فهرست مطالب
تا همین چند سال پیش خبری از سرامیک بدنه خودرو نبود و کارهایی که روی بدنه خودرو انجام می‌شد، محدود به پولیش ماشین و سپس کاور کردن با پوشش شفاف و بی‌رنگ بود. اما چند سالی است که سرامیک کردن خودروها در کشورمان به شدت رواج پیدا کرده است و بسیاری از خودروهای ارزان و گران‌قیمت، از پوشش سرامیک بدنه خودرو برای ماشین خود استفاده می‌کنند. کاری که باعث مقاومت رنگ بدنه در برابر آفتاب‌سوختگی و خط و خش‌های سطحی شده و تمیزی و براقی رنگ را در پی دارد.
سرامیک بدنه خودرو چیست؟
سرامیک بدنه خودرو یا Ceramic Coating یک محلول شیمیایی و ساختنی است که مثل پولیش کردن رنگ ماشین، روی رنگ اعمال می‌شود. این مایع با دست و به کمک ابزارهای طراحی شده برای این کار، روی رنگ ماشین مالیده می‌شود و به صورت یک پوشش با ضخامت میکرومتری و نانومتری، روی سطح رنگ را می‌پوشاند. این مایع توسط شرکت‌های مختلفی و با فرمول‌های متنوعی ساخته می‌شود؛ اما عمده آنها از دی‌اکسید سیلیکون که از خاک و ماسه تهیه می‌شود، ساخته می‌شوند و البته برای تقویت ساختار شیمیایی و پایداری لایه پیاده شده روی رنگ بدنه از ترکیبات شیمیایی دیگری مثل دی‌اکسید تیتانیوم و یا اکسید آلومینیوم نیز استفاده می‌شود.
ضخامت بسیار کم این لایه باعث می‌شود تا در زمان تشخیص رنگ خودرو، جزو رنگ‌شدگی ماشین، حساب نشده و نه تنها یک عیب روی ماشین نباشد، بلکه در هنگام خرید خودرو به عنوان یک آپشن و برگ برنده نیز محسوب شود. البته باید بدانیم که پوشش سرامیک خودرو به عنوان یک لایه محافظتی دائمی نیست و بسته به نوع و کیفیت آن و همچنین کیفیت اجرای این کار، طول عمری کمتر از یک سال تا چندین سال می‌تواند داشته باشد.
جنس نانو سرامیک بدنه خودرو چیست؟
بیش از یک دهه است که فناوری‌های مبتنی بر نانوتکنولوژی در دنیا در حال رواج و پیاده‌سازی است. به طور خلاصه می‌توان گفت که فناوری‌های نانو به دنبال رسیدن به یک وضعیت بسیار مطلوب‌تر از حالت عادی در کارهای مختلف هستند.
فناوری نانو سرامیک نیز یک قدم بالاتر از یک سرامیک معمولی است و به کار نهایی اجرا شده روی رنگ ماشین، خواص و ویژگی‌های بیشتری می‌دهد. اجرای کار به همان شیوه پوشش‌های سرامیکی است، با این تفاوت که به خاطر ویژگی‌های خاصی که این نوع پوشش‌ها دارا هستند، خواصی مثل مقاومت بیشتر در برابر خش افتادن، آب‌گریزی، براقی بیشتر و مواردی از این دست در پوشش‌های نانو سرامیک بیشتر است. ضمن اینکه این پوشش دارای خاصیت ترمیمی رنگ نیز هست. به این معنی که می‌تواند با عملکردی بهتر از پولیش خودرو، خط و خش‌های کم‌عمق و سطحی و یا مقدار اندکی اختلاف رنگ‌های ایجاد شده بر اثر تابش نور خورشید را که هنوز به مرحله آفتاب‌سوختگی نرسیده است را از بین ببرد.
انواع سرامیک بدنه خودرو و مزایای هر یک از آنها
سرامیک بدنه انواع گوناگونی دارد که هرکدام دارای یک سری خواص و ویژگی‌ها هستند. عمده این سرامیک‌ها را می‌توان در چهار نوع دید.
