فهرست مطالب
از جمله آزاردهنده‌ترین اتفاقاتی که برای خودرو می‌افتد، به صدا افتادن نوار درب‌های آن هست. این اتفاق چندان به نو یا کهنه بودن خودرو ربطی ندارد؛ اما در خودروهای کارکرده بسیار شایع‌تر است. راه‌های مختلفی برای رفع صدای لاستیک درب خودرو وجود دارد که هدف همه آنها، نرم کردن و زنده کردن دوباره نوار لاستیکی درب ماشین است.
علائم و علت صدای لاستیک درب خودرو و روش های رفع آن
صدایی که از نوارهای لاستیکی درب‌ها در حین رانندگی به گوش می‌رسد، از آزاردهنده‌ترین صداهایی است که در خودرو می‌توان شنید. چرا که این صدا مدام و با هر تکان کوچک خودرو، تولید خواهد شد و بعد از گذشت مدتی، به یک صدای آزاردهنده تبدیل می‌شود. این آزاردهنده بودن در حدی است که امروزه، صداگیری درب و اتاق خودرو به یک شغل و حرفه تبدیل شده است.
ایراد در لولاهای درب / صدای جیر جیر لاستیک در خودرو
گشادشدن محل پین لولاها باعث لقی لولای درب‌ها می‌شود. در نتیجه در خودرو نمی‌تواند کاملا محکم در جای خود ثابت باقی بماند و اصطلاحا در جای خود لق می‌زند. این لقی و بازی درِ ماشین باعث می‌شود تا درب روی نوار کمی بلغزد که باعث ایجاد صدای جیرجیر درب و نوار خواهد شد. باید لولا را در این وضعیت عوض کرد و یا اگر امکان تعویض آن وجود ندارد، لولا را باز کرده و به تراشکار سپرد تا محل پین‌های لولا را تراشکاری کند.
خشک شدن نوارهای درب خودرو
از مهم‌ترین و اصلی‌ترین علت‌های به صدا افتادن لاستیک درب ماشین، خشک‌شدن آنها به مرور زمان است. نوارها از جنس لاستیک هستند که به مرور و با جذب گرما، خشک و سفت می‌شوند. در نتیجه با نشستن قسمت فلزی درب روی آنها، در حین حرکت و با عبور از هر دست‌انداز، نوارها صدا می‌دهند. در این مواقع باید از اسپری‌های چرب‌کننده یا پارافین برای نرم کردن نوارها استفاده کرد، یا اگر خشکی نوارها زیاد است، آنها را تعویض کنیم. بعد از اسپری‌کردن باید مقدار زیادی مایع اسپری را با یک دستمال به تمام قسمت‌های نوار بمالیم تا به این شکل، زیادی این چربی را نیز از روی نوار پاک‌کرده باشیم.
کثیفی لاستیک درب خودرو
نوارهای لاستیکی تمایل زیادی به جذب ناخالصی و آلودگی دارند. این آلودگی‌ها هم نرمی نوار را از بین می‌برند و آن را سریع‌تر فرسوده می‌کنند و هم باعث ایجاد سروصدای لاستیک درب ماشین می‌شوند. اگر کمی به کارهای فنی تسلط داشته باشیم، می‌توانیم نوارها را از روی درب و بدنه خودرو باز کنیم و آنها را با آب بشوییم و سپس بعد از خشک‌شدن کامل نوارها، آنها را با اسپری‌های روان‌کننده نرم کنیم. این کار را می‌توان با یک دستمال مرطوب، وقتی نوار در جای خود روی بدنه خودرو قرار دارد نیز انجام داد.
پاره شدن نوارها
نوارهای دور درب ماشین وقتی که پاره می‌شوند، در بعضی از قسمت‌ها فشرده می‌شوند و فشار کافی برای درب ایجاد نمی‌کنند. همچنین شاید قسمت‌های پاره‌شده نیز روی هم قرار بگیرند و در یک قسمت، فشار بیش از حد به در ماشین بیاورند. به طور کلی اگر توزیع فشار نوار لاستیکی درب روی درب به طور یکسانی نباشد، این اتفاق می‌تواند مانع از آب‌بندی کامل و دقیق نوار و درب خودرو شده و باعث به صدا افتادن نوار و درب در حین عبور از درست اندازها شود.
