چینی‌ها در گذر دهه اخیر نه تنها با کپی کاری از محصولات برتر روز جهانی، بلکه کپی برداری از سیاست‌های رایج در صنعت خودرو جهان موفق شدند تا سبک مدیریتی و تولیدات روز خود را به استانداردهای بین‌المللی نزدیک‌تر کنند. به کارگیری طراحان مطرح و مدنظر قرار دادن اولویت‌های بازار خودرو جهان باعث شد خودروسازان چینی بدون صرف زمان برای تجربه روال تغییر ذائقه بازار، به سرعت به سراغ تولید محصولاتی بروند که این روزها در بازار جهان فروش بیشتری دارند.
در نتیجه بهترین گزینه تولید برای چینی‌ها، یورش به بازار کراس اوورهای کوچک شهری بود که معمولا در بازار به قیمتی نزدیک به سدان‌های خانوادگی به تولید می‌رسند. با میل رو به رشدی که مشتریان امروزی بازار جهان به خودروهای شاسی بلند شهری (کراس اوورها) پیدا کردند، مسیر توسعه و پیشرفت خودروسازان چینی با حجم فروش قابل توجه در بازار کشورهای در حال توسعه به خوبی هموار شد.
ایران نیز از این مهم مستثنی نبود. با همکاری که از دهه 1380 شمسی میان خودروسازان چینی و ایرانی قوت گرفت، شرکت مدیران خودرو (MVM) یکی از اولین و قدرتمندترین شرکت‌هایی است که از سرمایه‌گذاری‌های مستقیم چینی‌ها (شرکت خودروسازی چری) در بازار ایران شکل گرفته است. محصولات نسبتا لوکس‌تر این خودروساز تماما چینی تحت نام برند چری به بازار ایران عرضه می‌شود که پرفروش‌ترین کراس اوور آن مدل تیگو 7 است که با کراس اوور کوپا T210 شرکت ریگان خودرو (از زیرمجموعه‌های کرمان موتور) در یک کلاس قرار دارد.
در سال‌های اخیر سایر خودروسازان داخلی نیز دست روی دست نگذاشتند و با همکاری مستقیم با سایر خودروسازان چینی طیف گسترده‌ای از کراس اوورهای ساخت این کشور شرقی را روانه بازار ایران کردند تا از بازار داغ این کلاس از خودروها در ایران عقب نمانند.
ریشه شناسی، تیگو 7 در برابر کوپا
زمانی که چری تیگو 7 در سال 1386 به بازار کشور تزریق شد، هنوز کلاس کراس اوورهای سایز کوچک شهری چینی توربوچارجر با توان قابل قبول چندان پرتنوع و داغ نبود. نسل اول تیگو 7 اولین بار در سال 2016 روانه بازار چین شد. ایران خودرو که از سوی طراح پرآوازه کانادایی، جیمز هوپ قلم خورده بود، در حقیقت زبان طراحی جدید شرکت چری چین را بنا نهاد و در بازار جهان و مخصوصا ایران غوغا به پا کرد.
جیمز هوپ که همکاری با شرکت‌های فورد و جنرال موتورز را بامدل‌های GT90 مفهومی و ماستنگ جدید (مدل 2004)، اپل زافیرا و کورسا (و حتی فیات 500) در کارنامه خود داشت، با منصوب شدن به جایگاه مدیر طراحی چری، اعتباری جهانی به این خودروساز دولتی چین بخشید. بزرگ‌ترین قدمی که هوپ برای چری برداشت، ارائه زبان جدید طراحی بود که پس از تیگو 7 در تمامی مدل‌های تولیدی برند چری بازتاب یافت.
نسخه فیس لیفت شده تیگو 7 در سال 2018 با ارائه تغییرات بارز طراحی روانه بازار چین شد اما به ایران راه نیافت. نسل دوم این خودرو اما در سال 2020 با تغییرات فاحش در طراحی داخلی و خارجی روانه بازار جهانی شد که تا این لحظه خبری از ورود آن به بازار کشور به گوش نمی‌رسد. با توجه به شرایط تحریم‌هایی که در چند سال اخیر گریبان‌گیر ایران شده است، محصولات تولیدی اخیر چری نیز با برند داخلی MVM در بازار کشور عرضه می‌شود. از این رو انتظار نمی‌رود که نسل دوم این خودرو پرفروش چینی به این زودی‌ها پا به بازار ایران بگذارد.