اسپری بر پایه PTFE
این اسپری را می‌توان بر روی هر سطحی پاشش کرد که باعث براق شدن و جلای آن سطح شده و خاصیت آب‌گریزی نیز به آن می‌دهد. برای مثال برای آب‌گریز کردن آینه‌های جانبی معمولاً از این اسپری‌ها استفاده می‌شود. اسپری‌های PTFE در بازار نیز به نام اسپری تفلون شناخته می‌شوند.
سرامیک بر پایه دی اکسید سیلیکون
از جمله رایج‌ترین نوع سرامیک، انواعی است که بر پایه دی‌اکسید سیلیکون و یا دی‌اکسید تیتانیوم ساخته می‌شود. ذرات بسیار ریز این سرامیک باعث می‌شود تا در کوچک‌ترین منافذ رنگ بدنه خودرو نفوذ کرده و با آنها ترکیب شود و عیوب رنگ را تا حد زیادی برطرف کند. این سرامیک نسبت به اسپری‌ها، خاصیت آب‌گریزی بسیار بیشتری به رنگ بدنه می‌دهد و همچنین مقاومت آن را نسبت به آسیب‌دیدن، بیشتر می‌کند. اجرای سرامیک‌های دی‌اکسید سیلیکونی و دی‌اکسید تیتانیومی روی بدنه خودرو، راحت بوده و برداشتن آن نیز به راحتی ممکن است. البته این نوع سرامیک معمولا بیشتر از چند ماه دوام ندارد و باید دوباره آن را اجرا و احیا کرد.
نانو سرامیک
این نوع سرامیک از نظر ساختاری مشابه با دیگر سرامیک‌های بر پایه دی‌اکسید سیلیکون و دی‌اکسید تیتانیوم است؛ اما از طرفی چون غلظت بیشتری دارد و همچنین ترکیبات دیگری نیز به آن اضافه شده، باید یا از نمونه‌های آماده شده آن استفاده کرد یا با یک حلال، کمی رقیق کرده و سپس روی بدنه خودرو اجرا شود. نفوذ این نوع سرامیک، بسیار زیاد بوده و خاصیت آب‌گریزی، براق بودن رنگ و مقاوم کردن رنگ بدنه در برابر آسیب را بسیار افزایش می‌دهد. اما اجرای آن کاری حرفه‌ای بوده و کمی اشتباه می‌تواند حتی باعث آسیب‌دیدگی رنگ نیز شود.
سرامیک بر پایه گرافین
می‌توان گفت جدیدترین و قوی‌ترین نوع سرامیک است که از اتم‌های کربن ساخته می‌شود. این نوع سرامیک را باید با یک روکش سرامیک دیگر اجرا کرد تا مقاومت و خواص بسیار ویژه‌ای به رنگ بدنه بدهد. خاصیت آب‌گریزی رنگ را بسیار زیاد می‌کند، مقاومت در برابر خط و خش‌ها را بسیار افزایش داده و درخشندگی خاصی به رنگ بدنه می‌دهد. همچنین سرامیک‌های گرافینی، مقاومت بسیار خوبی نسبت به مواد شیمیایی دارند و حتی در برابر سایش و مالیدگی نیز مقاوم هستند.
مزایای سرامیک بدنه خودرو
در کنار معایبی که سرامیک کردن خودرو بدنه خودرو دارد، مزایای این کار بسیار زیاد است که نتیجه همه آنها، تمیزتر بودن بدنه خودرو و محافظت از رنگ است.
از رنگ ماشین در برابر پرتوهای فرابنفش محافظت می‌کند
یکی از آسیب‌هایی که نور خورشید و اشعه فرابنفش UV به رنگ ماشین وارد می‌کند، کدرشدن رنگ به‌مرورزمان و آسیب به لایه کلر روی رنگ هست. پوشش سرامیک بدنه خودرو به عنوان یک لایه محافظ از آفتاب سوختگی خودرو و آسیب به رنگ بدنه در درازمدت تا حد بسیار زیادی جلوگیری می‌کند.