مناسب نبودن لاستیک درب ماشین
نوار دور در ماشین باید از نظر ضخامت و نرمی با خودرو متناسب باشد. این عدم تناسب در زمانی رخ می‌دهد که نوار درب‌ها به هر دلیلی تعویض شده‌اند و نوار اصلی به جای آنها قرار نگرفته است. در نتیجه ضخامت کمتر یا بیشتر نوار باعث می‌شود تا آب‌بندی درب و نوار به خوبی انجام نشود. این وضعیت باعث به صدا افتادن و جیرجیر نوار درب می‌شود. ضمن اینکه درب خودرو نیز باید با شدت بیشتری بسته شود و یا در حالت برعکس آن، بعد از بسته‌شدن، درب به خوبی چفت نشده و نمی‌تواند یک تماس کامل و فشرده با نوار درب داشته باشد.
تنظیم نبودن در ماشین
درهای خودروهای امروزی معمولا چندان جای رگلاژ و تنظیم ندارد و فقط قفل و زبانه را می‌توان تنظیم کرد. اما در برخی از خودروها خصوصا ماشین‌های قدیمی‌تر، می‌توان درب‌ها را به جهات مختلفی تنظیم کرد. این کار باعث می‌شود تا تنظیم‌کردن در به‌سختی انجام شود. چرا که دامنه تغییرات و انتخاب محل قرارگیری و سفت‌شدن پیچ‌ها زیاد می‌شود. در این وضعیت ممکن است که درب از یک قسمت مثلا از بالا به سمت داخل اتاق متمایل باشد؛ اما از پایین، به سمت بیرون. این وضعیت می‌تواند در اثر آسیب‌دیدن و ضربه خوردن درب هر خودروی امروزی نیز رخ دهد که درب از نظر میزان فرورفتگی به داخل اتاق، از تنظیم خارج شده باشد. در نتیجه از یک قسمت با نوار درب به صورت فشرده در تماس می‌شود و از طرف مقابل، روی نوار درب فقط می‌نشیند. این یکسان نبودن تماس درب با نوار، می‌تواند باعث به صدا افتادن و جیرجیر لاستیک درب ماشین شود.
تنظیم نبودن قفل درهای خودرو
تنظیم نبودن قفل درب‌ها باعث می‌شود تا در زمان بسته‌شدن و قفل‌شدن، به خوبی در جای خود قرار نگیرد. در نتیجه وضعیت قرارگیری درب روی نوار هم به صورت استاندارد نخواهد بود و باعث می‌شود تا درب در قسمت‌هایی با نوار به صورت فشرده‌تر در تماس باشد و در بعضی قسمت‌ها، نوار آزادتر قرار بگیرد. در نتیجه در حین عبور از مسیر و با کوچک‌ترین حرکتی، صدا از نوار درب‌ها بلند می‌شود.
ضعیف شدن نوارها
گاهی مواقع نوارها مستهلک شده و اصطلاحاً له می‌شوند. در نتیجه هم باد به داخل خودرو می‌تواند نفوذ کند و هم درب خودرو به خوبی روی نوار چفت و محکم نمی‌شود. در این‌گونه مواقع می‌توان از نوارهای جدید و نو استفاده کرد. اما اگر خودرویی داریم که نوار نو و جدید آن در بازار به‌سادگی پیدا نمی‌شود، می‌توان از نوارهای نازک کمکی برای درزگیری درب‌ها استفاده کرد. این نوارها در ابعاد نازک و لاغری تولید می‌شوند که می‌توانند کاهش ضخامت نوارهای اصلی را جبران کنند.
دلایل دیگر صدای درب خودرو
گاهی مواقع صدایی که از درب خودرو می‌آید از نوار درب نیست و از داخل درب این صدا تولید می‌شود. همچنین گاهی مواقع، خشکی لولاها و ترمز درب باعث به صدا افتادن درب خودرو می‌شود. تمام این بخش‌ها باید به مرور بازدید و سرویس و نگهداری شوند و از روان‌کننده‌ها برای رفع خشکی این قسمت‌ها کمک گرفت. از بهترین روان‌کننده‌ها برای این کار، اسپری‌های WD40 هستند که هم می‌توانند کار زنگ‌زدایی را انجام دهند و هم روان‌کننده هستند. از این اسپری‌ها برای چرب کردن و نرم کردن نوارهای دور درب نیز می‌توان استفاده کرد. البته باید بعد از آن، با یک دستمال تمیز، زیادی این روان‌کننده را از روی نوارها برداشت تا احتمال جذب آلودگی و کثیفی توسط این روان‌کننده نیز از بین برود.