کوپا T210 کراس اوور سایز کوچک شهری از ساخته‌های شرکت زوتی چین است که در حقیقت نسخه کوپه مدل T600 این برند به حساب می‌آید و در بازار ایران با نام کوپا و در همکاری با ریگان خودروی شرکت کرمان موتور به تولید رسید. این خودرو در بازار چین در سه مدل T600، T600 اسپرت و T600 کوپه به تولید رسید. این کراس اوور چینی که بسیاری از المان‌های طراحی خود را از کراس اوورهای آلمانی چون پورشه ماکان الهام گرفته است، در بازار ایران به پورشه چینی نیز مشهور شد. اگرچه ریگان خودرو شبکه عرضه و خدمات پس از فروش گسترده مدیران خودرو را دراختیار ندارد اما کوپا با استقبال قابل توجهی از سوی مشتریان ایرانی مواجه شد که باید سبک طراحی آن را مهم‌ترین عامل فروش خوبش عنوان کرد.
نسخه جدیدتری از کوپا در سال 1398 ازسوی ریگان خودرو روانه بازار ایران شد که “کوپا نیو فیس” نام گرفت. با وجود اینکه ریگان خودرو اصرار داشت که این مدل جدید نسخه فیس لیفت T210 است اما در حقیقت این نسخه جدید، فیس لیفت مدل T600 است اما کوپا T210 مورد بررسی این مقاله در واقع نسخه T600 کوپه است که به عنوان اولین نسخه کوپا به بازار ایران عرضه شد.
کوپا (زوتی T600) در سال 2013 روانه بازار شد اما نسخه کوپه آن (کوپا T210) در واقع از سال 2017 بر خط تولید شرکت زوتی قرار گرفت. از این رو از دیدگاه تاریخ طراحی و تولید، فاصله قابل توجهی میان تیگو 7 و کوپا T210 وجود ندارد.
طراحی، خوش تیپ های چینی
تیگو 7 با طراحی سه بعدی و حجم پردازی نوین در زمان عرضه به سرعت در بازار ایران جا باز کرد. طراحی نمای خارجی این خودرو بر مجموعه‌ای از خطوط نرم و شکسته و فرو رفتگی و برجستگی‌های متعدد بنا شده است که به واقع در آن زمان در طراحی هیچ خودرو چینی دیگری (حداقل در بازار خرید و فروش خودرو در ایران) دیده نمی‌شد.
طراحی نمای جلوی تیگو 7 از جلو پنجره فرو رفته مزین به لوگو چری و نوار کرومی عرضی به همراه چراغ‌های مجهز به سیستم روشنایی در روز با طراحی بسیار رادیکال تشکیل شده است. سپر بسیار بزرگ جلو شیب بیرون زده دارد که به خوبی با المان‌های زیرسپر و چراغ‌های جلو هماهنگ می‌شود. نمای جانبی نیز از خط شانه تیز و شکسته‌ای بهره می‌گیرد که از چراغ‌های عقب آغاز شده و با عبور از روی دستگیره درها و رسیدن به راهنمای جانبی با گردشی 340 درجه‌ای به سمت گلگیرهای عقب بازگشته و به آرامی محو می‌شود. چراغ‌های عقب ساختار کلی مثلث مانند دارند که تناسب گرافیکی آن‌ها با چراغ‌های جلو بسیار عالی و تناسب هندسی آن‌ها با اجزا بدنه در بخش عقب کاملا همخوان است. استفاده کاملا به اندازه و اغراق نشده از تریم پلاستیکی اطراف دامن این خودرو ظاهری نیمه اسپرت و نیمه شاسی بلند به تیگو 7 می‌بخشد.
تنها نگاه به نمای خارجی تیگو 7 هر بیننده‌ای را به این نتیجه می‌رساند که این طراحی قطعا متعلق به خود چینی‌ها نیست و این دقیقا همان هدف مهمی بود که جیمز هوپ به منظور ارائه زبان جدید طراحی در سطح جهانی برای برند چری در پی آن بود.
این سبک طراحی رادیکال معمولا سلایق مشتریان بازار خودرو را به چالش می‌کشد اما تیگو 7 به صورت کلی طراحی سنت شکن و زیبایی به همراه دارد که باعث شد مشتریان ایرانی بسیاری به آن جذب شوند چرا که در زمان عرضه احتمالا زیباترین کراس اوور چینی بود که در ایران در دسترس بود.