خودرو را در برابر آلاینده‌های شیمیایی مقاوم می‌کند
همان‌طور که گفته شد، سرامیک یک لایه شیمیایی است که روی رنگ خودرو با ضخامت میکرونی و نانومتری قرار می‌گیرد. این لایه محافظ، مقاومت بیشتری نسبت به رنگ در برابر عوامل مخرب رنگ دارد. به همین خاطر در برابر ریختم مایعات مخربی مثل روغن ترمز یا اسیدها و همچنین فضولات پرندگان که می‌توانند رنگ خودرو را خراب کنند، مقاومت بیشتری دارد.
شستشوی ماشین را آسان می‌کند
سرامیک بدنه خودرو با دادن خواصی مثل آب‌گریزی به رنگ و همچنین صاف و صیقلی‌تر کردن سطح رنگ، در کنار اینکه کثیفی را دیرتر جذب خود می‌کند، شستشوی بدنه ماشین را راحت‌تر خواهد کرد.
ظاهری براق به ماشین می‌بخشد
خاصیت پولیش کردن و سرامیک کردن رنگ ماشین، این است که به آن ظاهری صاف و صیقلی می‌دهد. برای سرامیک کردن بدنه خودرو، بهتر است تا بدنه را قبل از آن یک‌بار پولیش کنیم که آلودگی‌های قرار گرفته در داخل پستی و بلندی‌های میکروسکوپی رنگ، خارج شود. سپس با سرامیک کردن بدنه، لایه شفافی که روی رنگ می‌نشیند، جلوه و براقی رنگ را چندین برابر می‌کند.
معایب سرامیک بدنه ماشین
سرامیک بدنه خودرو در کنار مزایای زیادی که دارد، معایبی نیز دارد که باعث شده تا بسیاری از افراد با وجود علاقه‌مندی به سرامیک کردن بدنه ماشین خود، به سمت این کار نروند.
- قیمت سرامیک خوب و باکیفیت بالاست و اجرای آن باعث می‌شود تا در حال حاضر با رقم پرداختی بالای بیست و سی میلیون تومان روبرو شویم. مقدار زیادی از این مبلغ برای خرید مواد اولیه است که قیمت بالایی دارد.
- زمان اجرای یک سرامیک خوب و باکیفیت معمولا چند روز است. چرا که باید ابتدا بدنه خودرو پولیش شود، معایب موجود روی بدنه خودرو گرفته شود و سپس در حالی که بدنه عیب و نقصی ندارد، پوشش سرامیک بدنه خودرو روی ماشین اجرا شود. این کارها باعث می‌شود تا انجام یک سرامیک خوب و حرفه‌ای چندین روز طول بکشد که برای خیلی از افراد، نشدنی است.
- سرامیک یک پوشش دائمی و مادام‌العمر نیست و بسته به کیفیت جنس، کیفیت اجرای کار، شرایط آب و هوایی، محل پارک کردن خودرو، محیط جغرافیایی و… ممکن است از یک سال تا چند سال دوام داشته باشد.
- اجرای کار سرامیک بدنه خودرو نیاز به مهارت و تخصص دارد. همین عامل، تأثیر بسیار زیادی در کیفیت اجرای کار و نتیجه نهایی خواهد داشت. به نحوی که یک سرامیک ناقص و بی‌کیفیت می‌تواند حتی باعث مات شدن و زبری رنگ بدنه نیز شود.
باورهای نادرست درباره سرامیک بدنه خودرو
سرامیک خودرو دارای مزای زیادی است که باعث شده تا امروزه، طرفداران زیادی داشته و افراد زیادی به دنبال سرامیک کردن بدنه خودرو خود باشند. اما گاهی مواقع درباره مزایای این کار اغراق می‌شود و باورهایی پیش می‌آید که خلاف واقع هستند.