نتیجه‌گیری
امروزه بحث ایزوله بودن کابین خودرو و بی‌صدا بودن آن از اهمیت بسیار زیادی در بین خودروسازان و همچنین شرکت‌ها و افرادی که روی خودرو کار می‌کنند، برخوردار است. به نحوی که این روزها از روش‌های مختلفی برای عایق‌کاری فضای داخل خودرو استفاده می‌شود که به‌طور کلی در بین عموم به آن دمپینگ بدنه می‌گویند تا هم صدایی از بیرون به داخل نفوذ نکند و هم صدایی در داخل اتاق تولید نشود. یکی از آزاردهنده‌ترین صداها که معمولا رفع آن هم دردسرهای خاص خود را دارد، صدایی است که از نوارهای درب خودرو تولید می‌شود. لاستیک‌های درب خودرو به دلایل مختلفی مثل پارگی، فرسوده‌شدن، له‌شدن، کثیفی و خشک‌شدن به مرور زمان، رگلاژ نبودن درب‌ها و…، به صدا می‌افتند. گاهی مواقع می‌توان این صدای جیرجیر نوارها را با روش‌هایی از بین برد و گاهی مواقع هم تعویض نوار تنها راه باقیمانده است.
نویسنده: علیرضا داودی
سوالات متداول
- اصلی‌ترین علت به صدا افتادن و جیرجیر لاستیک درب خودرو چیست؟
خشک‌شدن و کثیفی نوار درب خودرو از مهم‌ترین علت‌های به صدا افتادن نوار در حین حرکت خودرو است. همچنین تنظیم نبودن و رگلاژ نبودن درب نیز می‌تواند باعث به صدا افتادن نوار درب ماشین در حین حرکت شود.
- چه راهکاری برای نرم کردن نوارهای خشک شده درب ماشین وجود دارد؟
برای نرم کردن نوارهای خشک شده درب ماشین می‌توان از اسپری‌های روانکار و چرب‌کننده‌ها مثل اسپری‌های پارافین استفاده کرد. البته باید در نظر داشت که روان‌کننده مورد استفاده از نوعی نباشد که خاک را به خود جذب کند و بعد از استفاده از آن نیز، باقیمانده و زیادی اسپری را از روی نوار با یک دستمال تمیز پاک کنیم.
- برای آب‌بندی و رفع صدای لاستیک درب خودرو که فرسوده شده است چه راهکاری وجود دارد؟
نوار درب وقتی فرسوده می‌شود، نمی‌تواند به خوبی کار آب‌بندی را انجام دهد. در نتیجه یا باید آن را کاملاً تعویض کرد و یا از نوارهای نازک کمکی برای کمک به آب‌بندی بهتر بین نوار و درب خودرو بهره گرفت. محکم نبودن درب خودرو روی نوارهای فرسوده باعث می‌شود تا در حین حرکت خودرو، صدا از نوار درب تولید شود.
- آیا اسپری‌های WD40 برای نرم کردن نوارهای خشکیده درب ها مناسب است؟
اسپری‌ها و مایعات خاصی برای این کار در بازار وجود دارد. اما اسپری WD40 هم برای این کار مناسب است. چرا که این اسپری به قطعات لاستیکی آسیبی وارد نمی‌کند و جذب خاک آن نیز پایین است.
- آیا خشک شدن نوارها باعث ورود صدای باد به داخل اتاق نیز می شود؟
به طور کلی اگر درب خودرو رگلاژ نباشد و یا نوارها به هر دلیلی نتوانند کار خود را به خوبی انجام دهند، جریان هوا نیز می‌تواند در حین حرکت خودرو به داخل ماشین وارد شده و صدای زوزه باد به گوش برسد.