کوپا پیچیدگی طراحی تیگو 7 را به همراه ندارد. نمای جلویی خودرو تنها از خطوط افقی موازی کرومی ساده در جلوپنجره و سپر تشکیل شده است اما این طراحی ساده به زیبایی با طراحی ساده چراغ‌های جلو ترکیب شده است. سیستم روشنایی در روز قرار گرفته بر گوشه‌های سپر جلو با طراحی بومرنگ مانند، تنها المان پیچیده طراحی نمای جلویی خودرو است که تنها به هنگام روشن بودن جلب توجه می‌کند. چراغ‌های عقب با طراحی شبیه به محصولات پورشه گویی تلاش بسیار داشته است تا خود را اندکی متمایز و متفاوت جلوه دهد، در نتیجه از گرافیک منحصر به فردی بهره می‌گیرد که اگرچه همخوانی چندانی با نمای خارجی خودرو ندارد اما به خوبی بر پیکره کوپا نقش بسته است.
هر دو خودرو به باله قرار گرفته بر در عقب مزین به چراغ خطر سوم مجهز هستند اما اگر استفاده چری از تریم پلاتیکی تیره در بخش دامن بدنه تیگو 7 را مهم‌ترین المان نمای جانبی این خودرو بدانیم، شکست خطوط و حذف ظاهری ستون D در کوپا را باید مهم‌ترین المان طراحی در نمای جانبی بسیار ساده این خودرو دانست.
در مقایسه ابعاد خارجی این دو خودرو درمی‌یابیم که کوپا در طول برابر با 126 میلی‌متر کشیده‌تر، در عرض معادل با 56 میلی‌تر پهن‌تر و در ارتفاع برابر با 24 میلی‌متر مرتفع‌تر است. این درحالی است که فاصله محورهای کوپا 137 میلی‌متر از تیگو 7 بلندتر است. ابعاد بزرگ‌تر کوپا در مقایسه رو در رو دو خودرو به سادگی قابل تشخیص است و باعث می‌شود که کوپا ظاهر ایستا و زیباتر در مقایسه با تیگو 7 به همراه داشته باشد.
نمای داخلی، رقابت زیبایی میان کوپا و تیگو 7
نمای داخلی تیگو 7 بر خلاف نمای خارجی آن اندکی ساده‌تر طراحی شده است. داشبرد این خودرو کاملا قرینه است. نمایشگر لمسی سیستم مولتی مدیا درترکیب با دو دریچه خروجی سیستم تهویه و مجموعه ادوات کنترلی به سادگی در بخش میانی داشبرد قرار گرفته است. فرمان خودرو از نوع سه شاخه با تریم طرح آلومینیوم مات مجهز به کلید‌های کنترلی و در پس آن سیستم نمایشگر دور موتور و سرعت لحظه‌ای در قابی ذوزنقه‌ای با ظاهری اسپرت و عقربه‌های خلاف یکدیگر جلوه منحصر به فردی به نمای داخلی تیگو 7 می‌بخشد.
با وجود سادگی طراحی نمای داخلی تیگو 7، دو نکته در آن به خوبی جلب توجه می‌کند. نکته اول استفاده از تریم رنگی مارون بر داشبرد، رودری‌ها و صندلی‌های خودرو است که بر زیبایی بصری آن می‌افزاید و نکته دوم شیب ملایم رو به بالا و فضای خالی زیر کنسول میانی است که اهرم دنده و کلید استارت/استاپ پیشرانه را در خود جای داده است.
کوپا از دیدگاه طراحی نمای داخلی سیاستی کاملا متفاوت با تیگو 7 را درپیش گرفته است. از این رو نمای داخلی این خودرو در مقایسه با نمای خارجی آن زیباتر و پیچیده‌تر است. حتی در نمای داخلی این خودرو نیز می‌توان المان‌های طراحی مشابه به محصولت قدیمی‌تر آئودی را مشاهده کرد. داشبرد همانند تیگو 7 قرینه طراحی شده است اما نمایشگر لمسی سیستم مولتی مدیا و دریچه‌های سیستم تهویه و ادوات کنترلی در ترکیب و چیدمانی بسیار زیباتر، به صورت یکپارچه و در اتصال با کنسول میانی پهن آن طراحی شده است که هرچند ظاهری معاصر‌تر دارد اما از دیدگاه زیبایی بصری کوتاهی نمی‌کند.
