن قدرت ترمزگیری نیز به شدت تضعیف شده و احتمال تصادف بالا می‌رود.
صدای تق تق یا ضربه
این صداها اغلب به‌اشتباه به سیستم ترمز نسبت داده می‌شوند، در حالی که منشا آنها معمولا در سیستم تعلیق، زیربندی یا سایر بخش‌ها است. دلایل معمول ابن صدا عبارت‌اند از:
- فرسودگی کمک‌فنرها یا قطعات تعلیق (به‌ویژه در صورت کاهش ارتفاع دماغه خودرو هنگام ترمزگیری)
- شل بودن کابل ترمز دستی که به بدنه برخورد می‌کند
- شل بودن پیچ نگهدارنده کالیپر
- بوش‌های طبق فرسوده، دسته‌موتور آسیب‌دیده یا وسایل رهاشده در صندوق عقب یا داخل خودرو
راه‌حل: به منظور رفع صدای تق تق حین ترمزگیری باید بررسی دقیق سیستم تعلیق، کابل ترمز دستی و پیچ‌های نصب کالیپر انجام داد.
صدای جیر جیر
این صدای ترمز معمولا با ریتم خاص همراه است و دلایل متعددی می‌تواند داشته باشد. یکی از دلایل آن تماس جسمی خارجی با چرخ حین حرکت است. دلیل دیگر می‌تواند نشانگر سایش لنت باشد که صدایی مشابه جیغ یا سوت با فرکانس بالا ایجاد می‌کند.
راه‌حل: برای رفع صدای ترمز شبیه به جیرجیر، وجود هرگونه جسم خارجی در تماس با چرخ را بررسی کرده و از سفت بودن مهره‌ها اطمینان حاصل کنید. بررسی این‌که صدا با سرعت خودرو (و نه دور موتور) مرتبط است، به شناسایی محل مشکل کمک می‌کند. در صورت ارتباط صدا با میزان سرعت خودرو، باید سیستم ترمز بررسی شود.
صدای لق لق همراه با لرزش
سر و صدای شبیه به لقلق همراه با لرزش هنگام رانندگی یا ترمز زدن، به‌ویژه در عبور از دست‌اندازها، می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. اگر صدا فقط در هنگام ترمزگیری ایجاد شود، احتمالاً به سیستم ترمز مربوط است. پیچ کالیپر شل یا فرسوده از دلایل رایج این صدای ترمز است. همچنین، نصب نادرست یا فرسودگی قطعاتی مثل گیره‌های ضد ارتعاش می‌تواند باعث حرکت لنت‌ها و ایجاد صدا شود.
راه‌حل: برای رفع صدای شبیه به لق لق هنگام ترمزگیری بررسی کالیپر و اطمینان از سفت بودن پیچ‌ها و سلامت بوش‌های لاستیکی ضروری است. همچنین، لنت‌های ترمز باید به‌درستی در جای خود قرار گرفته باشند و تمامی قطعات نگهدارنده آنها سالم باشند.
صدای ناله یا غرغر مداوم
ممکن است هنگام ترمزگیری با صدای شبیه به غرغر مداوم و ناله مانند روبرو شوید. این صدای ترمز نشان‌دهنده مشکلی در سیستم تعلیق یا بلبرینگ چرخ است، نه سیستم ترمز. هنگام ترمزگیری، سیستم تعلیق کمی جابه‌جا می‌شود و این جابه‌جایی می‌تواند از قطعات شل یا فرسوده سیستم تعلیق صدا تولید کند.
راه‌حل: برای رفع صدای ترمز غرغر مانند باید اجزای تعلیق مانند بوش‌های طبق، سیبک‌ها و میل موج‌گیر بررسی شده و در صورت نیاز، تعمیر یا تعویض شوند.
صدای چیلیک چیلیک
اگر هنگام ترمزگیری و یا رانندگی صدای چلیک مانند از سمت چرخ‌ها و سیستم ترمز خودرو شنیده شد، ممکن است پایه نگهدارنده شلنگ ترمز شل شده باشد و در اثر برخورد با سایر اجزا چنین صدایی تولید کند. به عنوان مثال در خودروهایی مثل پژو پارس این ایراد به ویژه بعد از تعمیر سیستم تعلیق جلو و یا ترمزها کاملا محتمل است. چرا که ممکن است مکانیک سفت کردن پایه نگهدارنده شلنگ ترمز و جا زدن آن را فراموش کرده باشد.