خط وخشی روی ماشین نمی افتد
سرامیک بدنه خودرو هم تا حدی خط و خش‌های ریز را پوشش می‌دهد و هم تا حد زیادی از خط افتادن بدنه در برابر خط و خش‌های کوچک، جلوگیری خواهد کرد. اما این ویژگی به این معنا نیست که بدنه کاملاً در برابر خط‌وخش و اجسام خارجی مقاوم شده و هیچ خطی روی آن نخواهد افتاد.
نیازی نیست ماشین را بشویید
سرامیک تا حد بسیار زیادی، بدنه ماشین را آب گرز می‌کند و از نشستن گردوغبار روی آن جلوگیری می‌کند. اما این وضعیت در حدی نیست که تا ابد باشد و همچنین بازهم مقداری آب و غبار روی بدنه خواهد نشست. از این رو اگر فکر کنیم با سرامیک کردن خودرو از رفتن به کارواش و شستشو ماشین بی‌نیاز خواهیم شد و یا هیچ‌وقت بدنه کثیف نمی‌شود، یک باور کاملاً غلط و اشتباه است.
9H چیست و چرا مهم است؟
معمولا در تمام امور فنی که قرار است یک سطح را سخت‌کاری کنیم، استانداردهایی برای تعریف و بیان میزان سختی سطحی بیانی می‌شود که یکی از آنها که برای سخت‌کاری‌های غیرفلزی هست، استاندارد pencil hardness یا سختی مدادی هست. این استاندارد اشاره دارد که یک سطح تا چه اندازه در برابر خط افتادن با نوک مداد می‌تواند مقاومت کند که در این بین، سختی با حرف H نشان داده می‌شود و هرچه بالاتر باشد، به معنای مقاومت بیشتر در برابر خط‌وخش افتادن خواهد بود. میزان 9H یعنی بالاترین مقدار که نشان‌دهنده توانایی بالای سرامیک بدنه خودرو در برابر خط افتادن هست.
قیمت سرامیک بدنه خودرو
سرامیک خودرو نیز مثل هر کار فنی که روی خودرو انجام می‌شود به عوامل گوناگون مثل کیفیت مواد اولیه، مهارت اجراکننده، نوع سرامیک، مدل خودرو، تعداد لایه‌های سرامیک اجرا شده روی بدنه، کیفیت رنگ زیر کار سرامیک و… بستگی دارد. اما در حال حاضر قیمت سرامیک از حوالی پنج میلیون تومان شروع می‌شود و به رقم‌های بسیار بالاتری می‌رسد. اما معمولا سرامیک‌هایی که روی اکثر خودروها اجرا می‌شود که ماندگاری چندین ساله دارند و کیفیت مواد سازنده آنها نیز تایید شده است، در حدود 18 تا 25 میلیون تومان تمام خواهد شد. قیمت‌های پایه سرامیک بدنه، برای سرامیک‌های شش ماهه هست که معمولا در زمان فروش خودرو روی آنها اجرا می‌شود و طول عمر کمی دارند و بعد از چندین بار شستن بدنه خودرو و قرار گرفتن خودرو در زیر نور خورشید، اثر این سرامیک از بین می‌رود.
مراحل انجام کار برای سرامیک کردن بدنه خودرو
سرامیک کردن بدنه خودرو در طی چند مرحله انجام می‌شود که هر چند تعداد این مراحل چندان نیست و شبیه به پولیش کردن بدنه ماشین است؛ اما زمان انجام این کار و دقتی که باید در آنها شود، باعث خواهد شد تا زمان انجام سرامیک کردن بدنه ماشین، چند روز طول بکشد.
مرحله اول: رعایت نکات ایمنی و آماده سازی لوازم و وسایل
رعایت نکات ایمنی در هر کار فنی لازم و ضروری است. در کار با بدنه خودرو مثل سرامیک کردن هم رعایت دقت و نکات ایمنی بسیار مهم است. چرا که کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند باعث آسیب‌دیدن رنگ بدنه خودرو شود که هزینه‌های بعدی را در پی خواهد داشت.
