تقریبا از اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۱، عرضه خودرو در بورس کالا به صورت جدی، مطرح شد. خرید خودرو از بورس کالا، امری کاملا جدید و کمی پردردسر است که تقریبا عموم مردم آشنایی چندانی با آن ندارند.
ثبت نام و احراز هویت در سامانه سجام
سامانه سجام یا سامانه جامع اطلاعات مشتریان، توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه راه‌اندازی شده است. هدف از ایجاد این سامانه، ارائه خدمات یکپارچه و فراگیر به بازار سرمایه بوده تا با جمع‌آوری سوابق معاملاتی افراد در این بستر، امکان مشاهده دارایی سهامداران و سودهای دریافتی فراهم شود.
برای ثبت‌نام در بورس و دریافت کد بورسی، ابتدا باید به سامانه سجام مراجعه کنید و سپس مراحل زیر را طی کنید.
- وارد کردن شماره تلفن همراه
- وارد کردن کد تایید و کد ملی و تعیین نوع مشتری
- پرداخت هزینه ثبت‌نام
- وارد کردن اطلاعات هویتی
- ثبت اطلاعات نماینده و تماس، وارد کردن اطلاعات شغلی، مالی و حساب بانکی
پس از عبور از مراحل اولیه ثبت‌نام، باید هویت شما احراز شود. این کار به دو صورت، حضوری و غیرحضوری میسر است.
احراز هویت حضوری
کسانی که متقاضی سرمایه‌گذاری در بورس هستند، برای احراز هویت باید با در دست داشتن مدارک زیر به یکی از دفاتر پیشخوان دولت مراجعه کنند.
- اصل و کپی کارت ملی
- اصل و کپی شناسنامه
- کد پیگیری ۱۰ رقمی سجام
- فتوکپی آخرین مدرک تحصیلی (اختیاری)
احراز هویت غیرحضوری
- برای احراز هویت غیرحضوری، می‌توان با استفاده از سایت احراز هویت غیرحضوری یا الکترونیک، این کار را انجام داد.
- اطلاعات تکمیل‌شده توسط متقاضی، باید توسط سایر ارگان‌ها با داده‌های موجود تطبیق داده شود.
- بعد از این مرحله، متقاضی باید بعد از وارد کردن کد پیگیری که از سامانه سجام برایش ارسال شده، یک عکس سلفی از خود را در سامانه بارگذاری کند تا با تصویر کارت ملی تطبیق داده شود.
- در سومین مرحله، از متقاضی خواسته میشود فیلمی از خود بگیرد و در آن متنی تصادفی را بخواند و با الصاق یک امضای الکترونیکی در سامانه بارگذاری کند.
- اطلاعات ارسال‌شده دوباره توسط ارگان‌های مختلف بررسی میشود و در صورت صحت آن‌ها، احراز هویت تکمیل میشود.
دریافت کد بورسی
دومین گام برای خرید خودرو از بورس کالا، دریافت کد بورسی است. با داشتن این کد، امکان خرید خودرو در بورس برای شما فراهم میشود. دریافت این کد هم به صورت حضوری و هم به صورت غیرحضوری امکان‌پذیر است.
دریافت کد بورسی حضوری
- حضور در یکی از کارگزاری‌های بورس
- ثبت، تکمیل و ارسال اطلاعات و مشخصات به بورس کالا
- صدور و ارسال فایل تایید اطلاعات به متقاضی
- امضا و ثبت اثر انگشت
- تحویل اصل مدارک به کارگزاری
- تایید و تکمیل اطلاعات توسط کارگزاری و ارسال به بورس کالا
- تایید نهایی توسط بورس کالا
- صدور کد بورسی
دریافت کد بورسی غیرحضوری
- مراجعه به سامانه کارگزاری
- انتخاب یک کارگزاری
- انتخاب گزینه اخذ کد آنلاین بورس کالا
- وارد کردن کد ملی، شماره موبایل و کد امنیتی
- وارد کردن کد ارسال شده به موبایل متقاضی
- تکمیل اطلاعات
- آپلود تصاویر اسناد مورد نیاز
- صدور کد بورسی
افتتاح حساب وکالتی
برای دریافت کد بورسی، الزامی برای افتتاح حساب وکالتی وجود ندارد اما ادامه یافتن مسیر خرید از بورس کالا، بدون داشتن حساب وکالتی ممکن نیست.