راه حل: برای رفع صدای چیلیک مانند از سمت سیستم ترمز باید پیچ پایه نگهدارنده شلنگ ترمز را کاملاً سفت کنید و شلنگ ترمز را در آن جا بزنید. البته گاهی اوقات این صدا می‌تواند ناشی از چفت و بست مکانیزم مهره سرپلوس باشد که باید این مورد نیز چک شود.
دلایل اصلی صدای لنت ترمز
هرچند در بخش قبلی به انواع صدای ترمز و دلایل آن اشاره کردیم اما در زیر به بعضی از شایع ترین و اصلی‌ترین دلایل صدای لنت ترمز اشاره می‌کنیم. برخی از این موارد به‌راحتی قابل برطرف شدن هستند، اما برخی دیگر نیاز به بررسی و تعمیر تخصصی دارند:
ساییدگی لنت ترمز
وقتی لنت‌های ترمز فرسوده می‌شوند، صدایی جیغ‌مانند تولید می‌کنند. اگر ظاهر لنت‌ها خوب به‌نظر می‌رسد ولی هنوز صدا شنیده می‌شود، احتمالاً مشکل از قطعه‌ای دیگر در سیستم ترمز است. همچنین ممکن است جنس لنت ترمز مناسب نباشد و به خودی خود در تماس با دیسک تولید سوت یا جیغ کند.
کمبود روانکاری پیستون ترمز
اگر سطح داخل پیستون ترمز و محورهای کالیپر به‌درستی روانکاری نشوند، صدای جیغ تولید می‌شود و عملکرد ترمز با ایراد مواجه خواهد شد. به یاد داشته باشید برای روانکاری پیستون‌ها و محورهای کالیپر باید حتماً از گریس‌های مخصوص و نسوز استفاده کنید. چرا که گریس‌ها و روغن‌های معمولی خیلی زود کثیف شده خاصیت خود را از دست می‌دهند و بیشتر باعث چسبندگی و اصطکاک قطعات بعد از گذشت مدتی خواهند شد.
کثیفی لنت یا دیسک ترمز
ترمزها نیاز به نگهداری منظم دارند. گاهی اوقات تمیزکاری ساده می‌تواند سر و صدای لنت ترمز را برطرف کند.
تاب داشتن دیسک ترمز
اگر هنگام ترمزگیری صدایی مشابه ساییدگی یا لرزش مداوم شنیده می‌شود، ممکن است دیسک ترمز تاب برداشته باشد. گاهی اوقات ممکن است در زمان داغ بودن دیسکها آب روی آن ریخته شده باشد و همین می‌تواند دلیل تاب برداشتن دیسک چرخ شود. مراجعه به کارواش در زمان داغ بودن دیسکها نیز احتمالا منجر به چنین ایرادی خواهد شد
ترمز گرفتن شدید و ناگهانی
استفاده مداوم و شدید از ترمزها باعث فرسودگی سریع‌تر قطعات و لنت ترمز می‌شود. ترمزهای پی‌درپی و سنگین باعث افزایش گرما و اصطکاک بیش‌ازحد لنت شده و در نهایت منجر به تولید صدا همراه با خرابی لنت و دیسک چرخ می‌شود.
روش های رفع صدای لنت ترمز
با وجود آنکه در بخش انواع صداهای ترمز به راه حل‌های برطرف کردن این سر و صداها نیز پرداخته‌ایم اما در این بخش به طور کلی روشهایی بیان می‌کنیم که با انجام آنها معمولا سر و صدای لنت ترمز از بین می‌رود.
تعویض لنت های فرسوده
این کار ساده‌ترین و موثرترین راه‌حل برای برطرف کردن صدای لنت ترمز است. هر لنت ترمز دارای شاخص فلزی است که در صورت تماس با دیسک، صدای خاصی تولید می‌کند. با تعویض این لنت‌ها، صدا معمولا متوقف خواهد شد. اگر صدا برطرف نشد احتمالاً جنس لنت ترمز جدید مناسب نبوده و یا شاید هم ایرادی در سطح دیسک وجود داشته باشد.