مرحله دوم: شستشو بدنه خودرو
سپس بدنه خودرو را کاملا شسته و تمیز می‌کنیم تا هیچ‌گونه آلودگی روی بدنه باقی نماند. بدنه را از وجود هرگونه چربی و روغن باید کاملا تمیز کرد.
مرحله سوم: پولیش و لیسه گیری بدنه
سپس بدنه خودرو و رنگ آن را باید احیا کنیم. یعنی بدنه را پولیش کرده و هرجا که نیاز هست، بدنه را لیسه‌گیری کنیم. در صورت نیاز به صافکاری‌های جزئی، بدنه را صافکاری کرده و آن را برای آخرین مرحله، آماده کنیم.
مرحله چهارم: انجام پوشش سرامیکی
یک‌بار دیگر باید قبل از آخرین مرحله، بدنه را دوباره کاملاً شسته و هرگونه چربی و آلودگی مثل غبار را از روی آن برداریم. بدنه را خشک کرده و پوشش سرامیک را روی آن شروع و اجرا می‌کنیم.
مقایسه سرامیک خودرو، کاور شفاف و کاور رنگی
هر کدام از سه کار سرامیک خودرو، کاور رنگی و کاور شفاف بدنه، کارایی و مزایا و معایب خود را دارند. در واقع می‌توان گفت که هیچ‌کدام از این سه تکنولوژی، نمی‌توانند کار دیگری را انجام دهند.
- سرامیک بدنه خودرو، یک پوشش محافظتی شفاف و شیمیایی است که روی رنگ خودرو می‌نشیند تا مقاومت رنگ را در برابر آسیب‌های خارجی بیشتر کند. ضمن اینکه باعث شفاف‌تر شدن رنگ و همچنین کمتر کثیف‌شدن آن نیز می‌شود. این لایه سرامیکی نمی‌تواند مقاومت زیادی در برابر اتفاقاتی مثل مالیدگی قسمت‌هایی از بدنه، خط افتادن روی بدنه و مواردی از این دست داشته باشد. در این میان، سرامیک کردن بدنه خودرو، کمترین هزینه را در پی دارد. اما یک سرامیک خوب، می‌تواند مقاومت زیادتری در برابر مواد شیمیایی داشته باشد. سرامیک همچنین خاصیت آب‌گریزی و غبار گریزی دارد که باعث می‌شود تا خودرو همیشه تمیزتر دیده شود. البته کاورهای گران‌قیمت با این ویژگی نیز در بازار هستند که قیمت بیشتری از نمونه‌های معمولی دارند. همچنین می‌توان در صورت آسیب‌دیدن شدید قسمتی از خودرو، دوباره آن را قسمت را رنگ‌آمیزی و سرامیک کرد؛ اما کاور این قابلیت را ندارد. البته کاور در صورت خط‌وخش افتادن، قابلیت خود ترمیمی بیشتری از سرامیک دارد.
- کاور شفاف نیز امروزه بیشتر برای آن دسته از خودروهایی که قیمت ماشین بیشتری دارند، اجرا می‌شود. چرا که هزینه انجام این کار بیش از صد میلیون تومان برای کل خودرو تمام می‌شود. کاور می‌تواند بدنه را به خوبی در برابر مالیدگی‌های جزئی، محافظت کند و فقط لازم است تا کاور آن قسمت را بعد از آسیب، تعویض کنیم. کاور، ضخامت بیشتری دارد و اگر از جنس خوبی باشد، محافظت زیادی در برابر اشعه آفتاب و همچنین حلال‌های شیمیایی رنگ دارد. در صورت آسیب‌دیدن بخشی از کاور باید کل آن قسمت را تعویض کرد که هزینه زیادی در پی دارد. اما قابلیت ترمیم کاور در برابر سرامیک، نقطه برتری آن هست. به این صورت که کاور به خاطر ضخامت بیشتری که از سرامیک دارد و جنس آن که یک لایه یکپارچه هست، می‌تواند خط و خش‌های روی خود را ترمیم کند. البته این کار در صورتی است که کاور پاره نشده باشد.