در حال حاضر امکان افتتاح حساب وکالتی در بانک‌های تجارت، سپه، ملت، گردشگری، ملی، سامان، اقتصاد نوین و کشاورزی وجود دارد.
توجه داشته باشید، وقتی از بورس کالا خرید می‌کنید، باید تمام وجه معامله در حساب وکالتی شما موجود باشد. این وجه در زمان انجام مزایده، در حساب شما بلوکه میشود و در صورت برنده شدن، وجه موردنظر به حساب بورس کالا منتقل میشود.
ثبت سفارش و واریز وجه
حالا زمان ثبت سفارش برای خرید خودرو است. خودروسازان از چند روز پیش از زمان مزایده، فهرست خودروهای قابل عرضه را منتشر و قیمت پایه خودرو و مبلغ ثبت سفارش را اعلام می‌کنند.
ثبت سفارش برای خرید خودرو، از زمان تایید عرضه، آغاز و تا روز قبل یا صبح روز عرضه ادامه می‌یابد. زمان دقیق ثبت سفارش همیشه توسط خودروساز یا سازمان بورس کالا اطلاع‌رسانی میشود.
شرکت در مزایده
فرآیند فروش خودرو در بورس کالا، شبیه مزایده است. بنابراین قاعدتا کسی که بیشترین قیمت خودرو را پیشنهاد بدهد، برنده مناقصه است. اما در مورد خرید خودرو از بورس کالا، نکاتی قابل توجه هستند.
اگر تعداد تقاضاهای ثبت‌شده برای خودرو، کمتر از ظرفیت عرضه باشد، همه متقاضیان، برنده هستند و خودروها بدون رقابت به فروش می‌رسند.
وقتی مزایده بدون رقابت تمام میشود، خودروها با قیمت پایه به برندگان فروخته میشود.
در صورت نبود رقابت، خودروهای فروش نرفته، به سیستم معاملات مچینگ سازمان بورس بر می‌گردند و بعد اتمام زمان مناقصه، همچنان امکان خرید این خودروها با قیمت پایه وجود دارد.
تسویه وجه مزایده و هزینه های جانبی
برندگان مناقصه، به جز قیمت نهایی موظف هستند هزینه مالیات بر ارزش افزوده را بر اساس قیمت نهایی فروش بپردازند. همچنین پرداخت سایر هزینه‌های جانبی، شامل عوارض شماره‌گذاری، خدمات پستی، صدور بیمه شخص ثالث، صدور کارت ماشین و … را نیز پرداخت کنند.
واریز وجه باید تا ۳ روز تکمیل شود. اگر این اتفاق تا ساعت ۱۵ روز سوم اتفاق نیفتد و برندگان در روز چهارم تا ششم تسویه کنند، باید جریمه‌ای را به صورت روزانه و معادل ۰.۲۵ درصد ارزش کل معامله بپردازند.
عدم تسویه بعد از ۶ روز، به منزله ابطال معامله تلقی میشود و مشتری باید ۵.۵ درصد ارزش کل معامله را به عنوان جریمه ابطال معامله بپردازد.
تحویل خودرو
برای تحویل خودروهایی که از بورس خریده‌اید، باید مراحل مشخصی را طی کنید.
- تسویه وجه کامل در زمان تعیین‌شده
- ارائه مستندات مربوط به تسویه و انتخاب نمایندگی
- اطلاع دادن به کارگزاری (حضوری یا غیرحضوری)
- ارائه مستندات به خودروساز
- تکمیل مراحل ثبت نام در شرکت فروشنده
- تحویل گرفتن خودرو
قوانین مهم خرید خودرو از بورس کالا
امکان خرید خودرو از بورس کالا، با هدف ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا و مشخص شدن مصرف‌کننده نهایی میسر شده است. بنابراین محدودیت‌هایی برای ثبت‌نام متقاضیان در بورس کالا در نظر گرفته شده است. این محدودیت‌ها بنابر خودروهای عرضه‌شده و خودروسازان ممکن است متغیر باشند.
- هر کد ملی، امکان خرید تنها یک دستگاه خودرو از بورس کالا را دارد.
- محدودیت‌هایی برای افراد حقوقی در نظر گرفته میشود.
- افرادی که در عرضه‌های قبلی برنده شده‌اند و خودرو خریده‌اند، امکان ثبت‌نام مجدد ندارند.
فروش خودرو در بورس کالا تا اطلاع ثانوی به عنوان راه جایگزینی برای حذف تدریجی قرعه‌کشی در نظر گرفته شده است.
نویسنده: فاطمه امین الرعایا