تمیز کردن اجزای لنت ترمز
تجمع گرد و غبار و آلودگی در لنت‌ها می‌تواند منجر به تولید صدا شود. استفاده از اسپری‌های تمیزکننده مخصوص ترمز می‌تواند در رفع مشکل مؤثر باشد.
استفاده از روان کننده ترمز
کالیپرها و پین‌ها نیاز به روانکاری مناسب دارند، اما باید فقط از روان‌کننده‌های مخصوص ترمز استفاده شود. به‌هیچ‌وجه از روغن معمولی یا روغن ترمز برای روانکاری ترمز استفاده نکنید، چرا که می‌تواند به واشرهای لاستیکی آسیب زده یا باعث کاهش اصطکاک شده و عملکرد ترمز را مختل کند. این امر می‌تواند به ازکارافتادن ترمز، از دست رفتن کنترل خودرو و حادثه منجر شود.
بررسی اجزای فرسوده ترمزها
یک مکانیک متخصص باید سیستم ترمز را بررسی کند تا مشخص شود نیاز به چه تعمیراتی و قطعات جدید دارد. به طور کلی اگر ترمز صدا می‌دهد، باید قطعات آن به‌دقت بررسی شوند. امکان دارد برخی اجزا فرسوده شده باشند، فنرها شکسته یا سایر اجزا نیاز به تعویض داشته باشند.
اصلاح شیوه رانندگی
اگر ترمزگیری شدید باعث ایجاد صدا شده، سعی کنید سبک رانندگی ملایم‌تری در پیش بگیرید. در طول زمان، این رفتار می‌تواند صدا را کاهش دهد.
نشانه های خرابی سیتم ترمز
در حالی‌که صداهای غیرعادی ترمز، مهم‌ترین نشانه وجود مشکل هستند، علائم دیگری نیز وجود دارند که نشان می‌دهند سیستم ترمز نیاز به توجه فوری دارد:
- روشن شدن چراغ ترمز در صفحه کیلومتر
- افزایش مسافت ترمزگیری
- نشت مایع ترمز
- نرم یا اسفنجی شدن پدال ترمز
- سفت یا سخت شدن پدال ترمز ناشی از خرابی بوستر خلا
- کشیده شدن خودرو به یک سمت هنگام ترمز گرفتن ناشی از خرابی کالیپر ترمز یا دیگر عوامل
- بوی سوختگی هنگام ترمز
وجود هر یک از این علائم نشان می‌دهد که باید سیستم ترمز سریعا بررسی و تعمیر شود وگرنه احتمال وقوع تصادف وجود دارد.
هنگام شنیدن صدای ترمز چه باید کرد؟
صدای لنت ترمز تنها یک مزاحمت نیست، بلکه نشانه‌ای از مشکل جدی در سیستم ترمز است که باید سریعاً بررسی و برطرف شود. رسیدگی فوری می‌تواند از بروز خرابی‌های پرهزینه‌تر در آینده جلوگیری کند. از همه مهم‌تر، ایمنی شما و دیگر کاربران جاده به عملکرد صحیح ترمز بستگی دارد.
اگر هنگام رانندگی متوجه صدای غیرعادی از ترمز شدید، در اولین مکان امن توقف کرده و بررسی کنید که سیستم ترمز همچنان به‌درستی عمل می‌کند یا خیر. اگر خودرو با وجود صدا، به‌درستی ترمز می‌گیرد، می‌توانید با احتیاط تا منزل رانندگی کنید و سپس در اولین فرصت، خودرو را برای بررسی ترمز به تعمیرگاه ببرید.
اما اگر ماشین هنگام ترمز گرفتن به یک سمت کشیده شد یا زمان زیادی برای توقف لازم بود، بهتر است با خدمات امداد جاده‌ای شرکت خودروساز تماس بگیرید.
نگهداری سطح روغن ترمز یکی از مهارت‌های پایه‌ای برای همه رانندگان است. همچنین باید مطمئن شوید که چراغ ترمز عقب و چراغ هشدار ترمز روی کیلومترشمار، سالم و فعال هستند. توصیه می‌شود هر ۵۰ هزار کیلومتر کیلومتر، مایع ترمز تعویض شود. همچنین، هر زمان که صدای ترمز شنیدید، خودرو را برای بررسی تخصصی به تعمیرگاه ببرید.