- سرامیک معمولا عمری در حدود کمتر از یک سال تا چندین سال دارد که کاور نیز همین مقدار ماندگاری را خواهد داشت. البته برداشتن کاور به راحتی از روی خودرو ممکن است؛ اما برداشتن سرامیک چون با رنگ ترکیب شده، کاری سخت بوده و معمولا باعث آسیب‌دیدگی رنگ می‌شود. همچنین باید در نظر داشت که در تشخیص رنگ، کاور امکان تشخیص رنگ‌شدگی را سخت و مشکل می‌کند.
- کاورهای رنگی نیز کارایی کاورهای شفاف را دارند؛ اما برای افرادی مناسب است که می‌خواهند در کنار داشتن کارایی‌های یک کاور شفاف، رنگ خودرو خود را نیز تغییر دهند. این کار نیاز به مراجعه به مراجع قضایی و راهنمایی‌ورانندگی دارد که همین باعث می‌شود تا بسیاری از افراد از انجام این کار منصرف شوند.
نتیجه گیری
امروزه روش‌های متعددی برای افزایش کیفیت رنگ خودرو و همچنین دادن خواص بهتر به آن در دنیای خودروسازی وجود دارد. یکی از این کارا، سرامیک کردن بدنه خودرو است. سرامیک بدنه خودرو یک راهکار شیمیایی است و به همین علت هم باید برای انجام آن از جنس و مواد باکیفیت و همچنین اجرای دقیق و استاندارد بهره گرفت تا آسیبی به رنگ خودرو وارد نشود.
نویسنده: علیرضا داودی
سوالات متداول
- سرامیک بدنه خودرو چیست؟
سرامیک بدنه خودرو یک پوشش از نوع مایع شیمیایی است که با نشستن روی سطح رنگ بدنه خودرو به آن خاصیت‌هایی مثل آب‌گریزی، ضد خش بودن، براق بودن، مقاومت در برابر حلال‌های شیمیایی و… می‌دهد.
- سرامیک بدنه خودرو چقدر ضخامت روی سطح ایجاد می‌کند؟
سرامیک حرفه‌ای و استاندارد در هر لایه‌ای که اجرا می‌شود، ضخامتی در حدود دو تا سه میکرون ضخامت به رنگ بدنه اضافه می‌کند.
- سرامیک بدنه خودرو چگونه از رنگ محافظت می‌کند؟
سرامیک بدنه خودرو یک واکنش شیمیایی با رنگ بدنه می‌دهد و حاصل این ترکیبات شیمیایی، ویژگی‌هایی است که سرامیک بدنه خودرو به رنگ می‌دهد.
- سرامیک بدنه خودرو را ضد خش می‌کند؟
سرامیک بدنه خودرو به رنگ ویژگی‌هایی می‌دهد که ضد خش بودن یکی از آنهاست. مقدار مقاومت به خط‌وخش نیز بستگی به جنس سرامیک و کیفیت اجرای کار دارد.
- اجرای سرامیک بدنه خودرو چقدر زمان می‌برد؟
معمولا اجرای خودرو از شروع آن و تا زمان خشک‌شدن کامل سرامیک روی بدنه، حداقل یک روز کامل زمان می‌برد.
- چرا اجرای سرامیک بدنه خودرو نیاز به تخصص دارد؟
سرامیک بدنه خودرو یک مایع شیمیایی است که با رنگ بدنه خودرو، واکنش شیمیایی می‌دهد. به همین خاطر اجرای نادرست سرامیک خودرو می‌تواند باعث آسیب‌دیدگی رنگ خودرو شود.