فرمان خودرو همانند تیگو 7 ازنوع سه شاخه با تریم طرح آلومینیوم مات است اما دایره بودن بخش وسط و برش بخش پایینی آن معروف به D-Cut درترکیب با نمایشگر تمام LCD پشت آن، جلوه‌ای بسیار نوین و کاملا اروپایی به نمای داخلی این خودرو می‌بخشد. زیبایی بصری نمای داخلی کوپا در نسخه‌های تریم دو رنگ به دلیل پوشش کامل کنسول میانی، داشبرد، رودری‌ها و صندلی‌ها جلوه‌ای بسیار لوکس‌تر از تیگو 7 ارائه می‌کند. از این رو اگر تیگو 7 در طراحی نمای خارجی خود عملکرد بهتری دارد در عوض پیروزی در طراحی داخلی از آن کوپا خواهد بود.
با وجود داشتن ابعاد خارجی بزرگ‌تر، فضای صندوق کوپا تنها برابر با 335 لیتر حجم دارد در حالی که این فضا در تیگو 7 برابر با 415 لیتر است. اما با داشتن فاصله بیشتر محورها می‌توان دریافت که فضای نشیمن ردیف دوم صندلی‌ها در کوپا اندکی راحت‌تر و جادارتر ازتیگو 7 است.
مشخصات فنی، رقابت نزدیک کوپا و تیگو 7
هر دو خودرو مورد بررسی به پیشرانه 1.5 لیتری چهار سیلند 16 سوپاپ توروبوچارجر مجهز هستد. این پیشرانه در تیگو 7 قدرتی برابر با 147 اسب بخار در دور 5200 و گشتاوری معادل با 210 نیوتون.متر در دور 1750 به تولید می‌رساند.
در مقابل کوپا پیشرانه سرحال‌تری دارد و می‌تواند قدرتی برابر با 156 اسب بخار در دور 5100 و گشتاوری برابر با 210 نیوتون.متر (معادل تیگو 7) اما در دور بالاتر 2100 به تولید برساند. شاید اختلاف توان و دور موتور میان این دو خودرو چندان چشمگیر نباشد اما تفاوت بارز بخش فنی این دو گزینه در سیستم انتقال نیرو نهفته است. وظیفه انتقال نیرو در تیگو 7 بر عهده گیربکس دو کلاچ (DCT) شش سرعت اتوماتیک گذاشته شده است که واکنشی سریع در تعویض دنده‌ها دارد و به هنگام توقف به صورت هوشمند وضعیت گیربکس را در حالت خلاص قرار می‌دهد. در مقابل کوپا از گیربکس شش سرعت اتوماتیک معمولی بهره می‌گیرد.
تیگو 7 با داشتن وزن 1450 کیلوگرمی در حدود 10.2 ثانیه از حالت سکون به سرعت 100 کیلومتر بر ساعت دست می‌یابد اما کوپا با وجود داشتن وزن بیشتر (1590 کیلوگرم) و گیربکس سنتی، برای کسب این سرعت تنها به حدود 9.2 ثانیه زمان نیاز دارد. اگرچه این زمان الزاما باعث نمی‌شود تا خودرو تیز و بز به حساب آید اما در بازار ایران دستیابی به سرعت 100 در کمتر از 10 ثانیه می‌تواند چشمگیر باشد.
پیشرانه سر حال‌تر کوپا در ترکیب با وزن بیشتر آن بدون تردید به مصرف سوخت بیشتر می‌انجامد. از این رو مصرف سوخت متوسط این خودرو در حدود 8.4 لیتر در هر 100 کیلومتر عنوان شده است در حالی که این رقم برای تیگو 7 به کمک بهینه‌تر بودن رفتار گیربکس دو کلاچ، برابر با 6.8 لیتر است.
سخن نهایی
اختلاف میان ویژگی‌های فنی دو خودرو چه در زمینه شتاب 0 تا 100 و چه در مورد میانگین مصرف سوخت به واقع جزئی و قابل چشم پوشی است. آنچه در انتخاب یکی از این دو گزینه در بازار خودروهای دست دوم ایران اهمیت پیدا می‌کند در حقیقت قیمت خودرو و بازار خدمات پس از فروش است که در این مورد چری می‌تواند با داشتن شبکه خدمات پس از فروش بسیار گسترده‌تر شرکت مدیران خودرو، برتری رقابتی بیشتری برای فروش خودرو تیگو۷ به همراه داشته باشد اما در عین حال پیچیدگی و حساسیت گیربکس دو کلاچ این خودرو نیز می‌تواند کمی بر نگرانی‌های مالک بازار دست دوم آن بیافزاید.
نویسنده: شهاب انیسی