چه زمانی باید به مکانیک مراجعه کرد؟
برای حفظ ایمنی، در صورت بروز هر یک از موارد زیر، خودرو را به مکانیک نشان دهید:
صدای شدید همراه با لرزش
صدای سایش فلز باید فورا بررسی شود. در این مرحله معمولا لنت‌ها تمام شده‌اند و ادامه رانندگی بدون تعویض آنها، خطرناک و حتی کشنده است. در ضمن، اگر صبر کنید تا ترمز به این وضعیت برسد، هزینه تعمیرات نیز بیشتر خواهد شد. تعویض منظم لنت‌ها بر اساس عمر مفید آنها می‌تواند از بروز چنین صداهایی و آسیب به سایر قطعات جلوگیری کند.
اختلال در عملکرد ترمز همراه با صدا
اگر صدای ترمز باعث کاهش قدرت ترمزگیری شده، این یک خطر جدی است و باید بلافاصله به مکانیک مراجعه شود.
نامشخص بودن دلیل صدا
اگر نمی‌توانید منبع صدا را تشخیص دهید، خودرو را به تعمیرگاه ببرید. ممکن است چیزی بین دیسک و لنت گیر کرده باشد یا مشکلی جدی مانند آسیب به دیسک یا زنگ‌زدگی وجود داشته باشد.
کشیده شدن خودرو به یک سمت هنگام ترمزگیری
این مورد اغلب به دلیل فرسودگی نامتوازن لنت‌ها، گیر کردن کالیپر یا مشکل در سیلندر ترمز رخ می‌دهد. البته مشکلاتی در تایر یا سیستم تعلیق نیز می‌تواند باعث این اتفاق شود، اما در صورتی که مشکل از ترمز باشد، ممکن است گرمای شدید یا حتی بوی سوختگی از ترمزها احساس شود.
وجود صدا همراه با سایر مشکلات ترمز
اگر هنگام توقف، صدای ترمز یا تق‌تق شنیده می‌شود، مکانیک می‌تواند منبع صدا را مشخص کرده و همچنین بررسی کند که لنت‌ها به‌درستی نصب شده‌اند یا خیر، چرا که نصب نادرست نیز ممکن است منجر به تولید صدا شود.
آیا صدای لنت ترمز علامت خطر است؟
صداهای ترمز می‌توانند از مسائل جزئی تا مشکلات جدی ایمنی را شامل شوند. شناسایی علت این صداها برای حفظ سلامت سیستم ترمز و ایمنی خودرو ضروری است. بازدیدهای دوره‌ای و تعویض به‌موقع قطعات فرسوده می‌تواند از بسیاری از این مشکلات جلوگیری کند و تجربه رانندگی ایمن و بی‌صدا را فراهم آورد.
چه بتوانید نوع صدا را شناسایی کنید یا نه، بهتر است خودرو را نزد مکانیکی معتبر ببرید تا علت آن بررسی شود. چرا که این سر و صدا می‌تواند ناشی از یک ایراد مهم نظیر تمام شدن لنت ترمز و یا خرابی دیسک چرخ باشد که عملکرد سیستم ترمز خودرو را تحت تاثیر منفی قرار می‌دهد و در شرایط حساس قدرت کافی برای جلوگیری از حرکت خودرو را ارائه نمی‌دهد در نتیجه اگر سر و صدا ناشی از یک ایراد مهم باشد ممکن است در نهایت به حادثه جدی منجر شود. بنابراین بله ر و صدای ناشی از لنت ترمز می‌تواند خطرناک باشد و برای رفع مشکل حتماً باید به تعمیرگاه مراجعه کرد.
نتیجه گیری
همان‌طور که اشاره کردیم سر و صدایی لنت ترمز و دیگر اجزای سیستم ترمز خودرو می‌تواند ناشی از یک ایراد مهم باشد که عدم توجه به آن احتمالاً به حوادث ناگوار منتهی خواهد شد.
به طور خراصه اگر صدای ترمز شبیه جیغ، سوت یا … باشد، ممکن است ناشی از یکی از این عوامل باشد: فرسودگی لنت‌ها، آسیب یا ناهمواری سطح دیسک ترمز، لعاب‌گرفتن یا اصطلاحا شیشه شدن سطح لنت‌ها، وجود گرد و غبار یا ذرات ریز بین لنت و دیسک، روانکاری نادرست پیستون و محورهای کالیپر و… .
اما شایع‌ترین علت صدای سوت و جیغ هنگام ترمز گرفتن، لنت‌های فرسوده یا نامناسب است. لنت‌ها وظیفه دارند با ایجاد اصطکاک روی دیسک، سرعت خودرو را کاهش دهند. در ساختار لنت‌ها، قطعه‌ای فلزی تعبیه شده که در صورت تماس با دیسک، صدایی جیغ‌مانند تولید می‌کند تا راننده متوجه شود زمان تعویض لنت فرا رسیده است. در صورت شنیده شدن چنین صدایی، بهتر است هر چه سریع‌تر ترمزها توسط متخصص بررسی شوند.
اما اگر هنگام ترمزگیری فرمان خودرو می‌لرزد یا صدایی مانند لق‌زدن یا تق‌تق شنیده می‌شود، ممکن است با مشکلی جزئی یا جدی مواجه باشید. دلایل احتمالی این نوع صدا عبارت‌اند از: خرابی یا فرسودگی قطعات تعلیق، آلودگی در محل تحرک کالیپرها، شل بودن پیچ‌های نگهدارنده کالیپر، فرسودگی کالیپر، تاب برداشتن دیسک و…. .
علاوه بر صدای سوت یا تق تق، در مواردی صدای ساییدگی فلزی نیز شنیده می‌شود. این صدا نشان می‌دهد تماس مستقیم فلز با فلز برقرار شده و سیستم ترمز به‌شدت نیاز به تعمیر دارد. در غیر این صورت، امکان آسیب بیشتر یا ازکارافتادن کامل ترمز وجود دارد. حتی اگر لنت‌ها جدید باشند یا اخیرا تعویض شده باشند، شنیدن صدای ساییدگی نشانه وجود مشکل است و باید بلافاصله توسط متخصص بررسی شود.
از جمله دلایل اصلی صدای ساییدگی در ترمز خودرو می‌توان به مواردی مثل: فرسودگی شدید یا کیفیت پایین لنت ترمز، آسیب‌دیدگی دیسک ترمز، خرابی بلبرینگ چرخ و… اشاره کرد.
صدای ساییدگی در ترمز معمولاً نشان می‌دهد که دو قطعه فلزی به‌طور مستقیم با یکدیگر در تماس هستند. این وضعیت به‌سرعت منجر به فرسودگی سایر اجزای سیستم ترمز شده و باید فوراً بررسی و تعمیر شود.
اگر دیسک ترمز یا کاسه‌چرخ از حالت دایره‌ای خارج شده باشند، ممکن است صدای تپ تپ با لرزش هنگام ترمز حس کنید. اگر صدا از جلوی خودرو می‌آید، احتمالاً دیسک ترمز تاب برداشته است. اگر صدا از عقب خودرو شنیده شود، ممکن است سطح داخلی کاسه‌چرخ به‌صورت نامنظم ساییده شده باشد.در هر صورت، صدای کوبشی و تپ تپ ترمز موضوعی است که باید توسط متخصص بررسی شود.
اضافه بر این صداها، گاهی صدای لنت ترمز شبیه یک ناله یا جیغ بم است. این صدا اغلب در ساعات اولیه صبح یا پس از عبور از چاله‌های آب شنیده می‌شود. علت آن وجود رطوبت بین دیسک و لنت ترمز است. با شروع حرکت، گرمای اصطکاک و نیروی گریز از مرکز دیسک، رطوبت را تبخیر کرده و صدا پس از ۱۰ تا ۱۵ دقیقه رانندگی برطرف می‌شود. در نتیجه، اگر صدای ترمز شبیه ناله‌ای بم باشد و ظرف چند دقیقه از بین برود، جای نگرانی نیست.
بنابراین به طور کلی در صورتی که هرگونه صدای مداوم و غیر عادی از سیستم ترمز هنگام ترمزگیری و یا در سایر موارد شنیده می‌شود، باید حتما نسبت به بررسی و تعمیر یا تعویض قطعات سیستم ترمز اقدام کرد تا از بروز حوادث جدی جلوگیری نموده و بتوان رانندگی ایمن را ادامه داد.
نویسنده: حسین باباپور
